Έπειτα από διάταξη της Εισαγγελέως του Αναθεωρητικού Δικαστηρίου για την υπόθεση που αφορά στο ναυάγιο στην Πύλο, έγινε παραγγελία για άσκηση ποινικής δίωξης κατά τεσσάρων ανώτερων στελεχών της ηγεσίας του Λιμενικού Σώματος -ανάμεσά τους και ο νυν αρχηγός του Σώματος.
Για τα συγκεκριμένα πρόσωπα, η υπόθεση είχε τεθεί στο αρχείο από την Εισαγγελέα του Ναυτοδικείου Πειραιά, και οι επιζώντες είχαν ασκήσει προσφυγή κατά της αρχειοθέτησης.
Στο σχετικό δελτίο Τύπου που εξέδωσε η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και του Πολίτη, αναφέρεται, ότι, η άσκηση ποινικής δίωξης αφορά σε κακούργημα και άλλα αδικήματα και συγκεκριμένα:
α) έκθεση κατά συρροή από παράλειψη με νομική υποχρέωση διάσωσης και κατάστασης προσώπων αβοήθητων, η οποία προκάλεσε στους παθόντες θάνατο,
β) έκθεση κατά συρροή άλλων προσώπων από παράλειψη με νομική υποχρέωση διάσωσης αυτών και κατάστασης αυτών αβοήθητων,
και γ) ανθρωποκτονίας από αμέλεια με παράλειψη κατά συρροή.
Ναυάγιο στην Πύλο: Η ποινική δίωξη τον Μάιο
Ήδη, στις 16/5/2025, είχε ασκηθεί ποινική δίωξη από την Εισαγγελέα του Ναυτοδικείου Πειραιά σε βάρος 17 μελών του Λιμενικού Σώματος, συμπεριλαμβανομένων ανώτερων αξιωματικών της ηγεσίας του, μεταξύ των οποίων και ο πρώην αρχηγός του. Η υπόθεση έχει παραπεμφθεί στον αρμόδιο ανακριτή.
Σύμφωνα με την Διάταξη της Εισαγγελέως του Αναθεωρητικού Δικαστηρίου και όπως έχουν επισημάνει οι επιζώντες με τις μηνύσεις τους και τις προσφυγές τους:
«[…] καθίσταται πρόδηλο ότι η κατάσταση του αλιευτικού Adriana έπασχε εξαρχής […] η κατάσταση επιδεινώθηκε σταδιακά και ως προς τους επιβαίνοντες, τα γεγονότα αυτά ήταν επιβεβαιωμένα και ξεκάθαρα από την αρχή εκδήλωσης του περιστατικού σε όλους τους υπηρετούντες στο Ε.Κ.Σ.Ε.Δ. αλλά και σε όλη την ιεραρχία (που συμμετείχε στη διαχείριση του), όμως καμία επιχείρηση διάσωσης και αποτροπής κινδύνου δεν ενεργοποιήθηκε (δεν τέθηκε το περιστατικό έστω σε «φάση συναγερμού» ήτοι σε δεύτερο επίπεδο κινδύνου από τα προβλεπόμενα στη Διεθνή Σύμβαση SAR), κατά την πρώτη φάση του περιστατικού, δηλαδή από ώρα 11.00′ της 13-06-2023 (οπότε το Κέντρο Συντονισμού Θαλάσσιας Διάσωσης της Ιταλίας ενημέρωσε για πρώτη φορά για την ύπαρξη του υπερφορτωμένου πλοίου) μέχρι την άφιξη του Π.Π.Λ.Σ.-920 στην περιοχή.[…]»
Ενώ, «[…] συνάγεται ότι μεταξύ της νέας ακινητοποίησης του αλιευτικού και της ανατροπής του, μεσολάβησε χρονικό διάστημα μισής ώρας, κατά το οποίο το Ε.Κ.Σ.Ε.Δ. δεν εξέδωσε εντολή για εκπομπή σήματος «MAYDAY», εμμένοντας στην πάγια, καθ’ όλη τη διάρκεια διαχείρισης του περιστατικού, απόφασή του ότι δεν απαιτούνταν άμεση έναρξη επιχείρησης διάσωσης. Κατ’ αυτόν τον τρόπο χάθηκε κρίσιμος χρόνος υπονομεύοντας τις πιθανότητες επιβίωσης των ναυαγών, τη στιγμή που οι ίδιες οι ενέργειες του, Κέντρου και του ΠΠ.Λ.Σ. 920 φανερώνουν, την επίγνωση του επικείμενου κινδύνου ανατροπής […]»
«[…] οι τέσσερις (4) αξιωματικοί […] συμμετείχαν ενεργά στη διαχείριση του περιστατικού, καθώς ενημερώνονταν συνεχώς και αυτοπροσώπως για την εξέλιξη αυτού, συμμετείχαν σε συσκέψεις για την αξιολόγηση και το σχεδιασμό των απαιτούμενων ενεργειών και τελικά ενέκριναν (όπως παραδέχονται και οι ίδιοι) τις αποφάσεις που ελήφθησαν, είχε δε ο καθένας από αυτούς [….] αυτοτελώς ιδιαίτερο νομικό καθήκον προστασίας της ζωής στη θάλασσα και κατ’ επέκταση ιδιαίτερη νομική υποχρέωση διάσωσης (δοθέντος ότι συναίνεσαν ή έστω συμμερίστηκαν τις συγκεκριμένες αποφάσεις που ελήφθησαν), η δε απόκλιση ή παράλειψη από την υποχρέωση αυτή θεμελιώνει και την αυτοτελή ποινική τους ευθύνη […],» ενώ δηλαδή, «[…] όφειλαν να αντιληφθούν, εκ της εμπειρίας τους, του ρόλου τους, των εξειδικευμένων γνώσεων τους και των πληροφοριών που είχαν στη διάθεσή τους, ότι επρόκειτο για σκάφος σε κίνδυνο, παρέλειψαν να προβούν στις απαιτούμενες και προβλεπόμενες ενέργειες για τον χαρακτηρισμό του σκάφους ως σκάφος σε κίνδυνο και την ενεργοποίηση των προβλεπόμενων και ενδεδειγμένων επιχειρησιακών σχεδίων [όπως ενδεικτικά τα Μνημόνια/Κάρτες Ενεργειών Νο.1 ‘Πλοίο σε Κίνδυνο (Ανεξαρτήτως Σημαίας) εντός Ελληνικού SRR’ και Νο.13 ‘Περιστατικό Μεγάλης Κλίμακας’ (Major Incident) κλπ.] για τη διάσωση των επιβαινόντων στο σκάφος [….]»
Αξίζει δε να επισημανθεί η κρίση, που περιλαμβάνεται στη Διάταξη, ως προς την αιτία της ανατροπής και βύθισης του σκάφους, σύμφωνα με την οποία : «[…] Η εκδοχή αυτή της ρυμούλκησης (σε συνδυασμό με την αποδοχή εκ μέρους των μελών του Π.Π.Λ.Σ. 920 ότι χρησιμοποίησαν σκοινί – ασχέτως του ότι δεν παραδέχονται ότι αυτό έγινε με σκοπό τη ρυμούλκηση ή ότι δεν αναφέρεται από τους παριστάμενους στο ΕΚΣΕΔ τη μοιραία νύχτα) είναι πειστικότερη και πιο αληθοφανής, δεδομένου ότι, από την άλλη μεριά (των Λιμενικών) δε δίνεται κάποια αναλυτική και πειστική αιτιολόγηση της ξαφνικής (κατά τα άλλα) ανατροπής και βύθισης του αλιευτικού.) [….] Με δεδομένο μάλιστα ότι η θάλασσα ήταν ήρεμη, δεν υπήρχαν παραπλέοντα εμπορικά πλοία (που τυχόν θα προκαλούσαν μεγάλο κυμάτισμα), οι μαζικές και ξαφνικές μετακινήσεις των επιβαινόντων εντός του αλιευτικού (τόσο προς τα πάνω, όσο και οριζόντια, προς τα δεξιά ή αριστερά) ήταν σχεδόν αδύνατες (λόγω του συνωστισμού και της σχετικής απαγόρευσης των διακινητών, όπως εκτέθηκε παραπάνω) αλλά και αδικαιολόγητες, η απότομη και δυνατή ρυμούλκηση από το σκάφος του Λιμενικού προβάλει ως η μόνη πιθανή και ενεργή αιτία που οδήγησε το αλιευτικό να πάρει (εκείνη τη δεδομένη χρονική στιγμή) τις δύο απότομες κλίσεις (προς τα αριστερά και τα δεξιά), να μην επανέλθει και να ανατ».
Οι δικηγόροι των οργανώσεων και συλλογικοτήτων που εκπροσωπούμε τους επιζώντες και θύματα του ναυαγίου της Πύλου και όσοι εργάστηκαν και υποστηρίζουν αυτήν την υπόθεση, δηλώνουμε την ικανοποίησή μας για την αποδοχή των προσφυγών των επιζώντων και τη διεύρυνση της ποινικής δίωξης κατά και των τεσσάρων ανώτερων στελεχών του Λιμενικού Σώματος, για τους οποίους η υπόθεση είχε μπει στο αρχείο.
Η παραπομπή σε κύρια ανάκριση για κακουργήματα 21 πλέον μελών του Λιμενικού Σώματος, μεταξύ των οποίων των νυν και πρώην αρχηγών του και άλλων ανώτερων αξιωματικών της ηγεσίας του, καθώς και οι παραδοχές της Εισαγγελίας του Αναθεωρητικού Δικαστηρίου, αποτελούν μια ουσιαστική και αυτονόητη εξέλιξη στην πορεία για τη δικαίωση των θυμάτων και την απόδοση δικαιοσύνης.
Οι οργανώσεις:
Δίκτυο Κοινωνικής Υποστήριξης Προσφύγων και Μεταναστών
Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕλΕΔΑ)
Ελληνικό Συμβούλιο για τους Πρόσφυγες (ΕΣΠ)
Πρωτοβουλία δικηγόρων και νομικών για το ναυάγιο της Πύλου
Υποστήριξη Προσφύγων στο Αιγαίο (RSA)
Legal Centre Lesvos
