«Zιλ και Τζιμ»: Μια αυθάδικη αναθεώρηση

«Zιλ και Τζιμ»: Μια αυθάδης αναθεώρηση Facebook Twitter
Στα κινηματογραφικά εγχειρίδια το «Ζιλ και Τζιμ» αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ως ωδή στον amour fou.
0

Το χέρι μου στο κινηματογραφικό Ευαγγέλιο, αν κάποιος ισχυριστεί ότι το «Ζιλ και Τζιμ» (1962) δεν αποτελεί ταινία-ορόσημο για το ρεύμα της Nouvelle Vague και για το σινεμά γενικότερα ή, ακόμα χειρότερα, ότι πρόκειται για σκουπίδι, θα υπερασπιστώ μέχρι θανάτου το δικαίωμά του να πάρει την άποψή του και να τη βάλει εκεί που ξέρει. Ωστόσο, η σχέση μας με το σινεμά, με τους δημιουργούς και, προπάντων, με τις δημιουργίες (πρέπει να) είναι δυναμική, αλλιώς θα καταστούν μουσειακό είδος. Και, για να μείνουμε εντός θέματος, θυμόμαστε όλοι από το γκονταρικό «Bande a part» (1964) πώς αντιμετωπίζει η νεολαία τα μουσεία, έτσι; 

O Φρανσουά Tριφό, σκηνοθέτης του «Ζιλ και Τζιμ», εισήλθε με κρότο στη διεθνή κινηματογραφική σκηνή με τα αξεπέραστα «400 χτυπήματα» (1959), συνοψίζοντας στο τελικό πλάνο με έναν απλό αλλά ιδιοφυή τρόπο την ακαταμάχητη ροπή του ανθρώπινου πνεύματος προς την ελευθερία. Ξεκίνησε έτσι ένα καταπληκτικό work in progress με τις περιπέτειες του Αντουάν Ντουανέλ, που ενέπνευσε από το «Up» του Μάικλ Άπτεντ ως την τριλογία «Before» του Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ. Aπό εκεί και πέρα, ο υπογράφων υποστηρίζει μια αιρετική άποψη, την οποία μπορείτε κάλλιστα να λοιδορήσετε: τον Τριφό τον χάσαμε πάνω στη δημιουργική ωρίμανσή του, όταν αυτός ο άνθρωπος που εμφανέστατα αγαπούσε με πάθος τα κινηματογραφικά είδη σταμάτησε να τα αντιμετωπίζει ως αφορμή για μοντερνισμούς και υιοθέτησε μια πιο κλασικότροπη σκηνοθετική προσέγγισή τους. 

Το «Ζιλ και Τζιμ» είναι μια ταινία σε διαρκή κίνηση, μιμείται, θαρρείς, τους ήρωες που τρέχουν στο διάσημο στιγμιότυπο στη γέφυρα και, ευτυχώς, κατά διαστήματα «τρέχει» πιο γρήγορα από τη γλώσσα του αφηγητή – που, είπαμε, έχει πάρα πολλά να πει και δεν ξέρει τι να πρωτοδιαλέξει.

Επίσης, αν και επί της αρχής δεν στηρίζω την αναχρονιστική κριτική αποτίμηση, οφείλω να παραδεχτώ ότι η στάση του σινεμά του προς τις γυναίκες σε ορισμένες περιπτώσεις είναι συζητήσιμη. Δεν θα ήθελα να πω σεξιστική, αν και ο τρόπος που η Κάθριν παρουσιάζεται στην ταινία πρωτίστως ως αυτάρεσκη (και συνειδητή) πηγή βασάνων για τους δύο άρρενες και παραμένει απρόσιτη ακόμα και για τον παντογνώστη αφηγητή ίσως αποτελεί μια σχετική απόδειξη − διάολε, δεν χωράει καν το όνομά της στον τίτλο της ταινίας. 

«Zιλ και Τζιμ»: Μια αυθάδης αναθεώρηση Facebook Twitter
Είναι ομολογουμένως μια ταινία που δεν θα κρίνει ποτέ την απόφαση των ηρώων να συζήσουν για ένα διάστημα στην εξοχή και που είναι αρκετά προοδευτική ως προς ένα μοντέλο σχέσης που σπάνια είχε απασχολήσει τόσο ανοιχτά το σινεμά.

Το «Ζιλ και Τζιμ», λοιπόν, στα κινηματογραφικά εγχειρίδια αναφέρεται, μεταξύ άλλων, ως ωδή στον amour fou –μα έχει χρόνο και ψυχραιμία για να μιλήσει έτσι γι’ αυτόν εκείνος που χάνεται στη δίνη του;−, ως υπόδειγμα ρομαντισμού –αφενός ο Τριφό αποδομεί τις παραδοσιακές ρομαντικές αφηγήσεις και κάθε άλλο παρά ρομαντικοποιεί το παρελθόν, αφετέρου περισσότερο στη φιλία των Ζιλ και Τζιμ εστιάζει– και, τέλος, ως μια κατάδειξη του πλήγματος που κατάφερε ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος στη σταθερότητα και στην ψυχική ηρεμία όσων τον έζησαν − μα ο πόλεμος περνάει και δεν ακουμπάει στο έργο και οι Ζιλ και Τζιμ για άλλα πράγματα καίγονται.   

Τώρα, αν ζητήσεις από τους σινεφίλ να απαριθμήσουν τα βασικά χαρακτηριστικά του γαλλικού σινεμά, το «Ζιλ και Τζιμ» είναι ένας βασικός λόγος που ελάχιστοι θα παραλείψουν τη φλυαρία και το ménage a trοis.

«Zιλ και Τζιμ»: Μια αυθάδης αναθεώρηση Facebook Twitter
Οι χαρακτήρες στο έργο υπεραναλύουν τα συναισθήματά τους − περισσότερο μιλούν για τον έρωτα, παρά τον κάνουν.

Ως προς το πρώτο στοιχείο, οι χαρακτήρες στο έργο υπεραναλύουν τα συναισθήματά τους − περισσότερο μιλούν για τον έρωτα, παρά τον κάνουν. Ο δε αφηγητής είναι πανταχού παρών, σχολιάζει, συμπληρώνει, επεξηγεί, συχνά στέκεται εμπόδιο στην απρόσκοπτη απόλαυση της βασικής αρετής της ταινίας, που είναι το διαρκές παιχνίδι με τη φόρμα, οι εμπνεύσεις της στιγμής, η κινηματογραφικώς εννοούμενη αποθέωση της στιγμής μέσω του τρικ του freeze frame και, πάνω από όλα, η κινητικότητά της.

Το «Ζιλ και Τζιμ» είναι μια ταινία σε διαρκή κίνηση, μιμείται, θαρρείς, τους ήρωες που τρέχουν στο διάσημο στιγμιότυπο στη γέφυρα και, ευτυχώς, κατά διαστήματα «τρέχει» πιο γρήγορα από τη γλώσσα του αφηγητή – που, είπαμε, έχει πάρα πολλά να πει και δεν ξέρει τι να πρωτοδιαλέξει. Ούτε λίγο, ούτε πολύ, η ταινία περιλαμβάνει τη μισή αλφάβητο της γλώσσας του μοντέρνου σινεμά κι αυτό αποτελεί μια αντικειμενική πραγματικότητα που, πιθανότατα, υπερβαίνει τις αναθεωρητικές προσεγγίσεις και απαντά εμφατικά στην αυθάδεια διάφορων γραφιάδων, συμπεριλαμβανομένου του υπογράφοντος.

Ως προς το δεύτερο στοιχείο, είναι, ομολογουμένως, μια ταινία που δεν θα κρίνει ποτέ την απόφαση των ηρώων να συζήσουν για ένα διάστημα στην εξοχή και αρκετά προοδευτική προς ένα μοντέλο σχέσης που σπάνια είχε απασχολήσει τόσο ανοιχτά το σινεμά – αν και ο Λιούμπιτς του Design for Living (1933) θα διαμαρτυρόταν δικαιολογημένα. Ας είμαστε ειλικρινείς, όμως, ο Τριφό μια χαρά θα κρίνει τον τρόπο που η Κάθριν χειραγωγεί τους δυο χαρακτήρες, οι οποίοι, θα επαναλάβουμε, κέρδισαν μια θέση στον τίτλο μόνο για τους ίδιους.

«Zιλ και Τζιμ»: Μια αυθάδης αναθεώρηση Facebook Twitter
Είναι μια ταινία σε διαρκή κίνηση, μιμείται, θαρρείς, τους ήρωες που τρέχουν στο διάσημο στιγμιότυπο στη γέφυρα και, ευτυχώς, κατά διαστήματα «τρέχει» πιο γρήγορα από τη γλώσσα του αφηγητή.

Ευτυχώς, η ιστορία ήρθε για να διορθώσει την αδικία, καθιστώντας τη Ζαν Μορό τη μοναδική ηθοποιό που μπορεί να μνημονεύσει ο μέσος διαβασμένος σινεφίλ −ευπρόσδεκτοι στα σινεφιλικά trivia games μας όσοι μπόρεσαν να επικαλεστούν από μνήμης τους Όσκαρ Βέρνερ και Ανρί Σερ− και χαρίζοντας στο «Le Tourbillon de la Vie» της ηρωίδας της κινηματογραφική και μουσική αθανασία, καθώς και μια δεύτερη ζωή, έξω από το πλαίσιο της ταινίας. Μια Μορό που κατορθώνει με τσαγανό να υπερβεί τον άχαρο ρόλο της «νύφης που φόρεσε μαύρα» στους δύο (για τον Τριφό «αθώους» ώσπου να τη γνωρίσουν) άντρες και διεκδικεί με τσαμπουκά την αυτόνομη θέση της (και την τρίτη διάστασή της) στην ανισόρροπη δυναμική μεταξύ τους. Μια ισορροπία που θα αποκαθιστούσε πλαγίως και πονηρά ο Γκοντάρ δυο χρόνια μετά, σε μια (πολύ) υπόγεια ερωτική, άτυπη «απάντηση» στον συνοδοιπόρο του με το «Bande a part» − ο αθεόφοβος θα έβαζε ακόμα και την τριπλέτα του να τρέξει, στη σκηνή που επικαλεστήκαμε στην εισαγωγή.

Εσείς, πάντως, μην τρέξετε μακριά από τις αίθουσες που παίζουν την ταινία. Είναι από εκείνες που ωφελεί να επισκέπτεσαι σε διαφορετικά στάδια της ζωής σου, για να διαγνώσεις πού στέκεσαι ως προς αυτές, ως προς τον εαυτό σου και τους γύρω σου και, κυρίως, ως προς τα «τραγικά ρομάντζα» και την εξιδανίκευσή τους. 

Η ταινία «Ζιλ και Τζιμ» κυκλοφορεί στους κινηματογράφους την Πέμπτη 24 Ιουλίου από τη Summer Classics.

Οθόνες
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η μακρά αποκαθήλωση του Kanye West

Οθόνες / Η μακρά αποκαθήλωση του Kanye West

Το νέο ντοκιμαντέρ με τίτλο «In whose name?» παρουσιάζει τον Kanye West ως μια ιδιοφυΐα εγκλωβισμένη στο σώμα ενός παιδιού που βρίσκεται πάντα στα πρόθυρα ενός ακόμα κακομαθημένου ξεσπάσματος. Αρκεί αυτό για να αγνοήσουμε τα σφάλματά του;
THE LIFO TEAM
10 ταινίες για να μπείτε σε φθινοπωρινή διάθεση

Οθόνες / 10 ταινίες που θέλεις να βλέπεις και να είναι φθινόπωρο

Είναι τα κίτρινα φύλλα του Central Park; Η μελοδραματική ατμόσφαιρα; Αγγλικά τοπία στη βροχή; Κάτι πάντως ενώνει αυτές τις δέκα ταινίες και όταν τις βλέπεις θες να είναι και ο καιρός αλλιώτικος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Steve: Η μοναξιά του δασκάλου μεγάλων αποστάσεων

Daily / Steve: Η μοναξιά του δασκάλου μεγάλων αποστάσεων

Ένα κρίσιμο και «μανιοκαταθλιπτικό» 24ωρο στη ζωή ενός εκπαιδευτικού σε ένα σχολείο για προβληματικούς εφήβους αποτελεί τον καμβά για το υπερκινητικό δράμα του Netflix με πρωταγωνιστή τον Κίλιαν Μέρφι.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Νεριτάν Ζιντζιρία: «Η Ελλάδα έχει φετίχ να βαφτίζει τους νέους "φαινόμενα"»

Οθόνες / Νεριτάν Ζιντζιρία: «Η Ελλάδα έχει φετίχ να βαφτίζει τους νέους "φαινόμενα"»

Όταν αποφάσισε να γίνει κινηματογραφιστής, του είπαν ότι θα πεινάσει, αλλά με έναν πολύ δημιουργικό τρόπο. Έκανε τις πρώτες του ταινίες κυριολεκτικά με χώμα και νερό, αλλά πλέον τρέχει παράλληλα οκτώ πρότζεκτ. Κάνει σινεμά συνομιλώντας με το σινεμά του Γιάνναρη, του Δαμιανού, του Παπατάκη. Ο Νεριτάν Ζιντζιρία αφηγείται τη ζωή του στη LifO.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
When Nobody’s Watching: Πριν κλωτσήσουν τη μπάλα, πρέπει να νικήσουν την προκατάληψη

Οθόνες / When Nobody’s Watching: Πριν κλωτσήσουν τη μπάλα, πρέπει να νικήσουν την προκατάληψη

Η Ελλάδα κάνει τα πρώτα της σοβαρά βήματα για να σταθεί ισότιμα στο ευρωπαϊκό γήπεδο του γυναικείου ποδοσφαίρου - Το νέο ντοκιμαντέρ του ΠΣΑΠΠ, “When Nobody’s Watching”, ρίχνει φως στις ζωές των αθλητριών που παλεύουν μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Η δραματική στροφή του The Rock και άλλοι 3 λόγοι να πάτε σινεμά

Οθόνες / Η δραματική στροφή του The Rock και άλλοι 3 λόγοι να πάτε σινεμά

Ακόμα μια κινηματογραφική μεταφορά του Δράκουλα, ένα κινέζικο animation που είναι η πέμπτη εμπορικότερη ταινία όλων των εποχών αλλά και η επανακυκλοφορία του «Avatar: The Way of Water» - Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη
THE LIFO TEAM
«Good Boy»: Ναι, ο σκύλος σας βλέπει φαντάσματα» ΟΙ ΥΠΟΛΟΙΠΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

Οθόνες / «Good Boy»: Ναι, ο σκύλος σας βλέπει φαντάσματα

Η πολυσυζητημένη ταινία τρόμου του Μπεν Λέονμπεργκ δίνει σάρκα και οστά σε έναν από τους μεγαλύτερους φόβους των ιδιοκτητών σκύλου και αντλεί τη συγκίνησή της από τον αρραγή δεσμό ανθρώπου και ζώου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Χρόνια Πολλά Πέδρο! 20 χρόνια τώρα βλέπουμε τις ταινίες σου.

Οθόνες / Χρόνια Πολλά Πέδρο! 20 χρόνια τώρα βλέπουμε τις ταινίες σου.

Ο Πέδρο Αλμοδοβάρ που έχει σήμερα γενέθλια παραμένει διαχρονικά ένας από τους αγαπημένους μας σκηνοθέτες. Μαζέψαμε σε ένα αφιέρωμα ό, τι έχουμε γράψει για τις ταινίες του αλλά και κάποια ενδιαφέροντα θέματα για το έργο του που αξίζει να τα διαβάσετε!
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη γύρισε μια πανκ αλληγορία για όσα βιώνουμε σήμερα

Οθόνες / Η Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη γύρισε μια πανκ αλληγορία για όσα βιώνουμε σήμερα

Η περιπετειώδης δημιουργία του «Harvest», της εντυπωσιακής πρώτης αγγλόφωνης ταινίας της ταλαντούχας σκηνοθέτιδας, ζωντανεύει την ονειρική και σκληρή ατμόσφαιρα ενός μεσαιωνικού σκωτσέζικου χωριού καθώς αυτό εξαφανίζεται από τον χάρτη.  
M. HULOT
CHECK 10 τηλεοπτικές σειρές που θα δούμε μέχρι το τέλος του έτους

Οθόνες / 10 σειρές που θα δούμε μέχρι το τέλος του έτους

Από τη νέα σεζόν του «Slow Horses» στο μεγάλο φινάλε του «Stranger Things» κι από ένα φιλόδοξο πορτρέτο του Σκορσέζε στο νέο στοίχημα του δημιουργού του «Breaking Bad», διαλέγουμε δέκα σειρές που αναμένεται να μονοπωλήσουν το ενδιαφέρον μας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ