Μια έρημος στην κουζίνα

Μια έρημος στην κουζίνα Facebook Twitter
«Ήθελα να γράψω ένα έργο για τη διπλή φύση μας, ένα έργο που δεν θα ήταν συμβολικό ή μεταφορικό ή τίποτε από όλα αυτά», έλεγε το 1980 ο ίδιος ο συγγραφέας για το «True West». Φωτ.: Πάτροκλος Σκαφίδας
0

Μέσα σε αυτό το σπίτι, σε τούτο το ήσυχο προάστιο ανατολικά του Λος Άντζελες, ο Όστιν νιώθει ασφαλής. Καθισμένος στο φερ φορζέ τραπέζι της κουζίνας, χτυπάει απορροφημένος τα πλήκτρα της γραφομηχανής, ενώ η συναυλία των γρύλων έξω από το παράθυρο εκτυλίσσεται δυναμικά. Τα ντουλάπια, το ψυγείο, οι κίτρινες κουρτίνες, τον παρακολουθούν βουβά. Τα κρεμαστά φυτά το ίδιο.

Ακουμπισμένος στον νεροχύτη, πίσω από τον Όστιν, στέκεται ο Λι. Ατημέλητος, με βρομερό t-shirt και τρύπες στις σόλες των μυτερών παπουτσιών του, δεν θα μπορούσε να διαφέρει εμφανισιακά περισσότερο από τον πρώτο, με το λευκό πουκάμισο, τα καλοχτενισμένα μαλλιά και το άσπιλο παντελόνι.

Αποκαλύπτοντας σταδιακά τους ασύμβατους κόσμους στους οποίους ανήκουν τα δύο αδέλφια, ο περιπαικτικός, αρχικά, διάλογός τους εξελίσσεται σε μια συναρπαστική μονομαχία, επικίνδυνη όσο και σουρεαλιστική. Η αυξανόμενα σκωπτική, σχεδόν σαδιστική συμπεριφορά του Λι προς τον μικρότερο αδελφό του οδηγεί στην έκρηξη: το προσωπείο ελέγχου και αυτοκυριαρχίας του Όστιν θρυμματίζεται, το Εγώ του κατακρημνίζεται, οι ανασφάλειες και οι φόβοι του αναδύονται καταλυτικά.

Η Έλενα Καρακούλη, στην παράσταση που παρακολουθήσαμε στο θέατρο Χώρα, επέλεξε να αναδείξει την κωμική διάσταση του κειμένου, διατηρώντας ταυτόχρονα ενεργή την κρίσιμη αίσθηση της εκκολαπτόμενης απειλής, της αναβράζουσας βίας, του ζωτικού απρόβλεπτου.

Στη μορφή του μεγάλου του αδελφού ο Όστιν θα οσφρανθεί τη μυρωδιά της ερήμου, της ελευθερίας, της αυθεντικής Δύσης, της ύπαρξης που βιώνεται μακριά από τα τακτοποιημένα σπιτικά των καλιφορνέζικων προαστίων τα οποία είναι εξοπλισμένα με δεκάδες αστραφτερές ηλεκτρικές συσκευές που πολτοποιούν καθημερινά την πνευματική ικμάδα των ανθρώπων. «Δεν υπάρχει τίποτα εδώ για μένα. Ποτέ δεν υπήρχε. Όταν ήμασταν παιδιά, ήταν διαφορετικά. Υπήρχε ζωή εδώ τότε», αναφωνεί συνειδητοποιώντας, απόψε για πρώτη φορά, την κενότητα της φαινομενικής επιτυχίας του ως οικογενειάρχη και σεναριογράφου του Χόλιγουντ. 

Μια έρημος στην κουζίνα Facebook Twitter
Στη μορφή του μεγάλου του αδελφού ο Όστιν θα οσφρανθεί τη μυρωδιά της ερήμου, της ελευθερίας, της αυθεντικής Δύσης. Φωτ.: Πάτροκλος Σκαφίδας

Ωθώντας τον ανταγωνισμό τους στα άκρα, ο Λι δηλώνει ξαφνικά αποφασισμένος να γράψει ένα «αληθινό» γουέστερν. Θέμα του, δύο άνδρες που επιδίδονται σε θανάσιμο κυνηγητό στα βραχώδη τοπία και τα φαράγγια του Τέξας.

«Έχει μια γεύση αλήθειας... Κάτι που σχετίζεται με τη γη... Ο αδελφός σου μιλάει από εμπειρία», θα πει ο κινηματογραφικός παραγωγός που αγοράζει αιφνιδίως την ιδέα του Λι, απορρίπτοντας εκείνη του Όστιν. Η κρίση ταυτότητας ξεσπά σαρωτικά. Η αντιστροφή των ρόλων κορυφώνεται στην όγδοη σκηνή, σε ένα κρεσέντο κωμικής μαεστρίας από τη μεριά του Σέπαρντ: είναι τώρα ο τυχοδιώκτης, μικροαπατεώνας, ανυπότακτος, αμόρφωτος Λι αυτός που κάθεται προσηλωμένος στο τραπέζι της κουζίνας, προσπαθώντας εναγωνίως ν’ αποτυπώσει τις σκέψεις του στο χαρτί, ενώ είναι ο «διανοούμενος», καθωσπρέπει μικρός αδελφός του αυτός που επιστρέφει με μισή ντουζίνα τοστιέρες αγκαλιά, λάφυρα της νυχτερινής ληστρικής εξόρμησής του στις γειτονικές μονοκατοικίες.

«Πάντοτε αναρωτιόμουν πώς θα ήταν να ήμουν εσύ», ομολογεί κάποια στιγμή ο ένας στον άλλον και, πράγματι, αρχίζουμε να αναρωτιόμαστε μήπως πρόκειται τελικά για ένα και το αυτό πρόσωπο.

Μια έρημος στην κουζίνα Facebook Twitter
«Έχει μια γεύση αλήθειας... Κάτι που σχετίζεται με τη γη... Ο αδελφός σου μιλάει από εμπειρία», θα πει ο κινηματογραφικός παραγωγός που αγοράζει αιφνιδίως την ιδέα του Λι, απορρίπτονας εκείνη του Όστιν. Φωτ.: Πάτροκλος Σκαφίδας

«Ήθελα να γράψω ένα έργο για τη διπλή φύση μας, ένα έργο που δεν θα ήταν συμβολικό ή μεταφορικό ή τίποτε από όλα αυτά», έλεγε το 1980 ο ίδιος ο συγγραφέας για το «True West»: «Ήθελα απλώς να δώσω μια γεύση του τι σημαίνει να είσαι διττός. Είναι κάτι πραγματικό η διπλή φύση. Νομίζω πως είμαστε διχασμένοι με έναν τρόπο πολύ πιο σπαρακτικό απ' όσο η ψυχολογία μπορεί ν’ αποκαλύψει».

Η Έλενα Καρακούλη, στην παράσταση που παρακολουθήσαμε στο θέατρο Χώρα, επέλεξε να αναδείξει την κωμική διάσταση του κειμένου, διατηρώντας ταυτόχρονα ενεργή την κρίσιμη αίσθηση της εκκολαπτόμενης απειλής, της αναβράζουσας βίας, του ζωτικού απρόβλεπτου. Κι αν αρχικά, για ένα διάστημα, όλα μοιάζουν δυσκίνητα και αναγνωρίσιμα, η επιμονή των ηθοποιών και η εύφορη κωμική χημεία τους καταρρίπτει τις άμυνες παρασύροντάς μας στην ξεθωριασμένη κουζίνα των νυχτερινών τριγμών, καλπασμών και αλαλαγμών σε αυτή την κουζίνα που υποδέχεται στωικά την αναρχική παρόρμηση των ηρώων, μετατρεπόμενη σιγά σιγά σε πεδίο οικιακού πολέμου, διάσπαρτο με πεταμένα πιάτα, ψωμιά, κατσαρολικά, μπουκάλια ουίσκι και πεθαμένα φυτά.

Ο Νίκος Ψαρράς πλάθει ένα άκρως γοητευτικό πορτρέτο του Λι, ενσαρκώνοντας τόσο την απωθητική όσο και τη θετική πλευρά του ήρωα, το αμφιλεγόμενο μεγαλείο του, την άκομψη τραχύτητα και το παρηκμασμένο σεξαπίλ του, ψημένο στον ήλιο της Μοχάβε. Άκρως απολαυστικός όταν επιτίθεται με το μπαστούνι του γκολφ στην ξεχαρβαλωμένη γραφομηχανή απειλώντας την «θα σ' τα σπάσω τα πληκτράκια ένα ένα!» ή όταν αγανακτεί με την απραξία του, αναστενάζοντας αγανακτισμένος, αυτός που δεν ξέρει ούτε να συλλαβίζει, όπως λέει ο αδελφός του: «Ξημέρωσε κι ούτε μια σελίδα δεν έχω γράψει!».   

Μια έρημος στην κουζίνα Facebook Twitter
Φωτ.: Πάτροκλος Σκαφίδας
Μια έρημος στην κουζίνα Facebook Twitter
Φωτ.: Πάτροκλος Σκαφίδας

Ο Μάρκος Παπαδοκωνσταντάκης υπερτονίζει στην αρχή τη νευρωτική φύση του Όστιν, μαλακώνει όμως στη συνέχεια και, ειδικά στο δεύτερο μέρος, όταν φτάνει να παρακαλά γονυπετής, ημίγυμνος και κάθιδρος τον αδελφό του να τον πάρει μαζί του στην έρημο, τότε, εν μέσω της ευθυμίας που προκαλεί η κωμική, εν πολλοίς, μεταμόρφωσή του, βεβαιωνόμαστε ταυτόχρονα πως έχει παραδοθεί πλήρως στη μοίρα του καταρρακωμένου Όστιν.

Ετούτη η ευαίσθητη ισορροπία διατηρείται όντως ζωντανή κατά τη διάρκεια της παράστασης: αντιλαμβανόμαστε διαρκώς ότι κάτι σοβαρό διακυβεύεται, την ίδια στιγμή που τα αλλεπάλληλα χτυπήματα μεταξύ των ηρώων προκαλούν το πηγαίο γέλιο μας.

Αν κάτι μοιάζει να παραμελεί η σκηνοθεσία, όμως, είναι η εξερεύνηση της έννοιας του «διπλού» (εντός μας). Μένει δηλαδή περισσότερο προσκολλημένη στον «ρεαλιστικό» άξονα του κειμένου –ο οποίος σαφώς και είναι σημαντικός–, στερώντας από τον θεατή τη δυνατότητα να ψηλαφίσει τη βαθύτερη, υπαρξιακή σημασία της αδελφικής διαμάχης, αυτού του «αρχέτυπου των εχθρικών αδελφών», όπως το αποκαλεί ο Γιουνγκ. Υπάρχουν ίσως μία ή δύο νύξεις (όταν ο Όστιν βάζει τα γυαλιά οράσεώς του στον Λι) που αφυπνίζουν τις προσδοκίες μας, μόνο και μόνο για να τις αφήσουν μετέωρες.

Μια έρημος στην κουζίνα Facebook Twitter
«Πάντοτε αναρωτιόμουν πώς θα ήταν να ήμουν εσύ», ομολογεί κάποια στιγμή ο ένας στον άλλον. Φωτ.: Πάτροκλος Σκαφίδας

Απογοητευτικότερο όλων ως προς αυτό, αλλά και γενικότερα, αποδεικνύεται το τέλος: δεν είναι απλώς ότι η πάλη των σωμάτων (ο Όστιν έχει τυλίξει ένα καλώδιο γύρω από τον λαιμό του Λι, απειλώντας να τον πνίξει, και οι δυο τους κυλιούνται μανιασμένα στο πάτωμα) διεξάγεται συνοδεία ενός άστοχου, ψευδοσυγκινητικού τραγουδιού  που μας αποσυντονίζει∙ είναι και ότι μένουμε με την εντύπωση ότι ο Λι πεθαίνει. Ατυχές κλείσιμο, ειδικότερα αν λάβουμε υπόψη μας ότι το κείμενο του Σέπαρντ ολοκληρώνεται ποιητικά με μια μάχη δίχως νικητή, με τους αδελφούς «εγκλωβισμένους σε ένα αχανές τοπίο που θυμίζει έρημο», μια μάχη που συνεχίζεται αενάως και που δεν λήγει ποτέ – όπως και δεν θα μπορούσε, άλλωστε.

Βρείτε περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση «True West» εδώ. 

Θέατρο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Όλα όσα ζήσαμε στο 79ο Φεστιβάλ της Αβινιόν: από το «La Distance» του Ροντρίγκες έως τη μεγάλη επιτυχία του Μπανούσι

Θέατρο / Όλα όσα ζήσαμε στο 79ο Φεστιβάλ της Αβινιόν

Οι θερμές κριτικές της «Liberation» και της «Le Monde» για το «ΜΑΜΙ» του Μπανούσι σε παραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση είναι απλώς μια λεπτομέρεια μέσα στις απανωτές εκπλήξεις που έκρυβε το πιο γνωστό θεατρικό φεστιβάλ στον κόσμο.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Κωνσταντίνος Ζωγράφος: Ο «Ορέστης» του Τερζόπουλου

Θέατρο / Κωνσταντίνος Ζωγράφος: «Ο Τερζόπουλος σου βγάζει τον καλύτερό σου εαυτό»

Ο νεαρός ηθοποιός που πέρυσι ενσάρκωσε τον Πυλάδη επιστρέφει φέτος ως Ορέστης. Με μια ήδη πλούσια διαδρομή στο θέατρο δίπλα σε σημαντικούς δημιουργούς, ετοιμάζει ένα νέο έργο εμπνευσμένο από το Νεκρομαντείο του Αχέροντα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Μάλιστα κύριε Ζαμπέτα»: Αξίζει η παράσταση για τον «μάγκα» του ελληνικού πενταγράμμου;

The Review / «Μάλιστα κύριε Ζαμπέτα»: Αξίζει η παράσταση για τον «μάγκα» του ελληνικού πενταγράμμου;

Με αφορμή την παράσταση γι’ αυτόν τον αυθεντικό δημιουργό που τις δεκαετίες του 1950 και του 1960 μεσουρανούσε, ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου σχολιάζουν τον αντίκτυπό του στο κοινό σήμερα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Οιδίπους Τύραννος» και «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή: Η άνοδος, πτώση και η αποθέωση

Αρχαίο Δράμα Explained / «Οιδίπους Τύραννος» και «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή: Η άνοδος, η πτώση και η αποθέωση

Τι μας μαθαίνει η ιστορία του Οιδίποδα, ενός ανθρώπου που έχει τα πάντα και τα χάνει εν ριπή οφθαλμού; Η κριτικός θεάτρου Λουίζα Αρκουμανέα επιχειρεί μια θεωρητική ανάλυση του έργου του Σοφοκλή.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Αλίκη Βουγιουκλάκη: Στη ζωή έσπαγε τα ταμπού, στο θέατρο τα ταμεία

Θέατρο / Αλίκη Βουγιουκλάκη: Πώς έσπαγε τα ταμεία στο θέατρο επί 35 χρόνια

Για δεκαετίες έχτισε, με το αλάνθαστο επιχειρηματικό της ένστικτο, μια σχέση με το θεατρικό κοινό που ακολουθούσε υπνωτισμένο τον μύθο της εθνικής σταρ. Η πορεία της ως θιασάρχισσας μέσα από παραστάσεις-σταθμούς και τις μαρτυρίες συνεργατών της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Νίκος Καραθάνος: «Εμείς είμαστε οι χώρες, τα κείμενα, οι πόλεις, εμείς είμαστε οι μύθοι»

Θέατρο / Νίκος Καραθάνος: «Εμείς είμαστε οι χώρες, τα κείμενα, οι πόλεις, εμείς είμαστε οι μύθοι»

Στον πολυαναμενόμενο «Οιδίποδα» του Γιάννη Χουβαρδά, ο Νίκος Καραθάνος επιστρέφει, 23 χρόνια μετά, στον ομώνυμο ρόλο, ακολουθώντας την ιστορία από το τέλος προς την αρχή και φωτίζοντας το ανθρώπινο βάθος μιας τραγωδίας πιο οικείας απ’ όσο νομίζουμε.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένα δώρο που άργησε να φτάσει

Θέατρο / «Κοιτάξτε πώς φέρονταν οι αρχαίοι στους ξένους! Έτσι πρέπει να κάνουμε κι εμείς»

Ένα δώρο που έφτασε καθυστερημένα, μόλις είκοσι λεπτά πριν το τέλος της παράστασης - Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα για το «ζ-η-θ, ο Ξένος» σε σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινού.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Η Κασσάνδρα της Έβελυν Ασουάντ σημάδεψε το φετινό καλοκαίρι

Θέατρο / Η Κασσάνδρα της Έβελυν Ασουάντ σημάδεψε την «Ορέστεια»

Η «Ορέστεια» του Θεόδωρου Τερζόπουλου συζητήθηκε όσο λίγες παραστάσεις: ενθουσίασε, προκάλεσε ποικίλα σχόλια και ανέδειξε ερμηνείες υψηλής έντασης και ακρίβειας. Ξεχώρισε εκείνη της Έβελυν Ασουάντ, η οποία, ως Κασσάνδρα, ερμήνευσε ένα αραβικό μοιρολόι που έκανε πολλούς να αναζητήσουν το όνομά της. Το φετινό καλοκαίρι, η παράσταση επιστρέφει στη Θεσσαλονίκη, στους Δελφούς και στο αρχαίο θέατρο Φιλίππων.
M. HULOT
Η Λίνα Νικολακοπούλου υπογράφει και σκηνοθετεί τη μουσικοθεατρική παράσταση «Χορικά Ύδατα»

Θέατρο / «Χορικά Ύδατα»: Ο έμμετρος κόσμος της Λίνας Νικολακοπούλου επιστρέφει στη σκηνή

Τραγούδια που αποσπάστηκαν από το θεατρικό τους περιβάλλον επιστρέφουν στην πηγή τους, σε μια σκηνική τελετουργία γεμάτη εκπλήξεις που φωτίζει την τεράστια καλλιτεχνική παρακαταθήκη της στιχουργού.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Το ημέρωμα της στρίγγλας»: Ήταν ο Σαίξπηρ μισογύνης;

The Review / «Το ημέρωμα της στρίγγλας»: Ήταν ο Σαίξπηρ μισογύνης;

Γιατί εξακολουθεί να κερδίζει το σύγχρονο κοινό η διάσημη κωμωδία του Άγγλου βάρδου κάθε φορά που ανεβαίνει στη σκηνή; Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου συζητούν με αφορμή την παράσταση που σκηνοθετεί η Εύα Βλασσοπούλου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Darkest White»: Ένα σύμπαν που εξερευνά την ανθεκτικότητα και τη δύναμη της γυναίκας 

Θέατρο / «Darkest White»: Ο εμφύλιος από την πλευρά των χαμένων

Το έργο της Δαφίν Αντωνιάδου που θα δούμε στο Φεστιβάλ Αθηνών, εξερευνά μέσω προσωπικών και ιστορικών αναμνήσεων και μέσα από την ανθεκτικότητα και τη δύναμη της γυναικείας παρουσίας, ιστορίες εκτοπισμού και επιβίωσης. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Beytna: Μια παράσταση χορού που είναι στην ουσια ένα τραπέζι με φίλους

Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας / Beytna: Μια παράσταση χορού που είναι στην ουσία ένα τραπέζι με φίλους

Ο σπουδαίος λιβανέζος χορευτής και χορογράφος Omar Rajeh, επιστρέφει με την «Beytna», μια ιδιαίτερη περφόρμανς με κοινωνικό όσο και γαστριμαργικό αποτύπωμα, που θα παρουσιαστεί στο πλαίσιο του φετινού 31ου Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η νύφη και το «Καληνύχτα, Σταχτοπούτα»

Θέατρο / Η Καρολίνα Μπιάνκι παίρνει το ναρκωτικό του βιασμού επί σκηνής. Τι γίνεται μετά;

Μια παράσταση-περφόρμανς που μέσα από έναν εξαιρετικά πυκνό και γοητευτικό λόγο, ένα κολάζ από εικόνες, αναφορές, εξομολογήσεις, όνειρα και εφιάλτες μάς κάνει κοινωνούς μιας ακραίας εμπειρίας, χωρίς να σοκάρει.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Ακούγεσαι Λυδία, Ακούγεσαι ίσαμε το στάδιο

Επίδαυρος / «Ακούγεσαι, Λυδία, ίσαμε το στάδιο ακούγεσαι»

Κορυφαίο πρόσωπο του αρχαίου δράματος, συνδεδεμένη με εμβληματικές παραστάσεις, ανατρέχει σε δεκαπέντε σταθμούς της καλλιτεχνικής της ζωής στην Επίδαυρο και αφηγείται προσωπικές ιστορίες, επιτυχίες και ματαιώσεις, εξαιρετικές συναντήσεις και συνεργασίες, σε μια πορεία που αγγίζει τις πέντε δεκαετίες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Ούρλιχ Ράσε και το παρασκήνιο της ιστορίας της Ισμήνης

Θέατρο / Η σκηνή του Ούρλιχ Ράσε στριφογύριζε - και πέταξε έξω την Ισμήνη

Στην παράσταση που άνοιξε την Επίδαυρο, ο Γερμανός σκηνοθέτης επέλεξε να ανεβάσει μια Αντιγόνη χωρίς Ισμήνη. Η απομάκρυνση της Κίττυς Παϊταζόγλου φωτίζει τις λεπτές –και άνισες– ισορροπίες εξουσίας στον χώρο του θεάτρου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Θάνος Παπακωνσταντίνου μέσα στη γοητεία και στον τρόμο του Δράκουλα

Πρώτες Εικόνες / Dracula: Η υπερπαραγωγή που έρχεται το φθινόπωρο στην Αθήνα

Ο Θάνος Παπακωνσταντίνου μιλά αποκλειστικά στη LiFO για την πιο αναμενόμενη παράσταση της επερχόμενης σεζόν, για τη διαχρονική γοητεία του μύθου που φαντάστηκε ο Μπραμ Στόκερ στα τέλη του 19ου αιώνα, για το απόλυτο και το αιώνιο μιας ιστορίας που, όπως λέει, τον «διαλύει».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ερωτευμένος με τον Κρέοντα

Θέατρο / Ο Rasche αγάπησε τον Κρέοντα περισσότερο από την Αντιγόνη

«Η εκφορά του λόγου παραδίδεται αμαχητί σε μια άκρατη δραματικότητα, σε ένα υπερπαίξιμο, σε μια βεβιασμένη εμφατικότητα, σε έναν στόμφο παλιακό που θα νόμιζε κανείς πως έχει εξαλειφθεί πλέον. Η σοβαροφάνεια σε όλο το (γοερό) μεγαλείο της». Έτσι ξεκίνησε φέτος η Επίδαυρος.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ