Η ΔΕΒΘ και το βιβλίο ως προϊόν αγοραπωλησίας

Η ΔΕΘΒ και το βιβλίο ως προϊόν αγοροπωλησίας Facebook Twitter
Ένα δεύτερο ζήτημα αφορά την απόφαση να τιμηθεί φέτος στη ΔΕΒΘ η πόλη Σάρτζα των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων. Φωτ.: Konstantinos Tsakalidis / SOOC
0

ΚΑΘΩΣ ΠΛΗΣΙΑΖΑ ΣΤΗ ΦΕΤΙΝΗ Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης (ΔΕΒΘ), είδα μια μικρή ομάδα γυναικών που κρατούσε πανό διαμαρτυρίας για τις γυναικοκτονίες· οι αναγνώστες τις προσπερνούσαν για να επισκεφθούν τα περίπτερα με τους πάγκους των εκδοτών. Όμως ο κόσμος του βιβλίου είναι άμεσα συνδεδεμένος, ως σύμμαχος, με αυτήν τη ζοφερή πραγματικότητα που έκανε τις διαμαρτυρόμενες να στέκονται έξω από τον εκθεσιακό χώρο και να διαδηλώνουν. Σε πολλούς πάγκους, πλέον, έχουν βρει τη θέση τους φεμινιστικά βιβλία που οι εκδότες φέρνουν από κάθε γωνιά της χώρας στη ΔΕΒΘ, έχουν στο κέντρο τους την απελπισία και πραγματεύονται την απαίτηση  για ίσα δικαιώματα.

Σημειώθηκε η έκτη γυναικοκτονία του έτους με θύμα την Enkelejda Danaj, η οποία είχε καταγγείλει τρεις φορές τον πρώην σύντροφό της για ενδοοικογενειακή βία. Το θύμα είχε το περιβόητο panic button, άλλη μία ενέργεια που αποδεικνύει πως ακόμα και όταν οι γυναίκες, φοβούμενες για την ασφάλειά τους, απευθύνονται στις Αρχές, καταλήγουν μόνες τους, και αντί να περιοριστεί ο θύτης, αναγκάζονται να ζητήσουν βοήθεια, ενώ αυτός τους επιτίθεται. Η τελευταία καταγγελία εναντίον του πρώην συντρόφου είχε γίνει στις 7/5, οπότε οδηγήθηκε στον εισαγγελέα. Αφέθηκε ελεύθερος, αφού ορίστηκε δικάσιμος για τις 17/5, και τελικά τη δολοφόνησε μία μέρα νωρίτερα. Η μία μέρα ελευθερίας του, όπως του την πρόσφερε ο νόμος, ήταν η ημέρα δολοφονίας της Enkelejda Danaj.

Η ΔΕΘΒ και το βιβλίο ως προϊόν αγοροπωλησίας Facebook Twitter
Ο συγγραφέας Θανάσης Τριαρίδης αναφέρθηκε τόσο στις καταγγελίες παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως η ελευθερία του λόγου στα ΗΑΕ, όσο και συγκεκριμένα τη θέση των γυναικών στα εμιράτα... Στη φωτογραφία σκηνή από την φετινή ΔΕΒΘ... Φωτ.: Konstantinos Tsakalidis / SOOC

Ο ίδιος κόσμος, και δη η οργάνωση της ΔΕΒΘ, φαίνεται σήμερα πιο έτοιμος από ποτέ να αντιμετωπίσει το βιβλίο ως προϊόν αγοροπωλησίας, περισσότερο ως υλικό παρά ως πνευματικό αντικείμενο, και το σύνολο της έκθεσης ως mall με συγκεκριμένα καταναλωτικά προϊόντα παρά ως την ετήσια, πολύτιμη συγκέντρωση εκδοτών, μεταφραστών και συγγραφέων.

Πίσω στη ΔΕΒΘ. Ο κόσμος του βιβλίου και του πολιτισμού είναι αυτός που ανέκαθεν έκανε την αδικία ορατή, μια και ένα χαρτί και μια πένα πάντοτε βρίσκονταν πρόχειρα, ανεξαρτήτως κοινωνικής τάξης και φύλου, και ευτυχώς βρίσκονταν και οι λίγοι εκδότες που έδειχναν ενδιαφέρον για κείμενα που δεν είχαν μοναδικό μέλημα την ψυχαγωγία του αναγνώστη αλλά είχαν και διάθεση για κοινωνική αλλαγή. Ο ίδιος κόσμος, και δη η οργάνωση της ΔΕΒΘ, φαίνεται σήμερα πιο έτοιμος από ποτέ να αντιμετωπίσει το βιβλίο ως προϊόν αγοροπωλησίας, περισσότερο ως υλικό παρά ως πνευματικό αντικείμενο, και το σύνολο της έκθεσης ως mall με συγκεκριμένα καταναλωτικά προϊόντα παρά ως την ετήσια, πολύτιμη συγκέντρωση εκδοτών, μεταφραστών και συγγραφέων.

Το πρώτο κρατούμενο αφορά τους πέντε συλλόγους εκδοτών που απευθύνονται στο Ελληνικό Ίδρυμα Πολιτισμού (ΕΙΠ), το οποίο διοργανώνει την έκθεση, τονίζοντας πως «απέκλεισε και φέτος από κάθε σχετική απόφαση το σύνολο των Ελλήνων εκδοτών και επέλεξε για άλλη μια φορά να διαχειριστεί τα άγνωστα σ' εμάς παρεχόμενα κονδύλια σε περιφερειακές δράσεις και σε αδικαιολόγητες αναλήψεις δαπανών που τίποτε δεν προσφέρουν στον κεντρικό σκοπό της έκθεσης», ενώ, όπως είχε γίνει γνωστό τις προηγούμενες ημέρες, «η ΔΕΘ-ΗΕLEXPO που εκμισθώνει τους χώρους και τον εξοπλισμό αύξησε εν κρυπτώ το κόστος συμμετοχής των εκδοτών, επικαλούμενη διόγκωση των δαπανών λόγω των αποφάσεων του ΕΙΠ, ενώ οι παροχές προς τους εκθέτες παραμένουν ίδιες και βεβαίως κατώτερες των αναγκαίων». Ταυτόχρονα, ενώ η έκθεση αφορά 1.500 Έλληνες και ξένους συγγραφείς, 850 εκθέτες από 40 χώρες και περισσότερες από 500 εκδηλώσεις και αφιερώματα σε 14 χώρους εντός και εκτός ΔΕΘ, λέγεται πως η φετινή έκθεση «θα είναι η τελευταία που διοργανώνεται χωρίς αυτούς [τους εκδότες], η τελευταία χωρίς κεντρικό στόχο να αυξηθεί το αναγνωστικό κοινό, η τελευταία που κρύβει μέσω της αδιαφάνειας δαπανηρές και ταυτοχρόνως αναποτελεσματικές επιλογές».

Το δεύτερο κρατούμενο αφορά την απόφαση να τιμηθεί φέτος στη ΔΕΒΘ η Σάρτζα. Η ανακοίνωση της ΔΕΒΘ αναφέρει: «Η φετινή διοργάνωση, λαμβάνοντας υπόψη τη σπουδαιότητα της προσέγγισης σε νέες αγορές, υποδέχεται μέσα από τον θεσμό της τιμώμενης χώρας τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ), δίνοντας την ευκαιρία για ενίσχυση των ιστορικών δεσμών φιλίας μεταξύ των δύο λαών αλλά και το κίνητρο για περαιτέρω ανάπτυξη των διμερών εμπορικών, επενδυτικών και πολιτιστικών σχέσεων». Σχετικά με αυτή την απόφαση τοποθετήθηκε και ο συγγραφέας Θανάσης Τριαρίδης, τόσο για τις καταγγελίες παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως η ελευθερία του λόγου, όσο και συγκεκριμένα για τη θέση των γυναικών στα ΗΑΕ.

Αξίζει να γίνει λόγος για την εκδήλωση στη ΔΕΒΘ με τίτλο «Η επίδραση των εκδοτικών οίκων που διευθύνονται από γυναίκες: Σάρτζα και Ελλάδα», την οποία διοργάνωσε το δίκτυο για τις γυναίκες στον εκδοτικό χώρο PublisHer, ιδρύτρια του οποίου είναι η πρόεδρος της Sharjah Book Authority Α.Ε., Sheikha Bodour Al Qasimi. Ωστόσο, θα ήταν αφελές να μη σταθούμε στην ανακοίνωση της ΔΕΒΘ που δικαιολογεί την απόφαση να τιμηθεί φέτος η Σάρτζα («προσέγγιση σε νέες αγορές» και «ανάπτυξη των διμερών εμπορικών, επενδυτικών και πολιτιστικών σχέσεων»), λαμβάνοντας υπόψη πως δεδομένης την καταπάτησης των δικαιωμάτων των γυναικών σε διάφορες χώρες, η έννοια «ενδυνάμωση» που αναφέρεται καθημερινά και επανειλημμένα σε ζητήματα φεμινισμού με καταναλωτικό πρόσημο καθίσταται τελικά ανεπαρκής. Πράγματι, είναι σημαντικό γυναίκες από διαφορετικούς κόσμους να έρχονται σε επαφή και η μεταξύ τους «ενδυνάμωση» είναι δικό τους θέμα, ωστόσο, εάν η ΔΕΒΘ ήθελε να σταθεί στη γεφύρωση κόσμων και σε πράξεις που ενθαρρύνουν την ελευθερία, θα μπορούσε να δώσει ορατότητα στην Παλαιστίνη, κάτι που η Cate Blanchett πέτυχε μονάχα με ένα φόρεμα.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Δυο καράβια των παιδικών χρόνων

Οπτική Γωνία / Η αριστοκρατική Μαριλένα και η τραχιά Μυρτιδιώτισσα όργωσαν τις ελληνικές θάλασσες, αφήνοντας το στίγμα τους

Βίος και πολιτεία δυο καραβιών που έγραψαν τη δική τους ξεχωριστή ιστορία στα όχι άγνωστα αλλά και όχι πάντοτε ήρεμα νερά της Ελλάδας.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
«Η μόνη καλλιέργεια που σώθηκε είναι της καταναλωτικής πλάνης»

Ρεπορτάζ / «Η μόνη καλλιέργεια που σώθηκε είναι της καταναλωτικής πλάνης»

Ο συγγραφέας Γιάννης Μακριδάκης, που ζει στη Χίο και καλλιεργεί εκεί ο ίδιος τη δική του γη, περιγράφει στη LiFo την καθημερινότητα, που έχει αλλάξει ριζικά μετά τις φωτιές, και την προσπάθεια των κατοίκων να σταθούν ξανά στα πόδια τους.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Θα λήξει τον πόλεμο στην Ουκρανία ο Τραμπ και με ποιους όρους;

Βασιλική Σιούτη / Θα λήξει τον πόλεμο στην Ουκρανία ο Τραμπ και με ποιους όρους;

Πώς θα τελειώσει ο πόλεμος στην Ουκρανία και πόσο κοντά βρισκόμαστε σε αυτό το τέλος; Τραμπ και Πούτιν μοιάζουν αποφασισμένοι, αλλά ο Ζελένσκι και οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν βιάζονται.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Μαζωνάκης: Το χρονικό μιας (ακόμα) διαπόμπευσης

Οπτική Γωνία / Μαζωνάκης: Το χρονικό μιας (ακόμα) διαπόμπευσης

Αν έβγαζε κάποιος ένα συμπέρασμα από τον χειρισμό της υπόθεσης αυτής, θα έλεγε πως «όλα ήταν ένα λάθος». Ένα λάθος το οποίο πολλοί δεν το βλέπουν ως τέτοιο, καθώς θεωρούν αυτονόητο να μαθαίνουν πληροφορίες για τις ζωές των άλλων, ακόμα και αν αυτές έχουν δυσκολίες και απαιτούν σεβασμό.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Για τους «εμπρηστές της Πάτρας»: Ιδεολογικές καταχρήσεις μιας φωτογραφίας

Οπτική Γωνία / Για τους «εμπρηστές της Πάτρας»: Ιδεολογικές καταχρήσεις μιας φωτογραφίας

Από που προκύπτει το αναρχικό, πόσο μάλλον κάποιο «κομμουνιστικό» προφίλ των «εμπρηστών»; Από ένα σκουλαρίκι, την είδηση για το χασίς και τα τσίπουρα, τα ρούχα που είναι αυτά που συναντάς σε πλήθος εικοσάρηδων σε πλατείες και δρόμους της χώρας;
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Υπάρχει όντως λόγος να επιστρέψει ο Τσίπρας;

Οπτική Γωνία / Υπάρχει όντως λόγος να επιστρέψει ο Τσίπρας;

Υπάρχει ανάγκη στην πολιτική ζωή για ένα νέο κόμμα; Υπάρχει κρίσιμος ζωτικός χώρος που δεν έχει εκπροσώπηση; Μπορεί να ξεπεραστούν ή, έστω, να αμβλυνθούν οι έντονα αρνητικές μνήμες από τη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ; Είναι ο Αλέξης Τσίπρας το ιδανικό πρόσωπο;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Σουδάν: Ο ξεχασμένος πόλεμος και τα «παιδιά-πρόσφυγες» που κατηγορούνται ως διακινητές

Οπτική Γωνία / Σουδάν: Η μεγαλύτερη τραγωδία του αιώνα δεν γίνεται ποτέ πρωτοσέλιδο

Οι νεκροί από τις συγκρούσεις, την πείνα και τις επιδημίες υπολογίζεται συνολικά περί το 1 εκατ., και περισσότεροι από τους μισούς εξ αυτών είναι παιδιά. Μια εφιαλτική κατάσταση, που έχει όμως την «ατυχία» να περνά σε δεύτερη ή και τρίτη μοίρα, καθώς ούτε τα ΜΜΕ και τους διεθνείς οργανισμούς φαίνεται να συγκινεί ιδιαίτερα ούτε εντάσσεται εύκολα σε κάποιο πολιτικό αφήγημα ώστε να εμπνεύσει μαζικά κινήματα αλληλεγγύης.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η Εύα Ιλούζ, η Γάζα και μια εκδοτική επιλογή

Οπτική Γωνία / Η Εύα Ιλούζ, η Γάζα και μια εκδοτική επιλογή

Σκέψεις πάνω στην απόφαση του Oposito, ενός μικρού εκδοτικού οίκου που έχει δώσει ενδιαφέροντα δείγματα ανήσυχης κοινωνικής και πολιτισμικής σκέψης, για την «αποδέσμευσή» του σε σχέση με το βιβλίο της κοινωνιολόγου Eύα Ιλούζ «Ψυχρή τρυφερότητα. Η άνοδος του συναισθηματικού καπιταλισμού».
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες

Ακροβατώντας / Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες

Ένα εντυπωσιακά μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας είναι διατεθειμένο να δώσει «συγχωροχάρτι» για ένα μεγάλο οικονομικό σκάνδαλο, αρκεί οι εμπλεκόμενοι να τηρήσουν ακροδεξιά και ρατσιστική στάση στο μεταναστευτικό.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ