Επικίνδυνα χημικά από την αστυνομία στις διαδηλώσεις

Χημικά Facebook Twitter
Η χρήση των δακρυγόνων είναι μία τις σπατάλες των ελληνικών κυβερνήσεων, η οποία φαίνεται ότι δεν πρόκειται να μειωθεί, παρά τις κατά καιρούς υποσχέσεις. Φωτ.: Eurokinissi
0

Η Ένωση Ελλήνων Χημικών κατατάσσει τις ουσίες που υπάρχουν στα δακρυγόνα στα χημικά όπλα και προειδοποιεί για τις σοβαρές συνέπειες που μπορεί να έχει η χρήση τους στη δημόσια υγεία. Ωστόσο, τα δακρυγόνα χρησιμοποιούνται αφειδώς και πολύ συχνά ανεξέλεγκτα, όπως συνέβη και στις διαδηλώσεις των τελευταίων ημερών. 

Στις 7 Μαρτίου ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Τάκης Θεοδωρικάκος, έδωσε εντολή για την άμεση διεξαγωγή έρευνας που αφορούσε τη δράση των αστυνομικών στη διάρκεια της πρώτης διαμαρτυρίας που έγινε για το πολύνεκρο δυστύχημα των Τεμπών, δύο 24ωρα νωρίτερα, δηλαδή στις 5 Μαρτίου. Η έρευνα διατάχθηκε εξαιτίας και των χημικών που «έπνιξαν» τους χιλιάδες ανθρώπους όλων των ηλικιών που διαδήλωσαν στο κέντρο της Αθήνας με αυτή την αφορμή.

Τις επόμενες ημέρες όχι μόνο δεν δόθηκε κάποια εξήγηση για την ανεξέλεγκτη χρήση τους αλλά δεν τέθηκε και κανένας φραγμός. Στις κινητοποιήσεις που ακολούθησαν με αποκορύφωμα την πρόσφατη πανελλαδική απεργία, η αναίτια βία των αστυνομικών δυνάμεων και η εκτεταμένη χρήση χημικών κατά πάντων, ακόμη και πολιτών που διαδήλωναν ειρηνικά, ήταν συντριπτική. 

Τα δακρυγόνα που είναι σε χρήση από τις δυνάμεις ασφαλείας της χώρας περιέχουν τη χημική ουσία CS, η οποία κατατάσσεται στα χημικά όπλα. Είναι όμως δέκα φορές δραστικότερη από αντίστοιχες ουσίες που εμπεριέχονταν σε δακρυγόνα του παρελθόντος.

Οι υποσχέσεις για κατάργηση

Αν και η ανακοίνωση Θεοδωρικάκου περιορίστηκε στη διερεύνηση της αστυνομικής καταστολής, υπήρξαν προκάτοχοί του που δεσμεύτηκαν για την κατάργηση των δακρυγόνων. Μάλιστα, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, οι σχετικές εξαγγελίες πραγματοποιούνταν μετά από κάποιο ακραίο γεγονός καταστολής με τη χρήση χημικών που εξέθετε την εικόνα της εκάστοτε κυβέρνησης. 

Τον Δεκέμβριο του 2009 ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, τότε υπουργός Προστασίας του Πολίτη, ανακοίνωσε την απαγόρευση χρήσης δακρυγόνων. Ήταν ένας χρόνος μετά τη δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου. H Αθήνα, μερικά 24ωρα πριν, είχε πνιγεί πάλι στα χημικά κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων που έγιναν στη μνήμη του και ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης σε μια συνέντευξη Τύπου που έδωσε μετά τις τριήμερες εκδηλώσεις, παραδέχθηκε ότι «τα χημικά βλάπτουν τη δημόσια υγεία και καταστρέφουν το περιβάλλον».

Χημικά Facebook Twitter
Φωτ.: Eurokinissi

Το 2011 ο ΣΥΡΙΖΑ κατέθεσε τροπολογία στη Βουλή για την καθολική απαγόρευση χημικών αερίων και άλλων όπλων εξαιρετικά επικίνδυνων για την ανθρωπότητα, χωρίς βέβαια να εισακουστεί από την τότε κυβέρνηση.

Ως κυβέρνηση είχε δεσμευτεί για την παύση της χρήσης χημικών, όμως δεν εφάρμοσε τη δέσμευσή του. Το 2015 ο ομότιμος καθηγητής Εγκληματολογίας Γιάννης Πανούσης, ως αρμόδιος υπουργός, είχε εξαγγείλει την «Αποφυγή χρήσης βίας ή χημικών σε διαδηλώσεις και ειρηνικές πορείες διαμαρτυρίας πολιτών και φορέων». 

Ανέφερε τότε ότι η χρήση τους θα πρέπει να γίνεται «μόνο σε ελεγχόμενες –εκ των προτέρων και εκ των υστέρων– περιπτώσεις κινδύνου ζωής πολιτών, ή αστυνομικών, ή εκτεταμένων επεισοδίων και καταστροφών και μετά από συνεννόηση με τη φυσική και πολιτική ηγεσία μπορεί να επιτραπεί κατ’ εξαίρεση η αμυντικού χαρακτήρα χρήση». 

O ίδιος σήμερα αναφέρει στη LiFO: «Παραμένω σταθερός στην άποψή μου που διατύπωσα το 2015. Το πρόβλημα δεν είναι επιχειρησιακό αλλά δημοκρατικής στάθμισης κινδύνων.  Από τη μια οι τραυματισμοί και οι βλάβες υγείας των πολιτών και από την άλλη οι πιθανολογούμενες επιθέσεις κατά των αστυνομικών. Αυτήν τη στάθμιση πρέπει να την κάνει η αστυνομία με άλλο τρόπο και όχι με την εκ του σύνεγγυς ρίψη χημικών (πολλές φορές και ληγμένων). Δυστυχώς, όλες οι ηγεσίες, και επί ΣΥΡΙΖΑ, υπέκυψαν στην εύκολη λύση. Τι φοβούνται; Οτι οι δυναμικές εκδηλώσεις θα μετατραπούν σε λαϊκή επανάσταση την οποία, για να προλάβουν, ρίχνουν χημικά; Λάθος πρακτική για λάθος λόγους».

Χημικά Facebook Twitter
Χημικά σε διαδήλωση συνταξιούχων στην Ηρώδου Αττικού το 2016. Φωτ.: Eurokinissi

Τα γεγονότα που ακολούθησαν άφησαν πίσω τους τις καλές προθέσεις για τον περιορισμό, αν όχι την παύση των χημικών. Το 2016 η συγκέντρωση των συνταξιούχων που διαδηλώνουν έξω από την Ηρώδου Αττικού διαλύεται από τη ρίψη χημικών. Ο τότε υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Νίκος Τόσκας, ανακοινώνεται ότι επιπλήττεται από τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα. Με επίσημη ανακοίνωσή του ο Νίκος Τόσκας αναφέρει ότι έδωσε εντολή «να απαγορευτεί κάθε χρήση δακρυγόνων σε διαδηλώσεις εργαζομένων και συνταξιούχων». 

Όμως και αυτό ξεχάστηκε στη συνέχεια, καθώς οι αστυνομικές δυνάμεις συνέχισαν να μην είναι καθόλου φειδωλές με αυτή την πρακτική. 

Το αποκορύφωμα της ανεξέλεγκτης ρίψης δακρυγόνων, με επικίνδυνα και ληγμένα χημικά, όπως είχε καταγγελθεί τότε, ήταν στη διαμαρτυρία για τη Συμφωνία των Πρεσπών το 2019.

Τότε υπήρξαν δεκάδες μαρτυρίες και βίντεο ότι η ελληνική αστυνομία έπνιξε με αυτά εκατοντάδες διαδηλωτές, ανάμεσα στους οποίους υπήρχαν ηλικιωμένοι και μικρά παιδιά. Τα συμβάντα της ασύδοτης χρήσης χημικών προκάλεσαν την παρέμβαση και του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών που κατέθεσε μήνυση στην εισαγγελία «προκειμένου να αποδοθούν ευθύνες σε όσους επέλεξαν τον απαράδεκτο και αντιδημοκρατικό αυτό μέσο καταστολής που έθεσε σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία».

Χημικά όπλα σε καιρό ειρήνης

Χημικά Facebook Twitter
Η χημική ουσία CS μπορεί να αποβεί τοξική εφόσον ριχτεί από μικρή απόσταση, λιγότερο από πέντε μέτρα, στο πρόσωπο ανθρώπων και μέσα σε κλειστό χώρο. Φωτ.: Eurokinissi

Τι είναι όμως αυτά τα δακρυγόνα που χρησιμοποιούνται αφειδώς από την αστυνομία, έχουν απαγορευτεί για στρατιωτικούς σκοπούς, αλλά χρησιμοποιούνται ως μέσο καταστολής σε καιρό ειρήνης;

Όπως εξηγεί στη LiFO o Γιάννης Κατσογιάννης, αν. καθηγητής στο Τμήμα Χημείας του ΑΠΘ, πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Χημικών και εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Χημικών, «τα δακρυγόνα που είναι σε χρήση από τις δυνάμεις ασφαλείας της χώρας περιέχουν τη χημική ουσία CS (ορθο-χλωροβενζιλιδινομαλονονιτρίλιο), η οποία κατατάσσεται στα χημικά όπλα. Είναι όμως δέκα φορές δραστικότερη από αντίστοιχες ουσίες που εμπεριέχονταν σε δακρυγόνα του παρελθόντος».

Ο καθηγητής αναφέρει επίσης ότι το CS μπορεί να αποβεί τοξικό εφόσον ριχτεί από μικρή απόσταση (λιγότερο από πέντε μέτρα) στο πρόσωπο ανθρώπων και μέσα σε κλειστό χώρο.

«Όταν εισέρχεται στον λάρυγγα μέσω της εισπνοής, προκαλεί αναπνευστικά προβλήματα και ερεθισμό των ματιών. Μπορεί επίσης να οδηγήσει σε διάτρηση του στομάχου, αφού εισέρχεται στο πεπτικό σύστημα. Το CS, κυρίως σε μεγάλες συγκεντρώσεις, μπορεί να προκαλέσει πνευμονικό οίδημα ή ακόμη και οξεία αναπνευστική ανεπάρκεια. Πρόσφατες διεθνείς μελέτες συσχετίζουν την ουσία αυτή και με θανάτους, σε περιπτώσεις εισπνοής πολύ μεγάλων ποσοτήτων, ιδιαίτερα σε κλειστούς χώρους», λέει. 

Συσσωρεύονται τοξικές ουσίες

Χημικά Facebook Twitter
Οι μετεωρολογικές συνθήκες επιδρούν στην πολύωρη παραμονή στα χαμηλά επίπεδα της ατμόσφαιρας των τοξικών χημικών ενώσεων σε επίπεδα συγκεντρώσεων ικανών να επιφέρουν τα συμπτώματα για τα οποία αρχικά σχεδιάστηκαν για μακρό διάστημα και σε μεγάλη κλίμακα. Φωτ.: Eurokinissi

Ο κ. Κατσογιάννης εξηγεί ότι είναι σημαντικό να τονιστεί κάτι το οποίο με την πρώτη θεώρηση δεν γίνεται αντιληπτό: «Η χρήση δακρυγόνων για τη διάλυση πλήθους εγκυμονεί επιπρόσθετους κινδύνους καθώς οι επιπτώσεις δεν περιορίζονται στο σημείο εφαρμογής και χρήσης και στους δεχόμενους τη ρίψη εμπλεκόμενους. Η χρήση σε αστικές περιοχές που χαρακτηρίζονται από κλειστά "μικροπεριβάλλοντα" (micro environments) προκαλεί τη συσσώρευση των παραπάνω τοξικών χημικών ουσιών στο ευρύτερο αστικό πολεοδομικό συγκρότημα.

Επίσης, οι μετεωρολογικές συνθήκες επιδρούν στην πολύωρη παραμονή στα χαμηλά επίπεδα της ατμόσφαιρας των τοξικών χημικών ενώσεων σε επίπεδα συγκεντρώσεων ικανών να επιφέρουν τα συμπτώματα για τα οποία αρχικά σχεδιάστηκαν για μακρό διάστημα και σε μεγάλη κλίμακα».

Η απόφαση του ΟΗΕ

Χημικά Facebook Twitter
Φωτ.: Eurokinissi

Για την ιστορική πλευρά του θέματος, ο πρόεδρος της Ένωσης Χημικών Ελλάδος αναφέρει ότι «η χρήση των αερίων CS και CN, βασικότερων συστατικών των σύγχρονων “δακρυγόνων”, από τις ΗΠΑ στον πόλεμο του Βιετνάμ ανάγκασε τον ΟΗΕ να καταλήξει στην Απόφαση 2603/16-12-1969». 

Σύμφωνα με την απόφαση αυτή, καλούνται τα κράτη-μέλη να κάνουν σαφή δήλωση ότι η απαγόρευση, που περιλαμβάνεται στο Πρωτόκολλο της Γενεύης, έχει εφαρμογή στην πολεμική χρήση όλων των χημικών, βακτηριολογικών και βιολογικών ουσιών (συμπεριλαμβανομένων των δακρυγόνων και άλλων βλαπτικών ουσιών), όσων υφίστανται σήμερα και όσων μπορεί να αναπτυχθούν στο μέλλον. Επιπρόσθετα, βάσει της Σύμβασης του Παρισιού (1993), η οποία έχει κυρωθεί και από την Ελλάδα, η παραγωγή των χημικών ουσιών για στρατιωτικούς σκοπούς έχει απαγορευτεί.

Το 2020 η Διεθνής Αμνηστία δημιούργησε μέσω της έκθεσης «Δακρυγόνα Αέρια: Έρευνα» έναν διαδραστικό ιστότοπο πολυμέσων της οργάνωσης που εξετάζει τι είναι τα δακρυγόνα, πώς χρησιμοποιούνται. Καταγράφει και αναλύει 80 γεγονότα κατάχρησης χημικών δακρυγόνων από τις αστυνομικές δυνάμεις σε 22 χώρες, κάποια από τα οποία είχαν ως αποτέλεσμα σοβαρούς τραυματισμούς ή ακόμα και τον θάνατο.  

Η έρευνα είναι πάντα επίκαιρη. Η χρήση των δακρυγόνων είναι μία τις σπατάλες των ελληνικών κυβερνήσεων, η οποία φαίνεται ότι δεν πρόκειται να μειωθεί, παρά τις κατά καιρούς υποσχέσεις. 

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

EPEJERGAS HIV/AIDS: Σύντομα θα αποτελεί παρελθόν;

Οπτική Γωνία / HIV/AIDS: Σύντομα θα αποτελεί παρελθόν;

Οι κρίσιμοι σταθμοί μιας δύσκολης πορείας που ξεκίνησε το 1981, οπότε πιστοποιήθηκαν τα πρώτα κρούσματα HIV, μέχρι σήμερα, που στόχος πια είναι η πλήρης ύφεση της νόσου, με ορίζοντα την επίτευξη της ίασης.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Πάνος Ρούτσι: Ο απεργός πείνας που συγκλονίζει την Ελλάδα

Οπτική Γωνία / Πάνος Ρούτσι: Ο απεργός πείνας που συγκλονίζει την Ελλάδα

Επιστρατεύοντας το ύστατο μέσο πίεσης, ο Πάνος Ρούτσι ζητά δικαιοσύνη για τα Τέμπη και άδεια για να ξεθάψει το παιδί που έχασε στο μοιραίο τρένο, ώστε να ταυτοποιηθεί και να γίνουν τοξικολογικές εξετάσεις.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Από τα drones μέχρι την τεχνητή νοημοσύνη: Η Κίνα αλλάζει την παγκόσμια ασφάλεια

Οπτική Γωνία / Από τα drones μέχρι το AI: Η Κίνα αλλάζει την παγκόσμια ασφάλεια

Πώς η στρατιωτική άνοδος της Κίνας και η στρατηγική σύμπλευση με τη Ρωσία διαμορφώνουν τις ευρωπαϊκές και παγκόσμιες προκλήσεις για την ασφάλεια; Μιλά στη LiFO ο δρ. Ευρωπαϊκής Ασφάλειας και Νέων Απειλών και κύριος ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Τριαντάφυλλος Καρατράντος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Τζέφρι Σακς: «Ο Τραμπ είναι διχαστικός και επικίνδυνος»

Οπτική Γωνία / Τζέφρι Σακς: «Ο Τραμπ είναι διχαστικός και επικίνδυνος»

Γιατί οι Ηνωμένες Πολιτείες μοιάζουν πιο διχασμένες από ποτέ; Και πού οφείλεται η άνοδος της πολιτικής βίας; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Οικονομικών και διευθυντής του Κέντρου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αντιδράσεις στην Πάρο για την τουριστική επένδυση στις Κολυμπήθρες ή Συλλογή υπογραφών κατά της στρατηγικής επένδυσης στην Πάρο

Ρεπορτάζ / Στις Κολυμπήθρες της Πάρου θα χτιστεί ένα τεράστιο ξενοδοχείο. Γιατί;

Η τοπική κοινωνία αντιδρά στην κατασκευή μεγάλου τουριστικού συγκροτήματος, προειδοποιώντας για αλλοίωση του τοπίου και επιβάρυνση των ήδη πιεσμένων υποδομών του νησιού.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Βαθαίνει η κρίση εμπιστοσύνης, αλλά κανένας δεν πτοείται 

Βασιλική Σιούτη / Βαθαίνει η κρίση εμπιστοσύνης, αλλά κανένας δεν πτοείται 

Στην Ελλάδα η κοινή γνώμη έχει τη χειρότερη άποψη για τα πολιτικά κόμματα της χώρας, αλλά αυτό δεν μοιάζει να πτοεί κανέναν, παρά τον υπαρκτό κίνδυνο απονομιμοποίησης του πολιτικού συστήματος. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Ο Γιάννης Σίνα Ούγκο Αντετοκούνμπο…

Ακροβατώντας / Ο Γιάννης Σίνα Ούγκο Αντετοκούνμπο και ο κάθε Γιάννης

Σαν αυτόν υπάρχουν χιλιάδες ακόμα άνθρωποι που ζουν στη χώρα μας, πολλές χιλιάδες «καταραμένοι» που για διάφορους λόγους έφτασαν και φτάνουν ως εδώ με κάτι καρυδότσουφλα, σε μια προσπάθεια να επιβιώσουν.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Η φωτιά στο Γηροκομείο Πατρών και τα πορίσματα που αλλάζουν τα δεδομένα

Ρεπορτάζ / Η φωτιά στο Γηροκομείο Πατρών και τα πορίσματα που αλλάζουν τα δεδομένα

Ενώ τα πορίσματα της Πυροσβεστικής δεν εντοπίζουν στοιχεία εμπρησμού, δύο φοιτητές εξακολουθούν να κρατούνται προσωρινά για τη φωτιά στην περιοχή του Γηροκομείου Πατρών, με την υπόθεση να ξυπνά μνήμες από παλαιότερες δικαστικές πλάνες.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Η σάγκα της Μονής Σινά

Ρεπορτάζ / Μυστήριο, βία, σκάνδαλα και διαπλοκή: Η σάγκα της Μονής Σινά

Από την έρημο Σινά και την Ιερουσαλήμ μέχρι το Φανάρι, από το Κάιρο και την Αθήνα μέχρι τις Βρυξέλλες, εκτυλίσσεται μια εκκλησιαστική-διπλωματική υπόθεση που θα μπορούσε να γίνει ταινία.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Γιατί ο δήμος Αθηναίων αδιαφορεί για την αρχαία κοίτη του Ιλισού; 

Ρεπορτάζ / Γιατί ο δήμος Αθηναίων αδιαφορεί για την αρχαία κοίτη του Ιλισού; 

Αντί να απομακρύνει το Ολυμπιακό Κολυμβητήριο που έχει χτιστεί επάνω της, ο δήμαρχος το ανακαινίζει, παραβλέποντας αυτήν τη ζώνη τεράστιας ιστορικής, αρχαιολογικής και περιβαλλοντικής σημασίας. 
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ