«Ιανουάριος. Είμαστε στην καρδιά του χειμώνα και η άνοιξη αργεί ακόμα να φανεί. Τα βουνά που περικυκλώνουν την Αθήνα είναι χιονισμένα αυτή την εποχή. Πάνω από τον βράχο της Ακρόπολης, τις ηλιόλουστες μέρες κάνουν κάθε τόσο την εμφάνισή τους οι ποντικοβαρβακίνες (Buteo buteo) που πλανάρουν μαγευτικά. Είναι αρπακτικά που ξεχειμωνιάζουν στον Ιερό Βράχο και στους γύρω λόφους. Η πτήση τους είναι συναρπαστική και χαρακτηριστική. Η κίνησή τους είναι αργή, σαν να παραμένουν σχεδόν ακίνητες, αφού χρησιμοποιούν τα ανοδικά ρεύματα του αέρα. Κουνάνε μόνο το κεφάλι τους ελαφρά και προσπαθούν να ανιχνεύσουν στο έδαφος κάποιο θήραμα. Δεν είναι ασυνήθιστο να δει κανείς αυτό το όμορφο αρπακτικό να ξεκουράζεται στον βράχο της Ακρόπολης και να θερμαίνεται από τον ήλιο με τα φτερά του ανοιγμένα, ειδικά μετά από πολύωρη πτήση. Πριν από το τέλος του Γενάρη, όταν καλυτερεύει ο καιρός, αφήνουν τον χώρο της Ακρόπολης και τραβάνε προς τα βόρεια, όπου θα βρουν το ταίρι τους και θα αρχίσει η αναπαραγωγική τους περίοδος. Τα βραχοκιρκίνεζα (Falco tinnunculus), όταν ο καιρός το επιτρέπει, αφήνουν τις τρύπες τους στον βράχο και στα τείχη της Ακρόπολης και γυροπετούν πάνω από τον αρχαιολογικό χώρο, ψάχνοντας για την τροφή τους. Ζουν μόνιμα στην περιοχή της Ακρόπολης και παραμένουν εκεί όλο τον χρόνο. Στην περιοχή της Ακρόπολης υπάρχουν τρία ζευγάρια από βραχοκιρκίνεζα, ενώ ένα ζευγάρι φωλιάζει στους Στύλους του Ολυμπίου Διός. Έχει τη φωλιά του μέσα σε ένα κιονόκρανο!
Λίγοι γνωρίζουν ότι η Ακρόπολη είναι ένα σημαντικό μνημείο της φύσης. Ένα από τα σημαντικότερα οικοσυστήματα της Αττικής, που δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από τους εθνικούς δρυμούς της Πάρνηθας, του Σουνίου, το Αισθητικό Δάσος της Καισαριανής, τον υγρότοπο του Σχινιά.
Στα μονοπάτια της Ακρόπολης, αυτή την εποχή, όταν οι μέρες είναι ηλιόλουστες, μπορεί κανείς να ακούσει τη χαρακτηριστική φωνή της κουκουβάγιας (Athene noctua), “κουκουβάου, κουκουβάου”, ακόμη και κατά τη διάρκεια του μεσημεριού. Από την αρχαιότητα τη θεωρούσαν ιερό πουλί της Αθήνας, επειδή τρέφεται με τρωκτικά και είναι ωφέλιμη για τον άνθρωπο, γι’ αυτό η φιγούρα της σώθηκε ως τις μέρες μας σε πολλά αντικείμενα, κυρίως σε νομίσματα της αρχαιότητας, καθώς και σε αγάλματα και ανάγλυφα. Η κουκουβάγια ήταν ταυτισμένη με τη θεά Αθηνά, θεά της σοφίας, και ήταν ένα από τα πιο σημαντικά σύμβολά της.
Αυτή την εποχή επίσης, μέσα στους αρχαιολογικούς χώρους, ανάμεσα σε θάμνους, μπορεί κανείς να παρατηρήσει διάφορα πουλιά που αναζητούν τροφή στο έδαφος. Είναι δεκαοχτούρες, κοκκινολαίμηδες, τρυποφράκτες, σπουργίτια, μαυροσκούφηδες, καρδερίνες, γαλαζοπαπαδίτσες, καλογεράκια, μαυροτσιροβάκοι, σπίνοι, ψαρόνια, κοτσύφια, λευκοσουσουράδες, σταχτοσουσουράδες, κελαηδότσιχλες, φυλλοσκόποι, καρβουνιάρηδες, ατσάραντοι κ.ά.
Το κρύο είναι τσουχτερό, παρ’ όλα αυτά τις μέρες με ήλιο αρχίζουν να πετούν πάνω στις ρόκες (Eruca sativa) οι νυχτοπεταλούδες (Macroglossum stellatarum). Πετούν μες στο καταμεσήμερο και ψάχνουν για να τραφούν, παρότι είναι νυχτοπεταλούδες. Πάνω στα ανθισμένα αγριοσέλινα (Smyrnium olusatrum) πετούν για να τραφούν οι πεταλούδες Βανέσα (Vanessa atalanta). Επίσης, κάθεται στους “ζεστούς” βράχους, για να ζεσταθεί, η πεταλούδα Βανέσα του Κάρδου (Vanessa cardui) και γίνεται αναπόσπαστο κομμάτι τους.
Σε αρκετά σημεία γύρω από τον Ιερό Βράχο φυτρώνουν αυτή την εποχή οι μαγευτικές ανεμώνες (Anemone coronaria) που έχουν όμορφα χρωματιστά λουλούδια σε αποχρώσεις από το λευκό έως το ροζ, τo μπλε, το μοβ και το κόκκινο. Δεν έχουν ιδιαίτερα έντονο άρωμα αλλά τα χρώματά τους τις καθιστούν πραγματικά μοναδικές. Είναι το λουλούδι του ανέμου που στέκεται αγέρωχο όταν φυσά τις κρύες μέρες του χειμώνα. Σύμφωνα με κάποιον μύθο, οι ανεμώνες γεννήθηκαν από το κλάμα της Αφροδίτης για τον Άδωνη. Η Αφροδίτη τον αγαπούσε και θρήνησε όταν ένας αγριόχοιρος τον σκότωσε. Τα δάκρυά της έβρεξαν το σώμα του αγαπημένου της και, εκεί που έπεσαν, φύτρωσαν οι όμορφες ανεμώνες. Οι ανεμώνες, τα όμορφα “δάκρυα της Αφροδίτης”, δίνουν τροφή στα μελισσάκια που επισκέπτονται τα λουλούδια τους. Η ανθοφορία τους κρατάει μέχρι την αρχή της άνοιξης και η γύρη τους είναι πολύ χρήσιμη για τις μέλισσες.
Αυτή την εποχή μέσα στα λιοστάσια με τις αγριελιές φυτρώνουν τα κουκουβάκια (Agaricus campestris). Πρόκειται για μανιτάρια μεσαίου μεγέθους που το ύψος τους φτάνει περίπου τα δέκα εκατοστά. Το καπέλο τους φτάνει τα δώδεκα εκατοστά σε διάμετρο και το χρώμα τους είναι λευκό-γκριζωπό. Οι μυρτιές είναι γεμάτες με τους μαύρους καρπούς τους. Σε ώρα ανάγκης τα πουλιά πέφτουν πάνω στους αρωματικούς καρπούς της μυρτιάς για να τραφούν. Το ίδιο κάνουν και με τους καρπούς της αγριελιάς που έχουν πέσει στο χώμα.
Πάνω στους βράχους της νότιας κλιτύος, που βλέπουν σχεδόν μόνιμα τον ήλιο, η σκροφουλάρια (Scrophularia heterophyla) στολίζεται με τα όμορφα ροζ-μοβ λουλουδάκια της, χωρίς να φοβάται το κρύο, την παγωνιά και τους αέρηδες.
Μέσα στον αρχαιολογικό χώρο ανθίζουν επίσης οι αγριοκαρδαμούδες (Capsella bursa-pastoris), με τα λευκά ανθάκια τους, και η Βερονίκη η περσική (Veronica persica) με γαλαζόλευκα. Στις άκρες του αρχαιολογικού χώρου, αλλά και κοντά στα αρχαιολογικά μνημεία, συναντάμε τον υοσκύαμο (Hyoscyamus albus) με τα κίτρινα έως ιώδη λουλούδια του. Είναι φυτό διετές ή πολυετές, διακλαδιζόμενο, που το ύψος του μπορεί να φτάσει μέχρι τα ογδόντα εκατοστά. Στο “θέατρο της φύσης” κάνουν επίσης την εμφάνισή τους οι τσουκνίδες (Urtica dioica), το θαυματουργό φυτό του Ιπποκράτη, και η κνίδη των αρχαίων. Την ίδια εποχή φυτρώνουν κι άλλες τσουκνίδες στις άκρες των μονοπατιών, όπως η Urtica urenus και η Urtica pilulifera. Όταν ο καιρός το επιτρέπει, κατά τις 20 του Γενάρη, ανθίζουν οι αμυγδαλιές που βρίσκονται στον αρχαιολογικό χώρο. Η αμυγδαλιά είναι ένα σημαντικό εργαστήριο· πάνω της μπορούμε να παρακολουθήσουμε πλήθος εντόμων. Την επισκέπτονται πεταλούδες, νυχτοπεταλούδες και μέλισσες. Η αμυγδαλιά φέρνει την ελπίδα για την άνοιξη, που την έχουμε ανάγκη μέσα στη μουντάδα του χειμώνα. Έχει κι αυτή όμως την ανάγκη των εντόμων και του καλού καιρού για να προχωρήσει στον κύκλο της ζωής».
Ο Γρηγόρης Τσούνης, βιολόγος, ορνιθολόγος και συγγραφέας, και ο γιος του Λάμπρος, περιβαλλοντολόγος-ωκεανογράφος, MSc και υποψήφιος διδάκτορας στο Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου Πατρών, που μας «ξεναγούν» στο χειμωνιάτικο φυσικό περιβάλλον της Ακρόπολης, μελετούν εδώ και χρόνια τη βιοποικιλότητα γύρω από την Ακρόπολη και πάνω στον ιερό βράχο και γνωρίζουν κάθε χορταράκι, ζώο και έντομο που ζει μόνιμα εκεί ή φιλοξενείται περαστικό ανά εποχή. Στο βιβλίο τους Στα μονοπάτια της Ακρόπολης, γνωριμία με τα σπάνια φυτά και ζώα του Ιερού Βράχου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος, ασχολούνται διεξοδικά με κάθε μορφή ζωής που υπάρχει στην περιοχή, αναφέροντας παράλληλα και το χρονικό της ανακάλυψης της Micromeria acropolitana, ενός φυτού που είναι ενδημικό της Ακρόπολης και μοναδικό στον κόσμο. Ο Γρηγόρης και ο Λάμπρος Τσούνης ανακάλυψαν ότι επανεμφανίστηκε μετά από τουλάχιστον εκατό χρόνια, όταν όλοι το θεωρούσαν εξαφανισμένο είδος. Είναι οι άνθρωποι που κατάφεραν να πιστοποιήσουν ότι είναι η χαμένη μικρομέρια και την έκαναν ξανά γνωστή σε ολόκληρο τον κόσμο, κάνοντας αγώνα, παράλληλα, να την προστατεύσουν.
«Όλοι γνωρίζουν ότι η Ακρόπολη είναι το σημαντικότερο μνημείο του παγκόσμιου πολιτισμού», λένε. «Λίγοι όμως γνωρίζουν ότι η Ακρόπολη είναι επίσης ένα σημαντικό μνημείο της φύσης. Ένα από τα σημαντικότερα οικοσυστήματα της Αττικής, που δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από τους εθνικούς δρυμούς της Πάρνηθας, του Σουνίου, το Αισθητικό Δάσος της Καισαριανής, τον υγρότοπο του Σχινιά. Οι αρχαιολογικοί χώροι είναι από τη φύση τους νησίδες άγριας ζωής, γιατί εδώ προσφέρονται οι κατάλληλες συνθήκες για την ανάπτυξη πλούσιας χλωρίδας-βλάστησης και πανίδας, ένα ασφαλές καταφύγιο για την αναπαραγωγή και τη διατροφή μεγάλου αριθμού πουλιών και ζώων».
— Από πότε μελετάτε τα φυτά και τα ζώα της Ακρόπολης;
Το 1989 εγκατασταθήκαμε μόνιμα στην περιοχή της Ακρόπολης. Λατρεύαμε τον χώρο και τον επισκεπτόμασταν πολύ συχνά. Το 2002, με αφορμή τη συγγραφή του βιβλίου Γύρω από την Ακρόπολη, το οποίο κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Explorer το 2004, ξεκίνησα να μελετάω πιο σχολαστικά τη βιοποικιλότητα του αρχαιολογικού χώρου. Εκείνη την περίοδο ξεκίνησε και ο Λάμπρος να κάνει τις πρώτες του φυσιοδιφικές αναζητήσεις, γεγονός που έπειτα τον οδήγησε να ασχοληθεί με τη μελέτη του περιβάλλοντος.
— Τι είναι αυτό που κάνει την Ακρόπολη τόσο σημαντικό μνημείο της φύσης;
Η ύπαρξη ενός στενότοπου ενδημικού φυτού, δηλαδή ενός φυτού το οποίο φυτρώνει μόνο στα 300x150 μέτρα του Ιερού Βράχου, στο κέντρο της μεγαλύτερης πόλης της Ελλάδας, είναι από μόνη της αρκετή. Πρέπει να σημειωθεί ότι η Κενταύρια του Χελδράιχ στο βουνό Βαράσοβα της Αιτωλοακαρνανίας καταλαμβάνει μια επιφάνεια που δεν ξεπερνά τα δέκα τετραγωνικά χιλιόμετρα και μέχρι και πριν από την επανανακάλυψη της μικρομέριας θεωρούνταν στενότοπο ενδημικό.
— Γιατί αποφασίσατε να γράψετε αυτό το βιβλίο;
Μετά από όλα αυτά τα χρόνια μελετών θεωρήσαμε πως ήταν η ώρα να μοιραστούμε με τον υπόλοιπο κόσμο τις εμπειρίες και τις εικόνες από τον μαγευτικό χώρο της Ακρόπολης. Φυσικά, σε αυτό το σημείο θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τις εκδόσεις Κέδρος και ιδιαίτερα τον εκδότη κ. Ευάγγελο Παπαθανασόπουλο και τους συνεργάτες του που μας έδωσαν την ευκαιρία να παρουσιάσουμε τη μοναδική βιοποικιλότητά της περιοχής.
— Ποια είναι τα φυτά που συναντά κανείς στη βόλτα του στην Ακρόπολη; Πόσα είναι καταγεγραμμένα;
Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις μας αλλά και την υπάρχουσα επιστημονική βιβλιογραφία, στον χώρο της Ακρόπολης υπάρχουν πάνω από 300 είδη φυτών. Εκτός από τη μικρομέρια, μπορεί κανείς να συναντήσει τις καμπανούλες, τα ορνιθόγαλα, τα κυκλάμινα, το κίτρινο κρινάκι, το άλυσσο, τις ανεμώνες, τις στερνμπέργκιες, το ιεροβότανο, τα λυχναράκια και άλλα πολλά.
— Πόσα από αυτά είναι ενδημικά;
Εκτός από το στενότοπο ενδημικό της Ακρόπολης, τη Micromeria acropolitana, υπάρχουν άλλα οκτώ ενδημικά φυτά στην Ελλάδα.
— Πείτε μου για τη Μικρομέρια της Ακρόπολης. Πότε παρατηρήθηκε για πρώτη φορά, πώς εξαφανίστηκε και πώς την ανακαλύψατε ξανά;
Το φυτό για πρώτη φορά το συνέλεξαν οι Γάλλοι βοτανικοί René C.J.E. Maire και Marcel G.C. Petitmengin στην Ακρόπολη στις 30 Αυγούστου του 1906, στο πλαίσιο της επίσκεψης τους στον αρχαιολογικό χώρο της Ακρόπολης. Το 1908 το περιγράφει για πρώτη φορά ο Αυστρο-ούγγρος γιατρός-βοτανικός Eugen von Halacsy. Ο Halacsy παρουσιάζει το φυτό με την ονομασία «Micromeria acropolitana» στο έργο του Supplementum conspectus florae Graecae» του 1908. Από τότε το φυτό ήταν εξαφανισμένο και κανείς Έλληνας ή ξένος ερευνητής βοτανικός δεν το είδε ξανά. Το 2006 εντοπίσαμε έναν μικρό πληθυσμό από μικρομέριες, που δεν ξεπερνούσε τα 200. Τον συγκεκριμένο πληθυσμό τον παρακολουθήσαμε για αρκετό διάστημα στις διάφορες φάσεις του και τις τέσσερις εποχές του χρόνου. Έτσι, το 2009 αποφασίσαμε πως ήταν η ώρα να δημοσιοποιηθεί το θέμα της μικρομέριας της Ακρόπολης. Επικοινωνήσαμε με τη βοτανικό καθηγήτρια Dr. Kit Tan του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης, γνωστή για τις σημαντικές εργασίες της σχετικά με την ελληνική χλωρίδα. Αρχικά, της στείλαμε φωτογραφικό υλικό και στη συνέχεια μικρά μέρη από μικρομέριες και όχι ολόκληρα φυτά, με αποτέλεσμα να αναγνωρίσει και επίσημα την ύπαρξη του φυτού και την επανανακάλυψή του. Αμέσως μετά ακολούθησαν επιστημονικές δημοσιεύσεις σε ξένα και ελληνικά περιοδικά.
— Τι φυτό είναι η μικρομέρια; Τι συνθήκες χρειάζεται για να επιβιώσει;
Η μικρομέρια της Ακρόπολης ανήκει στην οικογένεια Lamiaceae. Φύεται σε βραχώδη μέρη, πάνω σε πέτρες, στις σχισμές, εκεί όπου υπάρχει λίγο χώμα. Είναι πολυετές φυτό και το ύψος είναι από πέντε έως τριάντα εκατοστά. Λατρεύει τον ήλιο και τη ζέστη.
— Πόσα φυτά υπάρχουν αυτήν τη στιγμή; Ποια είναι η καλύτερη εποχή για να παρατηρήσει κανείς τη μικρομέρια;
Σύμφωνα με την τελευταία καταμέτρηση που κάναμε τον Απρίλιο του 2019, τα φυτά δεν ξεπερνούν τα 400. Μπορεί να τη δει κανείς να φυτρώνει επάνω στους βράχους αλλά και επάνω στα αρχαιολογικά μνημεία. Καλύτερη εποχή για παρατήρηση είναι η περίοδος της ανθοφορίας του, από τέλος Μαρτίου έως το τέλος Απριλίου.
— Είναι ένα φυτό που προστατεύεται. Τι γίνεται για τη διαφύλαξή της; Από τι κινδυνεύει;
Η μικρομέρια της Ακρόπολης προστατεύεται με προεδρικό διάταγμα από τις 30 Ιανουαρίου του 1981 (Διάταγμα 67, «Περί προστασίας της αυτοφυούς χλωρίδας και άγριας πανίδας»). Επίσης, για τη διατήρηση του φυτού έχουν συλλεχθεί και σταλεί σπόροι στο Ινστιτούτο Βιολογίας του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης, οι οποίοι φυλάσσονται στην Τράπεζα Σπερμάτων του πανεπιστημίου. Το φυτό κινδυνεύει από την έντονη ανθρώπινη παρουσία, την τουριστική δραστηριότητα, την εκρίζωση καθώς και από τον καθαρισμό του αρχαιολογικού χώρου με τις χορτοκοπτικές μηχανές και τη χρήση χημικών ουσιών κατά τη διάρκεια της άνοιξης, ενώ ένας πιθανός κίνδυνος είναι και η συλλογή του από ερασιτέχνες συλλέκτες και φωτογράφους.
— Τι χρειάζεται να γίνει για να μπορεί να τη βλέπει το κοινό που επισκέπτεται την Ακρόπολη, χωρίς να υπάρχει κίνδυνος να καταστραφεί;
Η καλύτερη λύση θα ήταν η δημιουργία ενός βραχόκηπου στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου, κοντά στο θέατρο του Διονύσου, ώστε οι επισκέπτες να μπορούν να τη βλέπουν και να τη φωτογραφίζουν, χωρίς να δημιουργούν προβλήματα στον φυσικό πληθυσμό.
— Ποια είναι η καλύτερη εποχή για να δει πιο πολλά φυτά όποιος θέλει να ανέβει στην Ακρόπολη; Αυτήν τη στιγμή τι μπορεί να δει;
Καλύτερες εποχές για να δει κανείς φυτά είναι η άνοιξη και το φθινόπωρο. Αυτήν τη στιγμή μπορεί να δει καλέντουλες, οξαλίδες, τραγοπώγωνες, ιεροβότανα, ασφόδελους και ανεμώνες.
— Υπάρχουν άλλα φυτά σπάνια ή με ιδιαίτερο ενδιαφέρον;
Άλλα ενδιαφέροντα φυτά είναι ο Ομφαλός της Αφροδίτης, ο αγριοπήγανος, το λυχναράκι, το μεσημβριάνθεμο, το ασπλένιο, η σκροφουλάρια και άλλα πολλά.
— Ξέρουμε τι φυτά είχε η Ακρόπολη και η γύρω περιοχή κατά την αρχαιότητα;
Η βλάστηση που κυριαρχούσε γύρω από την Ακρόπολη ήταν παρόμοια με αυτή που παρουσιάζει σήμερα. Τυπικό μεσογειακό οικοσύστημα, όπου κυριαρχούσαν δέντρα, όπως η ελιά, η συκιά, τα κυπαρίσσια και τα πλατάνια, κοντά σε χειμάρρους και ποτάμια, ενώ στη χαμηλή βλάστηση κυριαρχούσαν το θυμάρι και το αλουμινάκι.
— Από τα φυτά που αναφέρουν ο Διοσκουρίδης και ο Θεόφραστος στα έργα τους, υπάρχουν κάποια που δεν υπάρχουν σήμερα;
Ο Θεόφραστος στο έργο του Περί φυτών Ιστορίες αναφέρεται σε 455 φυτά. Ο Έλληνας γιατρός Διοσκουρίδης στο έργο του Περί ύλης Ιατρικής περιγράφει 500 είδη φυτών με 4.740 φαρμακευτικές χρήσεις και 360 ιατρικές ιδιότητες (π.χ. αντιφλεγμονώδη, διεγερτικά, αντισηπτικά κ.ά.). Γνωστή είναι η περίπτωση του Σίλφιου. Οι Έλληνες το ονόμαζαν «σίλφιον», ενώ οι Ρωμαίοι το ονόμαζαν «laser» ή «laserpitium». Ο Θεόφραστος μιλάει εκτενώς γι’ αυτό, ενώ ο Διοσκουρίδης μάς δίνει πολλές πληροφορίες. Το συγκεκριμένο φυτό ήταν φαρμακευτικό και λόγω της μεγάλης χρήσης που έκαναν οι Ρωμαίοι εξαφανίστηκε.
— Υπάρχουν είδη φυτών που έχουν μεταφερθεί εκεί πιο πρόσφατα από τον άνθρωπο και έχουν κάνει κατάληψη στον χώρο;
Υπάρχουν. Μερικά από αυτά είναι ο αείλανθος (βρομοκαρυδιά), η ακακία, ο αθάνατος, η φραγκοσυκιά, η νικοτιανή, ο ευκάλυπτος, ο γερμανός κ.ά. Τα συγκεκριμένα φυτά δημιουργούν πολλά προβλήματα, τόσο στο οικοσύστημα όσο και στα αρχαιολογικά μνημεία.
— Εκτός από το κώνειο και κάποια αρωματικά φυτά, υπάρχουν κι άλλα φυτά με φαρμακευτικές ιδιότητες στην περιοχή της Ακρόπολης;
Στον αρχαιολογικό χώρο της Ακρόπολης υπάρχει πλήθος φαρμακευτικών φυτών. Μερικά από αυτά είναι το περδικάκι, η αγριάδα, το αγριοσέλινο, η αντράκλα, το βαλσαμόχορτο, η δενδρομολόχα κ.ά.
— Πείτε μου για τα πουλιά που ζουν εκεί.
Η Ακρόπολη φιλοξενεί πολλά και σπάνια είδη πουλιών. Οι αρχαιολογικοί χώροι είναι από τη φύση τους νησίδες άγριας ζωής, γιατί προσφέρονται για την αναπαραγωγή, τη διατροφή, την ξεκούραση, και αποτελούν ασφαλές καταφύγιο για αναπαραγωγή και διατροφή μεγάλου αριθμού πουλιών, ειδικά στρουθιόμορφων. Μερικά από τα πιο αντιπροσωπευτικά είδη που ζουν στον χώρο είναι η κουκουβάγια, το βραχοκιρκίνεζο, η δεκαοχτούρα, ο κότσυφας, ο μυγοχάφτης, ο τσαλαπετεινός, η γαλαζοπαπαδίτσα, ο καλόγερος, ο κοκκινολαίμης κ.ά.
— Παρατηρείτε τα πουλιά αρκετά χρόνια. Έχουν εξαφανιστεί είδη από την Αθήνα τελευταία; Πόσα νέα έχουν εμφανιστεί;
Εξαφάνιση κάποιου είδους δεν υπάρχει. Μειώσεις πληθυσμών σε διάφορα είδη πουλιών υπάρχουν, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τα χελιδόνια, εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής. Τα τελευταία χρόνια έχουν κάνει την εμφάνισή τους ξενικά είδη πουλιών, όπως ο πράσινος παπαγάλος, ο παπαγάλος μοναχός, ο καρποδάκος κ.ά.
— Τι θα έπρεπε να γίνει για να είναι πιο πλούσια η πανίδα του κέντρου;
Η Αθήνα θα μπορούσε να γίνει μια πόλη με πλούσια βιοποικιλότητα, αν αυξηθούν οι χώροι πρασίνου και δημιουργηθούν νέα αστικά πάρκα. Έτσι θα υπάρχει διαθέσιμος χώρος για φώλιασμα, αναπαραγωγή, διατροφή κ.ά. Ένα όμορφο παράδειγμα πλούσιας πανίδας μάς το δίνει ο Εθνικός Κήπος.
— Τι άλλα ζώα ζουν στην περιοχή της Ακρόπολης;
Στην περιοχή της Ακρόπολης ζουν πολλά είδη από πεταλούδες, όπως η Βανέσα του Κάρδου, ο Ιφικλείδης ο Ποδαλείριος, ο Μαχάων κ.ά. Επίσης, στην περιοχή εντοπίζεται σημαντικός αριθμός από ερπετά, όπως οι χερσοχελώνες, η δενδρογαλιά και η πρασινόσαυρα. Περιστασιακά κάνουν την εμφάνισή τους οι αλεπούδες. Στην περιοχή υπάρχει επίσης ο σκαντζόχοιρος αλλά και τα χειρόπτερα λευκονυχτερίδα και νανονυχτερίδα.
— Πείτε μου για το κροκοδειλάκι της Ακρόπολης.
Στις 23 Οκτωβρίου του 2009 ανακαλύψαμε για πρώτη φορά το κροκοδειλάκι στην περιοχή της Ακρόπολης και ειδικά στην περιοχή του Ναού του Διονύσου. Εκεί έβρισκε καταφύγιο, μέσα στις σχισμές και στις τρύπες του ναού. Το κροκοδειλάκι μάλλον βρέθηκε εδώ με τη μεταφορά μαρμάρων από κάποιο νησί του Αιγαίου. Τα μάρμαρα αυτά τα χρησιμοποιούσαν για την αναστήλωση του ιερού του Ασκληπιού. Τελευταία φορά το παρατηρήσαμε στις 12 Νοεμβρίου του 2012. Από κει και ύστερα δεν ξαναπαρατηρήθηκε στον αρχαιολογικό χώρο, σηματοδοτώντας το τέλος αυτής της όμορφης ιστορίας.
— Γιατί δεν έχει κηρυχθεί ακόμα παγκόσμιο μνημείο φυσικής κληρονομιάς η Ακρόπολη; Δεν θα έπρεπε να γίνει μια καμπάνια για να ανακηρυχθεί σε προορισμό για τους ανθρώπους που αγαπούν τη φύση;
Η Ακρόπολη παρουσιάζει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά χάρη στα οποία θα μπορούσε άνετα να κηρυχθεί μνημείο φυσικής κληρονομιάς. Προς αυτή την κατεύθυνση είχαν γίνει κινήσεις από τον Αλέξανδρο Μάντη, έφορο της Πρώτης Εφορείας Αρχαιοτήτων, το 2009. Είχε δεχτεί με θέρμη τις προτάσεις μας για τον βραχόκηπο της μικρομέριας, το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ακροπόλεως, τη δημιουργία βοτανικών κήπων γύρω από την Ακρόπολη με τα φυτά του μύθου, τα οικολογικά μονοπάτια-διαδρομές, ενώ τοποθετήθηκε ένας μεγάλος αριθμός από τεχνητές φωλιές και ταΐστρες για τα πουλιά. Επίσης, συμμετείχαμε στη δημιουργία ενημερωτικών πινακίδων για τη χλωρίδα και την πανίδα του αρχαιολογικού χώρου, οι οποίες αυτήν τη στιγμή βρίσκονται κοντά στην είσοδο του χώρου από τη Διονυσίου Αρεοπαγίτου. Δυστυχώς, μετά τη μετάθεσή του από την Πρώτη Εφορεία Αρχαιοτήτων δεν συνεχίστηκε με την ίδια θέρμη η ανάδειξη του οικοσυστήματος του αρχαιολογικού χώρου και η προώθησή του… Ευχόμαστε και ελπίζουμε ότι το υπουργείο Πολιτισμού, σε συνεργασία με το υπουργείο Περιβάλλοντος, να δημιουργήσουν εκείνες τις προϋποθέσεις, ώστε ο αρχαιολογικός χώρος της Ακρόπολης να κηρυχθεί μνημείο φυσικής κληρονομιάς.
