Η ποιητική του Στάικου

Η ποιητική του Στάικου Facebook Twitter
1

Κωστής ΠαπαγιώργηςΟι παραφθορές του ερωτικού μυθιστορήματος, όπως γνωρίζουν οι φανατικοί ρέκτες του είδους, δημιουργούν συχνά παραλογοτεχνικές αδελφότητες όπου κυριαρχούν η σαρκολατρία, το μαύρο χιούμορ και κάθε λογής επωαζόμενη παρέκκλιση. Δεν χρειάζεται η αναφορά στον «σαδισμό» και σε όλες τις σχολές της πορνολογοτεχνίας για να αντιληφθούμε την κλίση προς την πορνογραφία. Και μόνο η σκέψη ότι η μάνα φέρνει το παιδί της στον κόσμο ολόγυμνη, παραδομένη (αρχικά) στη μαία και κατόπιν στα χέρια του μαιευτήρα, καταλαβαίνουμε ότι η γύμνια, και ό,τι σχετικό ξυπνάει, είναι από μόνη της συνωμοσία σιωπής με αποσιωπώμενα συμπαρομαρτούντα. Ο Στάικος, με πείρα επί του θέματος, συναιρεί την ειρωνεία με τη γύμνια, τη διαφθορά με την υποτίμηση, σκηνοθετώντας ένα ερωτικό τρίο όπου η μάνα με την κόρη είναι οι θύτες και ο γιατρός το ζητούμενο θύμα.

Διόλου παράξενο ότι η βαθιά ερωτική περιπέτεια αρχίζει με επίσκεψη στον παιδοψυχολόγο. Όντως ο Επαμεινώνδας Κωνσταντακόπουλος, διαπρεπής παιδοψυχολόγος, θα δεχτεί την επίσκεψη της Λέιλα (μάνας), που ανησυχεί για τη θυγατέρα με την οποία μοιάζουν «σαν δυο σταγόνες». Παρουσιάζοντας τα παιδιαρίσματα της κόρης, η μάνα ουσιαστικά προδίδει τα συμπτώματα της αρνησενηλικίωσης, όπερ σημαίνει ότι η θυγατέρα επιδεικνύει καθήλωση, π.χ. εξακολουθεί να βυζαίνει την πανέμορφη μάνα, παρά τα δεκαεπτά της χρόνια. Σε παρόμοιες περιπτώσεις, όπου η ασθενής παραδίδεται με κατεβασμένα χέρια στην αγκάλη του ιατρού-εραστή, η ερωτική κατάκτηση μπορεί να κολακεύει τον άνδρα στον πρώτο γύρο, αλλά η συνέχεια ανήκει θριαμβευτικά σε μάνα και κόρη.

Ήδη, και ενώ η Λέιλα ήταν στη διάθεση του ιατρού, στη δεύτερη συνάντηση ο ιατρός ήταν αυτός που κράτησε τον ρόλο του θύματος. Μάλιστα, έλεγε και ξανάλεγε μέσα του ότι ήθελε να τον κάνει ό,τι θέλει η Λέιλα. Ο επόμενος χρόνος ήταν ένας θρίαμβος για τον ιατρό που τρύπωνε στα δοκιμαστήρια γυναικείων εσωρούχων, απολαμβάνοντας «τον παράδεισο της κολάσεως». Ο γιατρός έφτασε κυριολεκτικά στο σημείο να βάλει στη θέση του την κοκκινομάλλα γραμματέα του, η οποία λόγω πείρας (ως γραμματέας και ερωμένη) ήταν ικανή να αντεπεξέλθει επιτυχώς σε τρέχουσες και απλές περιπτώσεις. Όσο για τον γιατρό, έφτασε στο σημείο να εκχωρήσει τη σύζυγό του προς τέρψη ενός γοητευτικότατου φίλου του. Φυσικά, όπως γνωρίζουν οι πολύπειροι εραστές, παρότι παραχωρούσε τη γυναίκα του, δεν έπαυε να βασανίζεται από το τέρας της ζηλοτυπίας...

Ο Στάικος, καθώς δείχνουν τα πράγματα, αρέσκεται μετά μανίας στα γυναικεία εσώρουχα, γι' αυτό πιθανώς βάζει τα πρόσωπά του να κάνουν συχνές εσωρουχότσαρκες, όπερ σημαίνει γδύνομαι για να ντυθώ, ντύνομαι για να γδυθώ. Σε μία από τις λίγες στιγμές που ο γιατρός πασχίζει να έρθει στα συγκαλά του, διαβάζουμε την ακόλουθη αυτοκριτική: «Βέβαια, είναι μια πόρνη διαφορετική από τις άλλες πόρνες, δίπλα της οι άλλες πόρνες μοιάζουν με αγγελούδια, είναι μια πόρνη πέραν της πόρνης, μια ιδιοφυής παλιογυναίκα, μια θεία τσούλα, ένα κάθαρμα. Όσο για το θαύμα της γνωριμίας μας, στο ιατρείο, το μακρινό εκείνο απόγευμα. Ένα θαύμα προς χάριν μου. Για μένα. Να με πλησιάσει με το θείο εύρημα της άρρωστης κόρης! Δεν οφείλω πολλές, όσες, θυσίες στη χάρη της; Με λεηλατεί. Τα χρήματά μου από πολλά έγιναν λίγα, η γυναίκα μου ζει στην αγκαλιά ενός άλλου, δικό μου εύρημα και τούτο, για να απολαμβάνω ελεύθερα τη σκλαβιά μου. Έλεος Λεϊλά, ελέησον Λίλα, Λέιλα ανωτέρα πάσης Λέλας και πάσης Λόλας».

Ανδρέας Στάικος - Βηθσαβέ. Εκδόσεις Άγρα. Σελ.: 160. Τιμή: € 13,50.

Τσιγάρα και ποτά δεν έχουν τελειωμό στη νέα πραγματικότητα που βιώνει ο Επαμεινώνδας, αλλά η εμφάνιση της Βηθσαβέ, της κόρης που δίνει και το όνομά της στο βιβλίο, αλλάζει ταχύτητες προς το χειρότερο και σεξουαλικότερο. Τα σύνδρομα της κόρης (ο μικρομεγαλισμός, για παράδειγμα) ως διά μαγείας εξαφανίστηκαν, η αρνησενηλικίωση αποτέλεσε παρελθόν, αλλά συνάμα το κορίτσι των δεκατριών ετών άρχισε να κολυμπάει σε βαθιά νερά. Ό,τι απολάμβανε με τη μητέρα της κόρης, ο Επαμεινώνδας το μετέφερε επιδεικτικά και πάνω στο κορμί της κόρης. Ιδίως το γλειφιτζούρισμα, που διακοπτόταν κάθε τόσο για να απολαύσει η μικρή ένα τσιγάρο. Με τις διαδοχικές μεταβάσεις του γλυκίσματος από το στόμα της μιας στο στόμα της άλλης, ο γιατρός συγκράτησε καταγοητευμένος την αθώα φράση της Βηθσαβέ: «Μαμά, όσο τρώγεται τόσο και μεγαλώνει». Η κόρη, επίσης, δεν μπορούσε να ανεχτεί την υπεροχή της Λέιλα. Οπότε, η απορία λάμβανε διαστάσεις άλυτου προβλήματος: έως πότε μητέρα και κόρη θα μοιράζονται τον ίδιο (δύστυχο και σαρκολάτρη) Επαμεινώνδα;

Εν προκειμένω, η ευρηματικότητα του αφηγητή επινοεί ένα στοιχείο (ένα παλούκι, συγκεκριμένα) που αλλάζει άρδην την όλη σκηνοθεσία και απόλαυση. «Αυτό το παλούκι, κύριε Επαμεινώνδα, θα σας δώσει μεγάλη χαρά. Διότι δεν είναι δυνατόν να δίνει χαρά στη μαμά και σ' εμένα και να μη δίνει σ' εσάς. Αν δεν πιστεύετε, ρωτήστε και τη μαμά». «Τι να ρωτήσω;» ρώτησε ο γιατρός. «Η μαμά βυθίζει το παλούκι στον πισινό μου, βαθιά, πολύ βαθιά. Στην αρχή πονάει λίγο, αλλά μπρός στη μέθη τι είναι ο πόνος; Κι έπειτα βαθιά, ακόμη πιο βαθιά, και τότε ούτε πόνος ούτε τίποτα, μόνο χαρά, μόνο μέθη, μόνο φωτιά, μόνο πλημμύρα». Γενικά, η Βηθσαβέ, αντί για κούκλες και κουκλάκια, προτιμούσε τα παλούκια; Ακολουθούν οι ναύτες, ρωμαλέοι, αφρόκρεμα και επιπλέον γαύροι... Μετά ακολουθεί το πιστόλι, άλλο σεξουαλικό όργανο κι αυτό...

Επειδή σχολιάζουμε ένα βιβλίο και όχι ένα πορνό ή ένα κάποιο κινηματογραφικό έργο, αναγκαζόμαστε να σχολιάσουμε σε λίγες αράδες την «ποιητική» του Στάικου, που δεν ορρωδεί προ μύριων όσων δυσκολιών. Συγκεκριμένα, ο αφηγητής δεν αποσκοπεί να περιγράψει συμπλέγματα και παρασυμπλέγματα της τρέχουσας σεξουαλικής ζωής. Το ιδιάζον στην περιγραφή του αφορά ένα είδος ψυχρής σεξουαλικότητας που, όσο θεωρείται ψυχρή και επαναλαμβανόμενη, άλλο τόσο σηκώνει τη σημαία της τρέχουσας αληθείας. Εξάλλου, δεν μπορούμε να μην παρατηρήσουμε ένα παγωμένο στυλ στις αφηγήσεις του Στάικου, που όσο δεν προδίδει τον εαυτό του, άλλο τόσο είναι πειστικό και γενναιόδωρο. Με άλλα λόγια, υπάρχει μια κομψεπίκομψη αλητεία μοντέρνας μορφής, όπου τα πάντα περιγράφονται και συνάμα υπογράφονται χωρίς την παραμικρή χυδαιότητα.

Βιβλίο
1

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Από τότε που με έφεραν εδώ, έχω πειστεί ότι έχω πεθάνει»

Βιβλίο / «Από τότε που με έφεραν εδώ, έχω πειστεί ότι έχω πεθάνει»

Το πρωτότυπο science fiction μυθιστόρημα «Οι υπάλληλοι» της Δανής Όλγκα Ράουν κερδίζει υποψηφιότητα για Booker, προβλέποντας εικόνες από τη ζωή αλλόκοτων υπαλλήλων στο μέλλον, βγαλμένες από το πιο ζοφερό παρόν.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ευάρεστος Πιμπλής: «Η ηδονή σήμερα τρομάζει – και αυτό λέει πολλά για εμάς»

Βιβλίο / Ευάρεστος Πιμπλής: «Η ηδονή σήμερα τρομάζει και αυτό λέει πολλά για εμάς»

Ο πρωτοεμφανιζόμενος συγγραφέας μιλά στη LiFO με αφορμή το βιβλίο του «Πέρα από τη συναίνεση» για μερικά από τα πιο δύσκολα ζητήματα της εποχής: τη βία μέσα στη φαντασίωση, τον νέο πουριτανισμό, τα όρια της επιθυμίας και την εύθραυστη, συνεχώς μεταβαλλόμενη έννοια του τι σημαίνει να είσαι άνδρας σήμερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μοντ Ρουαγιέ: «Πού θα βρίσκονται σε δέκα χρόνια όλοι αυτοί που μας επιτίθενται;»

Lgbtqi+ / Μοντ Ρουαγιέ: «Πού θα βρίσκονται σε δέκα χρόνια όλοι αυτοί που μας επιτίθενται;»

Στο εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο «Τρανσφοβία» που μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά, η τρανσφεμινίστρια Μοντ Ρουαγιέ επιχειρεί να καταγράψει τη νέα πραγματικότητα για την τρανς συνθήκη και τα τρανς δικαιώματα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
H παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη ανοίγει ξανά τις πύλες της

Αποκλειστικές φωτογραφίες / Η παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη ανοίγει ξανά τις πόρτες της

Η LiFO μπήκε στο ιστορικό Βαλλιάνειο Μέγαρο το οποίο, μετά την ολοκλήρωση των αναγκαίων εργασιών αποκατάστασης και συντήρησης, θα υποδεχθεί ξανά το κοινό στις αρχές του 2026.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Gaslighting»: Είναι όλα στο μυαλό σου!

Βιβλίο / «Gaslighting»: Είναι όλα στο μυαλό σου!

Τι είναι το gaslighting; Το επίκαιρο και διαφωτιστικό δοκίμιο της Kέιτ Άμπραμσον αποτελεί μια διεξοδική, εις βάθος ανάλυση ενός όρου που έχει κατακλύσει το διαδίκτυο και την ποπ κουλτούρα και χρησιμοποιείται πλέον ευρέως.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Το woke στο «καναβάτσο»

Βιβλίο / Τι είναι τελικά το woke; Δύο βιβλία εξηγούν

Δύο αξιόλογα βιβλία που εστιάζουν στην πολυσυζητημένή και παρεξηγημένη σήμερα woke κουλτούρα κυκλοφόρησαν πρόσφατα στα ελληνικά, εμπλουτίζοντας μια βιβλιογραφία περιορισμένη και μάλλον αρνητικά διακείμενη.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Σκοτ Φιτζέραλντ «Ο Μεγάλος Γκάτσμπυ»

Το πίσω ράφι / «Ο Μεγάλος Γκάτσμπυ». Ένα αριστούργημα. Δίχως υπερβολή

O Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ ζωντανεύει την εκλεπτυσμένη βαρβαρότητα της αμερικανικής αστικής τάξης, το κυνήγι του αμερικανικού ονείρου και μαζί τη διάλυση μιας κολοσσιαίας ψευδαίσθησης.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Η Έλεν ντε Γουίτ έγραψε τον «Τελευταίο Σαμουράι». Χρειάστηκε 25 χρόνια για το νέο της βιβλίο

Βιβλίο / Η Έλεν ντε Γουίτ έγραψε τον «Τελευταίο Σαμουράι». Χρειάστηκε 25 χρόνια για το νέο της βιβλίο

Η μυθιστορηματική περίπτωση της Ντε Γουίτ αποδεικνύει ότι οι καλοί συγγραφείς πάντα δικαιώνονται. Και το βιβλίο της «Οι Άγγλοι καταλαβαίνουν το μαλλί», τη σπάνια ευφυΐα της.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Μαρία Μήτσορα «Ζήτα Ήτα Θήτα»

Προδημοσίευση / Μαρία Μήτσορα «Ζήτα Ήτα Θήτα»

Μια αποκλειστική πρώτη δημοσίευση από το εν εξελίξει βιβλίο «Ανθός ΜεταΝοήματος» της Μαρίας Μήτσορα, μιας αθόρυβης πλην σημαντικότατης παρουσίας στην ελληνική λογοτεχνία, που θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Πατάκη μέσα στο 2026.
THE LIFO TEAM
«Πώς αλλάζει κανείς, πώς φτάνει σε σημείο να μην αναγνωρίζει τον εαυτό του»

Το πίσω ράφι / «Πώς αλλάζει κανείς, πώς φτάνει σε σημείο να μην αναγνωρίζει τον εαυτό του»

Το μυθιστόρημα «Δαμάζοντας το κτήνος» της Έρσης Σωτηροπούλου είναι χτισμένο στην εικόνα της «μοναξιάς που μοιράζονται πολλοί άνθρωποι μαζί». Επανεκδίδεται σε λίγες μέρες από τον Πατάκη.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Μάργκαρετ Άτγουντ: «Δεν νομίζω να με αγαπούσε ο Πλάτωνας»

Βιβλίο / Μάργκαρετ Άτγουντ: «Δεν νομίζω να με αγαπούσε ο Πλάτωνας»

Μία από τις σημαντικότερες συγγραφείς της εποχής μας. Στη συνέντευξή της στη LifO δίνει (ανάμεσα σε άλλα) οδηγίες για το γράψιμο και τη ζωή, τη γνώμη της για τον Πλάτωνα αλλά και για την αξία των συμβολικών μύθων.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Σεξ, (πολλά) ναρκωτικά και rock & roll με τον Μάρτιν Σκορσέζε

Βιβλίο / Σεξ, (πολλά) ναρκωτικά και rock & roll με τον Μάρτιν Σκορσέζε

Στο νέο βιβλίο του, που κυκλοφορεί δύο χρόνια μετά τον θάνατό του, ο Ρόμπι Ρόμπερτσον, ο ηγέτης του θρυλικού συγκροτήματος The Band, μιλάει για όσα έζησε με τον διάσημο σκηνοθέτη και κολλητό του στο ηδονιστικό Χόλιγουντ της δεκαετίας του '70.
THE LIFO TEAM
Ο «Θάνατος του Βιργιλίου» και τρία ακόμα λογοτεχνικά διαμάντια

Βιβλίο / Ο «Θάνατος του Βιργιλίου» και τρία ακόμα λογοτεχνικά διαμάντια

Τα έργα-σταθμοί της λογοτεχνίας, από την υψηλή ποίηση μέχρι τη μυθοπλασία, ανέκαθεν αποτύπωναν τα ακραία σημεία των καιρών, γι’ αυτό είναι επίκαιρα. Παραθέτουμε τέσσερα αντιπροσωπευτικά παραδείγματα που βγήκαν πρόσφατα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ζοζέ Σαραμάγκου: Η ζωή ενός αντισυμβατικού συγγραφέα

Βιβλίο / Ζοζέ Σαραμάγκου: «Πιστεύω πως ό,τι είναι να γίνει δικό μας, θα φτάσει τελικά στα χέρια μας»

Σαν σήμερα γεννήθηκε ο σπουδαίος Πορτογάλος λογοτέχνης που ξεκίνησε να γράφει για να δοκιμάσει «τι στ’ αλήθεια μπορεί ν’ αξίζει ως συγγραφέας» και έφτασε να πάρει Νόμπελ Λογοτεχνίας.
ΕΛΠΙΔΑ ΜΟΥΡΚΑΚΟΥ

σχόλια

1 σχόλια