Ο Γιώργος Τζάνερης και η genesis gallery με τον Χριστόφορο Μπόικο και την Chris Boïcos Fine Arts παρουσιάζουν στην Αθήνα την πρώτη μεγάλη ατομική έκθεση του Σέρβου εικαστικού Nikola Sarić. Την έκθεση επιμελείται η Δρ ιστορίας της τέχνης και επιμελήτρια εκθέσεων Κατερίνα Κοσκινά και πραγματοποιείται με τη συνεργασία της ΑΜΚΕ ΠΟΛΙΤΕΣ.

 

Ο Nikola Sarić γεννήθηκε στην Bajina Bašta, στη δυτική Σερβία το 1985, ενώ από το 2011 ζει και εργάζεται στο Αννόβερο της Γερμανίας. Νέος ο Sarić ανακάλυψε την εκπέμπουσα δέος ατμόσφαιρα και το κάλλος των μεσαιωνικών Βυζαντινών τοιχογραφιών της Μονής Studenica στη Σερβία, την οποία θεωρεί ως την απαρχή της καλλιτεχνικής του διαδρομής. Σπούδασε ζωγραφική στο Τμήμα Εφαρμοσμένων Τεχνών του Πανεπιστημίου του Βελιγραδίου (2005-2006) και αργότερα στην Ακαδημία Τεχνών και Συντήρησης της Σερβικής Ορθόδοξης Εκκλησίας (2006-2014).

 

Κατά τη διάρκεια των ακαδημαϊκών του χρόνων εμπνέεται από την μελέτη της πρωτοχριστιανικής και κοπτικής τέχνης των Βυζαντινών ψηφιδωτών της Ραββένας, όπως και από την Μονή του Οσίου Λουκά στην Ελλάδα. Στις πρώιμες σειρές έργων του, Μάρτυρες και Κύκλος της Ζωής, ο Sarić οικειοποιείται την εικονογραφία και την θεματική των Παραβολών του Ιησού ή ιστορίες από τους Βίους των Αγίων Μαρτύρων της Εκκλησίας μετατρέποντάς τις σε συνθέσεις, των οποίων η κομψότητα και η αυθεντικότητα είναι στοιχεία που χαρακτηρίζουν ποιοτικά και τον ίδιο.

 

Στη Γαλλία, ο Ν. Sarić είναι γνωστός για τον πίνακα του που απεικονίζει σύγχρονους μάρτυρες και αποτελεί την προσωπική του αντίδραση ή μάλλον καλλιτεχνική αντιφώνηση, στην εκτέλεση είκοσι ενός (21) Χριστιανών της Κοπτικής Εκκλησίας της Λιβύης από τρομοκράτες του λεγόμενου Ισλαμικού Κράτους το 2015. Το έργο αυτό ανήκει πλέον στη συλλογή έργων του μουσείου Petit Palais στο Παρίσι. Στην απέριττη απλότητα των αυστηρών συμβολικών μορφών του ζωγραφικού αυτού έργου, που ενεργοποιεί και «εμψυχώνει» το πέρασμα από το σκοτάδι στο φως, δηλαδή από τους μαυροφορεμένους μασκοφόρους τρομοκράτες στους ενδεδυμένους με πορτοκαλί στολές μάρτυρες, αναδεικνύεται ήδη η στιβαρή υφολογική, αγιογραφική, με στοιχεία ιερότητας προσέγγιση των θεμάτων του, παρά την προφανή απόσταση που τηρεί από το αμιγώς θρησκευτικό περιεχόμενο. Τότε, «παγειώνεται» και η χρήση του χρώματος ως πηγή φωτός και κεντρικού μηνύματος του έργου του. Η θεματολογική πύκνωση νοήματος, η συμμετρία με τη χρήση μετωπικής διάταξης των μορφών και αφαίρεσης των περιττών στοιχείων, χαρακτηρίζουν το έργο του στο σύνολό του, διαμορφώνοντας ένα διακριτό ύφος.

 

Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια η μεθοδολογία και η θεματολογία του Ν. Sarić, παρά τη λιτότητα και την αυστηρότητα που διατηρούν, έχουν εμπλουτιστεί με στοιχεία μη ζωγραφικά, βιομηχανικά και έχουν αποστασιοποιηθεί από τη θεοκρατική, ορθόδοξη χριστιανική εικονογραφία θεώρηση, στρεφόμενες στοχαστικά σε πάντα επίκαιρα ζητήματα, κοσμολογικά ερωτήματα και φυσικά φαινόμενα. Η σειρά High Wind {Ισχυρός Άνεμος} εμφανίζεται ως αναθεώρηση των ισχυουσών καλλιτεχνικών του πρακτικών και θεμάτων, που μετέρχεται διεπιστημονικών θεωρητικών προσεγγίσεων και μικτών τεχνικών σε επίπεδο καλλιτεχνικής πρακτική.

 

Ο μετεωρολογικός, σχεδόν τίτλος, είναι μια ποιητική μεταφορά, καθώς τα νέα του έργα, μοιάζουν ριζικά διαφορετικά από τα προηγούμενα, σε όλα τα επίπεδα. Ωστόσο, η στιβαρότητα, η συμμετρία ο αυστηρός ρυθμός και η μετωπική διάταξη είναι εδώ. Είναι περισσότερο σχόλια, με εμφάνιση κατασκευών, στις οποίες συμπυκνώνονται  τα ερωτήματα που αφορούν τη σχέση φύσης και ανθρώπου. Αφορούν την οικολογική και κλιματική κρίσιμη κατάσταση που έχει περιέλθει ο πλανήτης εξ αιτίας του ανθρώπου. 

 

Ο καλλιτέχνης προσπαθεί χρησιμοποιώντας υλικά από την αρχιτεκτονική, την τεχνολογία αλλά και την τέχνη, να ερμηνεύσει το τοπίο, αστικό και φυσικό, όπως αλλοιώνεται και εμφανίζεται ενίοτε απειλητικό και δυσοίωνο. Η αφ’ υψηλού θέαση, το «Άνωθεν βλέμμα» δεν είναι πλέον σαφές αν είναι η προέκταση του ανθρώπινου δια των drones ή το μάτι του Θεού, που παρατηρεί. Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και αν ο άνθρωπος συναγωνίζεται το θεό, το αποτέλεσμα αυτής της «φενάκης» προξενεί στο είδος πολλά δεινά και διαταράσσει ισορροπίες. Τα έργα αυτά είναι αφορμές αναστοχασμού, ταυτόχρονα για την πορεία του ανθρώπου και του Κόσμου, όσο και την ιστορία και το μέλλον της τέχνης.

 

Κατερίνα Κοσκινά, Μάιος 2025

 

Η “Chris Boïcos Fine Arts” (https://boicosfinearts.com/) είναι μια gallery που δραστηριοποιείται στο Παρίσι και τους Παξούς . Ο Χριστόφορος Μπόικος, ελληνογάλλος ιστορικός τέχνης, είναι ο ιδρυτής και διευθυντής της CBFA. Έχει διατελέσει διευθυντής της Galerie Beckel Odille Boïcos (1999 – 2013), με έδρα το Παρίσι και έχει στο ενεργητικό του επιμέλειες πολυάριθμων εκθέσεων σύγχρονης τέχνης σε γκαλερί, καλλιτεχνικά φεστιβάλ, αλλά και στο δημόσιο χώρο στη Γαλλία, τη Μ. Βρετανία, την Ελλάδα και τις ΗΠΑ.  Επιπλέον, διδάσκει Ιστορία της Τέχνης στο παράρτημα του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, στο Παρίσι, στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καλιφόρνια, στο Πανεπιστήμιο του Wisconsin και στο Πανεπιστήμιο του Delaware. Επίσης, είναι ο λέκτορας του Paris Art Studies.