Τζέιν Μπίρκιν: Το αιώνιο και αυθεντικό it girl

Τζέιν Μπίρκιν: Το αιώνιο και αυθεντικό It Girl Facebook Twitter
Η Μπίρκιν ήταν it girl μέχρι τον θάνατό της το 2023. Ποια άλλη μπορεί να ισχυριστεί το ίδιο; Φωτ.: Getty Images/Ideal Image
0


Ο ΠΡΩΤΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ για να είσαι it girl είναι ότι κάποιος άλλος πρέπει να σε αποκαλέσει έτσι. Δεν μπορείς να απονείμεις η ίδια τον τίτλο στον εαυτό σου. Υπάρχουν, ωστόσο, κάποια ενδεικτικά σημάδια. Ο νεποτισμός και τα χρήματα βοηθούν πάντα ένα it girl να εδραιωθεί – μια πλήρης απασχόληση και μια κανονική ζωή, όσo να ’ναι, εμποδίζουν το να είσαι πάντα το επίκεντρο της προσοχής. Πού θα βρισκόταν σήμερα η Πάρις Χίλτον αν ήταν αναγκασμένη να εργάζεται σε κάποια εταιρεία μάρκετινγκ στα είκοσί της, αντί να κάνει την DJ και να εμφανίζεται σε πάρτι ντυμένη στα ροζ;

Η Τζέιν Μπίρκιν γεννήθηκε στο Λονδίνο και η οικογένειά της ήταν μεγαλοαστική και δημιουργική. Η μητέρα της, η Τζούντι Κάμπελ, ήταν γνωστή ηθοποιός του θεάτρου και μούσα του Νόελ Κάουαρντ. Από εκείνη κληρονόμησε η Τζέιν τη ροπή προς τη θεατρικότητα. Προκειμένου να διαφύγει από το αριστοκρατικό οικοτροφείο που την είχαν βάλει οι γονείς της κατάπιε χαλίκια και αποβλήθηκε για ιατρικούς λόγους. Στα δεκάξι της, πέρασε μερικούς μήνες στο Παρίσι των αρχών της δεκαετίας του 1960, στην ίδια γειτονιά του 16ου διαμερίσματος με την Εντίθ Πιαφ. Η Τζέιν Μπίρκιν ήταν εκεί όταν η Πιαφ πέθανε το 1963, προκαλώντας έκρηξη θρήνου και αυθόρμητες αγρυπνίες στους δρόμους. Η 16χρονη Αγγλίδα είχε υιοθετήσει τόσο επιτυχώς το παρισινό στυλ που, μέσα στο χάος, κάποιοι την μπέρδεψαν με την Γαλλίδα τραγουδίστρια Φρανσουάζ Αρντί.  

Αυτό που εδραίωσε τη φήμη της Μπίρκιν ήταν η συμπερίληψή της σε μια λίστα της «Daily Mail» με τίτλο «Η τάξη του '65 – 50 γυναίκες που αξίζουν την προσοχή μας)», στην οποία περιλαμβάνονταν επίσης η Nico και η Μαριάν Φέιθφουλ.

Επιστρέφοντας στο Λονδίνο, το στυλ της Μπίρκιν απέκτησε πιο προσωπικές πινελιές με μίνι φούστες και έντονο eyeliner σε συνδυασμό με γυναικείες μπαλαρίνες που είχε ανακαλύψει κατά τη διάρκεια της παραμονής της στη Γαλλία. Χρησιμοποιούσε ένα πορτογαλικό καλάθι που είχε αγοράσει από την αγορά της Berwick Street για να μεταφέρει τα μετρητά, τα καλλυντικά και το ημερολόγιό της σε ένα ακατάστατο συνονθύλευμα. Ένα υφασμένο καλάθι για καθημερινή τσάντα ήταν μια ιδιόμορφη επιλογή, αλλά θα γινόταν το χαρακτηριστικό της αξεσουάρ για τα επόμενα τριάντα χρόνια. Το να έχεις κάτι που θα συνδέεται πάντα με σένα (και μόνο) και να το φοράς με επιτυχία (εσύ και μόνο) είναι βασικό χαρακτηριστικό ενός it girl. Πολλές έχουν μιμηθεί την Κέιτ Μος με τις γαλότσες της στο Φεστιβάλ του Glastonbury, αλλά είναι κάτι που πραγματικά δεν αντιγράφεται.

Αυτό που εδραίωσε τη φήμη της Μπίρκιν ήταν η συμπερίληψή της σε μια λίστα της «Daily Mail» με τίτλο «Η τάξη του '65 - 50 γυναίκες που αξίζουν την προσοχή μας)», στην οποία περιλαμβάνονταν επίσης η Nico και η Μαριάν Φέιθφουλ. Στη συνέχεια έπαιξε σε ταινίες όπως το «μοδάτο» The knack... and how to get it (στους τίτλους αναφέρεται ως Motorbike Girl) και στο Blow-Up του Αντονιόνι. Η Μπίρκιν συμμετείχε σε μιούζικαλ, σε μια διαφήμιση της σοκολάτας Cadbury και ήταν το κεντρικό θέμα ενός μικρού άρθρου στη «Vogue».

Παντρεύτηκε έναν μεγαλύτερό της άντρα, τον επιφανή και μπον-βιβέρ συνθέτη σάουντρακ Τζον Μπάρι. Ο γάμος δεν κράτησε πολύ και το 1968 η Μπίρκιν έφυγε στο Παρίσι για να πρωταγωνιστήσει σε μια ταινία με τον Γάλλο τραγουδοποιό Σερζ Γκενσμπούρ με τίτλο Slogan. Αμέσως ερωτεύτηκαν και έγιναν ένα από τα πιο σκανδαλώδη ζευγάρια της εποχής με τη γεμάτη ερωτικούς αναστεναγμούς επιτυχία τους «Je t’aime... moi non plus». Το Βατικανό αφόρισε το τραγούδι, κάτι που πάντα βοηθάει ένα it girl. Τα περιοδικά έπεσαν πάνω της, αποκαλώντας την «Παγκοσμίως διάσημη σε τρία λεπτά». Το 1970, το BBC τής έκανε ένα ολόκληρο τηλεοπτικό αφιέρωμα: «Ανοίξτε οποιοδήποτε περιοδικό στο Παρίσι και θα τη δείτε κάπου... Είναι μια ιστορία επιτυχίας βγαλμένη από παραμύθι, που γίνεται ακόμα πιο εξωτική από το γεγονός ότι συνέβη σε άλλη χώρα».

cover
Μαρίσα Μέλτζερ,
It girl: Η ζωή και η κληρονομιά της Jane Birkin

Το 1985, η Hermès ονόμασε προς τιμή της την περίφημη πλέον τσάντα Birkin, κάτι που αρκούσε για να ανακηρύξει οποιαδήποτε γυναίκα σε αιώνια βασίλισσα των it girls. Αλλά εκείνη δεν επωφελήθηκε ποτέ οικονομικά από αυτό – την ικανοποίησαν η τιμή, η δωρεάν προμήθεια των συγκεκριμένων προϊόντων για όλη της τη ζωή και μια μικρή ετήσια δωρεά προς τα φιλανθρωπικά της ιδρύματα.

Αυτή η στάση σπάνια απαντά στα σημερινά it girls που δεν δανείζουν μόνο το όνομά τους σε προϊόντα, με το αζημίωτο φυσικά. Συχνά είναι δραστήριες entrepreneurs, αξιοποιώντας πλήρως το στάτους τους μέσω αυτόνομων, συχνά πολύ επιτυχημένων εμπορικών σημάτων, όπως το Rhode της Hailey Bieber και το Skims της Kim Kardashian. Πρόκειται για μια ραγδαίως καπιταλιστική εξέλιξη του  it girl από ένα αορίστως αναγνωρίσιμο «σήμα κατατεθέν» σε μια πλήρως ανεπτυγμένη businesswoman.

Το να σε φωτογραφίζουν διαρκώς ήταν πάντα ένα αναπόσπαστο μέρος της εικόνας του it girl. Αλλά και αυτό έχει εξελιχθεί από την εποχή της Μπίρκιν. Η αλλαγή επήλθε γύρω στα τέλη των '90s και στις αρχές της δεκαετίας του 2000, την εποχή των παπαράτσι, όταν τα it girls παρακολουθούνταν μονίμως από φωτογράφους που τα απαθανάτιζαν να κάνουν ψώνια την ημέρα και να βγαίνουν από κλαμπ τη νύχτα – τότε έχασαν τον έλεγχο της εικόνας τους. Ωστόσο, η έλευση των κοινωνικών μέσων έφερε μία ακόμη επανάσταση. Τα it girls μπορούσαν να πλέον να κάνουν τα ίδια τη δουλειά στις προσωπικές τους σελίδες στο Instagram και το TikTok, καταγράφοντας τη ζωή τους και προσφέροντάς την σε εκατομμύρια ακόλουθους. Ορισμένες κέρδισαν μια περιουσία με αυτόν τον τρόπο, αξιοποιώντας την επιρροή τους για να διαπραγματευτούν συμφωνίες με διάφορες επώνυμες φίρμες.

Αυτό που κατάφερε η Τζέιν Μπίρκιν –και δεν κατάφερε ποτέ κανένα άλλο it girl– ήταν να παραμείνει διαχρονική, αναμφισβήτητα το πιο δύσκολο επίτευγμα για ένα it girl. Η Μπίρκιν ήταν it girl μέχρι τον θάνατό της το 2023. Ποια άλλη μπορεί να ισχυριστεί το ίδιο;

Με στοιχεία από «The Financial Times»

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ευάρεστος Πιμπλής: «Η ηδονή σήμερα τρομάζει – και αυτό λέει πολλά για εμάς»

Βιβλίο / Ευάρεστος Πιμπλής: «Η ηδονή σήμερα τρομάζει και αυτό λέει πολλά για εμάς»

Ο πρωτοεμφανιζόμενος συγγραφέας μιλά στη LiFO με αφορμή το βιβλίο του «Πέρα από τη συναίνεση» για μερικά από τα πιο δύσκολα ζητήματα της εποχής: τη βία μέσα στη φαντασίωση, τον νέο πουριτανισμό, τα όρια της επιθυμίας και την εύθραυστη, συνεχώς μεταβαλλόμενη έννοια του τι σημαίνει να είσαι άνδρας σήμερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μοντ Ρουαγιέ: «Πού θα βρίσκονται σε δέκα χρόνια όλοι αυτοί που μας επιτίθενται;»

Lgbtqi+ / Μοντ Ρουαγιέ: «Πού θα βρίσκονται σε δέκα χρόνια όλοι αυτοί που μας επιτίθενται;»

Στο εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο «Τρανσφοβία» που μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά, η τρανσφεμινίστρια Μοντ Ρουαγιέ επιχειρεί να καταγράψει τη νέα πραγματικότητα για την τρανς συνθήκη και τα τρανς δικαιώματα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
H παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη ανοίγει ξανά τις πύλες της

Αποκλειστικές φωτογραφίες / Η παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη ανοίγει ξανά τις πόρτες της

Η LiFO μπήκε στο ιστορικό Βαλλιάνειο Μέγαρο το οποίο, μετά την ολοκλήρωση των αναγκαίων εργασιών αποκατάστασης και συντήρησης, θα υποδεχθεί ξανά το κοινό στις αρχές του 2026.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Gaslighting»: Είναι όλα στο μυαλό σου!

Βιβλίο / «Gaslighting»: Είναι όλα στο μυαλό σου!

Τι είναι το gaslighting; Το επίκαιρο και διαφωτιστικό δοκίμιο της Kέιτ Άμπραμσον αποτελεί μια διεξοδική, εις βάθος ανάλυση ενός όρου που έχει κατακλύσει το διαδίκτυο και την ποπ κουλτούρα και χρησιμοποιείται πλέον ευρέως.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Το woke στο «καναβάτσο»

Βιβλίο / Τι είναι τελικά το woke; Δύο βιβλία εξηγούν

Δύο αξιόλογα βιβλία που εστιάζουν στην πολυσυζητημένή και παρεξηγημένη σήμερα woke κουλτούρα κυκλοφόρησαν πρόσφατα στα ελληνικά, εμπλουτίζοντας μια βιβλιογραφία περιορισμένη και μάλλον αρνητικά διακείμενη.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Σκοτ Φιτζέραλντ «Ο Μεγάλος Γκάτσμπυ»

Το πίσω ράφι / «Ο Μεγάλος Γκάτσμπυ». Ένα αριστούργημα. Δίχως υπερβολή

O Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ ζωντανεύει την εκλεπτυσμένη βαρβαρότητα της αμερικανικής αστικής τάξης, το κυνήγι του αμερικανικού ονείρου και μαζί τη διάλυση μιας κολοσσιαίας ψευδαίσθησης.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Η Έλεν ντε Γουίτ έγραψε τον «Τελευταίο Σαμουράι». Χρειάστηκε 25 χρόνια για το νέο της βιβλίο

Βιβλίο / Η Έλεν ντε Γουίτ έγραψε τον «Τελευταίο Σαμουράι». Χρειάστηκε 25 χρόνια για το νέο της βιβλίο

Η μυθιστορηματική περίπτωση της Ντε Γουίτ αποδεικνύει ότι οι καλοί συγγραφείς πάντα δικαιώνονται. Και το βιβλίο της «Οι Άγγλοι καταλαβαίνουν το μαλλί», τη σπάνια ευφυΐα της.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Μαρία Μήτσορα «Ζήτα Ήτα Θήτα»

Προδημοσίευση / Μαρία Μήτσορα «Ζήτα Ήτα Θήτα»

Μια αποκλειστική πρώτη δημοσίευση από το εν εξελίξει βιβλίο «Ανθός ΜεταΝοήματος» της Μαρίας Μήτσορα, μιας αθόρυβης πλην σημαντικότατης παρουσίας στην ελληνική λογοτεχνία, που θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Πατάκη μέσα στο 2026.
THE LIFO TEAM
«Πώς αλλάζει κανείς, πώς φτάνει σε σημείο να μην αναγνωρίζει τον εαυτό του»

Το πίσω ράφι / «Πώς αλλάζει κανείς, πώς φτάνει σε σημείο να μην αναγνωρίζει τον εαυτό του»

Το μυθιστόρημα «Δαμάζοντας το κτήνος» της Έρσης Σωτηροπούλου είναι χτισμένο στην εικόνα της «μοναξιάς που μοιράζονται πολλοί άνθρωποι μαζί». Επανεκδίδεται σε λίγες μέρες από τον Πατάκη.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Μάργκαρετ Άτγουντ: «Δεν νομίζω να με αγαπούσε ο Πλάτωνας»

Βιβλίο / Μάργκαρετ Άτγουντ: «Δεν νομίζω να με αγαπούσε ο Πλάτωνας»

Μία από τις σημαντικότερες συγγραφείς της εποχής μας. Στη συνέντευξή της στη LifO δίνει (ανάμεσα σε άλλα) οδηγίες για το γράψιμο και τη ζωή, τη γνώμη της για τον Πλάτωνα αλλά και για την αξία των συμβολικών μύθων.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Σεξ, (πολλά) ναρκωτικά και rock & roll με τον Μάρτιν Σκορσέζε

Βιβλίο / Σεξ, (πολλά) ναρκωτικά και rock & roll με τον Μάρτιν Σκορσέζε

Στο νέο βιβλίο του, που κυκλοφορεί δύο χρόνια μετά τον θάνατό του, ο Ρόμπι Ρόμπερτσον, ο ηγέτης του θρυλικού συγκροτήματος The Band, μιλάει για όσα έζησε με τον διάσημο σκηνοθέτη και κολλητό του στο ηδονιστικό Χόλιγουντ της δεκαετίας του '70.
THE LIFO TEAM
Ο «Θάνατος του Βιργιλίου» και τρία ακόμα λογοτεχνικά διαμάντια

Βιβλίο / Ο «Θάνατος του Βιργιλίου» και τρία ακόμα λογοτεχνικά διαμάντια

Τα έργα-σταθμοί της λογοτεχνίας, από την υψηλή ποίηση μέχρι τη μυθοπλασία, ανέκαθεν αποτύπωναν τα ακραία σημεία των καιρών, γι’ αυτό είναι επίκαιρα. Παραθέτουμε τέσσερα αντιπροσωπευτικά παραδείγματα που βγήκαν πρόσφατα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ζοζέ Σαραμάγκου: Η ζωή ενός αντισυμβατικού συγγραφέα

Βιβλίο / Ζοζέ Σαραμάγκου: «Πιστεύω πως ό,τι είναι να γίνει δικό μας, θα φτάσει τελικά στα χέρια μας»

Σαν σήμερα γεννήθηκε ο σπουδαίος Πορτογάλος λογοτέχνης που ξεκίνησε να γράφει για να δοκιμάσει «τι στ’ αλήθεια μπορεί ν’ αξίζει ως συγγραφέας» και έφτασε να πάρει Νόμπελ Λογοτεχνίας.
ΕΛΠΙΔΑ ΜΟΥΡΚΑΚΟΥ
Ένας ύμνος για την γκέι αγάπη και τη φιλία σε έναν κόσμο όπου θερίζει το Aids

Βιβλίο / Ο ξεχασμένος «Κωνσταντίνος» του Παναγιώτη Ευαγγελίδη κυκλοφορεί ξανά

Ένας ύμνος για την γκέι αγάπη και τη φιλία σε έναν κόσμο που τον θερίζει το AIDS. Μια τολμηρή ματιά την Αθήνα των ’90s μέσα από το απελπισμένο στόρι δύο γκέι εραστών. Ο «Κωνσταντίνος» του Παναγιώτη Ευαγγελίδη ήταν εκτός κυκλοφορίας για τρεις σχεδόν δεκαετίες. Σε λίγες μέρες κυκλοφορεί ξανά.
M. HULOT
Μαρκ Μπρέι: «Είναι δύσκολο να είσαι αντιφασίστας σήμερα στις ΗΠΑ»

Βιβλίο / Μαρκ Μπρέι: «Είναι δύσκολο να είσαι αντιφασίστας σήμερα στις ΗΠΑ»

Ο ιστορικός και συγγραφέας του βιβλίου «Antifa», που εγκατέλειψε πρόσφατα οικογενειακώς τις ΗΠΑ εξαιτίας απειλών που δέχτηκε για τη ζωή του, μιλά για την αμερικανική πολιτική σκηνή και για το αντιφασιστικό κίνημα σήμερα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ