Σάρκα συν λέξεις ίσον πνεύμα

Σάρκα συν λέξεις ίσον πνεύμα Facebook Twitter
0

Ο ποιητής στάλκερ. Κατοικούμε μια γλώσσα, ένα συμπαγές σύμπαν λέξεων που μ' αυτές χαρτογραφούμε τη σάρκα. Οι λέξεις του ποιητή Γιώργου Κακουλίδη ξεκινάνε από τη σάρκα, γιορτάζουν τη σάρκα, τη ζωή τη χωμάτινη, τη χθόνια, για να την κάνουν πνεύμα, να την εξαϋλώσουν. Ό,τι έχουν δει τα μάτια του ποιητή, και είναι πολλά, βαφτίζονται στην αλφάβητο, έτσι γίνονται μουσική, έτσι γίνονται ποίημα.

Με την αλφάβητο γνώρισα τον τρόμο
με την αλφάβητο γνώρισα τα καλύτερα δηλητήρια
με την αλφάβητο παραδόθηκα στη μαγεία.


Ήδη από το 1979, με το Λίμπερτυ που εξέδωσε ο αείμνηστος μάστορας Φίλιππος Βλάχος στα Κείμενα, ο Κακουλίδης παλεύει να ιστορήσει τη ζωή που βολοδέρνει στις κόχες και στις κόγχες, τη ζωή που σουλατσάρει στα σοκάκια της σκιάς. Η ποίηση του Κακουλίδη είναι μια βραχνή προσευχή στο κενό των ημερών, ένα κενό που ο ποιητής δεν το θέλει, το αρνείται, το ξορκίζει. Και το ξορκίζει επικαλούμενος τα σαράκια, τα κακά σπυριά, τους παρίες, τους μεγάλους μάρτυρες της Αίρεσης της Τίγρης, τον άγιο Τζορντάνο Μπρούνο.

Στην ποιητική σύνθεση Μην ακούς τον Παράδεισο (εκδ. Γαβριηλίδης), ο Κακουλίδης συνοψίζει όλη του τη στάση απέναντι σε μια κοινοποιημένη διάλυση, όπως από τη δεκαετία του '80 χαρακτήριζε την εποχή μας, το κενό των ημερών. Βλέπει τις πόρτες να φεύγουν απ' τους μεντεσέδες, όπως έλεγε ένας άλλος ποιητής, και ανάβει ένα κεράκι στο δάσος. Ο Άλεν Γκίνσμπεργκ αυτό είχε πει για την ποίηση, ότι είναι ένα κεράκι στο δάσος.

Δεν είμαι φτιαγμένος για τίποτα
και το τίποτα ακολουθώ

ψαλμωδεί ο Κακουλίδης και, ψαλμωδώντας έτσι, αναιρεί την ίδια του την απόφανση, ότι είναι ένα τίποτα, γιατί όταν με τις λέξεις μιλάς για το τίποτα, το υπερβαίνεις, το κάνεις κάτι, ένα πολύτιμο κάτι: ένα ποίημα. Και ιδού, αμέσως μετά, το τίποτα πάει στο τίποτα και ο ποιητής γίνεται ένας στάλκερ στο δάσος, στην ερημιά, μια ερημιά που είναι κατάφορτη με σημασίες και νοήματα, με μνήμες και σιωπές, με σάρκα και με οστά, και με πνεύμα.


2.

Οδοιπόρος της μεγάλης πόλης. Η ποίηση του Κακουλίδη είναι θητεία και θυσία. Ο ποιητής πυκνώνει στις σαράντα σελίδες της σύνθεσης Μην ακούς τον Παράδεισο τη φιλοσοφία μιας ολόκληρης ζωής. Είναι η φιλοσοφία του καταζητούμενου από το Κομάντο των Αντιφάσεων, που θα γυρίσει το παιχνίδι και θα γίνει διώκτης και θα κάνει κουμάντο στις αντιφάσεις. Για τον Κακουλίδη η ποίηση είναι η αέναη οδοιπορία στη μεγάλη πόλη που θέλει να τη βλέπει σαν οροσειρά, με πρανή, πλαγιές, ποτάμια, φιλόξενες κουφάλες δέντρων, πελώρια μοναξιά που καταργείται διαρκώς από αναπάντεχες συναντήσεις. Ένας στάλκερ της μεταβιομηχανικής εποχής, κάτοχος μυστικών, κληρονόμος μυστικών.

Κατεβαίνω από το τρένο
με άδεια χέρια
και μια παγωμένη ανάσα
στην πλάτη μου

Μπροστά μου ένας τραγοπόδαρος
ψαρεύει αγέρωχος
από ένα βαρέλι σκουπιδιών
τα μυστικά του κόσμου

Μου χαρίζει ένα
ψάχνω να βρω ίσκιο
να κάτσω να το δω.

3.

Θητεία και Θυσία. Ναι, η ποίηση του Κακουλίδη είναι θητεία και θυσία. Θητεύει στα μυστικά του κόσμου. Θυσιάζει άνεση και βολή για να πάει να προσκυνήσει ευλαβικά σ' εκείνο το «υπόγειο υπερώο», το καμαράκι του Καρούζου. Θητεύει στα ερημικά καφενεία του Μίλτου Σαχτούρη, εκεί όπου είσαι η σκιά της σκιάς κι έχουν ανάποδα γυρίσει τα ρολόγια. Θυσιάζει καλλιέπεια και ευφράδεια για να κάνει τις λέξεις αγκομαχητά, βόγκους, γόους, αλυχτίσματα, οιμωγές, μαγγανείες. Θητεύει στο ραφτάδικο που έφτιαξε το μακρύ γκρίζο παλτό του Μιχάλη Κατσαρού και φτιάχνει εκεί το δικό αμπέχονο, αυτό που φόρεσε για να πάει στο κονάκι του Κατσαρού, στους πέντε δρόμους, στο Everyday, και να δώσουν χέρια, και να κινηθούν λίγο καταπίσω, σαν τα μικρά παιδιά. Θυσιάζει την «πολλή συνάφεια», την κοσμική αβρότητα, τις δεξιώσεις στα μέλαθρα, για να πάρει το καλντερίμι του παρία και να πάει στο χαμόσπιτο της αθωότητας. Γράφει:

Σαν ένα τυφλό χτύπημα γυρίζω
ανάμεσα στους ανθρώπους
διαλέγοντας τον αδύναμο
που σέρνει η αθωότητα σαν σκυλί.

Κι όταν πρωτοδιάβασα αυτούς τους στίχους, στην πρώτη σελίδα της ποιητικής σύνθεσης Μην ακούς τον Παράδεισο, το θολωμένο μου μυαλό τούς διάβασε λάθος, διάβασε «το σκυλί της αθωότητας». Γιατί η ποίηση του Κακουλίδη είναι γεμάτη σκυλιά, και γιατί τα σκυλιά έχουν το βλέμμα της αθωότητας, τα σκυλιά είναι η αθωότητα.

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Θανάσης Καστανιώτης: «Αν έκανα ένα δείπνο για συγγραφείς, δίπλα στον Χέμινγουεϊ θα έβαζα τη Ζυράννα Ζατέλη»

The Book Lovers / Θανάσης Καστανιώτης: «Αν έκανα ένα δείπνο για συγγραφείς, δίπλα στον Χέμινγουεϊ θα έβαζα τη Ζυράννα Ζατέλη»

Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με τον εκδότη Θανάση Καστανιώτη για την μεγάλη διαδρομή των εκδόσεών του και τη δική του, προσωπική και ιδιοσυγκρασιακή σχέση με τα βιβλία και την ανάγνωση.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Τελικά, είναι ο Τομ Ρίπλεϊ γκέι; 

Βιβλίο / Τελικά, είναι γκέι ο Τομ Ρίπλεϊ;

Το ερώτημα έχει τη σημασία του. Η δολοφονία του Ντίκι Γκρίνλιφ από τον Ρίπλεϊ, η πιο συγκλονιστική από τις πολλές δολοφονίες που διαπράττει σε βάθος χρόνου ο χαρακτήρας, είναι και η πιο περίπλοκη επειδή είναι συνυφασμένη με τη σεξουαλικότητά του.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Ο Δον Κιχώτης» του Θερβάντες: Ο θρίαμβος της λογοτεχνίας και της ανιδιοτελούς φιλίας

Σαν Σήμερα / «Ο Δον Κιχώτης» του Θερβάντες: Ο θρίαμβος της λογοτεχνίας και της ανιδιοτελούς φιλίας

Η ιστορία ενός αλλοπαρμένου αγρότη που υπερασπίζεται υψηλά ιδανικά είναι το πιο γνωστό έργο του σπουδαιότερου Ισπανού συγγραφέα, που πέθανε σαν σήμερα το 1616.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ο Γουσταύος Κλάους στη χώρα του κρασιού: Μια γοητευτική βιογραφία του Βαυαρού εμπόρου

Βιβλίο / Γουσταύος Κλάους: Το γοητευτικό στόρι του ανθρώπου που έβαλε την Ελλάδα στον παγκόσμιο οινικό χάρτη

Το βιβλίο «Γκούτλαντ, ο Γουσταύος Κλάους και η χώρα του κρασιού» του Νίκου Μπακουνάκη είναι μια θαυμάσια μυθιστορηματική αφήγηση της ιστορίας του Βαυαρού εμπόρου που ήρθε στην Πάτρα στα μέσα του 19ου αιώνα και δημιούργησε την Οινοποιία Αχαΐα.
M. HULOT
Η (μεγάλη) επιστροφή στην Ιαπωνική λογοτεχνία

Βιβλίο / Η (μεγάλη) επιστροφή στην ιαπωνική λογοτεχνία

Πληθαίνουν οι κυκλοφορίες των ιαπωνικών έργων στα ελληνικά, με μεγάλο μέρος της πρόσφατης σχετικής βιβλιοπαραγωγής, π.χ. των εκδόσεων Άγρα, να καλύπτεται από ξεχωριστούς τίτλους μιας γραφής που διακρίνεται για την απλότητα, τη φαντασία και την εμμονική πίστη στην ομορφιά.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Κλαούδια Πινιέιρο: «Είμαι γυναίκα, συγγραφέας, μητέρα, ειλικρινής, κουρελιασμένη»

Βιβλίο / Κλαούδια Πινιέιρο: «Είμαι γυναίκα, συγγραφέας, μητέρα, ειλικρινής, κουρελιασμένη»

Παρόλο που οι κριτικοί και οι βιβλιοπώλες κατατάσσουν τα βιβλία της στην αστυνομική λογοτεχνία, η συγγραφέας που τα τελευταία χρόνια έχουν λατρέψει οι Έλληνες αναγνώστες, μια σπουδαία φωνή της λατινοαμερικανικής λογοτεχνίας και του φεμινισμού, μοιάζει να ασφυκτιά σε τέτοια στενά πλαίσια.
ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΟΥΛΟΣ
Κωστής Γκιμοσούλης: «Δυο μήνες στην αποθήκη»

Το πίσω ράφι / «Δυο μήνες στην αποθήκη»: Οι ατέλειωτες νύχτες στο νοσοκομείο που άλλαξαν έναν συγγραφέα

Ο Κωστής Γκιμοσούλης έφυγε πρόωρα από τη ζωή. Με τους όρους της ιατρικής, ο εκπρόσωπος της «γενιάς του '80» είχε χτυπηθεί από μηνιγγίτιδα. Με τους δικούς του όρους, όμως, εκείνο που τον καθήλωσε και πήγε να τον τρελάνει ήταν ο διχασμός του ανάμεσα σε δύο αγάπες.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Έτσι μας πέταξαν μέσα στην Ιστορία

Βιβλίο / Το φιλόδοξο λογοτεχνικό ντεμπούτο του Κώστα Καλτσά είναι μια οικογενειακή σάγκα με απρόβλεπτες διαδρομές

«Νικήτρια Σκόνη»: Μια αξιοδιάβαστη αφήγηση της μεγάλης Ιστορίας του 20ού και του 21ου αιώνα στην Ελλάδα, από τα Δεκεμβριανά του 1944 έως το 2015.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Γκρέγκορ φον Ρετσόρι: Αποχαιρετώντας μια Ευρώπη που χάνεται

Βιβλίο / Γκρέγκορ φον Ρετσόρι: Αποχαιρετώντας μια Ευρώπη που χάνεται

Ένας από τους τελευταίους κοσμοπολίτες καλλιτέχνες και συγγραφείς αυτοβιογραφείται στο αριστουργηματικό, σύμφωνα με κριτικούς και συγγραφείς όπως ο Τζον Μπάνβιλ, βιβλίο του «Τα περσινά χιόνια», θέτοντας ερωτήματα για τον παλιό, σχεδόν μυθικό κόσμο της Ευρώπης που έχει χαθεί για πάντα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
CARRIE

Βιβλίο / H Carrie στα 50: Το φοβερό λογοτεχνικό ντεμπούτο του Στίβεν Κινγκ που παραλίγο να καταλήξει στα σκουπίδια

Πάνω από 60 μυθιστορήματα που έχουν πουλήσει περισσότερα από 350 εκατομμύρια αντίτυπα μετράει σήμερα ο «βασιλιάς του τρόμου», όλα όμως ξεκίνησαν πριν από μισό αιώνα με την πρώτη περίοδο μιας ντροπαλής και περιθωριοποιημένης μαθήτριας γυμνασίου.
THE LIFO TEAM
Οι «Αρχάριοι» του Ρέιμοντ Κάρβερ, ήρωες τσακισμένοι από το κυνήγι του αμερικανικού ονείρου

Το πίσω ράφι / Οι «Αρχάριοι» του Ρέιμοντ Κάρβερ, ήρωες τσακισμένοι από το κυνήγι του αμερικανικού ονείρου

Γεννημένος στο Όρεγκον τα χρόνια που ακολούθησαν την οικονομική κρίση του '29, γιος μιας σερβιτόρας κι ενός εργάτη σε εργοστάσιο ξυλείας, ο κορυφαίος εκπρόσωπος του «βρόμικου ρεαλισμού» βίωσε στο πετσί του την αθλιότητα, τις δυσκολίες και την αποξένωση που αποτύπωσε στο έργο του.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Μιχάλης Μακρόπουλος: «Ζούμε σε μια εποχή βαθιάς μοναξιάς, μέσα σε μια θάλασσα διαδικτυακών “φίλων”».

Βιβλίο / Μιχάλης Μακρόπουλος: «Ζούμε στη βαθιά μοναξιά των διαδικτυακών μας “φίλων”»

Ο συγγραφέας και μεταφραστής μιλά για τη δύναμη της λογοτεχνίας, για τα βιβλία που διαβάζει και απέχουν απ’ όσα σήμερα «συζητιούνται», για τη ζωή στην επαρχία αλλά και για το πόσο τον ενοχλεί η «αυτοπροσωπολατρία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης».
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ