«Παραμένω ψύχραιμη»: Η Έρση Σωτηροπούλου σχολιάζει στη LiFO τα προγνωστικά για το Νόμπελ Λογοτεχνίας

Έρση Σωτηροπούλου στη LiFO: «Παραμένω ψύχραιμη» Facebook Twitter
Είμαι ψύχραιμη. Έχω μάλλον εθιστεί γιατί βλέπω το όνομά μου στη λίστα των πιθανών νικητών του Νόμπελ Λογοτεχνίας σχεδόν κάθε χρόνο, τα τελευταία 5-6 χρόνια. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
0

Η ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ ΕΓΙΝΕ ΓΝΩΣΤΗ από μια ανάρτηση στο προσωπικό προφίλ της καταξιωμένης συγγραφέως. Η ίδια ανέβασε τους πίνακες που δείχνουν τα στατιστικά στοιχεία των εταιρειών στοιχήματος και κατ’ επέκταση τις προβλέψεις και τις αποδόσεις που δίνουν για το ποιος είναι πιθανότερο να βραβευτεί φέτος με το Νόμπελ Λογοτεχνίας.

Το όνομα της γνωστής πεζογράφου συναγωνίζεται κορυφαία ονόματα της λογοτεχνίας, όπως του Ιάπωνα συγγραφέα Χαρούκι Μουρακάμι και της Κινέζας Can Xue. Ειδικότερα, φαίνεται ότι η απόδοση για την Xue είναι κατά μέσο όρο 9,33:1, για τον Μουρακάμι είναι 14:1, για την Έρση Σωτηροπούλου 15:1, ενώ για την Καναδή Μάργκαρετ Άτγουντ 17:1. Και στο World Literature Forum τα στοιχήματα θέλουν την υποψηφιότητά της φαβορί.

Να θυμίσουμε ότι την κορυφαία λογοτεχνική διάκριση έχουν λάβει στο παρελθόν ο Οδυσσέας Ελύτης και ο Γιώργος Σεφέρης ενώ, αν επιβεβαιωθούν οι προβλέψεις, η Έρση Σωτηροπούλου θα είναι η πρώτη πεζογράφος και η πρώτη γυναίκα που τιμάται για τη χώρα μας.

Πάντως, θα μπορούσαμε να πούμε ότι το λογοτεχνικό προφίλ της Έρσης Σωτηροπούλου ταιριάζει απόλυτα στο σκεπτικό της Σουηδικής Ακαδημίας, ειδικά αν αναλογιστούμε τις επιλογές που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια. Επίσης, έχει πολλά χρόνια να τιμηθεί κάποιος από την Ελλάδα, ενώ οι πολυεπίπεδες ιστορίες που πλάθει η βραβευμένη πεζογράφος αλλά και η πορεία της μπορεί να αποτελέσουν μια καλή βάση για το πιο προβεβλημένο ετήσιο λογοτεχνικό βραβείο. Επιπρόσθετα, έργα της έχουν μεταφραστεί στα γαλλικά, τα αγγλικά, τα γερμανικά, τα ισπανικά, τα ιταλικά και τα σουηδικά.

Η γλώσσα της είναι κοφτερή, νευρώδης, καθηλωτική και δυνατή. Τα θεματικά μοτίβα στα οποία κινείται, όπως στο τελευταίο της βιβλίο «Η τέχνη του να μην αισθάνεσαι τίποτα», εστιάζουν στις ρευστές ταυτότητες, στη γυναικεία συνθήκη, στην κατασκευή περσόνας, στο σεξ και την ερωτική επιθυμία, στο θέμα του να «ανήκεις» κάπου, στην οικογένεια και ιδιαίτερα στη μορφή της μητέρας, καθώς και σε προβλήματα της εποχής. Δημιουργεί ηρωίδες που είναι φεμινίστριες αλλά δεν το διακηρύσσουν. Όπως έχει πει παλαιότερα, «στέκομαι στο πλευρό κάθε φεμινιστικής διεκδίκησης και στηρίζω τους γυναικείους αγώνες, όπως και τους αγώνες όλων των κινημάτων επιθυμίας. Η πολιτική, για μένα, συνδέεται έντονα με τη σεξουαλικότητα». 

Μπορεί οι αποδόσεις των στοιχημάτων να μην έχουν ιδιαίτερη φερεγγυότητα,  αλλά όπως και να ‘χει είναι σημαντικό ότι το όνομα μιας Ελληνίδας συγγραφέως συζητείται γι’ αυτή την παγκόσμια διάκριση.

Γράφει σχεδόν όλη τη ζωή της, πάντα στις άγρυπνες νύχτες της και θεωρεί τη συγγραφή ένα «παράθυρο ελευθερίας». Δεν αποχωρίζεται ποτέ το τσιγάρο, αντλεί έμπνευση από το τίποτα και θεωρεί τα βραβεία ενέσεις εμπιστοσύνης.

Μια από τις πιο θλιβερές εμπειρίες που έχει ζήσει ήταν όταν πριν από μερικά χρόνια ένα βιβλίο της, το «Ζιγκ-ζαγκ στις νεραντζιές», το οποίο γνώρισε μεγάλη επιτυχία στην Ελλάδα και το εξωτερικό, βρέθηκε στο στόχαστρο της λογοκρισίας, φτάνοντας να αποσυρθεί με εισαγγελική εντολή το 2008 από τις σχολικές βιβλιοθήκες ως «χυδαίο πορνογράφημα». 

Η Έρση Σωτηροπούλου γεννήθηκε στην Πάτρα το 1953 και ζει στην Αθήνα. Σπούδασε Φιλοσοφία και Πολιτιστική Ανθρωπολογία στη Φλωρεντία και εργάστηκε ως μορφωτική σύμβουλος στην ελληνική πρεσβεία στη Ρώμη. Έχει γράψει ποιήματα, νουβέλες και μυθιστορήματα και έχει ασχοληθεί µε την οπτική και τη συγκεκριμένη ποίηση. Ενδεικτικά, έχει τιµηθεί µε το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας και µε το βραβείο του περιοδικού «Διαβάζω» για το µυθιστόρημα «Ζιγκ ζαγκ στις νεραντζιές» (εκδόσεις Πατάκη, επανέκδοση, 2020), µε το Βραβείο της Ακαδηµίας Αθηνών για το μυθιστόρημα «Εύα» (Πατάκη, 2009), που ήταν επίσης υποψήφιο στη γαλλική του έκδοση για το Prix du Livre Europeen, µε το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος για τη συλλογή «Να νιώθεις µπλε, να ντύνεσαι κόκκινα» (Πατάκη, 2011) και µε το βραβείο ποίησης Dante Alighieri στην Ιταλία. Το μυθιστόρημά της «Τι µένει από τη νύχτα» (Πατάκη, 2015) απέσπασε στη Γαλλία το Βραβείο Μεσόγειος (Prix Mediterranee Etranger) και στις ΗΠΑ το Εθνικό βραβείο ALTA 2019 (µτφρ. Karen Emmerich). Από τις εκδόσεις Πατάκη κυκλοφορούν επίσης τα μυθιστορήματά της «Η φάρσα» (2010, νέα έκδοση) και «Μπορείς;» (2017, Βραβείο Literature.gr Ελληνική Λογοτεχνική Φράση της Χρονιάς), το ποιητικό έργο «Άνθρωπος στη θάλασσα» (2018) και η συλλογή διηγημάτων «Η τέχνη να μην αισθάνεσαι τίποτα» (2022).

Θα είναι, όμως, η Έρση Σωτηροπούλου η πρώτη Ελληνίδα πεζογράφος που θα πάρει το Νόμπελ Λογοτεχνίας; «Είμαι ψύχραιμη. Έχω μάλλον εθιστεί γιατί βλέπω το όνομά μου στη λίστα των πιθανών νικητών του Νόμπελ Λογοτεχνίας σχεδόν κάθε χρόνο, τα τελευταία 5-6 χρόνια. Αν και εδώ είχε περάσει απαρατήρητο. Όμως φέτος εκτοξεύτηκα, κάποιος ή κάποιοι μ’ έσπρωξαν και ανέβηκα αρκετά ψηλά στη λίστα, έτσι το θέμα πήρε δημοσιότητα. Ποιοι είναι αυτοί οι άγνωστοι θαυμαστές του έργου μου που συνεχίζουν να με ωθούν προς τα πάνω και δεν πρόκειται να γνωρίσω ποτέ; Κάθομαι μπροστά στο γραφείο μου, λίγο στραβά στην καρέκλα, όπως πάντα. Δεν περιμένω να χτυπήσει το τηλέφωνο. Ούτε φαντασιώνομαι τη στιγμή που ανοίγοντας την πόρτα θα βρεθώ στο φως των προβολέων. Όλα μπορούν να συμβούν και τίποτα να μη γίνει. “Η ελπίδα μπορεί να είναι ελπίδα για το λάθος πράγμα”, έγραψε ο Έλιοτ», υποστηρίζει σε επικοινωνία που είχε αποκλειστικά με τη LiFO η γνωστή συγγραφέας. 

Μπορεί οι αποδόσεις των στοιχημάτων να μην έχουν ιδιαίτερη φερεγγυότητα, αλλά όπως και να ‘χει είναι σημαντικό ότι το όνομα μιας Ελληνίδας συγγραφέως συζητείται γι’ αυτή την παγκόσμια διάκριση. Η αγωνία αναμένεται να λάβει τέλος την επόμενη Πέμπτη, 10 Οκτωβρίου, στις δύο το μεσημέρι (ώρα Ελλάδας), όταν η Σουηδική Ακαδημία θα ανακοινώσει από τη Στοκχόλμη τον ή τη συγγραφέα που θα τιμηθεί με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας 2024. 

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Μπορούμε, αλήθεια, να μιλάμε σήμερα για ελληνική γυναικεία λογοτεχνία;

Βιβλίο / Μπορούμε, αλήθεια, να μιλάμε σήμερα για ελληνική γυναικεία λογοτεχνία;

Παρότι ο όρος «γυναικεία λογοτεχνία» είναι προβληματικός και σύνθετος, στη διεθνή λογοτεχνική παραγωγή παρατηρείται μια γενικότερη τάση όσον αφορά τις γυναίκες συγγραφείς, που παραπέμπει στο «αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα». Πώς διαμορφώνεται το τοπίο στην πρόσφατη ελληνική παραγωγή;
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Έρση Σωτηροπούλου: «Το μεγάλο ταμπού σήμερα δεν είναι το σεξ αλλά το συναίσθημα»

Βιβλίο / Έρση Σωτηροπούλου: «Το μεγάλο ταμπού σήμερα δεν είναι το σεξ αλλά το συναίσθημα»

Η επανέκδοση του «Ζιγκ-ζαγκ στις νεραντζιές» και το παράλληλο ανέβασμά του στο θέατρο ήταν η αφορμή να συναντήσουμε τη συγγραφέα του- μια γυναίκα ανήσυχη, φιλοσοφημένη, πολυταξιδεμένη, «φύσει» ανεξάρτητη και ολίγον… φαρσέρ.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Τόπος συνάντησης για τη λογοτεχνία και τις ιδέες

Βιβλίο / Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Τόπος συνάντησης για τη λογοτεχνία και τις ιδέες

Με ένα πλούσιο πρόγραμμα με καλεσμένους από 16 χώρες και τιμώμενο πρόσωπο τον ποιητή Τίτο Πατρίκιο, το φετινό φεστιβάλ σημείωσε τη μεγαλύτερη προσέλευση στην ιστορία του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί μας γοητεύει ακόμα ο «Καβγατζής της Βρέστης»;

The Review / Γιατί μας γοητεύει ακόμα ο «Καβγατζής της Βρέστης»;

Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου, με αφορμή τη νέα έκδοση του έργου του Ζαν Ζενέ, εξετάζουν τους λόγους που μπορεί να μας αφορά ακόμα και σήμερα το θρυλικό βιβλίο του 1945. ― ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΤΟΛΜΗΡΗ ΓΛΩΣΣΑ
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
100 βιβλία που ξεχωρίσαμε για αυτό το καλοκαίρι

Βιβλίο / 100 βιβλία να διαβάσεις κάτω από ένα αρμυρίκι ή στην πόλη με το κλιματιστικό στο φούλ

Κλασική λογοτεχνία, σύγχρονοι συγγραφείς, δοκίμια, ιστορία, αυτοβελτίωση, βιβλία για το «μικρό» να μην είναι όλη την ώρα στο iPad. Kάτι για όλους για να περάσει όμορφα, ήσυχα και ποιοτικά το καλοκαίρι.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΔΡΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Βιβλίο / Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Τέτοιες μέρες πριν από πενήντα χρόνια, το γκρουπ έκανε το ντεμπούτο του στην σκηνή του θρυλικού κλαμπ CBGB στη Νέα Υόρκη, κι ένα νέο βιβλίο ακολουθεί την πορεία τους από τις πρώτες τους ημέρες μέχρι το είδος εκείνο της επιτυχίας που συνήθως έρχεται με τα δικά της προβλήματα
THE LIFO TEAM
Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Βιβλίο / Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Η Γαλλίδα κριτικός λογοτεχνίας της «Monde», Φλοράνς Νουαβίλ, στο «Μίλαν Κούντερα: Γράψιμο... Τι ιδέα κι αυτή!», αποκαλύπτει καίριες στιγμές και συγγραφικές αλήθειες του καλού της φίλου, αναιρώντας όλες τις κατηγορίες που συνδέονταν με το όνομά του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πάουλο Σκoτ

Βιβλίο / Πάουλο Σκoτ: «Στη Βραζιλία ο ρατσισμός είναι παντού, στη λογοτεχνία, στους στίχους της σάμπα»

Πότε ρεαλιστικό, πότε στρατευμένο, πότε αστυνομικής υφής, πότε μια τρελή και ξεκαρδιστική σάτιρα. Οι «Φαινότυποι» του Πάουλο Σκοτ είναι ένα αξιοσημείωτο βιβλίο. Μιλήσαμε με τον Βραζιλιάνο συγγραφέα για τη λογοτεχνία, την κατάσταση στη Βραζιλία και την αξία των λογοτεχνικών βραβείων.
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κώστας Σπαθαράκης, εκδότης.

Κώστας Σπαθαράκης / Κώστας Σπαθαράκης: «Δεν έχουμε αφηγήσεις για τις ερωτικές μας σχέσεις, για τα νιάτα μας»

Για τον άνθρωπο πίσω από τις εκδόσεις αντίποδες, το μεγαλύτερο όφελος ήταν ότι, ενώ του άρεσε να είναι χωμένος μέσα στα βιβλία – μια μοναχική και ίσως ναρκισσιστική συνήθεια –, στην πορεία έμαθε να τη μετατρέπει σε εργαλείο κοινωνικότητας και επαφής με τους γύρω του.
M. HULOT
Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού

Βιβλίο / Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού»

Ο πολυβραβευμένος Κολομβιανός συγγραφέας μιλά στη LiFO για τη βία που στοιχειώνει τη χώρα του, τη δύναμη της λογοτεχνίας να ανασύρει όσα κρύβει η Ιστορία, αλλά και για την αρχαιοελληνική φιλοσοφία ως σταθερή επιρροή του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
H Gen Z όχι μόνο διαβάζει αλλά συγχρόνως αλλάζει και την ίδια την έννοια της ανάγνωσης

Βιβλίο / Η Gen Z δεν διαβάζει απλώς· επαναπροσδιορίζει την ανάγνωση

Οι εκπρόσωποι αυτής της γενιάς λατρεύουν την απόδραση, παίρνουν την λεγόμενη fan fiction τόσο σοβαρά όσο και τη λίστα Booker, αναβιώνουν κλασικά βιβλία από την Τζέιν Όστεν έως τον Ντοστογιέφσκι και μοιράζονται ιστορίες στις δικές τους κοινότητες.
THE LIFO TEAM
Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Βιβλίο / Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Ο Πέρσιβαλ Έβερετ έγραψε ένα άκρως επίκαιρο, δεδομένων των τελευταίων ημερών, βιβλίο, που ταυτόχρονα φιλοδοξεί να καταστεί κλασικό, για τον ρατσισμό και τη χαμένη ανθρωπιά, και κέρδισε το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας των ΗΠΑ και το Πούλιτζερ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη, κιθαρίστα και σκιτσογράφο Κώστα Μπέζο, που ξαναγράφει την ιστορία της Ελλάδας πριν από το 1940

Βιβλίο / «Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη Κώστα Μπέζο

Τη δεκαετία του ’30 άνθισε στην Ελλάδα ένα μουσικό είδος «διαφυγής» από τη σκληρή πραγματικότητα, οι χαβάγιες. Ο Κώστας Μπέζος, αινιγματική μορφή μέχρι πρόσφατα και σημαντικός ρεμπέτης και σκιτσογράφος, έγραψε μια ανείπωτη ιστορία, διαφορετική από αυτή που η επίσημη ιστορία έχει καταγράψει για την εποχή του Μεσοπολέμου.  
M. HULOT
Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Βιβλίο / Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Η Καταλανή συγγραφέας, που έχει εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς της σύγχρονης queer λογοτεχνίας, μεταφράζεται παγκοσμίως και τη θαυμάζει ο Αλμοδόβαρ, μιλά στη LiFO για το τι σημαίνει να ζεις ελεύθερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ