«Οι τέσσερις τοίχοι»: Στο ατμοσφαιρικό σύμπαν του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη

Βαγγέλης Χατζηγιαννίδης «Οι τέσσερις τοίχοι» Facebook Twitter
Με το πρώτο του βιβλίο ο Βαγγέλης Χατζηγιαννίδης έδειξε στα τριανταπέντε του ότι ήρθε στη λογοτεχνία για να μείνει. Φωτ.: Πάνος Μιχαήλ
0

ΜΙΑ ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΗ ΜΕΡΑ ΤΟΥ 2000, η ηθοποιός Ράνια Οικονομίδου άφησε στο γραφείο της Τζούλιας Τσιακίρη των εκδόσεων «Το Ροδακιό» το χειρόγραφο ενός φίλου της, φροντίζοντας να της μεταδώσει όλον της τον ενθουσιασμό γι’ αυτό.

Δέκα λεπτά αργότερα, έχοντας διαβάσει λίγες μόνο σελίδες, η Τσιακίρη είχε πάρει την απόφασή της. Μέσα σε δυο μήνες –χρόνος ρεκόρ για έναν οίκο σαν το Ροδακιό– το μυθιστόρημα «Οι τέσσερις τοίχοι» βρισκόταν στα βιβλιοπωλεία κι ο συγγραφέας του Βαγγέλης Χατζηγιαννίδης γινόταν αποδέκτης πολλών εγκωμίων από πεζογράφους και κριτικούς.

Απόφοιτος της Νομικής και της δραματικής σχολής Βεάκη, ηθοποιός για ένα διάστημα καθοδηγούμενος από τον Τσαρούχη, τον Φασουλή, τον Mπαντή, τον Τερζόπουλο, τον Βολανάκη, και μακριά πια από τη σκηνή για λόγους υγείας, ο Χατζηγιαννίδης είχε περάσει τα τρία προηγούμενα χρόνια γράφοντας δέκα αράδες περίπου τη μέρα, αντιμετωπίζοντας το γραπτό του σαν εργόχειρο που θέλει ψιλοβελονιά. Το έπιανε, το άφηνε, το ξανάπιανε, και δεν προχωρούσε παρακάτω αν δεν σιγουρευόταν πως ό,τι είχε στο μυαλό του εκφραζόταν πιστά.

Η προίκα της παραμελημένης Νομικής είχε αποδειχτεί πολύτιμη. Όπως στους νομικούς συλλογισμούς απαιτείται περιεκτικότητα και σαφήνεια, έτσι και στο μυθιστόρημά του, στόχος ήταν κάθε λέξη να έχει ειδικό βάρος.

Ο φανταστικός κόσμος του Χατζηγιαννίδη μοιάζει απόλυτα ρεαλιστικός και γειωμένος. Κι εκεί που νομίζεις ότι πρόκειται για έργο παλιομοδίτικης αισθητικής, γρήγορα αντιλαμβάνεσαι πόσο σύγχρονο –αφόρητα σύγχρονο– είναι το θέμα του.

Η δράση στους «Τέσσερις τοίχους» εκτυλίσσεται σ’ ένα νησί που δεν κατονομάζεται, ανέγγιχτο από τη λαίλαπα του τουρισμού και τον σημερινό τρόπο ζωής. Εκεί έχει απομονωθεί ο πολυταξιδεμένος και ιδιόρρυθμος Π. Ροδακής, που δεν βγαίνει από το πατρικό του παρά μόνο τις ώρες που εργάζεται. Ο Π. Ροδακής είναι γιος μελισσοκόμου κι αυτοδίδακτος γεωπόνος, αλλά από χτίστες είχε ανάγκη ο τόπος και χτίστης κατέληξε.

Μια μέρα τον επισκέπτονται ο παπάς και ο κοινοτάρχης του νησιού, παρακαλώντας τον να φιλοξενήσει προσωρινά μια κατατρεγμένη γυναίκα, τη Βάγια. Εκείνος δέχεται και η πιο συναρπαστική περιπέτεια της μονόχνωτης ως τότε ζωής του ξεκινάει.

ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΤΟΙΧΟΙ
Βαγγέλης Χατζηγιαννίδης, Οι τέσσερις τοίχοι, εκδόσεις Το Ροδακιό

Μυστηριώδης γυναίκα –θύμα κακοποίησης ή συζυγοκτόνος που φυγοδικεί;–, η Βάγια κουβαλά στις αποσκευές της ένα βρέφος και στο μυαλό της ένα σχέδιο για να παρατείνει την παραμονή της στο σπίτι του Ροδακή: τον πείθει να παρασκευάσουν το πιο νόστιμο μέλι του κόσμου!

Πράγματι, το τρίο υποδύεται την οικογένεια, η συνταγή του «ζεύγους» βελτιώνεται χρόνο με τον χρόνο και το «Αγγελικό», το μέλι τους, γίνεται περιζήτητο κι αποτιμάται σε χρυσάφι. Ωστόσο, όπως συμβαίνει συχνά, η επιτυχία μετατρέπεται σ’ εφιάλτη. Ο Ροδακής θα βρεθεί έγκλειστος στο κελί ενός αλλόκοτου μοναστηριού, θύμα αδίστακτου ηγούμενου που εποφθαλμιά τη συνταγή ως ατραξιόν της μονής για τους πιστούς…

Γεμάτο εκπλήξεις, νοσηρές παρεκτροπές, καίριες ψυχολογικές παρατηρήσεις και υπόγεια ειρωνεία, το ατμοσφαιρικό αυτό βιβλίο διαρκώς σε ξεγελάει. Στις σελίδες του συμβαίνουν τα πιο απίθανα πράγματα αλλά ουδέποτε σκέφτεσαι να τ’ αμφισβητήσεις. Ο φανταστικός κόσμος του Χατζηγιαννίδη μοιάζει απόλυτα ρεαλιστικός και γειωμένος. Κι εκεί που νομίζεις ότι πρόκειται για έργο παλιομοδίτικης αισθητικής, γρήγορα αντιλαμβάνεσαι πόσο σύγχρονο –αφόρητα σύγχρονο– είναι το θέμα του.

Οι συνεχόμενοι εγκλεισμοί των ηρώων σε δωμάτια, σπίτια ή κελιά, δεν είναι παρά μια μεταφορά για την απομόνωση των σημερινών ανθρώπων στο ατομικό τους σύμπαν. Οι αρχετυπικές φιγούρες του βιβλίου παραπέμπουν στα «τέρατα» των σύγχρονων κοινωνιών που, αποψιλωμένα από συλλογικά οράματα και αξίες, φροντίζουν το συμφέρον τους κλεισμένα στο καβούκι τους και στους τέσσερις τοίχους του μυαλού τους.

Με το πρώτο του βιβλίο ο Βαγγέλης Χατζηγιαννίδης έδειξε στα τριανταπέντε του ότι ήρθε στη λογοτεχνία για να μείνει. Αυτό που ξεκίνησε σιγά-σιγά σαν παιχνίδι, του πρόσφερε τελικά έναν καινούριο προορισμό. 

Το μυθιστόρημά του τιμήθηκε με το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου πεζογράφου του περιοδικού «Διαβάζω» και με το βραβείο Laure Bataillon στη Γαλλία (στη μετάφραση του Μισέλ Βόλκοβιτς), μεταφράστηκε επίσης στ’ αγγλικά, τα ιταλικά, τα ισπανικά και τα πορτογαλικά κι έφτασε στην τελική εξάδα για το Independent Foreign Fiction Prize 2007.

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ακύλλας Καραζήσης: «Μου αρέσει η λογοτεχνία του Θανάση Βαλτινού γιατί δεν ξέρεις ποτέ τι είναι αλήθεια και τι ψέμα»

The Book Lovers / Ακύλλας Καραζήσης: «Μου αρέσει η λογοτεχνία του Θανάση Βαλτινού γιατί δεν ξέρεις τι είναι αλήθεια και τι ψέμα»

Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με τον ηθοποιό και σκηνοθέτη Ακύλλα Καραζήση για την αναγνωστική διαδρομή του, που ξεκινάει από τον «Τομ Σόγερ» και τη Θεσσαλονίκη, περνάει από τον ρομαντικό κόσμο της Χαϊδελβέργης και φτάνει στην Αθήνα του θεάτρου και των κειμένων.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Ιωάννα Τσιβάκου: «Δεν έχει χρόνο ο σημερινός άνθρωπος να γνωρίσει τον άλλον κι εδώ βρίσκεται η δυστυχία του»

Βιβλίο / Ιωάννα Τσιβάκου: «Δεν έχει χρόνο ο σημερινός άνθρωπος να γνωρίσει τον άλλον κι εδώ βρίσκεται η δυστυχία του»

Η συγγραφέας και ομότιμη καθηγήτρια Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου μιλά για την εποχή μας, τον χώρο της εκπαίδευσης και την ταυτότητα του νεοέλληνα.   
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Η άνοδος της δεξιάς συνδέεται με τις αποτυχίες της αριστεράς»

Βιβλίο / «Η άνοδος της δεξιάς συνδέεται με τις αποτυχίες της αριστεράς»

Ο Ντόναλντ Σασούν, ομότιμος καθηγητής Συγκριτικής Ευρωπαϊκής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου και άλλοτε στενός φίλος, συνεργάτης και επιμελητής των βιβλίων του Έρικ Χoμπσμπάουμ, μιλά στη LiFO.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η Κάλλας δεν ήταν τραγική φιγούρα και δεν εγκατέλειψε την καριέρα της για τον Ωνάση

Βιβλίο / Η Κάλλας δεν ήταν τραγική φιγούρα και δεν εγκατέλειψε την καριέρα της για τον Ωνάση

Η συγγραφέας του βιβλίου “Diva”, Ντέζι Γκούντγουιν, τονίζει με άρθρο της στον Guardian ότι το να χαρακτηρίζει κανείς τη ζωή της κορυφαίας τραγουδίστριας τραγική, σημαίνει ότι την αδικεί κατάφωρα.
THE LIFO TEAM
Η Θήβα που δεν ξέρουμε

Βιβλίο / Η Θήβα που δεν ξέρουμε

Ο Βρετανός ιστορικός Πολ Κάρτλετζ αποκαθιστά την ιστορική πόλη της αρχαιότητας που αντιμετώπιζαν υπεροπτικά οι Αθηναίοι. Δείχνει πώς τα θηβαϊκά θέματα επιβιώνουν στη σύγχρονη τέχνη, γράφει για τον Επαμεινώνδα που είχε έναν μόνο τραχύ μανδύα, παρουσιάζει την κοινωνία που δημιουργεί τον Ιερό Λόχο, ένα στρατιωτικό σώμα που αποτελείται αποκλειστικά από εραστές και ερώμενους.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Συζητώντας για ένα θέμα ταμπού της ελληνικής κοινωνίας, τους δωσίλογους της Κατοχής

Βιβλίο / Oι δωσίλογοι, ένα θέμα ταμπού της ελληνικής κοινωνίας

Μέσα από την έρευνά του σε αρχεία που μέχρι σήμερα παραμένουν κλειστά ο ιστορικός Μενέλαος Χαραλαμπίδης εξετάζει τα γεγονότα και τα πρόσωπα που συνεργάστηκαν με τους Γερμανούς κατακτητές σε μια πολύπαθη και αιματηρή για την Αθήνα περίοδο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το πρώτο μυθιστόρημα της Καλλιρρόης Παρούση μπήκε στα ευπώλητα από στόμα σε στόμα

Βιβλίο / Το πρώτο μυθιστόρημα της Καλλιρρόης Παρούση μπήκε στα ευπώλητα από στόμα σε στόμα

Το Λίγα Λόγια για μένα της Καλλιρρόης Παρούση είναι ένα μυθιστόρημα με ποιητικό λόγο που το νεανικό κοινό το ανακάλυψε μέσω word of mouth. Και όπως λέει και ένας φίλος της «ένα καλό βιβλίο είναι σαν μία νάρκη, δεν ξέρεις σε ποιανού την ψυχή θα σκάσει».
M. HULOT
Γκαζμέντ Καπλάνι «Με λένε Ευρώπη»

Το πίσω ράφι / «Με λένε Ευρώπη»: Το βιβλίο ενός Αλβανού μετανάστη για τις περιπέτειές του στην Ελλάδα

Ο Γκαζμέντ Καπλάνι εναλλάσσει την εμπειρία του στην Ελλάδα με τις μικρές οδύσσειες ανθρώπων που άφησαν πίσω την πατρίδα τους, σε ένα βιβλίο που κινείται διαρκώς μεταξύ μυθοπλασίας και πραγματικότητας και καταπιάνεται με το ανεξάντλητο θέμα της μετανάστευσης και της ταυτότητας.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Ο Larry Gus διάβασε τον «Οδυσσέα» του Τζόις περπατώντας τους δρόμους της Αθήνας

The Book Lovers / Ο Larry Gus διάβασε τον «Οδυσσέα» του Τζόις περπατώντας τους δρόμους της Αθήνας

O Νίκος Μπακουνάκης συζητά με τον μουσικό και συνθέτη Larry Gus, aka Παναγιώτη Μελίδη, για τα βιβλία που επηρέασαν τη μουσική του. Πρόκειται για έναν εντελώς ιδιοσυγκρασιακό αναγνώστη.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
«Μέχρι τον Αύγουστο»: Το ‘χαμένο’ μυθιστόρημα του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες έπρεπε να παραμείνει χαμένο

Βιβλίο / «Μέχρι τον Αύγουστο»: Το «χαμένο» μυθιστόρημα του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες έπρεπε να παραμείνει χαμένο

Το βιβλίο προσφέρει στιγμιαίες απολαύσεις, αλλά είναι ολοφάνερα ημιτελές και πολλά σημεία του μοιάζουν τόσο κακογραμμένα που καθιστούν απολύτως κατανοητή την επιθυμία του συγγραφέα να μην εκδοθεί ποτέ.
THE LIFO TEAM
Ο σουρεαλιστικός «συντε(λο)γοτεχνικός» κόσμος του Αχιλλέα ΙΙΙ

Βιβλίο / Ο σουρεαλιστικός «συντε(λο)γοτεχνικός» κόσμος του Αχιλλέα ΙΙΙ

Ο βραβευμένος συγγραφέας που μόλις κυκλοφόρησε τη συλλογή διηγημάτων του με τον διφορούμενο τίτλο «Τέλος Πάντων» εξηγεί, μεταξύ πολλών άλλων, γιατί τον απασχολούσε συνέχεια το τέλος του κόσμου, σε σημείο που του έγινε εμμονή.
M. HULOT
Πέρα από τις Ακυβέρνητες πολιτείες: O Τσίρκας, ο Σεφέρης, ο Κοτζιάς και η Χούντα του 1967

Lifo Mini – Series / Πέρα από τις Ακυβέρνητες Πολιτείες: O Τσίρκας, ο Σεφέρης, ο Κοτζιάς και η Χούντα του '67

H Κωνσταντίνα Βούλγαρη σκιαγραφεί την προσωπικότητα του Στρατή Τσίρκα, μιλά για τη φιλία του με τον Σεφέρη, την πολιτική του δράση μέσα στη Δικτατορία, αλλά και για το πώς έπεισε τον Παύλο Ζάννα να μεταφράσει Προυστ, μέσα στη φυλακή. Στο podcast ακούγονται για πρώτη φορά αποσπάσματα από διάλεξη που είχε δώσει ο Σ. Τσίρκας μαζί με τον Α. Kοτζιά.
THE LIFO TEAM
Σέρχιο Πιτόλ «Συζυγική ζωή»

Το Πίσω Ράφι / «Η συζυγική ζωή»: Η απολαυστική σάτιρα του Σέρχιο Πιτόλ για τις δηλητηριασμένες σχέσεις

Μέσα από τις απέλπιδες προσπάθειες μιας γυναίκας ν’ απαλλαγεί οριστικά από τον άπιστο σύζυγό της, με τη λοξή και ειρωνική ματιά του, ένας από τους κορυφαίους σύγχρονους Λατινοαμερικανούς συγγραφείς μεταμορφώνει σε φάρσα αυτό που άλλοι θα έβλεπαν ως τραγωδία.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Paul Lynch

Βιβλίο / Paul Lynch: «Υπάρχουν συγγραφείς που παίζουν στο κέντρο του γηπέδου, εγώ παίζω στα άκρα»

Ο πέμπτος Ιρλανδός συγγραφέας που παίρνει το Booker εξηγεί στη Βένα Γεωργακοπούλου γιατί στην Ιρλανδία βγαίνουν τόσο σημαντικά βιβλία, περιγράφει πως σε μια λαϊκή σχολίασαν το βραβευμένο βιβλίο του ως «πολύ μαύρο» και πως αν καθόταν να γράψει κάτι για να κερδίσει, αυτό δεν θα ήταν το «Τραγούδι του προφήτη».
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ