«Οι τέσσερις τοίχοι»: Στο ατμοσφαιρικό σύμπαν του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη

Βαγγέλης Χατζηγιαννίδης «Οι τέσσερις τοίχοι» Facebook Twitter
Με το πρώτο του βιβλίο ο Βαγγέλης Χατζηγιαννίδης έδειξε στα τριανταπέντε του ότι ήρθε στη λογοτεχνία για να μείνει. Φωτ.: Πάνος Μιχαήλ
0

ΜΙΑ ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΗ ΜΕΡΑ ΤΟΥ 2000, η ηθοποιός Ράνια Οικονομίδου άφησε στο γραφείο της Τζούλιας Τσιακίρη των εκδόσεων «Το Ροδακιό» το χειρόγραφο ενός φίλου της, φροντίζοντας να της μεταδώσει όλον της τον ενθουσιασμό γι’ αυτό.

Δέκα λεπτά αργότερα, έχοντας διαβάσει λίγες μόνο σελίδες, η Τσιακίρη είχε πάρει την απόφασή της. Μέσα σε δυο μήνες –χρόνος ρεκόρ για έναν οίκο σαν το Ροδακιό– το μυθιστόρημα «Οι τέσσερις τοίχοι» βρισκόταν στα βιβλιοπωλεία κι ο συγγραφέας του Βαγγέλης Χατζηγιαννίδης γινόταν αποδέκτης πολλών εγκωμίων από πεζογράφους και κριτικούς.

Απόφοιτος της Νομικής και της δραματικής σχολής Βεάκη, ηθοποιός για ένα διάστημα καθοδηγούμενος από τον Τσαρούχη, τον Φασουλή, τον Mπαντή, τον Τερζόπουλο, τον Βολανάκη, και μακριά πια από τη σκηνή για λόγους υγείας, ο Χατζηγιαννίδης είχε περάσει τα τρία προηγούμενα χρόνια γράφοντας δέκα αράδες περίπου τη μέρα, αντιμετωπίζοντας το γραπτό του σαν εργόχειρο που θέλει ψιλοβελονιά. Το έπιανε, το άφηνε, το ξανάπιανε, και δεν προχωρούσε παρακάτω αν δεν σιγουρευόταν πως ό,τι είχε στο μυαλό του εκφραζόταν πιστά.

Η προίκα της παραμελημένης Νομικής είχε αποδειχτεί πολύτιμη. Όπως στους νομικούς συλλογισμούς απαιτείται περιεκτικότητα και σαφήνεια, έτσι και στο μυθιστόρημά του, στόχος ήταν κάθε λέξη να έχει ειδικό βάρος.

Ο φανταστικός κόσμος του Χατζηγιαννίδη μοιάζει απόλυτα ρεαλιστικός και γειωμένος. Κι εκεί που νομίζεις ότι πρόκειται για έργο παλιομοδίτικης αισθητικής, γρήγορα αντιλαμβάνεσαι πόσο σύγχρονο –αφόρητα σύγχρονο– είναι το θέμα του.

Η δράση στους «Τέσσερις τοίχους» εκτυλίσσεται σ’ ένα νησί που δεν κατονομάζεται, ανέγγιχτο από τη λαίλαπα του τουρισμού και τον σημερινό τρόπο ζωής. Εκεί έχει απομονωθεί ο πολυταξιδεμένος και ιδιόρρυθμος Π. Ροδακής, που δεν βγαίνει από το πατρικό του παρά μόνο τις ώρες που εργάζεται. Ο Π. Ροδακής είναι γιος μελισσοκόμου κι αυτοδίδακτος γεωπόνος, αλλά από χτίστες είχε ανάγκη ο τόπος και χτίστης κατέληξε.

Μια μέρα τον επισκέπτονται ο παπάς και ο κοινοτάρχης του νησιού, παρακαλώντας τον να φιλοξενήσει προσωρινά μια κατατρεγμένη γυναίκα, τη Βάγια. Εκείνος δέχεται και η πιο συναρπαστική περιπέτεια της μονόχνωτης ως τότε ζωής του ξεκινάει.

ΤΕΣΣΕΡΙΣ ΤΟΙΧΟΙ
Βαγγέλης Χατζηγιαννίδης, Οι τέσσερις τοίχοι, εκδόσεις Το Ροδακιό

Μυστηριώδης γυναίκα –θύμα κακοποίησης ή συζυγοκτόνος που φυγοδικεί;–, η Βάγια κουβαλά στις αποσκευές της ένα βρέφος και στο μυαλό της ένα σχέδιο για να παρατείνει την παραμονή της στο σπίτι του Ροδακή: τον πείθει να παρασκευάσουν το πιο νόστιμο μέλι του κόσμου!

Πράγματι, το τρίο υποδύεται την οικογένεια, η συνταγή του «ζεύγους» βελτιώνεται χρόνο με τον χρόνο και το «Αγγελικό», το μέλι τους, γίνεται περιζήτητο κι αποτιμάται σε χρυσάφι. Ωστόσο, όπως συμβαίνει συχνά, η επιτυχία μετατρέπεται σ’ εφιάλτη. Ο Ροδακής θα βρεθεί έγκλειστος στο κελί ενός αλλόκοτου μοναστηριού, θύμα αδίστακτου ηγούμενου που εποφθαλμιά τη συνταγή ως ατραξιόν της μονής για τους πιστούς…

Γεμάτο εκπλήξεις, νοσηρές παρεκτροπές, καίριες ψυχολογικές παρατηρήσεις και υπόγεια ειρωνεία, το ατμοσφαιρικό αυτό βιβλίο διαρκώς σε ξεγελάει. Στις σελίδες του συμβαίνουν τα πιο απίθανα πράγματα αλλά ουδέποτε σκέφτεσαι να τ’ αμφισβητήσεις. Ο φανταστικός κόσμος του Χατζηγιαννίδη μοιάζει απόλυτα ρεαλιστικός και γειωμένος. Κι εκεί που νομίζεις ότι πρόκειται για έργο παλιομοδίτικης αισθητικής, γρήγορα αντιλαμβάνεσαι πόσο σύγχρονο –αφόρητα σύγχρονο– είναι το θέμα του.

Οι συνεχόμενοι εγκλεισμοί των ηρώων σε δωμάτια, σπίτια ή κελιά, δεν είναι παρά μια μεταφορά για την απομόνωση των σημερινών ανθρώπων στο ατομικό τους σύμπαν. Οι αρχετυπικές φιγούρες του βιβλίου παραπέμπουν στα «τέρατα» των σύγχρονων κοινωνιών που, αποψιλωμένα από συλλογικά οράματα και αξίες, φροντίζουν το συμφέρον τους κλεισμένα στο καβούκι τους και στους τέσσερις τοίχους του μυαλού τους.

Με το πρώτο του βιβλίο ο Βαγγέλης Χατζηγιαννίδης έδειξε στα τριανταπέντε του ότι ήρθε στη λογοτεχνία για να μείνει. Αυτό που ξεκίνησε σιγά-σιγά σαν παιχνίδι, του πρόσφερε τελικά έναν καινούριο προορισμό. 

Το μυθιστόρημά του τιμήθηκε με το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου πεζογράφου του περιοδικού «Διαβάζω» και με το βραβείο Laure Bataillon στη Γαλλία (στη μετάφραση του Μισέλ Βόλκοβιτς), μεταφράστηκε επίσης στ’ αγγλικά, τα ιταλικά, τα ισπανικά και τα πορτογαλικά κι έφτασε στην τελική εξάδα για το Independent Foreign Fiction Prize 2007.

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Νέα βιβλία που περιμένουμε ως το τέλος του χρόνου, και κάποιες επανεκδόσεις

Fall Preview 2025 / 13 βιβλία που περιμένουμε ως το τέλος της χρονιάς

Ο πάντα επίκαιρος Καβάφης, νέα, σύγχρονα και παλιότερα ονόματα της λογοτεχνικής σκηνής και κάποιες ξεχωριστές επανεκδόσεις που δικαίως θα διεκδικήσουν χώρο στη βιβλιοθήκη όλων, βιβλιόφιλων και μη.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Εμανουέλ Καρέρ «Ένα ρωσικό μυθιστόρημα»

Το πίσω ράφι / Ένα επτασφράγιστο μυστικό που προκάλεσε αμηχανία και πάταγο

Προκλητικός, ωμός, συχνά σοκαριστικός, ο Εμανουέλ Καρέρ εξερευνά στο «Ένα ρωσικό μυθιστόρημα» το οικογενειακό του παρελθόν, φέρνοντας σε δύσκολη θέση ακόμα και τα πιο κοντινά του πρόσωπα.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Ζυμώνοντας ψωμί και ταριχεύοντας έναν νεκρό στην αρχαία Αίγυπτο

Αναγνώσεις / Ζυμώνοντας ψωμί και ταριχεύοντας έναν νεκρό στην αρχαία Αίγυπτο

Πώς ήταν η ζωή στην αρχαία Αίγυπτο; Ένας Αμερικανός αρχαιολόγος περιγράφει το 24ωρο των ανθρώπων κάθε ιδιότητας και κοινωνικής τάξης στις Θήβες της αρχαίας Αιγύπτου μέσα από ιστορίες που θα μπορούσαν να είναι αληθινές.
THE LIFO TEAM
Ανί Ερνό: «Όπως η σεξουαλική επιθυμία, έτσι και η μνήμη δεν σταματά ποτέ»

Βιβλίο / Ανί Ερνό: «Όπως η σεξουαλική επιθυμία, έτσι και η μνήμη δεν σταματά ποτέ»

Η Γαλλίδα συγγραφέας που τιμήθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας γεφυρώνει, με τη μυθιστορηματοποίηση της μνήμης, τη μεγάλη λογοτεχνία, από τον Μαρσέλ Προυστ μέχρι τον σύγχρονό μας Εντουάρ Λουί. Γεννήθηκε σαν σήμερα το 1940.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
ΕΠΕΞΕΡΓ. Παύλος Μεθενίτης «Αμανίτα μουσκάρια»

Το πίσω ράφι / Όταν μια ολόκληρη διμοιρία ανταρτών ξεκληρίστηκε από παραισθησιογόνα μανιτάρια

Στηριγμένο σε πραγματικά γεγονότα, το μυθιστόρημα «Αμανίτα μουσκάρια» του Παύλου Μεθενίτη εξερευνά το ζήτημα των ουσιών ως καταφύγιο αλλά και ως καταστροφή, και μας παρασύρει σ’ ένα ταξίδι ποτισμένο από την ελληνική πραγματικότητα, παραμονές της οικονομικής κρίσης.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Arsenale: Το πιο απρόσμενο βιβλιοπωλείο των Κυκλάδων φτιάχτηκε στην Ανάφη

Βιβλίο / Arsenale: Το πιο απρόσμενο βιβλιοπωλείο των Κυκλάδων φτιάχτηκε στην Ανάφη

Σε ένα νησί που μετρά λιγότερους από 300 μόνιμους κατοίκους, ένα παλιό καραβόσπιτο μεταμορφώθηκε σε ένα καταφύγιο πολιτισμού γεμάτο βιβλία, μουσικές και μικρούς θησαυρούς.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μαρκ Τουέιν, «Οι περιπέτειες του Χακ Φιν»

Το πίσω ράφι / Το μυθιστόρημα του Μαρκ Τουέιν που έθαψαν οι κριτικοί και το αποθέωσε ο Χέμινγουεϊ

Στις «Περιπέτειες του Χακ Φιν» ο Μαρκ Τουέιν έπλασε τον πιο ελεύθερο ήρωα της αμερικανικής λογοτεχνίας, που αρνήθηκε τους κανόνες της κοινωνίας του και ένωσε την τύχη του με έναν σκλάβο δραπέτη.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Ο Σάχης του Ιράν και η Αμερική που δεν μπορούσε να φανταστεί την ζωή χωρίς αυτόν

Βιβλίο / Ο Σάχης του Ιράν και η Αμερική που δεν μπορούσε να φανταστεί τη ζωή χωρίς αυτόν

Ένα νέο βιβλίο με τίτλο «Βασιλεύς των Βασιλέων», όπως αποκαλούσε τον εαυτό του ο Ρεζά Παχλαβί, εστιάζει στις διαδοχικές κυβερνήσεις των ΗΠΑ που «αποδέχτηκαν πρόθυμα τις φαντασιώσεις του, τόσο για τον εαυτό του όσο και για τη χώρα του».
THE LIFO TEAM
Γωγώ Ατζολετάκη: «Οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας δεν είναι “ληγμένα προϊόντα”»

Βιβλίο / Γωγώ Ατζολετάκη: «Οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας δεν είναι “ληγμένα προϊόντα”»

Σταρ Ελλάς στα νιάτα της, διακρίθηκε ως ηθοποιός, θιασάρχης, ραδιοφωνική παραγωγός, δοκιμάστηκε επίσης στη συγγραφή έχοντας κυκλοφορήσει μέχρι τώρα επτά βιβλία μαζί με το πρόσφατο «Η τρίτη άνοιξη» (εκδ. Επίμετρο), που έδωσε και το έναυσμα γι’ αυτήν τη συνέντευξη.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
O Δημήτρης Γκιώνης, οι ένδοξες μέρες της «Ελευθεροτυπίας» και το σημερινό μιντιακό σούπερ μάρκετ

Οι Αθηναίοι / O Δημήτρης Γκιώνης, οι ένδοξες μέρες της «Ελευθεροτυπίας» και το σημερινό μιντιακό σούπερ μάρκετ

Ο 81χρονος δημοσιογράφος και συγγραφέας που για δεκαετίες διηύθηνε τις πολιτιστικές σελίδες της Ελευθεροτυπίας, αφηγείται τη συναρπαστική καριέρα του στη LiFO
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Κλαίρη Μιτσοτάκη: «Η αξιοπρέπεια και η φιλία είναι τα θεμέλια της ζωής μας»

Βιβλίο / Κλαίρη Μιτσοτάκη: «Η αξιοπρέπεια και η φιλία είναι τα θεμέλια της ζωής μας»

Η σπουδαία μεταφράστρια, που έχει αφιερώσει μεγάλο μέρος της δουλειάς της στον Μαρσέλ Προυστ, μας ξεναγεί στον πολύπλοκο κόσμο του και εκφράζει τον θυμό της για την πανταχού παρούσα απάτη της εποχής μας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Η αλήθεια για τον «Συνταγματάρχη» Πάρκερ, τον διαβόητο μάνατζερ του Έλβις Πρίσλεϊ

Βιβλίο / Η αλήθεια για τον «Συνταγματάρχη» Πάρκερ, τον διαβόητο μάνατζερ του Έλβις Πρίσλεϊ

Ένα νέο βιβλίο με τίτλο «Ο Συνταγματάρχης και ο Βασιλιάς» εξερευνά τη συναρπαστική ζωή ενός ακούραστου κομπιναδόρου που προσπαθούσε απεγνωσμένα να ανακαλύψει εκ νέου τον εαυτό του.
THE LIFO TEAM