Ο Νάνι Μπαλεστρίνι μιλά στο LiFO.gr για τη μαφία και την παρακμή του ιταλικού Νότου

Ο Νάνι Μπαλεστρίνι μιλά στο LiFO.gr για τη μαφία και την παρακμή του ιταλικού Νότου Facebook Twitter
Η υπανάπτυξη του ιταλικού Νότου και η διαδεδομένη φτώχεια αποτελούσαν από πολύ παλιά τα αίτια για την εμφάνιση μαφιόζικων φαινομένων που μέσω της παρανομίας προσφέρουν στον πληθυσμό τη δυνατότητα να αποκτήσει ένα εισόδημα, ένα στοιχειώδες βιοτικό επίπεδο.
0

Ένα βιβλίο-χείμαρρος που είναι ταυτόχρονα μαρτυρία, καταγγελία και ρεπορτάζ σε ρυθμούς κινηματογραφικούς, παρά τη μικρή του έκταση (176 σελίδες). Που ξετυλίγεται μέσα από μια ασυνεχή, νευρώδη και σχεδόν χωρίς σημεία στίξης αφήγηση και που διαβάζεται απνευστί, όπως άλλωστε ό,τι έχει συγγράψει ως τώρα ο αξιότιμος κύριος Νάνι Μπαλεστρίνι, εμβληματικότερο έργο του οποίου είναι το «Τα Θέλουμε Όλα» (1971), ένα βιβλίο-μανιφέστο για την Εποχή της Αμφισβήτησης. Μια Εποχή της οποίας υπήρξε διάπυρος κήρυκας όντας συνιδρυτής της κινηματικής καλλιτεχνικής ομάδας Gruppo 63 κι εξέχουσα μορφή της ιταλικής Αυτονομίας μέχρι το 1979, οπότε μαζί με άλλα μέλη της κατηγορήθηκε για τρομοκρατικές ενέργειες. Διέφυγε με σκι(!) στη Γαλλία κι επέστρεψε στην Ιταλία το 1984 οπότε έπαψε η εναντίον του σκευωρία «λόγω ελλείψεως αποδεικτικών στοιχείων» - περιπέτειες που ενέπνευσαν ένα άλλο περίφημο βιβλίο του, τους «Αόρατους» (1987). Ο 82χρονος σήμερα Νάνι Μπαλεστρίνι ζει μια ήσυχη ζωή και καταγίνεται, όταν δεν γράφει, με ζωγραφική και οπτικές τέχνες. Προτιμά μάλιστα να αποφεύγει τις πολιτικολογίες εφόσον μιλούν, λέει, αντί αυτού τα βιβλία του. Στο τελευταίο του πόνημα «Σάντοκαν» (2016) εστιάζει στην Ιταλία ενός Κατώτερου Θεού (τη Νότια) και τις εγκληματικές εκείνες «φαμίλιες» τύπου Καμόρα που ορίζουν το πεπρωμένο της τον τελευταίο αιώνα, συντηρώντας την υπανάπτυξη και την κοινωνική αφασία προς όφελος τόσο δικό τους όσο και των λογής αφεντικών – «συγκοινωνούντα δοχεία» είναι άλλωστε οι εξουσίες, νόμιμες ή παράνομες. Το πράττει δε αυτό «συμμαχώντας» με όλους εκείνους που δεν υπέκυψαν ποτέ στον πειρασμό να γίνουν «Καμορίστες», όσο δυνατός ή «επιβεβλημένος εκ των πραγμάτων» κι αν ήταν: «Δεν είναι μόνο ζήτημα εγκληματιών δολοφόνων, αλλά ένα ζήτημα νοοτροπίας του τόπου, επειδή το ζήτημα είναι ότι εσύ ζεις σε ένα μέρος όπου τίποτα δεν σου είναι εξασφαλισμένο, δηλαδή αφότου γεννιέσαι δεν έχεις κανένα δικαίωμα, καμία εγγύηση, δεν έχεις τίποτα απολύτως», καθώς το διατυπώνει ο ίδιος ο Νάνι στο οπισθόφυλλο τού «Σάντοκαν». Επικοινώνησα μαζί του, δέχτηκε να μου πει 2-3 πράγματα σχετικά, τα οποία και μεταφέρω, ευχαριστώντας τον μεταφραστή του Αχιλλέα Καλαμαρά για τη συνδρομή του.

Ασφαλώς υπήρξαν στιγμές που οι μαφιόζικες οργανώσεις έδωσαν την υποστήριξή τους στα αφεντικά «συνδράμοντας» στην καταστολή απεργιών και αποκομίζοντας έτσι χρήματα κι εξουσία, που άλλωστε είναι και ο πρωταρχικός στόχος τους.


— Τι σας παρακίνησε να ασχοληθείτε με την Καμόρα; Ποια είναι σήμερα η δυναμική αυτής και άλλων μαφιόζικων οργανώσεων στην Ιταλία και πόσο αποτελεσματική είναι η πολυδιαφημισμένη εκστρατεία του κράτους εναντίον της;

Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης ενός βιβλίου μου στο βιβλιοπωλείο μιας πόλης κοντά στη Νάπολη, γνώρισα τον πρωταγωνιστή του βιβλίου, ένα νεαρό που έμενε σε κάποιο χωριό υπό την κυριαρχία της Καμόρα. Μου αφηγήθηκε την ιστορία μιας οικογένειας της Καμόρα που μέσα σε λίγα χρόνια έθεσε υπό την εξουσία της ολόκληρη την περιοχή, ελέγχοντας όλες τις δραστηριότητες σε αυτήν, μέχρι να γίνει μία διεθνής οικονομική δύναμη. Εντυπωσιασμένος από την ιστορία του, αποφάσισα ότι έπρεπε να γράψω ένα βιβλίο βασισμένο σε αυτή. Συνάντησα ξανά τον νεαρό για να μου δώσει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες, συγκέντρωσα την απαραίτητη τεκμηρίωση και όταν κυκλοφόρησε το βιβλίο έβγαλε στην επιφάνεια μία πραγματικότητα που εκείνη την εποχή ήταν άγνωστη στο ευρύ κοινό.

Η υπανάπτυξη του ιταλικού Νότου και η διαδεδομένη φτώχεια αποτελούσαν από πολύ παλιά τα αίτια για την εμφάνιση μαφιόζικων φαινομένων που μέσω της παρανομίας προσφέρουν στον πληθυσμό τη δυνατότητα να αποκτήσει ένα εισόδημα, ένα στοιχειώδες βιοτικό επίπεδο. Παρά τις προσπάθειές του, το Κράτος δεν κατορθώνει να επέμβει αποτελεσματικά για να καταπολεμήσει το φαινόμενο. Θα απαιτούνταν τεράστιες επενδύσεις που είναι αδύνατον να γίνουν σε περιόδους κρίσης.

— Αλλά είναι άραγε η «λαϊκή στήριξη» η δύναμη της Καμόρα και των άλλων μαφιόζικων οργανώσεων ή μήπως αυτό συμβαίνει όντας κομμάτι του λεγόμενου «βαθέως κράτους»; Επιπλέον, πόσο συνέβαλε το Χόλιγουντ στη μυθοποίησή τους;

Μετά την ενοποίηση της χώρας (1861) οι οργανώσεις της Μαφίας επέβαλαν την εξουσία τους στον ιταλικό Νότο σταματώντας την οικονομική του ανάπτυξη κι ευνοώντας έτσι την οικονομία του Βορρά. Η υποταγή σε αυτές αποτελεί ένα ζήτημα επιβίωσης, η παρανομία έγινε τρόπος ζωής που βεβαίως μυθοποιήθηκε κι από κάποιες ταινίες.

— Ισχύει ότι η Καμόρα, η Μαφία κι άλλες τέτοιες οργανώσεις συνέδραμαν στην καταστολή του εργατικού κινήματος παλιότερα; Έχουν σήμερα πολιτικό ρόλο;

Ασφαλώς υπήρξαν στιγμές που οι μαφιόζικες οργανώσεις έδωσαν την υποστήριξή τους στα αφεντικά, «συνδράμοντας» στην καταστολή απεργιών και αποκομίζοντας έτσι χρήματα κι εξουσία, που άλλωστε είναι και ο πρωταρχικός στόχος τους. Η τακτική της διαφθοράς πολιτικών ώστε να πετύχουν παραχωρήσεις, άδειες, χάρες κ.λπ. βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη κι αποτελεί κομμάτι της συνήθους δραστηριότητάς τους.

— Διαβάζοντας το Σάντοκαν είχα συχνά την αίσθηση ότι έβλεπα σκηνές από την ταινία Gomorra του Ματέο Γκαρόνε. Η δική σας γνώμη για αυτό το φιλμ και την πραγματικότητα του αποτυπώνει;

Ευτύχησα να γνωρίσω τον Ρομπέρτο Σαβιάνο, συγγραφέα του βιβλίου «Γόμορρα» πάνω στο οποίο στηρίχτηκε η ομώνυμη ταινία του Ματέο Γκαρόνε τον καιρό που έγραφα το Σάντοκαν, για το οποίο μάλιστα μου έκανε κάποιες χρήσιμες υποδείξεις. Το δημοσιογραφικό ρεπορτάζ του για την Καμόρα υπήρξε ένα πολύ σημαντικό βιβλίο για την κατανόηση του φαινομένου όπως και η ταινία του Γκαρόνε που βασίστηκε σε αυτό - το θεωρώ ένα έργο άριστης ποιότητας και ιδιαίτερα διεισδυτικό.

— Ένα κομμάτι της Αριστεράς φλέρταρε από παλιά με τους ποινικούς, θεωρώντας τους δυνάμει κοινωνικούς επαναστάτες. Εκτιμάτε ότι ισχύει αυτό και σε ποιο βαθμό;

Πρόκειται για μια φαντασίωση για την οποία δεν άκουσα ποτέ να μιλάνε στα σοβαρά. Στην πραγματικότητα οι μαφίες αυτές είναι συνδεδεμένες με τη δεξιά και την ακροδεξιά, όπως αποδεικνύουν και οι πολυάριθμες δίκες των διεφθαρμένων και συνένοχων δεξιών πολιτικών και δημοτικών συμβούλων. Δεν ήταν λίγοι εξάλλου οι αριστεροί πολιτικοί και δημοσιογράφοι που δολοφονήθηκαν από τέτοιες οργανώσεις επειδή τις αντιμάχονταν...

 

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

ΕΠΕΞ Γυναικείες φωνές από διαφορετικά μέρη του κόσμου

Βιβλίο / Από τη Μαλαισία μέχρι το Μεξικό: 5 νέα βιλία που αξίζει να διαβάσετε

5 συγγραφείς από διαφορετικά σημεία του πλανήτη χαράζουν νέους δρόμους στη λογοτεχνία. Ανάμεσά τους, η Τζόχα Αλχάρθι που κέρδισε το Booker και η βραβευμένη με Πούλιτζερ Κριστίνα Ριβέρα Γκάρσα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ποιοι ήταν οι αληθινοί «σκλάβοι» της ηδονής στην Αρχαία Ρώμη;

Αρχαιολογία / Ποιοι ήταν οι αληθινοί «σκλάβοι» της ηδονής στην Αρχαία Ρώμη;

Η διακεκριμένη ιστορικός Mary Beard στο βιβλίο της «Οι Ρωμαίοι Αυτοκράτορες. Οι ηγεμόνες του αρχαίου ρωμαϊκού κόσμου», παρουσιάζει τη ζωή και το έργο των αυτοκρατόρων μέσα από ανεκδοτολογικές αφηγήσεις και συναρπαστικές λεπτομέρειες, που θυμίζουν απολαυστικό μυθιστόρημα. Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα κεφάλαια εστιάζει στον ρόλο των δούλων, τόσο στην καθημερινή ζωή όσο και στη σεξουαλική ζωή των Ρωμαίων αυτοκρατόρων.
M. HULOT
Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Βιβλίο / Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Από την Αμοργό ως την Αλεξανδρούπολη και από την Ξάνθη ως τη Μυτιλήνη, τα μικρά βιβλιοπωλεία αποκτούν για πρώτη φορά συλλογική φωνή. Βιβλιοπώλες και βιβλιοπώλισσες αφηγούνται τις προσωπικές τους ιστορίες, αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Lifo Videos / «Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Η Αγλαΐα Παππά διαβάζει ένα απόσπασμα από τις βέβηλες και αμφιλεγόμενες «120 Μέρες των Σοδόμων» του Μαρκησίου ντε Σαντ, ένα βιβλίο αναγνωρισμένο πλέον ως αξεπέραστο λογοτεχνικό αριστούργημα και χαρακτηρισμένο ως «εθνικός θησαυρός» της Γαλλίας.
THE LIFO TEAM
Το «προπατορικό αμάρτημα» του Τζο Μπάιντεν

Βιβλίο / Ποιο ήταν το θανάσιμο σφάλμα του Τζο Μπάιντεν;

Ένα νέο βιβλίο για τον πρώην Πρόεδρο αποτελεί καταπέλτη τόσο για τον ίδιο όσο και για τη δουλοπρεπή κλίκα πιστών και μελών της οικογένειάς του, που έκαναν το παν για να συγκαλύψουν τον ραγδαίο εκφυλισμό της γνωστικής του ικανότητας.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ Συγγραφείς/ Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου / 8 Έλληνες συγγραφείς ξαναγράφουν τους μύθους και τις παραδόσεις

Η Λυσιστράτη ερμηνεύει τις ερωτικές σχέσεις του σήμερα, η Ιφιγένεια διαλογίζεται στην παραλία και μια Τρωαδίτισσα δούλα γίνεται πρωταγωνίστρια: 8 σύγχρονοι δημιουργοί, που συμμετέχουν με τα έργα τους στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, συνομιλούν με τα αρχαία κείμενα και συνδέουν το παρελθόν με επίκαιρα ζητήματα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζούντιθ Μπάτλερ: «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Τζούντιθ Μπάτλερ / «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Μια κορυφαία προσωπικότητα της σύγχρονης παγκόσμιας διανόησης μιλά στη LiFO για τo «φάντασμα» της λεγόμενης ιδεολογίας του φύλου, για το όραμα μιας «ανοιχτόκαρδης κοινωνίας» και για τις εμπειρίες ζωής που της έμαθαν να είναι «ένας άνθρωπος ταπεινός και ταυτόχρονα θαρραλέος».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ντίνος Κονόμος

Βιβλίο / «Ο κύριος διευθυντής (καλό κουμάσι) έχει αποφασίσει την εξόντωσή μου…»

Ο Ντίνος Κονόμος, λόγιος, ιστοριοδίφης και συγγραφέας, υπήρξε συνεχιστής της ζακυνθινής πνευματικής παράδοσης στον 20ό αιώνα. Ο συγγραφέας Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής παρουσιάζει έργα και ημέρες ενός ανθρώπου που «δεν ήταν του κόσμου τούτου».
ΦΙΛΙΠΠΟΣ Δ. ΔΡΑΚΟΝΤΑΕΙΔΗΣ
Η ζωή του Καζαντζάκη σε graphic novel από τον Αλέν Γκλικός

Βιβλίο / Ο Νίκος Καζαντζάκης όπως δεν τον είχαμε ξαναδεί σε ένα νέο graphic novel

Ο ελληνικής καταγωγής Γάλλος συγγραφέας Αλέν Γκλικός καταγράφει την πορεία του Έλληνα στοχαστή στο graphic novel «Καζαντζάκης», όπου ο περιπετειώδης και αντιφατικός φιλόσοφος και μυθιστοριογράφος ψυχαναλύεται για πρώτη φορά και συστήνεται εκ νέου στο ελληνικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πετρίτης»: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ηχητικά Άρθρα / Πετρίτης: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ο Τζoν Άλεκ Μπέικερ αφιέρωσε δέκα χρόνια από τη ζωή του στην παρατήρηση ενός πετρίτη και έγραψε ένα από τα πιο ιδιαίτερα βιβλία της αγγλικής λογοτεχνίας – μια από τις σημαντικότερες καταγραφές της άγριας ζωής που κινδυνεύει να χαθεί για πάντα. Κυκλοφόρησε το 1967 αλλά μόλις τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια οι κριτικοί και το κοινό το ανακάλυψαν ξανά.
M. HULOT
Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Ας μην αφήνουμε τον Θεό στους πιστούς» 

Βιβλίο / Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Αν αξίζει ένα πράγμα στη ζωή, αυτό είναι η ομορφιά»

Εν όψει της εμφάνισής του στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, στις 21 Μαΐου, ο Λατινοαμερικανός συγγραφέας-φαινόμενο Μπενχαμίν Λαμπατούτ μιλά στη LiFO για τον ρόλο της τρέλας στη συγγραφή, τη σχέση επιστήμης και λογοτεχνίας και το μεγαλείο της ήττας – και δηλώνει ακόμα φανατικός κηπουρός και εραστής της φύσης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Άντονι Μπέρτζες: «Έρνεστ Χέμινγουεϊ»

Το Πίσω Ράφι / Ο Χέμινγουεϊ ήταν ένας φωνακλάς νταής αλλά κι ένας σπουδαίος συγγραφέας του 20ού αιώνα

Η βιογραφία «Έρνεστ Χέμινγουεϊ - Μια ζωή σαν μυθοπλασία» του Βρετανού συγγραφέα Άντονι Μπέρτζες αποτυπώνει όχι μόνο την έντονη και περιπετειώδη ζωή του κορυφαίου Αμερικανού ομοτέχνου του αλλά και όλο το εύρος της αντιφατικής προσωπικότητάς του.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Βιβλίο / 21η ΔΕΒΘ: Εξωστρέφεια και καλύτερη οργάνωση αλλά μένουν ακόμα πολλά να γίνουν

Απολογισμός της 21ης ΔΕΒΘ που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά υπό την αιγίδα του νεοσύστατου ΕΛΙΒΙΠ. Σε ποιο βαθμό πέτυχε τους στόχους της και ποια στοιχήματα μένει ακόμα να κερδίσει;
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Η ποίηση όχι μόνο αλλάζει τον κόσμο, τον δημιουργεί» ​​​​​​/Μια νέα ανθολογία ελληνικής queer ποίησης μόλις κυκλοφόρησε στα ισπανικά /11 Έλληνες ποιητές σε μια νέα ισπανική queer ανθολογία /Queer ελληνική ποίηση σε μια νέα δίγλωσση ισπανική ανθολογία

Βιβλίο / Μια Ισπανίδα καθηγήτρια μεταφράζει ελληνική queer ποίηση

Η María López Villalba, καθηγήτρια Νέων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Μάλαγα, μετέφρασε 11 ελληνικά ποιήματα, σε μια πρόσφατη ανθολογία που προσφέρει στο ισπανόφωνο κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει τη σύγχρονη ελληνική queer –και όχι μόνο– ποίηση.
M. HULOT
«Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Βιντσέντζο Λατρόνικο / «Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Ο Ιταλός συγγραφέας και υποψήφιος για το βραβείο Booker, Βιντσέντζο Λατρόνικο, μιλά στη LIFO για το πολυσυζητημένο βιβλίο του «Τελειότητα», στο οποίο αποτυπώνει την αψεγάδιαστη αλλά ψεύτικη ζωή μιας ολόκληρης γενιάς ψηφιακών νομάδων στην Ευρώπη, καθώς και τη μάταιη αναζήτηση της ευτυχίας στην ψηφιακή εποχή.
M. HULOT