Ο Νάνι Μπαλεστρίνι μιλά στο LiFO.gr για τη μαφία και την παρακμή του ιταλικού Νότου

Ο Νάνι Μπαλεστρίνι μιλά στο LiFO.gr για τη μαφία και την παρακμή του ιταλικού Νότου Facebook Twitter
Η υπανάπτυξη του ιταλικού Νότου και η διαδεδομένη φτώχεια αποτελούσαν από πολύ παλιά τα αίτια για την εμφάνιση μαφιόζικων φαινομένων που μέσω της παρανομίας προσφέρουν στον πληθυσμό τη δυνατότητα να αποκτήσει ένα εισόδημα, ένα στοιχειώδες βιοτικό επίπεδο.
0

Ένα βιβλίο-χείμαρρος που είναι ταυτόχρονα μαρτυρία, καταγγελία και ρεπορτάζ σε ρυθμούς κινηματογραφικούς, παρά τη μικρή του έκταση (176 σελίδες). Που ξετυλίγεται μέσα από μια ασυνεχή, νευρώδη και σχεδόν χωρίς σημεία στίξης αφήγηση και που διαβάζεται απνευστί, όπως άλλωστε ό,τι έχει συγγράψει ως τώρα ο αξιότιμος κύριος Νάνι Μπαλεστρίνι, εμβληματικότερο έργο του οποίου είναι το «Τα Θέλουμε Όλα» (1971), ένα βιβλίο-μανιφέστο για την Εποχή της Αμφισβήτησης. Μια Εποχή της οποίας υπήρξε διάπυρος κήρυκας όντας συνιδρυτής της κινηματικής καλλιτεχνικής ομάδας Gruppo 63 κι εξέχουσα μορφή της ιταλικής Αυτονομίας μέχρι το 1979, οπότε μαζί με άλλα μέλη της κατηγορήθηκε για τρομοκρατικές ενέργειες. Διέφυγε με σκι(!) στη Γαλλία κι επέστρεψε στην Ιταλία το 1984 οπότε έπαψε η εναντίον του σκευωρία «λόγω ελλείψεως αποδεικτικών στοιχείων» - περιπέτειες που ενέπνευσαν ένα άλλο περίφημο βιβλίο του, τους «Αόρατους» (1987). Ο 82χρονος σήμερα Νάνι Μπαλεστρίνι ζει μια ήσυχη ζωή και καταγίνεται, όταν δεν γράφει, με ζωγραφική και οπτικές τέχνες. Προτιμά μάλιστα να αποφεύγει τις πολιτικολογίες εφόσον μιλούν, λέει, αντί αυτού τα βιβλία του. Στο τελευταίο του πόνημα «Σάντοκαν» (2016) εστιάζει στην Ιταλία ενός Κατώτερου Θεού (τη Νότια) και τις εγκληματικές εκείνες «φαμίλιες» τύπου Καμόρα που ορίζουν το πεπρωμένο της τον τελευταίο αιώνα, συντηρώντας την υπανάπτυξη και την κοινωνική αφασία προς όφελος τόσο δικό τους όσο και των λογής αφεντικών – «συγκοινωνούντα δοχεία» είναι άλλωστε οι εξουσίες, νόμιμες ή παράνομες. Το πράττει δε αυτό «συμμαχώντας» με όλους εκείνους που δεν υπέκυψαν ποτέ στον πειρασμό να γίνουν «Καμορίστες», όσο δυνατός ή «επιβεβλημένος εκ των πραγμάτων» κι αν ήταν: «Δεν είναι μόνο ζήτημα εγκληματιών δολοφόνων, αλλά ένα ζήτημα νοοτροπίας του τόπου, επειδή το ζήτημα είναι ότι εσύ ζεις σε ένα μέρος όπου τίποτα δεν σου είναι εξασφαλισμένο, δηλαδή αφότου γεννιέσαι δεν έχεις κανένα δικαίωμα, καμία εγγύηση, δεν έχεις τίποτα απολύτως», καθώς το διατυπώνει ο ίδιος ο Νάνι στο οπισθόφυλλο τού «Σάντοκαν». Επικοινώνησα μαζί του, δέχτηκε να μου πει 2-3 πράγματα σχετικά, τα οποία και μεταφέρω, ευχαριστώντας τον μεταφραστή του Αχιλλέα Καλαμαρά για τη συνδρομή του.

Ασφαλώς υπήρξαν στιγμές που οι μαφιόζικες οργανώσεις έδωσαν την υποστήριξή τους στα αφεντικά «συνδράμοντας» στην καταστολή απεργιών και αποκομίζοντας έτσι χρήματα κι εξουσία, που άλλωστε είναι και ο πρωταρχικός στόχος τους.


— Τι σας παρακίνησε να ασχοληθείτε με την Καμόρα; Ποια είναι σήμερα η δυναμική αυτής και άλλων μαφιόζικων οργανώσεων στην Ιταλία και πόσο αποτελεσματική είναι η πολυδιαφημισμένη εκστρατεία του κράτους εναντίον της;

Κατά τη διάρκεια της παρουσίασης ενός βιβλίου μου στο βιβλιοπωλείο μιας πόλης κοντά στη Νάπολη, γνώρισα τον πρωταγωνιστή του βιβλίου, ένα νεαρό που έμενε σε κάποιο χωριό υπό την κυριαρχία της Καμόρα. Μου αφηγήθηκε την ιστορία μιας οικογένειας της Καμόρα που μέσα σε λίγα χρόνια έθεσε υπό την εξουσία της ολόκληρη την περιοχή, ελέγχοντας όλες τις δραστηριότητες σε αυτήν, μέχρι να γίνει μία διεθνής οικονομική δύναμη. Εντυπωσιασμένος από την ιστορία του, αποφάσισα ότι έπρεπε να γράψω ένα βιβλίο βασισμένο σε αυτή. Συνάντησα ξανά τον νεαρό για να μου δώσει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες, συγκέντρωσα την απαραίτητη τεκμηρίωση και όταν κυκλοφόρησε το βιβλίο έβγαλε στην επιφάνεια μία πραγματικότητα που εκείνη την εποχή ήταν άγνωστη στο ευρύ κοινό.

Η υπανάπτυξη του ιταλικού Νότου και η διαδεδομένη φτώχεια αποτελούσαν από πολύ παλιά τα αίτια για την εμφάνιση μαφιόζικων φαινομένων που μέσω της παρανομίας προσφέρουν στον πληθυσμό τη δυνατότητα να αποκτήσει ένα εισόδημα, ένα στοιχειώδες βιοτικό επίπεδο. Παρά τις προσπάθειές του, το Κράτος δεν κατορθώνει να επέμβει αποτελεσματικά για να καταπολεμήσει το φαινόμενο. Θα απαιτούνταν τεράστιες επενδύσεις που είναι αδύνατον να γίνουν σε περιόδους κρίσης.

— Αλλά είναι άραγε η «λαϊκή στήριξη» η δύναμη της Καμόρα και των άλλων μαφιόζικων οργανώσεων ή μήπως αυτό συμβαίνει όντας κομμάτι του λεγόμενου «βαθέως κράτους»; Επιπλέον, πόσο συνέβαλε το Χόλιγουντ στη μυθοποίησή τους;

Μετά την ενοποίηση της χώρας (1861) οι οργανώσεις της Μαφίας επέβαλαν την εξουσία τους στον ιταλικό Νότο σταματώντας την οικονομική του ανάπτυξη κι ευνοώντας έτσι την οικονομία του Βορρά. Η υποταγή σε αυτές αποτελεί ένα ζήτημα επιβίωσης, η παρανομία έγινε τρόπος ζωής που βεβαίως μυθοποιήθηκε κι από κάποιες ταινίες.

— Ισχύει ότι η Καμόρα, η Μαφία κι άλλες τέτοιες οργανώσεις συνέδραμαν στην καταστολή του εργατικού κινήματος παλιότερα; Έχουν σήμερα πολιτικό ρόλο;

Ασφαλώς υπήρξαν στιγμές που οι μαφιόζικες οργανώσεις έδωσαν την υποστήριξή τους στα αφεντικά, «συνδράμοντας» στην καταστολή απεργιών και αποκομίζοντας έτσι χρήματα κι εξουσία, που άλλωστε είναι και ο πρωταρχικός στόχος τους. Η τακτική της διαφθοράς πολιτικών ώστε να πετύχουν παραχωρήσεις, άδειες, χάρες κ.λπ. βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη κι αποτελεί κομμάτι της συνήθους δραστηριότητάς τους.

— Διαβάζοντας το Σάντοκαν είχα συχνά την αίσθηση ότι έβλεπα σκηνές από την ταινία Gomorra του Ματέο Γκαρόνε. Η δική σας γνώμη για αυτό το φιλμ και την πραγματικότητα του αποτυπώνει;

Ευτύχησα να γνωρίσω τον Ρομπέρτο Σαβιάνο, συγγραφέα του βιβλίου «Γόμορρα» πάνω στο οποίο στηρίχτηκε η ομώνυμη ταινία του Ματέο Γκαρόνε τον καιρό που έγραφα το Σάντοκαν, για το οποίο μάλιστα μου έκανε κάποιες χρήσιμες υποδείξεις. Το δημοσιογραφικό ρεπορτάζ του για την Καμόρα υπήρξε ένα πολύ σημαντικό βιβλίο για την κατανόηση του φαινομένου όπως και η ταινία του Γκαρόνε που βασίστηκε σε αυτό - το θεωρώ ένα έργο άριστης ποιότητας και ιδιαίτερα διεισδυτικό.

— Ένα κομμάτι της Αριστεράς φλέρταρε από παλιά με τους ποινικούς, θεωρώντας τους δυνάμει κοινωνικούς επαναστάτες. Εκτιμάτε ότι ισχύει αυτό και σε ποιο βαθμό;

Πρόκειται για μια φαντασίωση για την οποία δεν άκουσα ποτέ να μιλάνε στα σοβαρά. Στην πραγματικότητα οι μαφίες αυτές είναι συνδεδεμένες με τη δεξιά και την ακροδεξιά, όπως αποδεικνύουν και οι πολυάριθμες δίκες των διεφθαρμένων και συνένοχων δεξιών πολιτικών και δημοτικών συμβούλων. Δεν ήταν λίγοι εξάλλου οι αριστεροί πολιτικοί και δημοσιογράφοι που δολοφονήθηκαν από τέτοιες οργανώσεις επειδή τις αντιμάχονταν...

 

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μαρκ Τουέιν, «Οι περιπέτειες του Χακ Φιν»

Το πίσω ράφι / Το μυθιστόρημα του Μαρκ Τουέιν που έθαψαν οι κριτικοί και το αποθέωσε ο Χέμινγουεϊ

Στις «Περιπέτειες του Χακ Φιν» ο Μαρκ Τουέιν έπλασε τον πιο ελεύθερο ήρωα της αμερικανικής λογοτεχνίας, που αρνήθηκε τους κανόνες της κοινωνίας του και ένωσε την τύχη του με έναν σκλάβο δραπέτη.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Ο Σάχης του Ιράν και η Αμερική που δεν μπορούσε να φανταστεί την ζωή χωρίς αυτόν

Βιβλίο / Ο Σάχης του Ιράν και η Αμερική που δεν μπορούσε να φανταστεί τη ζωή χωρίς αυτόν

Ένα νέο βιβλίο με τίτλο «Βασιλεύς των Βασιλέων», όπως αποκαλούσε τον εαυτό του ο Ρεζά Παχλαβί, εστιάζει στις διαδοχικές κυβερνήσεις των ΗΠΑ που «αποδέχτηκαν πρόθυμα τις φαντασιώσεις του, τόσο για τον εαυτό του όσο και για τη χώρα του».
THE LIFO TEAM
Γωγώ Ατζολετάκη: «Οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας δεν είναι “ληγμένα προϊόντα”»

Βιβλίο / Γωγώ Ατζολετάκη: «Οι άνθρωποι της τρίτης ηλικίας δεν είναι “ληγμένα προϊόντα”»

Σταρ Ελλάς στα νιάτα της, διακρίθηκε ως ηθοποιός, θιασάρχης, ραδιοφωνική παραγωγός, δοκιμάστηκε επίσης στη συγγραφή έχοντας κυκλοφορήσει μέχρι τώρα επτά βιβλία μαζί με το πρόσφατο «Η τρίτη άνοιξη» (εκδ. Επίμετρο), που έδωσε και το έναυσμα γι’ αυτήν τη συνέντευξη.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
O Δημήτρης Γκιώνης, οι ένδοξες μέρες της «Ελευθεροτυπίας» και το σημερινό μιντιακό σούπερ μάρκετ

Οι Αθηναίοι / O Δημήτρης Γκιώνης, οι ένδοξες μέρες της «Ελευθεροτυπίας» και το σημερινό μιντιακό σούπερ μάρκετ

Ο 81χρονος δημοσιογράφος και συγγραφέας που για δεκαετίες διηύθηνε τις πολιτιστικές σελίδες της Ελευθεροτυπίας, αφηγείται τη συναρπαστική καριέρα του στη LiFO
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Κλαίρη Μιτσοτάκη: «Η αξιοπρέπεια και η φιλία είναι τα θεμέλια της ζωής μας»

Βιβλίο / Κλαίρη Μιτσοτάκη: «Η αξιοπρέπεια και η φιλία είναι τα θεμέλια της ζωής μας»

Η σπουδαία μεταφράστρια, που έχει αφιερώσει μεγάλο μέρος της δουλειάς της στον Μαρσέλ Προυστ, μας ξεναγεί στον πολύπλοκο κόσμο του και εκφράζει τον θυμό της για την πανταχού παρούσα απάτη της εποχής μας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Η αλήθεια για τον «Συνταγματάρχη» Πάρκερ, τον διαβόητο μάνατζερ του Έλβις Πρίσλεϊ

Βιβλίο / Η αλήθεια για τον «Συνταγματάρχη» Πάρκερ, τον διαβόητο μάνατζερ του Έλβις Πρίσλεϊ

Ένα νέο βιβλίο με τίτλο «Ο Συνταγματάρχης και ο Βασιλιάς» εξερευνά τη συναρπαστική ζωή ενός ακούραστου κομπιναδόρου που προσπαθούσε απεγνωσμένα να ανακαλύψει εκ νέου τον εαυτό του.
THE LIFO TEAM
Γνώριζαν ή όχι οι Γερμανοί για τα εγκλήματα του Χίτλερ;

Βιβλίο / Γνώριζαν ή όχι οι Γερμανοί για τα εγκλήματα του Χίτλερ;

Πότε ακριβώς χάθηκε ο πόλεμος για τον Άξονα; Ποια ήταν η πιο σημαντική μάχη του πολέμου; Πόσο «συμμέτοχος» ήταν ο Γερμανικός λαός στο ολοκαύτωμα; Σ’ αυτά τα ερωτήματα επιχειρεί να απαντήσει μια νέα ογκώδης έκδοση με τίτλο «Η συνολική ιστορία του Β' Παγκοσμίου Πολέμου».
THE LIFO TEAM
Αudiobooks: Αντί να διαβάσεις το νέο βιβλίο της Σάλι Ρούνεϊ, το ακούς

Βιβλίο / Αudiobooks: Αντί να διαβάσεις το νέο βιβλίο της Σάλι Ρούνεϊ, το ακούς

Είναι νωρίς να πούμε πως αυτά τα ηχητικά λογοτεχνικά αρχεία μπορούν να αντικαταστήσουν το βιβλίο. Είναι όμως μια υπέροχη λύση για όσους θέλουν να διαβάσουν αλλά δεν έχουν χρόνο ή έχουν μπλοκάρει με το κανονικό διάβασμα.
ΙΩΑΝΝΑ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ
«Στα τέσσερα»: Το πιο καυτό και αμφιλεγόμενο βιβλίο του φετινού καλοκαιριού

Βιβλίο / «Στα τέσσερα»: Το πιο καυτό και αμφιλεγόμενο βιβλίο του φετινού καλοκαιριού

«Κάποιες το λάτρεψαν, άλλες το σιχάθηκαν»: Το βιβλίο της Miranda July για την ερωτική περιπλάνηση μιας γυναίκας στη μέση ηλικία που χαρακτηρίστηκε ως «το πρώτο μεγάλο μυθιστόρημα για την περιεμμηνόπαυση», είναι η λογοτεχνική επιτυχία της χρονιάς.
THE LIFO TEAM
Πατρίτσια Χάισμιθ: «Ο κόσμος και τα μαρτίνι του είναι δικά μου!»

Βιβλίο / Πατρίτσια Χάισμιθ: «Ο κόσμος και τα μαρτίνι του είναι δικά μου!»

Τα πολυσυζητημένα ημερολόγια της Χάισμιθ αποκαλύπτουν κρυφές σκέψεις της συγγραφέως του «Ταλαντούχου κύριου Ρίπλεϊ», τους άγνωστους έρωτες και την εξάρτησή της από τη γραφή και το αλκοόλ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ