Ο μικρός αραπάκος

Ο μικρός αραπάκος Facebook Twitter
0

ΓΙΑ ΜΙΑ ΠΥΚΝΗ, πυκνότατη αλληλογραφία μεταξύ συζύγων που άρχεται το 1917 και λήγει το 1970 το πρώτο που έχουμε να σκεφτούμε είναι ότι ο Μάρτιν και η Ελφρίντε έζησαν πολύ απ’ τον χρόνο τους χώρια· ο φιλόσοφος ήταν ταμένος στο στοχαστικό του έργο, εργαζόταν από τις επτά ως τις δώδεκα και από τις δύο ως τις έξι, όταν μάλιστα αναγορεύτηκε πρύτανης απ’ την εθνικοσοσιαλιστική κυβέρνηση κι η φήμη του άρχισε να κατακτά το πανεπιστημιακό κατεστημένο, το «κοντά» και το «μακριά» του ζεύγους άρχισε ν’ αποκτά ιδιάζοντα και συχνά ζοφερό χαρακτήρα. Το βιβλίο που μετέφρασε με φροντίδα ο Ιάκωβος Κοπερτί προσφέρει υλικό για όλες τις περιέργειες· αναφέρεται στον ναζισμό, στη μεσοπολεμική κατάσταση της Γερμανίας, στην ακαδημαϊκή ζωή, στα ήθη της μεσαίας τάξης (ο Μάρτιν καταγόταν απο φτωχή οικογένεια) και, βέβαια, στην πορεία ενός ανθρώπου που θέλησε και πέτυχε να θέσει σε νέα βάση το μέγιστο φιλοσοφικό ζήτημα: το ερώτημα του Είναι. Αν εδώ θα περιοριστούμε μόνο στη συζυγική «πίστη» του φιλοσόφου, η αιτία είναι ότι υποκρύπτει μια λεπτομέρεια άγνωστη στο πλατύ κοινό και διόλου αμελητέα.

Η Ελφρίντε ήταν από ευαγγελική οικογένεια, ενώ ο Μάρτιν απο καθολική. Αυτό έκανε άνω κάτω τις δυο οικογένειες που ζήτησαν να γίνουν δύο τελετές. Στο εξής οι επιστολές του Μάρτιν (σημειωτέον ότι το βιβλίο δεν περιλαμβάνει τις επιστολές της Ελφρίντε) θ’ αρχίζουν με το «Αγαπημένη μου ψυχούλα» και θα τελειώνουν με το «ο μικρός σου, μαύρος υπηρέτης», ο «αραπάκος», ο «υπηρετάκος», το «μακάρια διαταραγμένο αγοράκι σου» κ.λπ. Η πρώτη περίοδος των επιστολών αναδεικνύει έναν Μάρτιν πραγματικά ερωτευμένο, ρομαντικό μέχρι εκεί που δεν παίρνει, διόλου ψυχρό ή τυπικά «φιλόσοφο» που πιθανώς θ’ ασχολούνταν μόνο με το «Νταζάιν». Μπορεί, βέβαια, να δηλώνει ότι «δίκην μαχαιροβγάλτη θα ήθελε να κηρύξει τον πόλεμο στον ορθολογισμό», να τονίζει ότι «ο φιλόσοφος πρέπει να φυτέψει το λάχανό του» (δηλαδή, να διατυπώσει την πρωτότυπη σκέψη του), να θλίβεται για την «τρομακτική εβραιοποίηση του πολιτισμού μας και των πανεπιστημίων μας, θεωρώντας ότι η γερμανική φυλή πρέπει να επιστρατεύσει τις εσωτερικές της δυνάμεις για να ανυψωθεί», ωστόσο το θερμό ρεύμα αγάπης που τον συνδέει με τη σύζυγό του δεν τον αποσπά ποτέ από την ύπαρξή της. «Ως γυναίκα βρίσκεις μέσα σου ένα όριο -εμένα-, αλλά μόνο επειδή κι εγώ έχω ένα όριο, το αξιοσέβαστο είναι σου». Γενικά, η αποστολή των γραμμάτων έχει ως βάση το Φράιμπουργκ, το Μάρμπουργκ ή το Μέσκιρχ, με κατεύθυνση άλλοτε την περίφημη καλύβα ή άλλους τόπους διαμονής της Ελφρίντε. Πράγματι, το ερωτικό δοξάρι κινείται ανάμεσα στα δυο πρόσωπα με μεγάλη χάρη και με αξιοζήλευτη πειστικότητα. Ο αναγνώστης μπορούμε να πούμε ότι υποκλίνεται μπροστά σε τόση συζυγική αφοσίωση.

Βέβαια, προϊόντος του χρόνου, η κλασική προσφώνηση «Αγαπημένη μου ψυχούλα» αρχίζει ενίοτε να γίνεται ακριβοθώρητη, οι επιστολές του Μάρτιν να κρατούν μιαν αμυντική βαθύτητα, παρά το γεγονός ότι γεννιούνται δυο παιδιά που θα τραυματιστούν στον πόλεμο. Τι ακριβώς συμβαίνει; Το απλούστερο των πραγμάτων· ο Μάρτιν δεν μένει πιστός στη συζυγική παστάδα κι αρχίζει ένας κύκλος ερωτικών «σεμιναρίων» με μαθήτριες, πριγκίπισσες (σαν την πριγκίπισσα της Σαξονίας Μαίνινγκεν Μάργκοτ) και άλλες αξιοζήλευτες νεαρές, σαν τη Χάνα Άρεντ. Οι προληπτικοί θα θύμιζαν το γεγονός ότι στη διάρκεια μιας βαρκάδας η βέρα του Μάρτιν γλίστρησε απ’ το δάχτυλό του και χάθηκε στα νερά της λίμνης! Καλό θα ήταν επίσης να θυμίσουμε ότι ο φιλόσοφος δεν είχε ίχνος γερμανικής ομορφιάς πάνω του· ούτε ψηλός, ούτε ξανθός, ούτε γαλανομάτης. Αντίθετα, ήταν κοντός, σγουρομάλλης και διόλου ομορφόπαιδο.

Ωστόσο, το πνεύμα ομορφαίνει τους πάντες. Ακόμη και τους φιλοσόφους. Από την άλλη άκρη του νήματος, όμως, η σύζυγος -αινιγματική στην αφοσίωσή της- περνάει τα κακά στενά. Είναι διακριτική, υπομονετική, φαρμακωμένη απ’ τις απιστίες του «υπηρετάκου», αλλά δεν βγάζει κιχ. Στις 7 Φεβρουαρίου του 1950 η Χάνα Άρεντ επισκέπτεται τον Μάρτιν στο Φράιμπουργκ. Λίγο νωρίτερα, ο «υπηρετάκος» ανακοινώνει στην ανυποψίαστη μέχρι τότε Ελφρίντε την ερωτική του σχέση με την Εβραία. Θ’ ακολουθήσει η σχέση με τη Σοφί Ντοροτέ κ.λπ. κ.λπ. Ένα είναι βέβαιο: ότι ο «υπηρετάκος» διάγει βίο καρδιοκατακτητή, ενώ ταυτόχρονα -φαινομενικά, τουλάχιστον- προσπαθεί να δικαιολογηθεί φιλοσοφιστί στην Ελφρίντε. Άραγε, η ακόλουθη επιστολή δεν ηχεί κίβδηλη; «Δύο πράγματα δεν μπόρεσα να σου πω ποτέ μέχρι σήμερα. Ότι, παρά τα πολλά αντίθετα φαινόμενα, δεν βλέπω την αγάπη και τον γάμο μας ως κάτι πρακτικό ή βολικό, αντιθέτως ξέρω ότι η παρουσία κι η δράση σου είναι καθοριστική - ανήκεις στην πορεία μου». Όσο για το δικαιολογητικό αναφορικά με τη Σοφί Ντοροτέ, θυμίζει μικροαστό σύζυγο που επινοεί τεχνάσματα: «Αυτό που προσπάθησα να χαρίσω στη Σοφί Ντοροτέ δεν στερεί από σένανε τίποτα, δεν ήθελα να θίξω τα δικά μας ή να τα εγκαταλείψω». (Αν συγκρίνει κανείς τον ερωτικό βίο του Μάρτιν μ’ εκείνον του Ζαν-Πωλ Σαρτρ, μάλλον θα βρει τον Γάλλο πιο ειλικρινή και πιο καθαρό στις αποφάσεις του).

Πέρα από αυτό, όμως, κι ενώ πια δηλώνει ότι κατάργησαν το δυσάρεστο «κρυφτούλι» της απάτης και την ανελευθερία της κάλυψης, μας κάνει εντύπωση το γεγονός ότι η Ελφρίντε δεν έχει να επιδείξει τίποτε ανάλογο· τόσο ανεχτική; Τόσο πιστή στον Μάρτιν; Χάθηκαν οι άντρες για να πάρει κι αυτή την εκδίκησή της; Την αποκαλυπτική απάντηση μας τη δίνει ο τόμος στην τελευταία σελίδα, με τρόπο αποστομωτικό. Το σημείωμα ανήκει στον Χέρμαν Χάιντεγγερ, δεύτερο τέκνο της οικογένειας μετά τον Γερκ, και μολογάει τα ακόλουθα:

«Γεννήθηκα το 1920 ως νόμιμο τέκνο του Μάρτιν και της Ελφρίντε Χάιντεγγερ. Λίγο πριν κλείσω τα δεκατέσσερά μου χρόνια, η μητέρα μου με πληροφόρησε ότι φυσικός μου πατέρας ήταν ένας εφηβικός φίλος της, ο γιατρός και νονός Φρίντελ Τσέζαρ, που πέθανε το 1946. Η μητέρα μ’ εξόρκισε να μη μιλήσω σε κανέναν όσο εκείνη ζούσε, με μόνη εξαίρεση τη μέλλουσα σύζυγό μου. Κράτησα την υπόσχεσή μου».

Αυτό το δραματικό «τσάκισμα» του βιβλίου ειλικρινά ανατρέπει την προτέρα τάξη ή αταξία των συζύγων και καθιστά τον αναγνώστη μάρτυρα μιας περίπλοκης ψυχικής συνενοχής. Με απλά λόγια, ο Μάρτιν κράτησε μυστική ισοβίως την πατρότητα του δεύτερου παιδιού και σε ανταπόδοση η Ελφρίντε υπέφερε τον άντρα της, που ήταν φουστανάκιας πρώτης γραμμής. Στη σελ. 306 ο Μάρτιν μιλάει περί αυτού για πρώτη φορά: «Εμπιστοσύνη είναι η δύναμη να λέμε ναι στο κρυμμένο και σε ό,τι αφήνουμε ανείπωτο. Τέτοιο ήταν το δικό μου ναι όταν μου μίλησες για τον Χέρμαν». Και η απάντηση της Ελφρίντε τώρα: «Με πνίγει ακόμη η απελπισία για το γεγονός ότι αυτά όχι μόνο συνδέονται με το ψέμα αλλά και με την απάνθρωπη κατάχρηση της εμπιστοσύνης μου. Το έχω ξαναπεί, αλλά το ξέχασες· φαντάσου, λοιπόν, τη Μ., που φαίνεται να συνδέεται μ’ εσένα με αυτήν τη μεγάλαγάπη και στα γράμματά σας συνομιλούν οι καρδιές σας, να σε απατούσε μ’ έναν άλλον και μόνο η καχυποψία σου ν’ αποκάλυπτε την απάτη της. Τι θα γινόταν η αγάπη σου για κείνη; Τι θα έκανες; Θα το άντεχες; Όμως, εγώ πρέπει να το αντέξω, και όχι μια φορά αλλά κάθε τόσο τις τέσσερις δεκαετίες; Μπορεί να το κάνει αυτό ένας άνθρωπος, αν δεν είναι επιφανειακός ή απολιθωμένος; Κάθε τόσο λες και γράφεις ότι νιώθεις δεμένος μαζί μου. Τι δεσμός είναι αυτός; Έχω μαζέψει εδώ πολλά αρχινισμένα γράμματα, αλλά δεν έστειλα κανένα. Συλλογίστηκες ποτέ τι είναι τα άδεια λόγια, τα κούφια λόγια; Τι λείπει από αυτά τα λόγια;».

Το οξύμωρο είναι ότι μόλις παύει η αλληλογραφία τους -όπερ σημαίνει ότι μόλις παύουν να είναι χωριστά- παύει και η ισόβια διαμάχη τους. Σε μια απ’ τις τελευταίες επιστολές του 1969, ο Μάρτιν ομολογεί: «Καθημερινά αλλά και τις νυχτερινές ώρες αγρύπνιας, ο εαυτός μου με θλίβει για ό,τι σου προξένησε». Επίσης: «Σ’ ευχαριστώ για την πάντα εκ νέου εμπιστοσύνη που μου χαρίζεις – κι ας μην την αξίζω». Λίγο πριν από την εγκεφαλική συμφόρηση, η Ελφρίντε σημειώνει στην τελευταία επιστολή του Μάρτιν: «Η κατάρρευση εκεί έφερε τα πάντα στο φως - από τότε δεν χωριστήκαμε πια ποτέ».

Βιβλίο
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Lifo Videos / «Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Η Αγλαΐα Παππά διαβάζει ένα απόσπασμα από τις βέβηλες και αμφιλεγόμενες «120 Μέρες των Σοδόμων» του Μαρκησίου ντε Σαντ, ένα βιβλίο αναγνωρισμένο πλέον ως αξεπέραστο λογοτεχνικό αριστούργημα και χαρακτηρισμένο ως «εθνικός θησαυρός» της Γαλλίας.
THE LIFO TEAM
Το «προπατορικό αμάρτημα» του Τζο Μπάιντεν

Βιβλίο / Ποιο ήταν το θανάσιμο σφάλμα του Τζο Μπάιντεν;

Ένα νέο βιβλίο για τον πρώην Πρόεδρο αποτελεί καταπέλτη τόσο για τον ίδιο όσο και για τη δουλοπρεπή κλίκα πιστών και μελών της οικογένειάς του, που έκαναν το παν για να συγκαλύψουν τον ραγδαίο εκφυλισμό της γνωστικής του ικανότητας.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ Συγγραφείς/ Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου / 8 Έλληνες συγγραφείς ξαναγράφουν τους μύθους και τις παραδόσεις

Η Λυσιστράτη ερμηνεύει τις ερωτικές σχέσεις του σήμερα, η Ιφιγένεια διαλογίζεται στην παραλία και μια Τρωαδίτισσα δούλα γίνεται πρωταγωνίστρια: 8 σύγχρονοι δημιουργοί, που συμμετέχουν με τα έργα τους στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, συνομιλούν με τα αρχαία κείμενα και συνδέουν το παρελθόν με επίκαιρα ζητήματα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζούντιθ Μπάτλερ: «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Τζούντιθ Μπάτλερ / «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Μια κορυφαία προσωπικότητα της σύγχρονης παγκόσμιας διανόησης μιλά στη LiFO για τo «φάντασμα» της λεγόμενης ιδεολογίας του φύλου, για το όραμα μιας «ανοιχτόκαρδης κοινωνίας» και για τις εμπειρίες ζωής που της έμαθαν να είναι «ένας άνθρωπος ταπεινός και ταυτόχρονα θαρραλέος».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ντίνος Κονόμος

Βιβλίο / «Ο κύριος διευθυντής (καλό κουμάσι) έχει αποφασίσει την εξόντωσή μου…»

Ο Ντίνος Κονόμος, λόγιος, ιστοριοδίφης και συγγραφέας, υπήρξε συνεχιστής της ζακυνθινής πνευματικής παράδοσης στον 20ό αιώνα. Ο συγγραφέας Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής παρουσιάζει έργα και ημέρες ενός ανθρώπου που «δεν ήταν του κόσμου τούτου».
ΦΙΛΙΠΠΟΣ Δ. ΔΡΑΚΟΝΤΑΕΙΔΗΣ
Η ζωή του Καζαντζάκη σε graphic novel από τον Αλέν Γκλικός

Βιβλίο / Ο Νίκος Καζαντζάκης όπως δεν τον είχαμε ξαναδεί σε ένα νέο graphic novel

Ο ελληνικής καταγωγής Γάλλος συγγραφέας Αλέν Γκλικός καταγράφει την πορεία του Έλληνα στοχαστή στο graphic novel «Καζαντζάκης», όπου ο περιπετειώδης και αντιφατικός φιλόσοφος και μυθιστοριογράφος ψυχαναλύεται για πρώτη φορά και συστήνεται εκ νέου στο ελληνικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πετρίτης»: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ηχητικά Άρθρα / Πετρίτης: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ο Τζoν Άλεκ Μπέικερ αφιέρωσε δέκα χρόνια από τη ζωή του στην παρατήρηση ενός πετρίτη και έγραψε ένα από τα πιο ιδιαίτερα βιβλία της αγγλικής λογοτεχνίας – μια από τις σημαντικότερες καταγραφές της άγριας ζωής που κινδυνεύει να χαθεί για πάντα. Κυκλοφόρησε το 1967 αλλά μόλις τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια οι κριτικοί και το κοινό το ανακάλυψαν ξανά.
M. HULOT
Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Ας μην αφήνουμε τον Θεό στους πιστούς» 

Βιβλίο / Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Αν αξίζει ένα πράγμα στη ζωή, αυτό είναι η ομορφιά»

Εν όψει της εμφάνισής του στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, στις 21 Μαΐου, ο Λατινοαμερικανός συγγραφέας-φαινόμενο Μπενχαμίν Λαμπατούτ μιλά στη LiFO για τον ρόλο της τρέλας στη συγγραφή, τη σχέση επιστήμης και λογοτεχνίας και το μεγαλείο της ήττας – και δηλώνει ακόμα φανατικός κηπουρός και εραστής της φύσης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Άντονι Μπέρτζες: «Έρνεστ Χέμινγουεϊ»

Το Πίσω Ράφι / Ο Χέμινγουεϊ ήταν ένας φωνακλάς νταής αλλά κι ένας σπουδαίος συγγραφέας του 20ού αιώνα

Η βιογραφία «Έρνεστ Χέμινγουεϊ - Μια ζωή σαν μυθοπλασία» του Βρετανού συγγραφέα Άντονι Μπέρτζες αποτυπώνει όχι μόνο την έντονη και περιπετειώδη ζωή του κορυφαίου Αμερικανού ομοτέχνου του αλλά και όλο το εύρος της αντιφατικής προσωπικότητάς του.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Βιβλίο / 21η ΔΕΒΘ: Εξωστρέφεια και καλύτερη οργάνωση αλλά μένουν ακόμα πολλά να γίνουν

Απολογισμός της 21ης ΔΕΒΘ που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά υπό την αιγίδα του νεοσύστατου ΕΛΙΒΙΠ. Σε ποιο βαθμό πέτυχε τους στόχους της και ποια στοιχήματα μένει ακόμα να κερδίσει;
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Η ποίηση όχι μόνο αλλάζει τον κόσμο, τον δημιουργεί» ​​​​​​/Μια νέα ανθολογία ελληνικής queer ποίησης μόλις κυκλοφόρησε στα ισπανικά /11 Έλληνες ποιητές σε μια νέα ισπανική queer ανθολογία /Queer ελληνική ποίηση σε μια νέα δίγλωσση ισπανική ανθολογία

Βιβλίο / Μια Ισπανίδα καθηγήτρια μεταφράζει ελληνική queer ποίηση

Η María López Villalba, καθηγήτρια Νέων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Μάλαγα, μετέφρασε 11 ελληνικά ποιήματα, σε μια πρόσφατη ανθολογία που προσφέρει στο ισπανόφωνο κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει τη σύγχρονη ελληνική queer –και όχι μόνο– ποίηση.
M. HULOT
«Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Βιντσέντζο Λατρόνικο / «Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Ο Ιταλός συγγραφέας και υποψήφιος για το βραβείο Booker, Βιντσέντζο Λατρόνικο, μιλά στη LIFO για το πολυσυζητημένο βιβλίο του «Τελειότητα», στο οποίο αποτυπώνει την αψεγάδιαστη αλλά ψεύτικη ζωή μιας ολόκληρης γενιάς ψηφιακών νομάδων στην Ευρώπη, καθώς και τη μάταιη αναζήτηση της ευτυχίας στην ψηφιακή εποχή.
M. HULOT
Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Ηχητικά Άρθρα / Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Το όνομά της έχει συνδεθεί με την εικόνα μιας αδίστακτης, σεξουαλικά ακόρεστης και επικίνδυνης γυναίκας. Ένα νέο βιβλίο, όμως, έρχεται να αμφισβητήσει αυτή τη στερεοτυπική αφήγηση και να φωτίσει μια διαφορετική εκδοχή της ιστορίας της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Rene Karabash

Βιβλίο / Rene Karabash: «Θέλω πίσω τη γυναικεία δύναμη που μου στέρησαν οι άνδρες»

Η Βουλγάρα συγγραφέας Rene Karabash μιλά για το μυθιστόρημά της «Ορκισμένη», που τιμήθηκε με το βραβείο Ελίας Κανέτι, και στο οποίο εστιάζει στην ιστορία των «ορκισμένων παρθένων» γυναικών των Βαλκανίων που επέλεξαν να ζήσουν ως άνδρες.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Δυο γυναίκες συγγραφείς αποκαλύπτουν τα κρυφά μυστικά της γραφής

Βιβλίο / Όλες οι γυναίκες του κόσμου στο νέο βιβλίο της Αμάντας Μιχαλοπούλου

Στο «Μακρύ ταξίδι της μιας μέσα στην άλλη», η μητρότητα γίνεται ο συνδετικός κρίκος που ενώνει όλες τις μητέρες και όλες τις κόρες με τις γυναίκες της Ιστορίας που θαυμάσαμε, αλλά και τις ανώνυμες «Παναγίες» που κράτησαν στους ώμους τους τα βάρη της ανθρωπότητας.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Ένας μύθος λέει πως αν χάσεις κάτι στην Αθήνα, θα το βρεις στον Ελαιώνα»

Βιβλίο / «Ένας μύθος λέει πως αν χάσεις κάτι στην Αθήνα, θα το βρεις στον Ελαιώνα»

Στο νέο του βιβλίο, «Lost Things Found», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Hyper Hypo, ο εικαστικός φωτογράφος Αντώνης Θεοδωρίδης εξερευνά τον μαγικό κόσμο της υπαίθριας αγοράς του Ελαιώνα.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Ντιντιέ Εριμπόν: «Καιρός για ένα κίνημα των ηλικιωμένων!»

Ντιντιέ Εριμπόν / Ντιντιέ Εριμπόν: «Να πάψουμε να βλέπουμε τους ηλικιωμένους ως κοινωνικούς παρίες»

Από τους σημαντικότερους και πιο επιδραστικούς σύγχρονους Γάλλους στοχαστές, ο Ντιντιέ Εριμπόν συνδύασε στα βιβλία του τα δύσκολα βιώματα της νεότητάς του με μια εμπεριστατωμένη, αλλά και εικονοκλαστική, κοινωνικοπολιτική «ακτινογραφία» της γαλλικής κοινωνίας. 
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ