Ο μεταφυσικός Νίκος Καρούζος

Ο μεταφυσικός Νίκος Καρούζος Facebook Twitter
Ο Καρούζος γίνεται σωκρατικός ακόμα και την ώρα που τα ρητορικά ερωτήματα έχουν ψευδώς το επίχρισμα της αφέλειας.
0



ΕΝΑ ΤΑΣΑΚΙ ΓΕΜΑΤΟ ΑΠΟΤΣΙΓΑΡΑ,
ένα ποτήρι ούζο, ένα στενό τραπέζι και ένα κρεβάτι συστήνουν το σκηνικό του φτωχικού δωματίου, βγαλμένου από τις πιο ακριβείς περιγραφές του Τένεσι Ουίλιαμς, όπου διεξάγεται η συζήτηση ανάμεσα στον ποιητή Νίκο Καρούζο και τον μουσικό Γιάννη Ζουγανέλη το καλοκαίρι του 1986. Στο υπόγειο της Σούτσου, σε αυτό το απέριττο δωμάτιο που θα παρέπεμπε κάλλιστα στο ζωγραφισμένο από τον Βαν Γκογκ φτωχικό ορμητήριο που την τελευταία στιγμή περιβάλλει ο ζωγράφος με χρυσάφι, ξεκινάει ένας διάλογος που αφορμάται από τα απλά και τα καθημερινά –τη δύσκολη ζωή των καλλιτεχνών, την αλαζονεία των ποιητών, τη μασκαράτα των κυβερνώντων– για να φτάσει σε ουσιαστικές ενατενίσεις για την ουσία της τέχνης και τη φιλοσοφία. Έχοντας ως σημείο αναφοράς τη βαθιά και ειλικρινή αγάπη για την υψηλή τέχνη, οι δυο φίλοι, ουσιαστικοί γνώστες της μουσικής και προασπιστές της αλήθειας, συνευρίσκονται για να ξεμασκαρέψουν την προσποίηση και την αφαίρεση και να συμφωνήσουν πως η ουτοπία δεν είναι οραματική αλλά πραγματική, στον βαθμό που μετατρέπεται σε νέο αισθητικό νόμο («η ποίηση είναι η ηθική των λέξεων», λέει ο Καρούζος). Εκεί ακριβώς αναφέρεται η συνενοχική σχεδόν σχέση του Καρούζου με τον Ζουγανέλη, καθώς αμφότεροι συμφωνούν ότι η αισθητική είναι η νέα ηθική αλλά και ο βασικός άξονας που μετατρέπει το βιβλίο «Δημητρίου Σούτσου 36 - Μια συνομιλία του Νίκου Καρούζου με τον Γιάννη Ζουγανέλη» (εκδόσεις Ίκαρος) σε ζωντανό οδηγό της φιλοσοφίας του Νίκου Καρούζου, ένα ιδανικό εγχειρίδιο μιας δειπνοσοφιστικής προσέγγισης της ποίησής του: από τις άκρως επεξηγηματικές σιωπές του έως τα μικρά, σχεδόν λαροσφουκωικά, αποφθέγματα, είναι πολύ καίριες οι στιγμές στη μεταξύ τους συζήτηση που η μεταφυσική του Καρούζου αποκαλύπτεται στην πιο μειλίχια ουσία της. Ενίοτε μάλιστα ο προφορικός λόγος, που έχει τη χάρη και την απλότητα μιας καθημερινής συνεύρεσης, μας υπενθυμίζει πως ο ποιητής δεν είχε βρει τυχαία ως alter ego του τον Σωκράτη. Ο Καρούζος γίνεται σωκρατικός ακόμα και την ώρα που τα ρητορικά ερωτήματα έχουν ψευδώς το επίχρισμα της αφέλειας (η «αγνή νόηση» για την οποία μιλάει στον Ζουγανέλη). Γιατί δεν πρόκειται για άγνοια αλλά για μια απλότητα στην οποία αντικατοπτρίζεται η απόλυτη διαύγεια της ζωής, καθώς «η ζωή είναι κι αφού είναι, είναι», όπως επαναλαμβάνει ο ίδιος ο ποιητής συχνά στη συζήτηση σαν βουδιστική προσευχή.

Στόχος του Καρούζου δεν είναι να εκφράσει την αποσπασματικότητα της στιγμής αλλά την καθολική διάρκεια της μεταφυσικής αλήθειας, ακόμα και αν μοιάζει να αναφέρεται στα πιο φευγαλέα και τα ένσαρκα.

Η ταυτολογική αυτή τοποθέτηση δεν είναι ούτε αντιφατική ούτε πολύπλοκη, αφού εξηγείται με ακρίβεια από τον Νίκο Καρούζο: «Να μη μετανιώνεις για τίποτα», λέει με νιτσεϊκή βεβαιότητα ο ποιητής στον μουσικό, για να συμπληρώσει πως «η μετάνοια συνιστά δεοντολογία. Ναι, αλλά η ζωή απλώς ε ί ν α ι. Μην έχεις αυτό που έφαγε τον Κάφκα – οι ενοχές... Και μάλιστα, φανταστικές ενοχές. Ο Κάφκα δεν ήταν ποτέ ένοχος για τίποτα. Ο Κάφκα υπήρξε, θα 'λεγα, ένοχος ενοχής. Αλλά αυτό είναι μάταιο. Ήταν μεγάλος συγγραφέας», για να του διαβάσει στη συνέχεια ένα απόσπασμα της συνομιλίας του Καβάφη με τον Μαλάνο, την οποία τελικά συνδέει με το πρώτο του ποίημα «Σίμων ο Κυρηναίος», τίτλος παρμένος από τον άνθρωπο που κουβάλησε στους ώμους του τον σταυρό του Ιησού, μια μορφή άμεσα συνδεδεμένη με τον ίδιο τον ποιητικό τρόπο του υπάρχειν. Το βάρος του κόσμου που φέρει ως αποστολή ο ποιητής στους ώμους του σίγουρα δεν μπορεί να απεκδυθεί τον απόλυτο υπαρξιακό χαρακτήρα, αλλά πρέπει να έχει πάντα την εκφραστική αμεσότητα της απλότητας, να μετατρέπεται σε ευγενική και συνάμα απόλυτη χειρονομία αλλά και σε μια δυνατή κραυγή που ακούγεται στη γραμμή του πυρός σαν ύψιστη στιγμή της αλήθειας. «Θα προτιμούσα την πρώτη λέξη, τη λέξη "μεταφυσική" γιατί βεβαίως ένας άνθρωπος της θρησκείας το Αόρατο το βλέπει μεταφυσικά – ή το αισθάνεται μεταφυσικά», καταλήγει ο Καρούζος με ακρίβεια. Δεν γίνεται αλλιώς αφού, όπως στη συνέχεια εξηγεί ο ποιητής στον συνομιλητή του επικαλούμενος τον Βίτγκενσταϊν, «μετά τις αυστηρές λογικές προτάσεις αρχίζει η σιωπή». 

Δημητρίου Σούτσου 36
Δημητρίου Σούτσου 36, Μια συνομιλία του Νίκου Καρούζου με τον Γιάννη Ζουγανέλη, εκδόσεις Ίκαρος

Γι' αυτό τις στιγμές που ο σπουδαίος μουσικός Ζουγανέλης, ένας από τους αναγνωρισμένους διεθνώς τουμπίστες, μια σπάνια μορφή και ταλέντο, παρασύρεται σε μια αναλυτική καταγραφή των κακώς πεπραγμένων της πραγματικότητας, εξηγώντας παράλληλα στον ποιητή τους λόγους για τους οποίους προτίμησε το ασκητικό ιδεώδες αντί για μια διεθνή καριέρα, αρνούμενος μια σειρά από προτάσεις για σπουδές και εργασία στην Αμερική –ο ίδιος συνήθιζε να λέει ότι προσπάθησε πολύ για να παραμείνει φτωχός– ο Καρούζος τον επαναφέρει στην ουσία της συζήτησης, που δεν είναι τόσο η αποκήρυξη του υπάρχοντος όσο η αναζήτηση της αλήθειας. Ο κοσμικός λόγος του Ζουγανέλη προασπίζεται μεν τη διαρκή αναζήτηση του αυθεντικού, αλλά τον τυφλώνει η αγανάκτηση με τα όσα συμβαίνουν, αντιστρατεύεται με περίσσεια ζέση τις αδικίες και πολλές φορές εμμένει, παραπάνω από όσο πρέπει στη συζήτηση, στο υπάρχον. Δεν είναι, για παράδειγμα, σίγουρο ότι ο άνθρωπος που έγραψε στον Τσιτσάνη, την ώρα που τραγουδούσε, το σημείωμα «Τσιτσάνη, πρέπει να πεθάνεις», το οποίο μετατράπηκε στο τελευταίο λακωνικό ποίημα της συλλογής «Οιδίπους Τυραννούμενος – και άλλα ποιήματα» ως εκφραστική αποθέωση της σύνδεσης του μεταφυσικού με το άμεσο και λαϊκό στην ποίηση του Καρούζου, συμφωνεί με τις τοποθετήσεις του Ζουγανέλη κατά του ήχου του μπουζουκιού και του ρεμπέτικου. 

Αυτή η σχεδόν δίχως ιερότητα περιγραφή της πραγματικότητας εκ μέρους του τουμπίστα διαθέτει μεν υψηλές δόσεις αυθεντικότητας αλλά φαίνεται να εκκοσμικεύει ή να απομυστικοποιεί τις άπειρες μορφές μέθης στις οποίες προστρέχει διαρκώς ο Καρούζος: τη μέθη του μύστη, του σωκρατικού φιλοσόφου, του ποιητή. Όντας ένας απαράμιλλος Ζήνωνας ταυτόχρονα και Ελεάτης, δείχνει να διατρέχει με αξιοθαύμαστη δεινότητα τον σύντομο και τον απειροελάχιστο χρόνο της έκφρασης, γνωρίζοντας τη στιγμή εκείνη ότι διακυβεύεται το υπάρχον: «Τη μοίρα, λοιπόν, την καθορίζει Αυτό», απαντάει λακωνικά στον Ζουγανέλη όταν ο τελευταίος αναρωτιέται τι στο καλό κάνουν ως δημιουργοί και ποια είναι η δική τους μοίρα. «Οι Ασιάτες λένε Αυτό. Τατ», του απαντά ως εραστής της ανατολικής φιλοσοφίας. Όπως μας εξηγεί αναλυτικά σε μια από τις σημειώσεις ο Θανάσης Γαλανάκης, ο οποίος ανέλαβε το σχολαστικό έργο της απομαγνητοφώνησης, της έρευνας αλλά και της επιμέλειας της συζήτησης, το Τατ αναφέρεται στην «αλληλοεκπήγαση του Εαυτού με το Όλον. Η σχέση αυτή στηρίζεται στη βάση ότι το Όλον δεν είναι παρά άπειρες προβολές του Εαυτού, ενώ παράλληλα ο Εαυτός ανήκει a priori στο Όλον αυτό (εκ του οποίου τα πάντα πηγάζουν) μιας κι είναι δημιούργημά του». 

Ο μεταφυσικός Νίκος Καρούζος Facebook Twitter
Ο Γιάννης Ζουγανέλης. Φωτ.: Δημήτρης Βάκης

Χωρίς να συγχέει λοιπόν ούτε λεπτό την ψυχική κατάσταση με την αλήθεια, την υποκειμενική διερώτηση με την ηθική αναζήτηση ή τη συγκινησιακή έξαρση με την πραγματική συγκίνηση της ποίησης, την οποία, σε αντίθεση με τον Σεφέρη, ενθέρμως προασπίζεται παραπέμποντας στον Καβάφη, ο Καρούζος φροντίζει ταυτόχρονα να ταυτίσει την απόλυτη αλήθεια της μεταφυσικής του με μια αθώα και αυθόρμητη διάχυση των παλμών της ποιητικής έξαρσης. Και αυτή είναι ταυτόχρονα η μαγεία του λόγου του και της ποίησής του. Τα ντεσιμπέλ του πάθους είναι σχεδόν υπόκωφα καθώς διαχέονται στον ήχο του σύμπαντος που είναι, στα μάτια του, το Ομ, στο οποίο στοχεύει ο ποιητής που θέλει να γίνει ένα με το σύμπαν. Η νεο-πλατωνική διάσταση της ποίησής του, ποτισμένη ταυτόχρονα στην ακρίβεια της μαθηματικής πράξης και την εξαίσια συμμετρία της μουσικότητας –μην ξεχνάμε ότι ο Καρούζος ήταν βαθύς γνώστης της μουσικής– δεν μπορεί να είναι αδιάφορη για το συμπαντικό, αφού εκ των πραγμάτων βάζει στοίχημα να αντέξει. Στόχος του Καρούζου δεν είναι, επομένως, να εκφράσει την αποσπασματικότητα της στιγμής αλλά την καθολική διάρκεια της μεταφυσικής αλήθειας, ακόμα και αν μοιάζει να αναφέρεται στα πιο φευγαλέα και τα ένσαρκα. Παραφράζοντας διαρκώς τον Γκαίτε, στον οποίο επανέρχεται στη συζήτηση, μιλάει για ένα ρομαντικό κλέος που δεν μένει στη θεωρία αλλά κάνει το καθολικό πράξη. «Εν αρχή ην η Πράξη» είναι η αγαπημένη φράση από τον Φάουστ του Γκαίτε την οποία επικαλείται στη συζήτηση με τον Ζουγανέλη. Για να καταλήξει: «Εφόσον είμαστε μηδαμινοί μέσα στο σύμπαν, δεν έχουμε κανόνι: έχουμε μια σφεντόνα που είναι ο μύθος». Η διαφορετική χρήση του μύθου είναι που προκρίνει, τέλος, την αξία του ποιητή.

Ο μύθος, επομένως, στον οποίο εκτενώς αναφέρεται, είναι άμεσα συνδεδεμένος με την προμελετημένη, σχεδόν, σκηνοθεσία με την οποία στήνει ο Νίκος Καρούζος τη συνεύρεση με τον Γιάννη Ζουγανέλη, η οποία διαφαίνεται ακόμα και στον τρόπο που διακόπτει, σχεδόν αθώα, τον συνομιλητή του στη συζήτηση που διεξήχθη κατόπιν πρόσκλησης του ποιητή στο υπόγειο της Σούτσου και καταγράφηκε σε ένα κασετόφωνο με τη μορφή της ελεύθερης κουβέντας. Ο Ζουγανέλης παραδέχεται ότι δεν ήξερε γιατί ακριβώς θα συζητούσαν, αλλά στην πορεία διαφαίνεται ότι η βασική αιτία της κουβέντας είναι απλώς η εμπιστοσύνη που δείχνει ο ποιητής στο πρόσωπο του συνομιλητή του, τον οποίο αναγνωρίζει ως αληθινό και αυθεντικό. Η κοινή και πραγματική τους αγάπη για τη μουσική, η πίστη τους στη σεμνότητα και την απλότητα του βίου, αυτή η ηθική που μετατρέπεται σε αισθητική είναι οι κεντρικές συνιστώσες πάνω στις οποίες στήνεται η συνομιλία, η οποία διαβάζεται ταυτόχρονα ως πλατωνικός διάλογος, ως φιλοσοφική πραγματεία ή απλώς ως μια ανασκόπηση μιας σκέψης που ενώ καμώνεται ότι αναφέρεται στους λίγους εκφράζει τους πάντες, νυν και αεί. Άλλωστε ο Καρούζος ήξερε να εκφράζει τα συμπαντικά και αιώνια αισθήματα, να ξεχωρίζει τη συμφορά από την ποίηση, ίσως επειδή, όπως ο Μαγιακόφσκι του, «σκύλιαζε πραγματικά για το μέλλον» ή γιατί τελικά «η ζωή θα πρέπει να προχωρήσει μαζί του ολάκερη καθώς τη χάρισε στην καρδιά των δικαίων». 

Βιβλίο
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Γιάννης Ζουγανέλης «Ο ήχος της σάλπιγγος»

Το πίσω ράφι / «Ο ήχος της σάλπιγγος»: Πώς η μουσική άνοιξε τον δρόμο του τουμπίστα Γιάννη Ζουγανέλη

Το αυτοβιογραφικό αφήγημα του ταλαντούχου μουσικού ακολουθεί την περιπετειώδη διαδρομή του από τα χαμόσπιτα του Πειραιά και το Αναμορφωτήριο της Κατοχής μέχρι την καταξίωση και τις σημαντικότερες ορχήστρες της Ελλάδας.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ιωάννα Τσιβάκου: «Δεν έχει χρόνο ο σημερινός άνθρωπος να γνωρίσει τον άλλον κι εδώ βρίσκεται η δυστυχία του»

Βιβλίο / Ιωάννα Τσιβάκου: «Δεν έχει χρόνο ο σημερινός άνθρωπος να γνωρίσει τον άλλον κι εδώ βρίσκεται η δυστυχία του»

Η συγγραφέας και ομότιμη καθηγήτρια Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου μιλά για την εποχή μας, τον χώρο της εκπαίδευσης και την ταυτότητα του νεοέλληνα.   
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Η άνοδος της δεξιάς συνδέεται με τις αποτυχίες της αριστεράς»

Βιβλίο / «Η άνοδος της δεξιάς συνδέεται με τις αποτυχίες της αριστεράς»

Ο Ντόναλντ Σασούν, ομότιμος καθηγητής Συγκριτικής Ευρωπαϊκής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου και άλλοτε στενός φίλος, συνεργάτης και επιμελητής των βιβλίων του Έρικ Χoμπσμπάουμ, μιλά στη LiFO.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η Κάλλας δεν ήταν τραγική φιγούρα και δεν εγκατέλειψε την καριέρα της για τον Ωνάση

Βιβλίο / Η Κάλλας δεν ήταν τραγική φιγούρα και δεν εγκατέλειψε την καριέρα της για τον Ωνάση

Η συγγραφέας του βιβλίου “Diva”, Ντέζι Γκούντγουιν, τονίζει με άρθρο της στον Guardian ότι το να χαρακτηρίζει κανείς τη ζωή της κορυφαίας τραγουδίστριας τραγική, σημαίνει ότι την αδικεί κατάφωρα.
THE LIFO TEAM
Η Θήβα που δεν ξέρουμε

Βιβλίο / Η Θήβα που δεν ξέρουμε

Ο Βρετανός ιστορικός Πολ Κάρτλετζ αποκαθιστά την ιστορική πόλη της αρχαιότητας που αντιμετώπιζαν υπεροπτικά οι Αθηναίοι. Δείχνει πώς τα θηβαϊκά θέματα επιβιώνουν στη σύγχρονη τέχνη, γράφει για τον Επαμεινώνδα που είχε έναν μόνο τραχύ μανδύα, παρουσιάζει την κοινωνία που δημιουργεί τον Ιερό Λόχο, ένα στρατιωτικό σώμα που αποτελείται αποκλειστικά από εραστές και ερώμενους.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Συζητώντας για ένα θέμα ταμπού της ελληνικής κοινωνίας, τους δωσίλογους της Κατοχής

Βιβλίο / Oι δωσίλογοι, ένα θέμα ταμπού της ελληνικής κοινωνίας

Μέσα από την έρευνά του σε αρχεία που μέχρι σήμερα παραμένουν κλειστά ο ιστορικός Μενέλαος Χαραλαμπίδης εξετάζει τα γεγονότα και τα πρόσωπα που συνεργάστηκαν με τους Γερμανούς κατακτητές σε μια πολύπαθη και αιματηρή για την Αθήνα περίοδο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το πρώτο μυθιστόρημα της Καλλιρρόης Παρούση μπήκε στα ευπώλητα από στόμα σε στόμα

Βιβλίο / Το πρώτο μυθιστόρημα της Καλλιρρόης Παρούση μπήκε στα ευπώλητα από στόμα σε στόμα

Το Λίγα Λόγια για μένα της Καλλιρρόης Παρούση είναι ένα μυθιστόρημα με ποιητικό λόγο που το νεανικό κοινό το ανακάλυψε μέσω word of mouth. Και όπως λέει και ένας φίλος της «ένα καλό βιβλίο είναι σαν μία νάρκη, δεν ξέρεις σε ποιανού την ψυχή θα σκάσει».
M. HULOT
Γκαζμέντ Καπλάνι «Με λένε Ευρώπη»

Το πίσω ράφι / «Με λένε Ευρώπη»: Το βιβλίο ενός Αλβανού μετανάστη για τις περιπέτειές του στην Ελλάδα

Ο Γκαζμέντ Καπλάνι εναλλάσσει την εμπειρία του στην Ελλάδα με τις μικρές οδύσσειες ανθρώπων που άφησαν πίσω την πατρίδα τους, σε ένα βιβλίο που κινείται διαρκώς μεταξύ μυθοπλασίας και πραγματικότητας και καταπιάνεται με το ανεξάντλητο θέμα της μετανάστευσης και της ταυτότητας.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Ο Larry Gus διάβασε τον «Οδυσσέα» του Τζόις περπατώντας τους δρόμους της Αθήνας

The Book Lovers / Ο Larry Gus διάβασε τον «Οδυσσέα» του Τζόις περπατώντας τους δρόμους της Αθήνας

O Νίκος Μπακουνάκης συζητά με τον μουσικό και συνθέτη Larry Gus, aka Παναγιώτη Μελίδη, για τα βιβλία που επηρέασαν τη μουσική του. Πρόκειται για έναν εντελώς ιδιοσυγκρασιακό αναγνώστη.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
«Μέχρι τον Αύγουστο»: Το ‘χαμένο’ μυθιστόρημα του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες έπρεπε να παραμείνει χαμένο

Βιβλίο / «Μέχρι τον Αύγουστο»: Το «χαμένο» μυθιστόρημα του Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες έπρεπε να παραμείνει χαμένο

Το βιβλίο προσφέρει στιγμιαίες απολαύσεις, αλλά είναι ολοφάνερα ημιτελές και πολλά σημεία του μοιάζουν τόσο κακογραμμένα που καθιστούν απολύτως κατανοητή την επιθυμία του συγγραφέα να μην εκδοθεί ποτέ.
THE LIFO TEAM
Ο σουρεαλιστικός «συντε(λο)γοτεχνικός» κόσμος του Αχιλλέα ΙΙΙ

Βιβλίο / Ο σουρεαλιστικός «συντε(λο)γοτεχνικός» κόσμος του Αχιλλέα ΙΙΙ

Ο βραβευμένος συγγραφέας που μόλις κυκλοφόρησε τη συλλογή διηγημάτων του με τον διφορούμενο τίτλο «Τέλος Πάντων» εξηγεί, μεταξύ πολλών άλλων, γιατί τον απασχολούσε συνέχεια το τέλος του κόσμου, σε σημείο που του έγινε εμμονή.
M. HULOT
Πέρα από τις Ακυβέρνητες πολιτείες: O Τσίρκας, ο Σεφέρης, ο Κοτζιάς και η Χούντα του 1967

Lifo Mini – Series / Πέρα από τις Ακυβέρνητες Πολιτείες: O Τσίρκας, ο Σεφέρης, ο Κοτζιάς και η Χούντα του '67

H Κωνσταντίνα Βούλγαρη σκιαγραφεί την προσωπικότητα του Στρατή Τσίρκα, μιλά για τη φιλία του με τον Σεφέρη, την πολιτική του δράση μέσα στη Δικτατορία, αλλά και για το πώς έπεισε τον Παύλο Ζάννα να μεταφράσει Προυστ, μέσα στη φυλακή. Στο podcast ακούγονται για πρώτη φορά αποσπάσματα από διάλεξη που είχε δώσει ο Σ. Τσίρκας μαζί με τον Α. Kοτζιά.
THE LIFO TEAM
Σέρχιο Πιτόλ «Συζυγική ζωή»

Το Πίσω Ράφι / «Η συζυγική ζωή»: Η απολαυστική σάτιρα του Σέρχιο Πιτόλ για τις δηλητηριασμένες σχέσεις

Μέσα από τις απέλπιδες προσπάθειες μιας γυναίκας ν’ απαλλαγεί οριστικά από τον άπιστο σύζυγό της, με τη λοξή και ειρωνική ματιά του, ένας από τους κορυφαίους σύγχρονους Λατινοαμερικανούς συγγραφείς μεταμορφώνει σε φάρσα αυτό που άλλοι θα έβλεπαν ως τραγωδία.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Paul Lynch

Βιβλίο / Paul Lynch: «Υπάρχουν συγγραφείς που παίζουν στο κέντρο του γηπέδου, εγώ παίζω στα άκρα»

Ο πέμπτος Ιρλανδός συγγραφέας που παίρνει το Booker εξηγεί στη Βένα Γεωργακοπούλου γιατί στην Ιρλανδία βγαίνουν τόσο σημαντικά βιβλία, περιγράφει πως σε μια λαϊκή σχολίασαν το βραβευμένο βιβλίο του ως «πολύ μαύρο» και πως αν καθόταν να γράψει κάτι για να κερδίσει, αυτό δεν θα ήταν το «Τραγούδι του προφήτη».
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Nανά Δαρειώτη: «Ε. Ζολά, Κ. Μπλίξεν και Ε. Βουτσινά - Οι συγγραφείς που θα με συνδέουν πάντα με την κουλτούρα του φαγητού»

The Book Lovers / «Ο Ζολά, η Μπλίξεν και η Βουτσινά θα με συνδέουν πάντα με την κουλτούρα του φαγητού»

Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με την δημοσιογράφο γεύσης Νανά Δαρειώτη για όλα εκείνα τα βιβλία που την διαμόρφωσαν αλλά και για τα αστυνομικά μυθιστορήματα που την ξαναέβαλαν στον κόσμο της ανάγνωσης μετά από μια βασανιστική περίοδο long covid που πέρασε τελευταία.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ