Ο μεταφυσικός Νίκος Καρούζος

Ο μεταφυσικός Νίκος Καρούζος Facebook Twitter
Ο Καρούζος γίνεται σωκρατικός ακόμα και την ώρα που τα ρητορικά ερωτήματα έχουν ψευδώς το επίχρισμα της αφέλειας.
0



ΕΝΑ ΤΑΣΑΚΙ ΓΕΜΑΤΟ ΑΠΟΤΣΙΓΑΡΑ,
ένα ποτήρι ούζο, ένα στενό τραπέζι και ένα κρεβάτι συστήνουν το σκηνικό του φτωχικού δωματίου, βγαλμένου από τις πιο ακριβείς περιγραφές του Τένεσι Ουίλιαμς, όπου διεξάγεται η συζήτηση ανάμεσα στον ποιητή Νίκο Καρούζο και τον μουσικό Γιάννη Ζουγανέλη το καλοκαίρι του 1986. Στο υπόγειο της Σούτσου, σε αυτό το απέριττο δωμάτιο που θα παρέπεμπε κάλλιστα στο ζωγραφισμένο από τον Βαν Γκογκ φτωχικό ορμητήριο που την τελευταία στιγμή περιβάλλει ο ζωγράφος με χρυσάφι, ξεκινάει ένας διάλογος που αφορμάται από τα απλά και τα καθημερινά –τη δύσκολη ζωή των καλλιτεχνών, την αλαζονεία των ποιητών, τη μασκαράτα των κυβερνώντων– για να φτάσει σε ουσιαστικές ενατενίσεις για την ουσία της τέχνης και τη φιλοσοφία. Έχοντας ως σημείο αναφοράς τη βαθιά και ειλικρινή αγάπη για την υψηλή τέχνη, οι δυο φίλοι, ουσιαστικοί γνώστες της μουσικής και προασπιστές της αλήθειας, συνευρίσκονται για να ξεμασκαρέψουν την προσποίηση και την αφαίρεση και να συμφωνήσουν πως η ουτοπία δεν είναι οραματική αλλά πραγματική, στον βαθμό που μετατρέπεται σε νέο αισθητικό νόμο («η ποίηση είναι η ηθική των λέξεων», λέει ο Καρούζος). Εκεί ακριβώς αναφέρεται η συνενοχική σχεδόν σχέση του Καρούζου με τον Ζουγανέλη, καθώς αμφότεροι συμφωνούν ότι η αισθητική είναι η νέα ηθική αλλά και ο βασικός άξονας που μετατρέπει το βιβλίο «Δημητρίου Σούτσου 36 - Μια συνομιλία του Νίκου Καρούζου με τον Γιάννη Ζουγανέλη» (εκδόσεις Ίκαρος) σε ζωντανό οδηγό της φιλοσοφίας του Νίκου Καρούζου, ένα ιδανικό εγχειρίδιο μιας δειπνοσοφιστικής προσέγγισης της ποίησής του: από τις άκρως επεξηγηματικές σιωπές του έως τα μικρά, σχεδόν λαροσφουκωικά, αποφθέγματα, είναι πολύ καίριες οι στιγμές στη μεταξύ τους συζήτηση που η μεταφυσική του Καρούζου αποκαλύπτεται στην πιο μειλίχια ουσία της. Ενίοτε μάλιστα ο προφορικός λόγος, που έχει τη χάρη και την απλότητα μιας καθημερινής συνεύρεσης, μας υπενθυμίζει πως ο ποιητής δεν είχε βρει τυχαία ως alter ego του τον Σωκράτη. Ο Καρούζος γίνεται σωκρατικός ακόμα και την ώρα που τα ρητορικά ερωτήματα έχουν ψευδώς το επίχρισμα της αφέλειας (η «αγνή νόηση» για την οποία μιλάει στον Ζουγανέλη). Γιατί δεν πρόκειται για άγνοια αλλά για μια απλότητα στην οποία αντικατοπτρίζεται η απόλυτη διαύγεια της ζωής, καθώς «η ζωή είναι κι αφού είναι, είναι», όπως επαναλαμβάνει ο ίδιος ο ποιητής συχνά στη συζήτηση σαν βουδιστική προσευχή.

Στόχος του Καρούζου δεν είναι να εκφράσει την αποσπασματικότητα της στιγμής αλλά την καθολική διάρκεια της μεταφυσικής αλήθειας, ακόμα και αν μοιάζει να αναφέρεται στα πιο φευγαλέα και τα ένσαρκα.

Η ταυτολογική αυτή τοποθέτηση δεν είναι ούτε αντιφατική ούτε πολύπλοκη, αφού εξηγείται με ακρίβεια από τον Νίκο Καρούζο: «Να μη μετανιώνεις για τίποτα», λέει με νιτσεϊκή βεβαιότητα ο ποιητής στον μουσικό, για να συμπληρώσει πως «η μετάνοια συνιστά δεοντολογία. Ναι, αλλά η ζωή απλώς ε ί ν α ι. Μην έχεις αυτό που έφαγε τον Κάφκα – οι ενοχές... Και μάλιστα, φανταστικές ενοχές. Ο Κάφκα δεν ήταν ποτέ ένοχος για τίποτα. Ο Κάφκα υπήρξε, θα 'λεγα, ένοχος ενοχής. Αλλά αυτό είναι μάταιο. Ήταν μεγάλος συγγραφέας», για να του διαβάσει στη συνέχεια ένα απόσπασμα της συνομιλίας του Καβάφη με τον Μαλάνο, την οποία τελικά συνδέει με το πρώτο του ποίημα «Σίμων ο Κυρηναίος», τίτλος παρμένος από τον άνθρωπο που κουβάλησε στους ώμους του τον σταυρό του Ιησού, μια μορφή άμεσα συνδεδεμένη με τον ίδιο τον ποιητικό τρόπο του υπάρχειν. Το βάρος του κόσμου που φέρει ως αποστολή ο ποιητής στους ώμους του σίγουρα δεν μπορεί να απεκδυθεί τον απόλυτο υπαρξιακό χαρακτήρα, αλλά πρέπει να έχει πάντα την εκφραστική αμεσότητα της απλότητας, να μετατρέπεται σε ευγενική και συνάμα απόλυτη χειρονομία αλλά και σε μια δυνατή κραυγή που ακούγεται στη γραμμή του πυρός σαν ύψιστη στιγμή της αλήθειας. «Θα προτιμούσα την πρώτη λέξη, τη λέξη "μεταφυσική" γιατί βεβαίως ένας άνθρωπος της θρησκείας το Αόρατο το βλέπει μεταφυσικά – ή το αισθάνεται μεταφυσικά», καταλήγει ο Καρούζος με ακρίβεια. Δεν γίνεται αλλιώς αφού, όπως στη συνέχεια εξηγεί ο ποιητής στον συνομιλητή του επικαλούμενος τον Βίτγκενσταϊν, «μετά τις αυστηρές λογικές προτάσεις αρχίζει η σιωπή». 

Δημητρίου Σούτσου 36
Δημητρίου Σούτσου 36, Μια συνομιλία του Νίκου Καρούζου με τον Γιάννη Ζουγανέλη, εκδόσεις Ίκαρος

Γι' αυτό τις στιγμές που ο σπουδαίος μουσικός Ζουγανέλης, ένας από τους αναγνωρισμένους διεθνώς τουμπίστες, μια σπάνια μορφή και ταλέντο, παρασύρεται σε μια αναλυτική καταγραφή των κακώς πεπραγμένων της πραγματικότητας, εξηγώντας παράλληλα στον ποιητή τους λόγους για τους οποίους προτίμησε το ασκητικό ιδεώδες αντί για μια διεθνή καριέρα, αρνούμενος μια σειρά από προτάσεις για σπουδές και εργασία στην Αμερική –ο ίδιος συνήθιζε να λέει ότι προσπάθησε πολύ για να παραμείνει φτωχός– ο Καρούζος τον επαναφέρει στην ουσία της συζήτησης, που δεν είναι τόσο η αποκήρυξη του υπάρχοντος όσο η αναζήτηση της αλήθειας. Ο κοσμικός λόγος του Ζουγανέλη προασπίζεται μεν τη διαρκή αναζήτηση του αυθεντικού, αλλά τον τυφλώνει η αγανάκτηση με τα όσα συμβαίνουν, αντιστρατεύεται με περίσσεια ζέση τις αδικίες και πολλές φορές εμμένει, παραπάνω από όσο πρέπει στη συζήτηση, στο υπάρχον. Δεν είναι, για παράδειγμα, σίγουρο ότι ο άνθρωπος που έγραψε στον Τσιτσάνη, την ώρα που τραγουδούσε, το σημείωμα «Τσιτσάνη, πρέπει να πεθάνεις», το οποίο μετατράπηκε στο τελευταίο λακωνικό ποίημα της συλλογής «Οιδίπους Τυραννούμενος – και άλλα ποιήματα» ως εκφραστική αποθέωση της σύνδεσης του μεταφυσικού με το άμεσο και λαϊκό στην ποίηση του Καρούζου, συμφωνεί με τις τοποθετήσεις του Ζουγανέλη κατά του ήχου του μπουζουκιού και του ρεμπέτικου. 

Αυτή η σχεδόν δίχως ιερότητα περιγραφή της πραγματικότητας εκ μέρους του τουμπίστα διαθέτει μεν υψηλές δόσεις αυθεντικότητας αλλά φαίνεται να εκκοσμικεύει ή να απομυστικοποιεί τις άπειρες μορφές μέθης στις οποίες προστρέχει διαρκώς ο Καρούζος: τη μέθη του μύστη, του σωκρατικού φιλοσόφου, του ποιητή. Όντας ένας απαράμιλλος Ζήνωνας ταυτόχρονα και Ελεάτης, δείχνει να διατρέχει με αξιοθαύμαστη δεινότητα τον σύντομο και τον απειροελάχιστο χρόνο της έκφρασης, γνωρίζοντας τη στιγμή εκείνη ότι διακυβεύεται το υπάρχον: «Τη μοίρα, λοιπόν, την καθορίζει Αυτό», απαντάει λακωνικά στον Ζουγανέλη όταν ο τελευταίος αναρωτιέται τι στο καλό κάνουν ως δημιουργοί και ποια είναι η δική τους μοίρα. «Οι Ασιάτες λένε Αυτό. Τατ», του απαντά ως εραστής της ανατολικής φιλοσοφίας. Όπως μας εξηγεί αναλυτικά σε μια από τις σημειώσεις ο Θανάσης Γαλανάκης, ο οποίος ανέλαβε το σχολαστικό έργο της απομαγνητοφώνησης, της έρευνας αλλά και της επιμέλειας της συζήτησης, το Τατ αναφέρεται στην «αλληλοεκπήγαση του Εαυτού με το Όλον. Η σχέση αυτή στηρίζεται στη βάση ότι το Όλον δεν είναι παρά άπειρες προβολές του Εαυτού, ενώ παράλληλα ο Εαυτός ανήκει a priori στο Όλον αυτό (εκ του οποίου τα πάντα πηγάζουν) μιας κι είναι δημιούργημά του». 

Ο μεταφυσικός Νίκος Καρούζος Facebook Twitter
Ο Γιάννης Ζουγανέλης. Φωτ.: Δημήτρης Βάκης

Χωρίς να συγχέει λοιπόν ούτε λεπτό την ψυχική κατάσταση με την αλήθεια, την υποκειμενική διερώτηση με την ηθική αναζήτηση ή τη συγκινησιακή έξαρση με την πραγματική συγκίνηση της ποίησης, την οποία, σε αντίθεση με τον Σεφέρη, ενθέρμως προασπίζεται παραπέμποντας στον Καβάφη, ο Καρούζος φροντίζει ταυτόχρονα να ταυτίσει την απόλυτη αλήθεια της μεταφυσικής του με μια αθώα και αυθόρμητη διάχυση των παλμών της ποιητικής έξαρσης. Και αυτή είναι ταυτόχρονα η μαγεία του λόγου του και της ποίησής του. Τα ντεσιμπέλ του πάθους είναι σχεδόν υπόκωφα καθώς διαχέονται στον ήχο του σύμπαντος που είναι, στα μάτια του, το Ομ, στο οποίο στοχεύει ο ποιητής που θέλει να γίνει ένα με το σύμπαν. Η νεο-πλατωνική διάσταση της ποίησής του, ποτισμένη ταυτόχρονα στην ακρίβεια της μαθηματικής πράξης και την εξαίσια συμμετρία της μουσικότητας –μην ξεχνάμε ότι ο Καρούζος ήταν βαθύς γνώστης της μουσικής– δεν μπορεί να είναι αδιάφορη για το συμπαντικό, αφού εκ των πραγμάτων βάζει στοίχημα να αντέξει. Στόχος του Καρούζου δεν είναι, επομένως, να εκφράσει την αποσπασματικότητα της στιγμής αλλά την καθολική διάρκεια της μεταφυσικής αλήθειας, ακόμα και αν μοιάζει να αναφέρεται στα πιο φευγαλέα και τα ένσαρκα. Παραφράζοντας διαρκώς τον Γκαίτε, στον οποίο επανέρχεται στη συζήτηση, μιλάει για ένα ρομαντικό κλέος που δεν μένει στη θεωρία αλλά κάνει το καθολικό πράξη. «Εν αρχή ην η Πράξη» είναι η αγαπημένη φράση από τον Φάουστ του Γκαίτε την οποία επικαλείται στη συζήτηση με τον Ζουγανέλη. Για να καταλήξει: «Εφόσον είμαστε μηδαμινοί μέσα στο σύμπαν, δεν έχουμε κανόνι: έχουμε μια σφεντόνα που είναι ο μύθος». Η διαφορετική χρήση του μύθου είναι που προκρίνει, τέλος, την αξία του ποιητή.

Ο μύθος, επομένως, στον οποίο εκτενώς αναφέρεται, είναι άμεσα συνδεδεμένος με την προμελετημένη, σχεδόν, σκηνοθεσία με την οποία στήνει ο Νίκος Καρούζος τη συνεύρεση με τον Γιάννη Ζουγανέλη, η οποία διαφαίνεται ακόμα και στον τρόπο που διακόπτει, σχεδόν αθώα, τον συνομιλητή του στη συζήτηση που διεξήχθη κατόπιν πρόσκλησης του ποιητή στο υπόγειο της Σούτσου και καταγράφηκε σε ένα κασετόφωνο με τη μορφή της ελεύθερης κουβέντας. Ο Ζουγανέλης παραδέχεται ότι δεν ήξερε γιατί ακριβώς θα συζητούσαν, αλλά στην πορεία διαφαίνεται ότι η βασική αιτία της κουβέντας είναι απλώς η εμπιστοσύνη που δείχνει ο ποιητής στο πρόσωπο του συνομιλητή του, τον οποίο αναγνωρίζει ως αληθινό και αυθεντικό. Η κοινή και πραγματική τους αγάπη για τη μουσική, η πίστη τους στη σεμνότητα και την απλότητα του βίου, αυτή η ηθική που μετατρέπεται σε αισθητική είναι οι κεντρικές συνιστώσες πάνω στις οποίες στήνεται η συνομιλία, η οποία διαβάζεται ταυτόχρονα ως πλατωνικός διάλογος, ως φιλοσοφική πραγματεία ή απλώς ως μια ανασκόπηση μιας σκέψης που ενώ καμώνεται ότι αναφέρεται στους λίγους εκφράζει τους πάντες, νυν και αεί. Άλλωστε ο Καρούζος ήξερε να εκφράζει τα συμπαντικά και αιώνια αισθήματα, να ξεχωρίζει τη συμφορά από την ποίηση, ίσως επειδή, όπως ο Μαγιακόφσκι του, «σκύλιαζε πραγματικά για το μέλλον» ή γιατί τελικά «η ζωή θα πρέπει να προχωρήσει μαζί του ολάκερη καθώς τη χάρισε στην καρδιά των δικαίων». 

Βιβλίο
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Γιάννης Ζουγανέλης «Ο ήχος της σάλπιγγος»

Το πίσω ράφι / «Ο ήχος της σάλπιγγος»: Πώς η μουσική άνοιξε τον δρόμο του τουμπίστα Γιάννη Ζουγανέλη

Το αυτοβιογραφικό αφήγημα του ταλαντούχου μουσικού ακολουθεί την περιπετειώδη διαδρομή του από τα χαμόσπιτα του Πειραιά και το Αναμορφωτήριο της Κατοχής μέχρι την καταξίωση και τις σημαντικότερες ορχήστρες της Ελλάδας.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

ΕΠΕΞ Συγγραφείς/ Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου / 8 Έλληνες συγγραφείς ξαναγράφουν τους μύθους και τις παραδόσεις

Η Λυσιστράτη ερμηνεύει τις ερωτικές σχέσεις του σήμερα, η Ιφιγένεια διαλογίζεται στην παραλία και μια Τρωαδίτισσα δούλα γίνεται πρωταγωνίστρια: 8 σύγχρονοι δημιουργοί, που συμμετέχουν με τα έργα τους στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, συνομιλούν με τα αρχαία κείμενα και συνδέουν το παρελθόν με επίκαιρα ζητήματα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζούντιθ Μπάτλερ: «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Τζούντιθ Μπάτλερ / «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Μια κορυφαία προσωπικότητα της σύγχρονης παγκόσμιας διανόησης μιλά στη LiFO για τo «φάντασμα» της λεγόμενης ιδεολογίας του φύλου, για το όραμα μιας «ανοιχτόκαρδης κοινωνίας» και για τις εμπειρίες ζωής που της έμαθαν να είναι «ένας άνθρωπος ταπεινός και ταυτόχρονα θαρραλέος».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ντίνος Κονόμος

Βιβλίο / «Ο κύριος διευθυντής (καλό κουμάσι) έχει αποφασίσει την εξόντωσή μου…»

Ο Ντίνος Κονόμος, λόγιος, ιστοριοδίφης και συγγραφέας, υπήρξε συνεχιστής της ζακυνθινής πνευματικής παράδοσης στον 20ό αιώνα. Ο συγγραφέας Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής παρουσιάζει έργα και ημέρες ενός ανθρώπου που «δεν ήταν του κόσμου τούτου».
ΦΙΛΙΠΠΟΣ Δ. ΔΡΑΚΟΝΤΑΕΙΔΗΣ
Η ζωή του Καζαντζάκη σε graphic novel από τον Αλέν Γκλικός

Βιβλίο / Ο Νίκος Καζαντζάκης όπως δεν τον είχαμε ξαναδεί σε ένα νέο graphic novel

Ο ελληνικής καταγωγής Γάλλος συγγραφέας Αλέν Γκλικός καταγράφει την πορεία του Έλληνα στοχαστή στο graphic novel «Καζαντζάκης», όπου ο περιπετειώδης και αντιφατικός φιλόσοφος και μυθιστοριογράφος ψυχαναλύεται για πρώτη φορά και συστήνεται εκ νέου στο ελληνικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πετρίτης»: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ηχητικά Άρθρα / Πετρίτης: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ο Τζoν Άλεκ Μπέικερ αφιέρωσε δέκα χρόνια από τη ζωή του στην παρατήρηση ενός πετρίτη και έγραψε ένα από τα πιο ιδιαίτερα βιβλία της αγγλικής λογοτεχνίας – μια από τις σημαντικότερες καταγραφές της άγριας ζωής που κινδυνεύει να χαθεί για πάντα. Κυκλοφόρησε το 1967 αλλά μόλις τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια οι κριτικοί και το κοινό το ανακάλυψαν ξανά.
M. HULOT
Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Ας μην αφήνουμε τον Θεό στους πιστούς» 

Βιβλίο / Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Αν αξίζει ένα πράγμα στη ζωή, αυτό είναι η ομορφιά»

Εν όψει της εμφάνισής του στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, στις 21 Μαΐου, ο Λατινοαμερικανός συγγραφέας-φαινόμενο Μπενχαμίν Λαμπατούτ μιλά στη LiFO για τον ρόλο της τρέλας στη συγγραφή, τη σχέση επιστήμης και λογοτεχνίας και το μεγαλείο της ήττας – και δηλώνει ακόμα φανατικός κηπουρός και εραστής της φύσης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Άντονι Μπέρτζες: «Έρνεστ Χέμινγουεϊ»

Το Πίσω Ράφι / Ο Χέμινγουεϊ ήταν ένας φωνακλάς νταής αλλά κι ένας σπουδαίος συγγραφέας του 20ού αιώνα

Η βιογραφία «Έρνεστ Χέμινγουεϊ - Μια ζωή σαν μυθοπλασία» του Βρετανού συγγραφέα Άντονι Μπέρτζες αποτυπώνει όχι μόνο την έντονη και περιπετειώδη ζωή του κορυφαίου Αμερικανού ομοτέχνου του αλλά και όλο το εύρος της αντιφατικής προσωπικότητάς του.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Βιβλίο / 21η ΔΕΒΘ: Εξωστρέφεια και καλύτερη οργάνωση αλλά μένουν ακόμα πολλά να γίνουν

Απολογισμός της 21ης ΔΕΒΘ που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά υπό την αιγίδα του νεοσύστατου ΕΛΙΒΙΠ. Σε ποιο βαθμό πέτυχε τους στόχους της και ποια στοιχήματα μένει ακόμα να κερδίσει;
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Η ποίηση όχι μόνο αλλάζει τον κόσμο, τον δημιουργεί» ​​​​​​/Μια νέα ανθολογία ελληνικής queer ποίησης μόλις κυκλοφόρησε στα ισπανικά /11 Έλληνες ποιητές σε μια νέα ισπανική queer ανθολογία /Queer ελληνική ποίηση σε μια νέα δίγλωσση ισπανική ανθολογία

Βιβλίο / Μια Ισπανίδα καθηγήτρια μεταφράζει ελληνική queer ποίηση

Η María López Villalba, καθηγήτρια Νέων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Μάλαγα, μετέφρασε 11 ελληνικά ποιήματα, σε μια πρόσφατη ανθολογία που προσφέρει στο ισπανόφωνο κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει τη σύγχρονη ελληνική queer –και όχι μόνο– ποίηση.
M. HULOT
«Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Βιντσέντζο Λατρόνικο / «Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Ο Ιταλός συγγραφέας και υποψήφιος για το βραβείο Booker, Βιντσέντζο Λατρόνικο, μιλά στη LIFO για το πολυσυζητημένο βιβλίο του «Τελειότητα», στο οποίο αποτυπώνει την αψεγάδιαστη αλλά ψεύτικη ζωή μιας ολόκληρης γενιάς ψηφιακών νομάδων στην Ευρώπη, καθώς και τη μάταιη αναζήτηση της ευτυχίας στην ψηφιακή εποχή.
M. HULOT
Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Ηχητικά Άρθρα / Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Το όνομά της έχει συνδεθεί με την εικόνα μιας αδίστακτης, σεξουαλικά ακόρεστης και επικίνδυνης γυναίκας. Ένα νέο βιβλίο, όμως, έρχεται να αμφισβητήσει αυτή τη στερεοτυπική αφήγηση και να φωτίσει μια διαφορετική εκδοχή της ιστορίας της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Rene Karabash

Βιβλίο / Rene Karabash: «Θέλω πίσω τη γυναικεία δύναμη που μου στέρησαν οι άνδρες»

Η Βουλγάρα συγγραφέας Rene Karabash μιλά για το μυθιστόρημά της «Ορκισμένη», που τιμήθηκε με το βραβείο Ελίας Κανέτι, και στο οποίο εστιάζει στην ιστορία των «ορκισμένων παρθένων» γυναικών των Βαλκανίων που επέλεξαν να ζήσουν ως άνδρες.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Δυο γυναίκες συγγραφείς αποκαλύπτουν τα κρυφά μυστικά της γραφής

Βιβλίο / Όλες οι γυναίκες του κόσμου στο νέο βιβλίο της Αμάντας Μιχαλοπούλου

Στο «Μακρύ ταξίδι της μιας μέσα στην άλλη», η μητρότητα γίνεται ο συνδετικός κρίκος που ενώνει όλες τις μητέρες και όλες τις κόρες με τις γυναίκες της Ιστορίας που θαυμάσαμε, αλλά και τις ανώνυμες «Παναγίες» που κράτησαν στους ώμους τους τα βάρη της ανθρωπότητας.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Ένας μύθος λέει πως αν χάσεις κάτι στην Αθήνα, θα το βρεις στον Ελαιώνα»

Βιβλίο / «Ένας μύθος λέει πως αν χάσεις κάτι στην Αθήνα, θα το βρεις στον Ελαιώνα»

Στο νέο του βιβλίο, «Lost Things Found», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Hyper Hypo, ο εικαστικός φωτογράφος Αντώνης Θεοδωρίδης εξερευνά τον μαγικό κόσμο της υπαίθριας αγοράς του Ελαιώνα.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Ντιντιέ Εριμπόν: «Καιρός για ένα κίνημα των ηλικιωμένων!»

Ντιντιέ Εριμπόν / Ντιντιέ Εριμπόν: «Να πάψουμε να βλέπουμε τους ηλικιωμένους ως κοινωνικούς παρίες»

Από τους σημαντικότερους και πιο επιδραστικούς σύγχρονους Γάλλους στοχαστές, ο Ντιντιέ Εριμπόν συνδύασε στα βιβλία του τα δύσκολα βιώματα της νεότητάς του με μια εμπεριστατωμένη, αλλά και εικονοκλαστική, κοινωνικοπολιτική «ακτινογραφία» της γαλλικής κοινωνίας. 
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Κεχαγιάς

Βιβλίο / «Το να εκδίδεις βιβλία στην Ελλάδα είναι σαν να παίζεις στο καζίνο»

Η Γεννήτρια είναι ένας νέος εκδοτικός οίκος αφιερωμένος στη σύγχρονη λογοτεχνία. Ο εκδότης της, συγγραφέας και μεταφραστής, Παναγιώτης Κεχαγιάς, μιλά για τις δυσκολίες και τις χαρές του εγχειρήματος, για το πώς σκοπεύει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις μιας ιδιαίτερα ανταγωνιστικής αγοράς, καθώς και για τους πρώτους τίτλους που ετοιμάζεται να εκδώσει.
M. HULOT
Κωνσταντίνος Τσουκαλάς: «Ακούμε συνεχώς για ανάπτυξη, χωρίς να διερευνάται τι είναι το "καλό"»

Οι Αθηναίοι / Κωνσταντίνος Τσουκαλάς: «Ακούμε συνεχώς για ανάπτυξη, χωρίς να διερευνάται τι είναι το "καλό"»

Η εκτέλεση του Μπελογιάννη τον έκανε αριστερό. Η αυτοκτονία του Νίκου Πουλαντζά, μπροστά στα μάτια του, τον καθόρισε. Ο Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, ένας από τους σημαντικότερους διανοούμενους της μεταπολιτευτικής Ελλάδας, αφηγείται το προσωπικό του ταξίδι και την πνευματική περιπέτεια μιας ολόκληρης εποχής, από τη διανόηση του Παρισιού μέχρι τους δρόμους της πολιτικής και τις αίθουσες των πανεπιστημίων.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Βιβλίο / Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Δεν υπάρχει μελέτη για τον ελληνικό εθνικισμό που να μην έχει αναφορές στο έργο της. Η επανακυκλοφορία του βιβλίου της «Το “Πρότυπο Βασίλειο” και η Μεγάλη Ιδέα» από τις εκδόσεις Νήσος συνιστά αναμφίβολα εκδοτικό γεγονός.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ