Ο κόσμος σύμφωνα με την Τζόαν Ντίντιον

Ο κόσμος σύμφωνα με την Τζόαν Ντίντιον Facebook Twitter
Η Ντίντιον συχνά φαινόταν υπερφυσικά αποστασιοποιημένη και στωική στις φωτογραφίες της, είτε ποζάροντας δίπλα στη λευκή Κορβέτ της είτε στο μπαλκόνι του σπιτιού στο Μαλιμπού. Φωτ.: Julian Wasser
0

Η ΤΖΟΑΝ ΝΤΙΝΤΙΟΝ δεν είχε κανένα πρόβλημα να βυθιστεί στις εμπόλεμες ζώνες του πλανήτη παρά το γεγονός ότι υπέφερε από άγχος και ημικρανίες. Η μικροκαμωμένη γυναίκα που χάριζε στους φίλους της βιβλία με λουλούδια ανάμεσα στις σελίδες δεν δίσταζε να μεταχειρίζεται με τον πιο καυστικό και αδίστακτο τρόπο πολιτικούς, σταρ του σινεμά και άλλες επιφανείς προσωπικότητες στα γραπτά της.

Λάτρευε τις οικιακές παραδόσεις, αγαπούσε τα οικογενειακά Χριστούγεννα και έφτιαχνε ζελέ από ρόδι με την κόρη της – ακόμη κι αν η δουλειά της άφηνε ελάχιστο χρόνο για τέτοιες στιγμές. Κάποτε, ως νέοι γονείς που ήταν εξαιρετικά καταπονημένοι από τις επαγγελματικές και οικογενειακές υποχρεώσεις, εκείνη και ο –επίσης συγγραφέας– σύζυγός της, ο Τζον Γκρέγκορι Ντουν, έφτασαν στα πρόθυρα του διαζυγίου. Όμως η σχέση τους επιβίωσε και ο γάμος τους άντεξε για 39 χρόνια, μέχρι τον θάνατό του το 2003.

Στο βιβλίο της με τίτλο The World According to Joan Didion («Ο κόσμος σύμφωνα με την Τζόαν Ντίντιον»), η Evelyn McDonnell, συγγραφέας και καθηγήτρια δημοσιογραφίας στο Πανεπιστήμιο Loyola Marymount, μένει μακριά από την παραδοσιακή βιογραφία. Αντ' αυτού, θέτει ως στόχο να δημιουργήσει «ένα σημειωματάριο» για την Ντίντιον, αποτυπώνοντας «τι σήμαινε για εκείνη να είναι εκείνη, σε διαφορετικά μέρη και διαφορετικές εποχές».

Ρήσεις όπως «οι συγγραφείς πάντα ξεπουλάνε κάποιον» χάρισαν στην Ντίντιον μια σαρκαστική ή και σκοτεινή αύρα, την οποία η συγγραφέας αυτής της νέας βιογραφίας αμφισβητεί.

Ίσως αυτός να είναι ένας τρόπος για να κάνει πιο προσιτή μια μορφή την οποία η McDonnell, όπως πολλοί της γενιάς της, θεωρεί «τη συγγραφέα των συγγραφέων, μια μαστόρισσα της τέχνης της». Η Ντίντιον, γράφει η McDonnell στο βιβλίο της, δεν ήταν τίποτα λιγότερο από «ένας ζωντανός θρύλος για μένα, κάποια την οποία διάβαζα, δίδασκα, θαύμαζα, προσπαθούσα να μιμηθώ – από μακριά».

Ο κόσμος σύμφωνα με την Τζόαν Ντίντιον Facebook Twitter
Κάποτε, ως νέοι γονείς που ήταν εξαιρετικά καταπονημένοι από τις επαγγελματικές και οικογενειακές υποχρεώσεις, εκείνη και ο –επίσης συγγραφέας– σύζυγός της, ο Τζον Γκρέγκορι Ντουν, έφτασαν στα πρόθυρα του διαζυγίου. Φωτ.: Getty Images/ Ideal Image

Γεννημένη στο Σακραμέντο της Καλιφόρνια το 1934, η Ντίντιον ήταν μία από τις ελάχιστες γυναίκες που ανήκαν στην πρωτοπορία της Νέας Δημοσιογραφίας των μέσων του 20ού αιώνα. Στόχος της ήταν να προσδώσει στο εξαντλητικό ρεπορτάζ της τον ρυθμό, την πρόζα και το ταλέντο ενός μυθιστοριογράφου. Η μητέρα της ήταν εκείνη που πυροδότησε την κλίση της μικρής όταν έδωσε στην 5χρονη Τζόαν ένα σημειωματάριο ενθαρρύνοντάς την να σημειώνει ό,τι σκεφτόταν.

Η Ντίντιον μαθήτευσε στο δωμάτιό της δακτυλογραφώντας σελίδες με πεζά κείμενα του Χέμινγουεϊ και τελειοποίησε τη «φωνή» της στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ. Μετά το Μπέρκλεϊ, μετακόμισε στη Νέα Υόρκη, όπου ξεκίνησε να γράφει για τη Vogue και άλλα περιοδικά.

Παρότι εντρυφούσε βαθιά στη ζωή των «αντικειμένων» της, ήταν πάντα ψυχρή, αντικειμενική και σκληρόπετση όταν έφτανε η ώρα να γράψει. Διέψευδε επίσης κάθε αντίληψη ότι η δουλειά της ήταν εύκολη. «Ο πόνος με κρατούσε ξύπνια τις νύχτες», θα έλεγε αργότερα για την περίοδο που έγραφε το Slouching Towards Bethlehem που την καθιέρωσε, «και έτσι για είκοσι ώρες την ημέρα έπινα τζιν με ζεστό νερό για να αμβλύνω τον πόνο και μετά έπαιρνα Dexedrine για να αμβλύνω την επίδραση του τζιν και να μπορέσω να συγκεντρωθώ στο γράψιμο».

Εκτός από τα εξαίρετα δημοσιογραφικά της δοκίμια, η Ντίντιον συνεργάστηκε με τον σύζυγό της στα σενάρια ταινιών όπως «Πανικός στο Νιντλ Παρκ» (1971) και «Ένα αστέρι γεννιέται» (1976) και έγραψε επίσης μυθιστορήματα, μεταξύ των οποίων τα Play It as It Lays (1970) και Democracy (1984). Η κόρη τους, Κουιντάνα, τους ακολουθούσε όπου κι αν πήγαιναν και στα τέλη της δεκαετίας του 1980 η ίδια εργαζόταν στη Νέα Υόρκη, ενώ οι γονείς της μετακόμισαν από την Καλιφόρνια στο διαμέρισμα του Μανχάταν που θα γινόταν το τελευταίο τους σπίτι.

Ήταν στα τέλη του 2003 όταν τα πράγματα έγιναν ζοφερά. Η 37χρονη Κουιντάνα νοσηλεύτηκε στο νοσοκομείο τα Χριστούγεννα, με πνευμονία και παγκρεατίτιδα. Στις 30 Δεκεμβρίου, ο Ντουν έφυγε ξαφνικά από τη ζωή ύστερα από μια μοιραία καρδιακή προσβολή. Μετά από πολλές ταλαιπωρίες, η Κουιντάνα υπέκυψε και η ίδια τον Αύγουστο του 2005. Η Ντίντιον κατέγραψε τις δύο βαρύτατες αυτές απώλειες στα βιβλία της The Year of Magical Thinking (2005) και Blue Nights (2011).

Ο κόσμος σύμφωνα με την Τζόαν Ντίντιον Facebook Twitter
Η Ντίντιον κατέγραψε τις δύο βαρύτατες αυτές απώλειες στα βιβλία της The Year of Magical Thinking (2005) και Blue Nights (2011). Φωτ.: Julian Wasser

Η Ντίντιον συχνά φαινόταν υπερφυσικά αποστασιοποιημένη και στωική στις φωτογραφίες της, είτε ποζάροντας δίπλα στη λευκή Κορβέτ της είτε στο μπαλκόνι του σπιτιού στο Μαλιμπού, με το ποτό στο αριστερό της χέρι και το τσιγάρο στο δεξί. Το 2011, στα 75 της χρόνια πλέον, δεν απέφευγε τις σκληρές αλήθειες για τη γήρανση και τη μοναχική διαδρομή επιστροφής στο σπίτι. Η συγγραφέας που είχε προεδρεύσει στα πιο κομψά σουαρέ φοβόταν ότι αν τολμούσε να βγει για δείπνο, ίσως να μην είχε τη δύναμη να γυρίσει σπίτι. «Δεν θα ξαναφορέσω τα κόκκινα σουέτ σανδάλια με τα τακούνια των τεσσάρων ιντσών», έλεγε τότε.

Ρήσεις όπως «οι συγγραφείς πάντα ξεπουλάνε κάποιον» χάρισαν στην Ντίντιον μια σαρκαστική ή και σκοτεινή αύρα, την οποία η συγγραφέας αυτής της νέας βιογραφίας αμφισβητεί: «Πολλοί μιλούν για το σκοτάδι στη γραφή της Τζόαν, αλλά συχνά τους διαφεύγει η αίσθηση του χιούμορ της, το σκανδαλώδες κέφι και η ανελέητη σάτιρα». Αυτή η κωμική ευαισθησία, όμως, βρισκόταν πάντα στην υπηρεσία μιας μεγαλύτερης επιδίωξης. Όπως είχε γράψει και η ίδια άλλωστε στην πιο διάσημη ίσως φράση της, «λέμε στους εαυτούς μας ιστορίες για να ζήσουμε».

Με στοιχεία από The Wall Street Journal

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η Λυδία Κονιόρδου διαβάζει τον μονόλογο της Λούλας Αναγνωστάκη «Ο oυρανός κατακόκκινος»

Lifo Videos / «Ιδού εγώ»: Η Λυδία Κονιόρδου ερμηνεύει το «Ουρανός Κατακόκκινος» της Λούλας Αναγνωστάκη στο LIFO.gr

O απολογισμός ζωής μιας γυναίκας που βλέπει γύρω της τον κόσμο να διαλύεται, η προσωπική εμπλοκή στη συλλογική μνήμη, μια ποιητική εκδοχή της δυστυχίας που γεννά η σύγχρονη πραγματικότητα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Τόπος συνάντησης για τη λογοτεχνία και τις ιδέες

Βιβλίο / Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Τόπος συνάντησης για τη λογοτεχνία και τις ιδέες

Με ένα πλούσιο πρόγραμμα με καλεσμένους από 16 χώρες και τιμώμενο πρόσωπο τον ποιητή Τίτο Πατρίκιο, το φετινό φεστιβάλ σημείωσε τη μεγαλύτερη προσέλευση στην ιστορία του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί μας γοητεύει ακόμα ο «Καβγατζής της Βρέστης»;

The Review / Γιατί μας γοητεύει ακόμα ο «Καβγατζής της Βρέστης»;

Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου, με αφορμή τη νέα έκδοση του έργου του Ζαν Ζενέ, εξετάζουν τους λόγους που μπορεί να μας αφορά ακόμα και σήμερα το θρυλικό βιβλίο του 1945. ― ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΤΟΛΜΗΡΗ ΓΛΩΣΣΑ
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
100 βιβλία που ξεχωρίσαμε για αυτό το καλοκαίρι

Βιβλίο / 100 βιβλία να διαβάσεις κάτω από ένα αρμυρίκι ή στην πόλη με το κλιματιστικό στο φούλ

Κλασική λογοτεχνία, σύγχρονοι συγγραφείς, δοκίμια, ιστορία, αυτοβελτίωση, βιβλία για το «μικρό» να μην είναι όλη την ώρα στο iPad. Kάτι για όλους για να περάσει όμορφα, ήσυχα και ποιοτικά το καλοκαίρι.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΔΡΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Βιβλίο / Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Τέτοιες μέρες πριν από πενήντα χρόνια, το γκρουπ έκανε το ντεμπούτο του στην σκηνή του θρυλικού κλαμπ CBGB στη Νέα Υόρκη, κι ένα νέο βιβλίο ακολουθεί την πορεία τους από τις πρώτες τους ημέρες μέχρι το είδος εκείνο της επιτυχίας που συνήθως έρχεται με τα δικά της προβλήματα
THE LIFO TEAM
Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Βιβλίο / Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Η Γαλλίδα κριτικός λογοτεχνίας της «Monde», Φλοράνς Νουαβίλ, στο «Μίλαν Κούντερα: Γράψιμο... Τι ιδέα κι αυτή!», αποκαλύπτει καίριες στιγμές και συγγραφικές αλήθειες του καλού της φίλου, αναιρώντας όλες τις κατηγορίες που συνδέονταν με το όνομά του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πάουλο Σκoτ

Βιβλίο / Πάουλο Σκoτ: «Στη Βραζιλία ο ρατσισμός είναι παντού, στη λογοτεχνία, στους στίχους της σάμπα»

Πότε ρεαλιστικό, πότε στρατευμένο, πότε αστυνομικής υφής, πότε μια τρελή και ξεκαρδιστική σάτιρα. Οι «Φαινότυποι» του Πάουλο Σκοτ είναι ένα αξιοσημείωτο βιβλίο. Μιλήσαμε με τον Βραζιλιάνο συγγραφέα για τη λογοτεχνία, την κατάσταση στη Βραζιλία και την αξία των λογοτεχνικών βραβείων.
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κώστας Σπαθαράκης, εκδότης.

Κώστας Σπαθαράκης / Κώστας Σπαθαράκης: «Δεν έχουμε αφηγήσεις για τις ερωτικές μας σχέσεις, για τα νιάτα μας»

Για τον άνθρωπο πίσω από τις εκδόσεις αντίποδες, το μεγαλύτερο όφελος ήταν ότι, ενώ του άρεσε να είναι χωμένος μέσα στα βιβλία – μια μοναχική και ίσως ναρκισσιστική συνήθεια –, στην πορεία έμαθε να τη μετατρέπει σε εργαλείο κοινωνικότητας και επαφής με τους γύρω του.
M. HULOT
Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού

Βιβλίο / Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού»

Ο πολυβραβευμένος Κολομβιανός συγγραφέας μιλά στη LiFO για τη βία που στοιχειώνει τη χώρα του, τη δύναμη της λογοτεχνίας να ανασύρει όσα κρύβει η Ιστορία, αλλά και για την αρχαιοελληνική φιλοσοφία ως σταθερή επιρροή του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
H Gen Z όχι μόνο διαβάζει αλλά συγχρόνως αλλάζει και την ίδια την έννοια της ανάγνωσης

Βιβλίο / Η Gen Z δεν διαβάζει απλώς· επαναπροσδιορίζει την ανάγνωση

Οι εκπρόσωποι αυτής της γενιάς λατρεύουν την απόδραση, παίρνουν την λεγόμενη fan fiction τόσο σοβαρά όσο και τη λίστα Booker, αναβιώνουν κλασικά βιβλία από την Τζέιν Όστεν έως τον Ντοστογιέφσκι και μοιράζονται ιστορίες στις δικές τους κοινότητες.
THE LIFO TEAM
Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Βιβλίο / Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Ο Πέρσιβαλ Έβερετ έγραψε ένα άκρως επίκαιρο, δεδομένων των τελευταίων ημερών, βιβλίο, που ταυτόχρονα φιλοδοξεί να καταστεί κλασικό, για τον ρατσισμό και τη χαμένη ανθρωπιά, και κέρδισε το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας των ΗΠΑ και το Πούλιτζερ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη, κιθαρίστα και σκιτσογράφο Κώστα Μπέζο, που ξαναγράφει την ιστορία της Ελλάδας πριν από το 1940

Βιβλίο / «Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη Κώστα Μπέζο

Τη δεκαετία του ’30 άνθισε στην Ελλάδα ένα μουσικό είδος «διαφυγής» από τη σκληρή πραγματικότητα, οι χαβάγιες. Ο Κώστας Μπέζος, αινιγματική μορφή μέχρι πρόσφατα και σημαντικός ρεμπέτης και σκιτσογράφος, έγραψε μια ανείπωτη ιστορία, διαφορετική από αυτή που η επίσημη ιστορία έχει καταγράψει για την εποχή του Μεσοπολέμου.  
M. HULOT
Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Βιβλίο / Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Η Καταλανή συγγραφέας, που έχει εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς της σύγχρονης queer λογοτεχνίας, μεταφράζεται παγκοσμίως και τη θαυμάζει ο Αλμοδόβαρ, μιλά στη LiFO για το τι σημαίνει να ζεις ελεύθερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ