Νίκος Σπάνιας: Sex & drugs & poetry

Νίκος Σπάνιας: Sex & drugs & poetry Facebook Twitter
Ποιητής και μάλιστα αφελής, καθώς μια ζωή περίμενε ότι η Σουηδική Ακαδημία θα του απονείμει Νόμπελ Λογοτεχνίας!
2

ΤΟΝ ΠΟΙΗΤΗ ΝΙΚΟ ΣΠΑΝΙΑ δεν τον συνάντησα ποτέ μου. Τον γνώρισα όμως μέσα από την αλληλογραφία του με τον Ανδρέα Ταρνανά στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Επρόκειτο για μια σειρά γραμμάτων που αντάλλαξαν Ταρνανάς και Σπάνιας τη δεκαετία του ΄80, τότε που ο πρώτος, νέος διηγηματογράφος, σκηνοθέτης και θεωρητικός του κινηματογράφου, είχε στείλει ένα διήγημα του στον δεύτερο.

Αυτό το διήγημα μιλούσε για έναν άνθρωπο μέσα στη γερμανική Κατοχή της Αθήνας, όπου ενώ όλοι πέθαιναν από ασιτία, αυτός πέθανε τελικά από την έλλειψη κοκαΐνης. Είχε πρωτοδημοσιευθεί στην τοπική εφημερίδα του Πενταλόφου Κοζάνης, τόπο καταγωγής του Ταρνανά. Όταν το έλαβε ο Σπάνιας, όχι μόνο το μετέφρασε στα αγγλικά, αλλά το δημοσίευσε στον Εθνικό Κήρυκα, την εφημερίδα της ελληνικής ομογένειας, ενώ το ανάγνωσε και από τη συχνότητα νεοϋρκέζικου ραδιοφωνικού σταθμού. Έκτοτε, οι δύο άνδρες ανάπτυξαν μία εξ αποστάσεως φιλία για αρκετά χρόνια, όχι τόσα μέχρι το θάνατο του ποιητή.

Πρωτοπόρος ως αναρχικός, ο Σπάνιας μίλησε για τον διαχωρισμό Ελευθερίας και Αναρχίας, πολύ πριν την έλευση των σαρωτικών 60's στην ήπειρο που διάλεξε να ζήσει.Μέχρι το τέλος σχεδόν, υπήρξε θιασώτης της διεύρυνσης της Συνείδησης μέσω των ψυχοτροπικών ναρκωτικών, να τον συναντά τώρα ο Timothy Leary και να τα λένε παρέα!

Ίσως μετά, γύρω στο ΄93 – ΄94 δηλαδή, τότε που ο Ταρνανάς πέταξε ολόκληρο το αρχείο του και ξεπούλησε τη βιβλιοθήκη του στους παλαιοπώλες, να κατάστρεψε μαζί και την αλληλογραφία του με τον Σπάνια. Είχα προλάβει να διαβάσω αρκετά από τα γράμματα του.

Σε κάποια απ' αυτά τού παραπονιόταν που δεν είχε συσπειρωθεί με τους Έλληνες ομοφυλόφιλους, εφόσον ζούσε στις ΗΠΑ όταν το κίνημα τους οργανωνόταν (σίγουρα ένα ζήτημα που ουδόλως θα ενδιέφερε τον Ταρνανά), ενώ σε μερικά άλλα εξέφραζε πικρία για τον Μάνο Χατζιδάκι που όταν ζούσε στη Νέα Υόρκη από το 1966 έως το ΄72 δεν τον είχε επισκεφτεί ποτέ του. Μέσα σ’ όλα αυτά, τα προσωπικά του, ο Σπάνιας έδινε συμβουλές στον νεαρό Ταρνανά για κάποιες μεταφράσεις του στον Rimbaud και στον Poe, που απ’ ότι θυμάμαι τελικά είχαν εκδοθεί από τον Αιγόκερω του Σολδάτου.

Νίκος Σπάνιας: Sex & drugs & poetry Facebook Twitter
Πρωτοπόρος ως αναρχικός, ο Σπάνιας μίλησε για τον διαχωρισμό Ελευθερίας και Αναρχίας, πολύ πριν την έλευση των σαρωτικών 60's στην ήπειρο που διάλεξε να ζήσει.

Ήθελα από καιρό να κάνω ένα post για την περίπτωση του, που μπορεί σαφώς να μην είναι του διαμετρήματος ενός Νικόλα Κάλας, μα ασπάζομαι κι εγώ την άποψη του μακαρίτη Λεωνίδα Χρηστάκη να συγκινείται περισσότερο από τους αλήτες, τους ποιητές, τις πόρνες, τους πούστηδες, τους τρελούς και τα πρεζόνια, κατά δική του δήλωση! Και η αλήθεια είναι πως ο Νίκος Σπάνιας ήταν όλα αυτά μαζί:

Αλήτης, αν υποτεθεί πως αλητεία είναι να έχεις χεσμένη πατόκορφα κάθε ηθική και κάθε θεό!

Ποιητής και μάλιστα αφελής, καθώς μια ζωή περίμενε ότι η Σουηδική Ακαδημία θα του απονείμει Νόμπελ Λογοτεχνίας!

Πόρνη, αρσενική, που όπως έγραψε και ο Χρηστάκης στους Δικούς μας Άγιους, θεωρούσε τα χρήματα μεσίτη ανάμεσα στην κωλοτρυπίδα του και στους νεαρούς ισπανόφωνους επιβήτορες του!

"Πούστης παθιασμένος", αφού, πάλι συμφώνως με τον Χρηστάκη, πορτορικάνικα πέη σκάψανε ανάσα στα φρύδια του!

Πρεζόνι, επίσης, παραδομένος από τη δεκαετία του ΄60 αρχικώς στα παραισθησιογόνα και κατόπιν στην ηρωίνη!

Πέραν όλων αυτών, ο Σπάνιας υπήρξε ερωτευμένος με τον Tennessee Williams, όταν στα τέλη του ΄40 ο Κάρολος Κουν του είχε αναθέσει να τον μεταφράσει για το Θέατρο Τέχνης. Ο νευρωτικός Tennessee έγινε η αιτία που έφυγε για την Αμερική το 1952 και δεν ξαναγύρισε, υιοθετώντας μια απέχθεια που δεν θα εγκατέλειπε ποτέ του τόσο για τους Αμερικανούς και τον αμερικανικό τρόπο ζωής, όσο και για τους συμπατριώτες του, τους Έλληνες.Σίγουρα, ωστόσο, το αμερικανικό modus vivendi του ταίριαζε, εν αντιθέσει με τον Μάνο Χατζιδάκι που ως γνήσιος ευπατρίδης της ζωής δεν ήθελε νά'χει και πολλά πάρε - δώσε με διαταραγμένους τύπους σαν την περίπτωση του. 

Πρωτοπόρος ως αναρχικός, ο Σπάνιας μίλησε για τον διαχωρισμό Ελευθερίας και Αναρχίας, πολύ πριν την έλευση των σαρωτικών 60's στην ήπειρο που διάλεξε να ζήσει.

Μέχρι το τέλος σχεδόν, υπήρξε θιασώτης της διεύρυνσης της Συνείδησης μέσω των ψυχοτροπικών ναρκωτικών, να τον συναντά τώρα ο Timothy Leary και να τα λένε παρέα!

Νεανικός φίλος του Κώστα Ταχτσή, του Τάσου Λειβαδίτη, του Μιχάλη Κατσαρού! Αρνητής του Μάνου Χατζιδάκι και του πολύ…στρέιτ – κατ’ αυτόν – Τρίτου Προγράμματος που είχε φτιάξει!

Ο Νίκος Σπάνιας, τέλος, ένιωθε οργή, λύπη και αγανάκτηση που οι νεολαίοι των ελληνικών γραμμάτων τον αγνοούσαν παντελώς. Και ίσως έτσι να εξηγείται η αλληλογραφία του με τον Ανδρέα Ταρνανά στις αρχές του 1980.

Βιβλίο
2

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Μιχάλης Γκανάς: Ο ποιητής της συλλογικής μας μνήμης

Απώλειες / Μιχάλης Γκανάς (1944-2024): Ο ποιητής της συλλογικής μας μνήμης

«Ό,τι με βασανίζει κατά βάθος είναι η οριστική απώλεια ανθρώπων, τόπων και τρόπων και το ανέφικτο της επιστροφής». Ο σημαντικός Έλληνας ποιητής έφυγε σήμερα από τη ζωή σε ηλικία 80 ετών.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Το Πίσω Ράφι / Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Ο Έλληνας σκηνοθέτης μάζεψε από «το καλάθι των αχρήστων» όλες τις εμπειρίες του κι έφτιαξε την αυτοβιογραφία του, μια ζωντανή αφήγηση γεμάτη ιστορίες, συναντήσεις, αποφθέγματα και κρίσεις, λογοτεχνικές και σινεφίλ αναφορές.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: η ιστορία του underground περιοδικού «Ανοιχτή Πόλη»

Βιβλίο / «Ανοιχτή Πόλη»: Ένα από τα πιο επιδραστικά εναλλακτικά έντυπα της Ελλάδας

Οι δημιουργοί του Κώστας Μανδηλάς και Βλάσσης Ρασσιάς, καταγράφουν την πορεία του στο βιβλίο «Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: Η ιστορία του περιοδικού “Ανοιχτή Πόλη”».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η Ράνια Οικονομίδου διαβάζει το διήγημα «Η μεγαλύτερη λεία του Μινγκ» της Πατρίσια Χάισμιθ

Lifo Videos / Η Ράνια Οικονομίδου διαβάζει ένα διήγημα της Πατρίσια Χάισμιθ

«Η μεγαλύτερη λεία του Μινγκ»: Μια ιστορία έρωτα, αγάπης, αφοσίωσης, ανταγωνισμού, μίσους και φόνου μεταξύ ενός ζευγαριού και ενός σιαμέζικου γάτου, ένα μυστηριώδες διήγημα της δημιουργού των πιο σαγηνευτικών αντιηρώων.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Οι μικρές αριστουργηματικές σειρές των εκδοτών

Βιβλίο / Οι μικρές αριστουργηματικές σειρές των εκδοτών

Ολοένα περισσότερο διευρύνεται η τάση έκδοσης κλασικών και σπάνιων κειμένων σε μικρό μέγεθος που τοποθετούνται δίπλα στο ταμείο και συνιστούν την προσπάθεια ενός εκδοτικού οίκου να φέρει σπουδαία έργα στο ευρύ αναγνωστικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
I love Dick: Eίναι το βιβλίο της Κρις Κράους το πιο τολμηρό του αιώνα μας;

Βιβλίο / I love Dick: Eίναι το βιβλίο της Κρις Κράους το πιο τολμηρό του αιώνα μας;

Η θεωρητικός, εικαστικός, κριτικός, συγγραφέας και εκδότρια Κρις Κράους μπορεί να μην άλλαξε τα δεδομένα στον αγγλόφωνο κόσμο εκδίδοντας τα βιβλία των Γάλλων θεωρητικών αλλά προκάλεσε άπειρες συζητήσεις με το πρωτότυπο φεμινιστικό βιβλίο της.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η αρχή της ηδονής: Μια σουρεαλιστική, σέξι ιστορία στην καλοκαιρινή Ανάφη 

Βιβλίο / Η αρχή της ηδονής: Μια σουρεαλιστική, σέξι ιστορία στην καλοκαιρινή Ανάφη 

Ένα τολμηρό καλλιτεχνικό project έγινε η αφορμή για να κάνει ο εικαστικός René Habermacher ένα ταξίδι στη θάλασσα με πλήρωμα έξι ναύτες κι έναν καπετάνιο, απαθανατίζοντας μια σουρεαλιστική εμπειρία που κατέληξε σε ναυάγιο. Το βιβλίο «The Pleasure Principle» καταγράφει αυτό το ταξίδι μέσα από φωτογραφίες του René, κείμενα και εικαστικά έργα, σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έκδοση.
M. HULOT
Νίκος Μάντης «Το χιόνι του καλοκαιριού»

Το πίσω ράφι / Για τις απουσίες που μας κάνουν αργούς στα αισθήματα

Καλοκαίρι στην Πελοπόννησο, στη σκιά της δεκαετίας του ’80: ένα πληγωμένο παιδί, μια μητέρα που επιστρέφει αλλαγμένη και μυστικά που βαραίνουν τη σιωπή των ενηλίκων - αυτά ξετυλίγει ο Νίκος Α. Μαντής στο πρώτο του μυθιστόρημα.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Νέα βιβλία που περιμένουμε ως το τέλος του χρόνου, και κάποιες επανεκδόσεις

Fall Preview 2025 / 13 βιβλία που περιμένουμε ως το τέλος της χρονιάς

Ο πάντα επίκαιρος Καβάφης, νέα, σύγχρονα και παλιότερα ονόματα της λογοτεχνικής σκηνής και κάποιες ξεχωριστές επανεκδόσεις που δικαίως θα διεκδικήσουν χώρο στη βιβλιοθήκη όλων, βιβλιόφιλων και μη.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Εμανουέλ Καρέρ «Ένα ρωσικό μυθιστόρημα»

Το πίσω ράφι / Ένα επτασφράγιστο μυστικό που προκάλεσε αμηχανία και πάταγο

Προκλητικός, ωμός, συχνά σοκαριστικός, ο Εμανουέλ Καρέρ εξερευνά στο «Ένα ρωσικό μυθιστόρημα» το οικογενειακό του παρελθόν, φέρνοντας σε δύσκολη θέση ακόμα και τα πιο κοντινά του πρόσωπα.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ

σχόλια

1 σχόλια
Bosco,ψάχνω αλλά δεν βρίσκω:α)ποια ήταν η πρώτη του ποιητική συλλογή αφού πήγε στις ΗΠΑ;β)ποια θεωρείται η καλύτερή του;γ)η συλλογή Αμερική, είναι δική του πρωτότυπη συλλογή ή σύνολικά η δουλειά του στις ΗΠΑ;Thanx, προκαταβολικα:)
Φοβάμαι ότι δε μπορώ να σε κατατοπίσω, ΤΝΚΣ.Δεν δηλώνω ''αυθεντία'' στον Σπάνια, εξ ου και ξεκινάω το κείμενο λέγοντας πως τον ''γνώρισα'', μέσω μιας αλληλογραφίας.Από κει και πέρα η μοναδική ποιητική συλλογή του που έχω είναι το ''Μαύρο γάλα της αυγής'' (ωραιότατος τίτλος) από την Οδό Πανός του Γιώργου Χρονά. Πάντως, αν ψάξεις στο διαδίκτυο, στον ιστότοπο του poiein.gr και σε blogs, σαν το ''Tales from the other side of town'', ίσως και σε παλιά δυσεύρετα τεύχη του ''Αμφί'', όλο και κάποια στοιχεία παραπάνω θ' αποκομίσεις.Ακόμη κι αυτό το κείμενο που διάβασες εδώ, τό'χα πρωτοδημοσιεύσει στα ''Άσματα και Μιάσματα'' πριν από τέσσερα χρόνια.Ευχαριστώ.