Νίκος Σπάνιας: Sex & drugs & poetry

Νίκος Σπάνιας: Sex & drugs & poetry Facebook Twitter
2

Τον ποιητή Νίκο Σπάνια δεν τον συνάντησα ποτέ μου. Τον γνώρισα όμως μέσα από την αλληλογραφία του με τον Ανδρέα Ταρνανά στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Επρόκειτο για μια σειρά γραμμάτων που αντάλλαξαν Ταρνανάς και Σπάνιας τη δεκαετία του ΄80, τότε που ο πρώτος, νέος διηγηματογράφος, σκηνοθέτης και θεωρητικός του κινηματογράφου, είχε στείλει ένα διήγημα του στον δεύτερο.

Αυτό το διήγημα μιλούσε για έναν άνθρωπο μέσα στη γερμανική Κατοχή της Αθήνας, όπου ενώ όλοι πέθαιναν από ασιτία, αυτός πέθανε τελικά από την έλλειψη κοκαΐνης. Είχε πρωτοδημοσιευθεί στην τοπική εφημερίδα του Πενταλόφου Κοζάνης, τόπο καταγωγής του Ταρνανά. Όταν το έλαβε ο Σπάνιας, όχι μόνο το μετέφρασε στα αγγλικά, αλλά το δημοσίευσε στον Εθνικό Κήρυκα, την εφημερίδα της ελληνικής ομογένειας, ενώ το ανάγνωσε και από τη συχνότητα νεοϋρκέζικου ραδιοφωνικού σταθμού. Έκτοτε, οι δύο άνδρες ανάπτυξαν μία εξ αποστάσεως φιλία για αρκετά χρόνια, όχι τόσα μέχρι το θάνατο του ποιητή.

Πρωτοπόρος ως αναρχικός, ο Σπάνιας μίλησε για τον διαχωρισμό Ελευθερίας και Αναρχίας, πολύ πριν την έλευση των σαρωτικών 60's στην ήπειρο που διάλεξε να ζήσει.Μέχρι το τέλος σχεδόν, υπήρξε θιασώτης της διεύρυνσης της Συνείδησης μέσω των ψυχοτροπικών ναρκωτικών, να τον συναντά τώρα ο Timothy Leary και να τα λένε παρέα!

 

 

 

Ίσως μετά, γύρω στο ΄93 – ΄94 δηλαδή, τότε που ο Ταρνανάς πέταξε ολόκληρο το αρχείο του και ξεπούλησε τη βιβλιοθήκη του στους παλαιοπώλες, να κατάστρεψε μαζί και την αλληλογραφία του με τον Σπάνια. Είχα προλάβει να διαβάσω αρκετά από τα γράμματα του.

Σε κάποια απ' αυτά τού παραπονιόταν που δεν είχε συσπειρωθεί με τους Έλληνες ομοφυλόφιλους, εφόσον ζούσε στις ΗΠΑ όταν το κίνημα τους οργανωνόταν (σίγουρα ένα ζήτημα που ουδόλως θα ενδιέφερε τον Ταρνανά), ενώ σε μερικά άλλα εξέφραζε πικρία για τον Μάνο Χατζιδάκι που όταν ζούσε στη Νέα Υόρκη από το 1966 έως το ΄72 δεν τον είχε επισκεφτεί ποτέ του. Μέσα σ’ όλα αυτά, τα προσωπικά του, ο Σπάνιας έδινε συμβουλές στον νεαρό Ταρνανά για κάποιες μεταφράσεις του στον Rimbaud και στον Poe, που απ’ ότι θυμάμαι τελικά είχαν εκδοθεί από τον Αιγόκερω του Σολδάτου.

Νίκος Σπάνιας: Sex & drugs & poetry Facebook Twitter

Ήθελα από καιρό να κάνω ένα post για την περίπτωση του, που μπορεί σαφώς να μην είναι του διαμετρήματος ενός Νικόλα Κάλας, μα ασπάζομαι κι εγώ την άποψη του μακαρίτη Λεωνίδα Χρηστάκη να συγκινείται περισσότερο από τους αλήτες, τους ποιητές, τις πόρνες, τους πούστηδες, τους τρελούς και τα πρεζόνια, κατά δική του δήλωση! Και η αλήθεια είναι πως ο Νίκος Σπάνιας ήταν όλα αυτά μαζί:

Αλήτης, αν υποτεθεί πως αλητεία είναι να έχεις χεσμένη πατόκορφα κάθε ηθική και κάθε θεό!

Ποιητής και μάλιστα αφελής, καθώς μια ζωή περίμενε ότι η Σουηδική Ακαδημία θα του απονείμει Νόμπελ Λογοτεχνίας!

Πόρνη, αρσενική, που όπως έγραψε και ο Χρηστάκης στους Δικούς μας Άγιους, θεωρούσε τα χρήματα μεσίτη ανάμεσα στην κωλοτρυπίδα του και στους νεαρούς ισπανόφωνους επιβήτορες του!

"Πούστης παθιασμένος", αφού, πάλι συμφώνως με τον Χρηστάκη, πορτορικάνικα πέη σκάψανε ανάσα στα φρύδια του!

Πρεζόνι, επίσης, παραδομένος από τη δεκαετία του ΄60 αρχικώς στα παραισθησιογόνα και κατόπιν στην ηρωίνη!

Πέραν όλων αυτών, ο Σπάνιας υπήρξε ερωτευμένος με τον Tennessee Williams, όταν στα τέλη του ΄40 ο Κάρολος Κουν του είχε αναθέσει να τον μεταφράσει για το Θέατρο Τέχνης. Ο νευρωτικός Tennessee έγινε η αιτία που έφυγε για την Αμερική το 1952 και δεν ξαναγύρισε, υιοθετώντας μια απέχθεια που δεν θα εγκατέλειπε ποτέ του τόσο για τους Αμερικανούς και τον αμερικανικό τρόπο ζωής, όσο και για τους συμπατριώτες του, τους Έλληνες.Σίγουρα, ωστόσο, το αμερικανικό modus vivendi του ταίριαζε, εν αντιθέσει με τον Μάνο Χατζιδάκι που ως γνήσιος ευπατρίδης της ζωής δεν ήθελε νά'χει και πολλά πάρε - δώσε με διαταραγμένους τύπους σαν την περίπτωση του. 

Πρωτοπόρος ως αναρχικός, ο Σπάνιας μίλησε για τον διαχωρισμό Ελευθερίας και Αναρχίας, πολύ πριν την έλευση των σαρωτικών 60's στην ήπειρο που διάλεξε να ζήσει.

Μέχρι το τέλος σχεδόν, υπήρξε θιασώτης της διεύρυνσης της Συνείδησης μέσω των ψυχοτροπικών ναρκωτικών, να τον συναντά τώρα ο Timothy Leary και να τα λένε παρέα!

Νεανικός φίλος του Κώστα Ταχτσή, του Τάσου Λειβαδίτη, του Μιχάλη Κατσαρού! Αρνητής του Μάνου Χατζιδάκι και του πολύ…στρέιτ – κατ’ αυτόν – Τρίτου Προγράμματος που είχε φτιάξει!

Ο Νίκος Σπάνιας, τέλος, ένιωθε οργή, λύπη και αγανάκτηση που οι νεολαίοι των ελληνικών γραμμάτων τον αγνοούσαν παντελώς. Και ίσως έτσι να εξηγείται η αλληλογραφία του με τον Ανδρέα Ταρνανά στις αρχές του 1980.

2

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μπεν Γουίλσον: «Η χαοτική εικόνα της Αθήνας είναι το μυστικό της αντοχής και της επιτυχίας της»

Βιβλίο / Μπεν Γουίλσον: «Η χαοτική εικόνα της Αθήνας είναι το μυστικό της αντοχής της»

Από τη Βαβυλώνα ως την Αθήνα, ο διάσημος ιστορικός και συγγραφέας βλέπει τις πόλεις ως ζωντανούς οργανισμούς, όπου η ιστορία γράφεται από τους ανθρώπους και όχι από τα κτίρια – με δημόσιες διεκδικήσεις και αντιστάσεις στο gentrification.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
10 βιβλία που διαπνέονται από 10 ελληνικά νησιά και τόπους - από τις Σπέτσες και την Άνδρο ως την Κρήτη και τη Μύκονο

Βιβλίο / 10 βιβλία για 10 ελληνικά νησιά και τόπους - από τις Σπέτσες και την Άνδρο ως την Κρήτη και τη Μύκονο

Δεν είναι λίγα τα βιβλία που ξεδίπλωσαν και ενίοτε αποθέωσαν κρυφές ή φανερές μεριές της Ελλάδας και κατέληξαν να γίνουν συνώνυμα συγκεκριμένων τόπων. Από τις ονειρικές, σχεδόν ψυχεδελικές Σπέτσες στον Μάγο του Φόουλς μέχρι τη Μάνη του Φέρμορ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ocean Vuong: «Πίσω από τη βιτρίνα της χιπστεριάς κρύβεται ο φόβος»

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ / Ocean Vuong: «Πίσω από τη βιτρίνα της χιπστεριάς κρύβεται ο φόβος»

Ο Αυτοκράτορας της Χαράς είναι ένα λογοτεχνικό επίτευγμα. Ένα μεγάλο μυθιστόρημα με ιστορίες απλών ανθρώπων που τις σχέσεις τους ορίζουν η καλοσύνη και η αλληλεγγύη. Με αφορμή την κυκλοφορία του, ένας από τους πιο ταλαντούχους συγγραφείς της γενιάς του μιλάει για τη λογοτεχνία, τους ήρωές του, την queer ταυτότητα και την κατάσταση όπως διαμορφώνεται στην Αμερική του Τραμπ σε μια συνέντευξη-ποταμό.
M. HULOT
Η Λυδία Κονιόρδου διαβάζει τον μονόλογο της Λούλας Αναγνωστάκη «Ο oυρανός κατακόκκινος»

Lifo Videos / «Ιδού εγώ»: Η Λυδία Κονιόρδου ερμηνεύει το «Ουρανός Κατακόκκινος» της Λούλας Αναγνωστάκη στο LIFO.gr

O απολογισμός ζωής μιας γυναίκας που βλέπει γύρω της τον κόσμο να διαλύεται, η προσωπική εμπλοκή στη συλλογική μνήμη, μια ποιητική εκδοχή της δυστυχίας που γεννά η σύγχρονη πραγματικότητα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Τόπος συνάντησης για τη λογοτεχνία και τις ιδέες

Βιβλίο / Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων: Τόπος συνάντησης για τη λογοτεχνία και τις ιδέες

Με ένα πλούσιο πρόγραμμα με καλεσμένους από 16 χώρες και τιμώμενο πρόσωπο τον ποιητή Τίτο Πατρίκιο, το φετινό φεστιβάλ σημείωσε τη μεγαλύτερη προσέλευση στην ιστορία του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί μας γοητεύει ακόμα ο «Καβγατζής της Βρέστης»;

The Review / Γιατί μας γοητεύει ακόμα ο «Καβγατζής της Βρέστης»;

Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου, με αφορμή τη νέα έκδοση του έργου του Ζαν Ζενέ, εξετάζουν τους λόγους που μπορεί να μας αφορά ακόμα και σήμερα το θρυλικό βιβλίο του 1945. ― ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΤΟΛΜΗΡΗ ΓΛΩΣΣΑ
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
100 βιβλία που ξεχωρίσαμε για αυτό το καλοκαίρι

Βιβλίο / 100 βιβλία να διαβάσεις κάτω από ένα αρμυρίκι ή στην πόλη με το κλιματιστικό στο φούλ

Κλασική λογοτεχνία, σύγχρονοι συγγραφείς, δοκίμια, ιστορία, αυτοβελτίωση, βιβλία για το «μικρό» να μην είναι όλη την ώρα στο iPad. Kάτι για όλους για να περάσει όμορφα, ήσυχα και ποιοτικά το καλοκαίρι.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΔΡΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Βιβλίο / Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Τέτοιες μέρες πριν από πενήντα χρόνια, το γκρουπ έκανε το ντεμπούτο του στην σκηνή του θρυλικού κλαμπ CBGB στη Νέα Υόρκη, κι ένα νέο βιβλίο ακολουθεί την πορεία τους από τις πρώτες τους ημέρες μέχρι το είδος εκείνο της επιτυχίας που συνήθως έρχεται με τα δικά της προβλήματα
THE LIFO TEAM
Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Βιβλίο / Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Η Γαλλίδα κριτικός λογοτεχνίας της «Monde», Φλοράνς Νουαβίλ, στο «Μίλαν Κούντερα: Γράψιμο... Τι ιδέα κι αυτή!», αποκαλύπτει καίριες στιγμές και συγγραφικές αλήθειες του καλού της φίλου, αναιρώντας όλες τις κατηγορίες που συνδέονταν με το όνομά του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πάουλο Σκoτ

Βιβλίο / Πάουλο Σκoτ: «Στη Βραζιλία ο ρατσισμός είναι παντού, στη λογοτεχνία, στους στίχους της σάμπα»

Πότε ρεαλιστικό, πότε στρατευμένο, πότε αστυνομικής υφής, πότε μια τρελή και ξεκαρδιστική σάτιρα. Οι «Φαινότυποι» του Πάουλο Σκοτ είναι ένα αξιοσημείωτο βιβλίο. Μιλήσαμε με τον Βραζιλιάνο συγγραφέα για τη λογοτεχνία, την κατάσταση στη Βραζιλία και την αξία των λογοτεχνικών βραβείων.
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κώστας Σπαθαράκης, εκδότης.

Κώστας Σπαθαράκης / Κώστας Σπαθαράκης: «Δεν έχουμε αφηγήσεις για τις ερωτικές μας σχέσεις, για τα νιάτα μας»

Για τον άνθρωπο πίσω από τις εκδόσεις αντίποδες, το μεγαλύτερο όφελος ήταν ότι, ενώ του άρεσε να είναι χωμένος μέσα στα βιβλία – μια μοναχική και ίσως ναρκισσιστική συνήθεια –, στην πορεία έμαθε να τη μετατρέπει σε εργαλείο κοινωνικότητας και επαφής με τους γύρω του.
M. HULOT

σχόλια

1 σχόλια
Bosco,ψάχνω αλλά δεν βρίσκω:α)ποια ήταν η πρώτη του ποιητική συλλογή αφού πήγε στις ΗΠΑ;β)ποια θεωρείται η καλύτερή του;γ)η συλλογή Αμερική, είναι δική του πρωτότυπη συλλογή ή σύνολικά η δουλειά του στις ΗΠΑ;Thanx, προκαταβολικα:)
Φοβάμαι ότι δε μπορώ να σε κατατοπίσω, ΤΝΚΣ.Δεν δηλώνω ''αυθεντία'' στον Σπάνια, εξ ου και ξεκινάω το κείμενο λέγοντας πως τον ''γνώρισα'', μέσω μιας αλληλογραφίας.Από κει και πέρα η μοναδική ποιητική συλλογή του που έχω είναι το ''Μαύρο γάλα της αυγής'' (ωραιότατος τίτλος) από την Οδό Πανός του Γιώργου Χρονά. Πάντως, αν ψάξεις στο διαδίκτυο, στον ιστότοπο του poiein.gr και σε blogs, σαν το ''Tales from the other side of town'', ίσως και σε παλιά δυσεύρετα τεύχη του ''Αμφί'', όλο και κάποια στοιχεία παραπάνω θ' αποκομίσεις.Ακόμη κι αυτό το κείμενο που διάβασες εδώ, τό'χα πρωτοδημοσιεύσει στα ''Άσματα και Μιάσματα'' πριν από τέσσερα χρόνια.Ευχαριστώ.