Νίκος Σπάνιας: Sex & drugs & poetry

Νίκος Σπάνιας: Sex & drugs & poetry Facebook Twitter
2

Τον ποιητή Νίκο Σπάνια δεν τον συνάντησα ποτέ μου. Τον γνώρισα όμως μέσα από την αλληλογραφία του με τον Ανδρέα Ταρνανά στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Επρόκειτο για μια σειρά γραμμάτων που αντάλλαξαν Ταρνανάς και Σπάνιας τη δεκαετία του ΄80, τότε που ο πρώτος, νέος διηγηματογράφος, σκηνοθέτης και θεωρητικός του κινηματογράφου, είχε στείλει ένα διήγημα του στον δεύτερο.

Αυτό το διήγημα μιλούσε για έναν άνθρωπο μέσα στη γερμανική Κατοχή της Αθήνας, όπου ενώ όλοι πέθαιναν από ασιτία, αυτός πέθανε τελικά από την έλλειψη κοκαΐνης. Είχε πρωτοδημοσιευθεί στην τοπική εφημερίδα του Πενταλόφου Κοζάνης, τόπο καταγωγής του Ταρνανά. Όταν το έλαβε ο Σπάνιας, όχι μόνο το μετέφρασε στα αγγλικά, αλλά το δημοσίευσε στον Εθνικό Κήρυκα, την εφημερίδα της ελληνικής ομογένειας, ενώ το ανάγνωσε και από τη συχνότητα νεοϋρκέζικου ραδιοφωνικού σταθμού. Έκτοτε, οι δύο άνδρες ανάπτυξαν μία εξ αποστάσεως φιλία για αρκετά χρόνια, όχι τόσα μέχρι το θάνατο του ποιητή.

Πρωτοπόρος ως αναρχικός, ο Σπάνιας μίλησε για τον διαχωρισμό Ελευθερίας και Αναρχίας, πολύ πριν την έλευση των σαρωτικών 60's στην ήπειρο που διάλεξε να ζήσει.Μέχρι το τέλος σχεδόν, υπήρξε θιασώτης της διεύρυνσης της Συνείδησης μέσω των ψυχοτροπικών ναρκωτικών, να τον συναντά τώρα ο Timothy Leary και να τα λένε παρέα!

 

 

 

Ίσως μετά, γύρω στο ΄93 – ΄94 δηλαδή, τότε που ο Ταρνανάς πέταξε ολόκληρο το αρχείο του και ξεπούλησε τη βιβλιοθήκη του στους παλαιοπώλες, να κατάστρεψε μαζί και την αλληλογραφία του με τον Σπάνια. Είχα προλάβει να διαβάσω αρκετά από τα γράμματα του.

Σε κάποια απ' αυτά τού παραπονιόταν που δεν είχε συσπειρωθεί με τους Έλληνες ομοφυλόφιλους, εφόσον ζούσε στις ΗΠΑ όταν το κίνημα τους οργανωνόταν (σίγουρα ένα ζήτημα που ουδόλως θα ενδιέφερε τον Ταρνανά), ενώ σε μερικά άλλα εξέφραζε πικρία για τον Μάνο Χατζιδάκι που όταν ζούσε στη Νέα Υόρκη από το 1966 έως το ΄72 δεν τον είχε επισκεφτεί ποτέ του. Μέσα σ’ όλα αυτά, τα προσωπικά του, ο Σπάνιας έδινε συμβουλές στον νεαρό Ταρνανά για κάποιες μεταφράσεις του στον Rimbaud και στον Poe, που απ’ ότι θυμάμαι τελικά είχαν εκδοθεί από τον Αιγόκερω του Σολδάτου.

Νίκος Σπάνιας: Sex & drugs & poetry Facebook Twitter

Ήθελα από καιρό να κάνω ένα post για την περίπτωση του, που μπορεί σαφώς να μην είναι του διαμετρήματος ενός Νικόλα Κάλας, μα ασπάζομαι κι εγώ την άποψη του μακαρίτη Λεωνίδα Χρηστάκη να συγκινείται περισσότερο από τους αλήτες, τους ποιητές, τις πόρνες, τους πούστηδες, τους τρελούς και τα πρεζόνια, κατά δική του δήλωση! Και η αλήθεια είναι πως ο Νίκος Σπάνιας ήταν όλα αυτά μαζί:

Αλήτης, αν υποτεθεί πως αλητεία είναι να έχεις χεσμένη πατόκορφα κάθε ηθική και κάθε θεό!

Ποιητής και μάλιστα αφελής, καθώς μια ζωή περίμενε ότι η Σουηδική Ακαδημία θα του απονείμει Νόμπελ Λογοτεχνίας!

Πόρνη, αρσενική, που όπως έγραψε και ο Χρηστάκης στους Δικούς μας Άγιους, θεωρούσε τα χρήματα μεσίτη ανάμεσα στην κωλοτρυπίδα του και στους νεαρούς ισπανόφωνους επιβήτορες του!

"Πούστης παθιασμένος", αφού, πάλι συμφώνως με τον Χρηστάκη, πορτορικάνικα πέη σκάψανε ανάσα στα φρύδια του!

Πρεζόνι, επίσης, παραδομένος από τη δεκαετία του ΄60 αρχικώς στα παραισθησιογόνα και κατόπιν στην ηρωίνη!

Πέραν όλων αυτών, ο Σπάνιας υπήρξε ερωτευμένος με τον Tennessee Williams, όταν στα τέλη του ΄40 ο Κάρολος Κουν του είχε αναθέσει να τον μεταφράσει για το Θέατρο Τέχνης. Ο νευρωτικός Tennessee έγινε η αιτία που έφυγε για την Αμερική το 1952 και δεν ξαναγύρισε, υιοθετώντας μια απέχθεια που δεν θα εγκατέλειπε ποτέ του τόσο για τους Αμερικανούς και τον αμερικανικό τρόπο ζωής, όσο και για τους συμπατριώτες του, τους Έλληνες.Σίγουρα, ωστόσο, το αμερικανικό modus vivendi του ταίριαζε, εν αντιθέσει με τον Μάνο Χατζιδάκι που ως γνήσιος ευπατρίδης της ζωής δεν ήθελε νά'χει και πολλά πάρε - δώσε με διαταραγμένους τύπους σαν την περίπτωση του. 

Πρωτοπόρος ως αναρχικός, ο Σπάνιας μίλησε για τον διαχωρισμό Ελευθερίας και Αναρχίας, πολύ πριν την έλευση των σαρωτικών 60's στην ήπειρο που διάλεξε να ζήσει.

Μέχρι το τέλος σχεδόν, υπήρξε θιασώτης της διεύρυνσης της Συνείδησης μέσω των ψυχοτροπικών ναρκωτικών, να τον συναντά τώρα ο Timothy Leary και να τα λένε παρέα!

Νεανικός φίλος του Κώστα Ταχτσή, του Τάσου Λειβαδίτη, του Μιχάλη Κατσαρού! Αρνητής του Μάνου Χατζιδάκι και του πολύ…στρέιτ – κατ’ αυτόν – Τρίτου Προγράμματος που είχε φτιάξει!

Ο Νίκος Σπάνιας, τέλος, ένιωθε οργή, λύπη και αγανάκτηση που οι νεολαίοι των ελληνικών γραμμάτων τον αγνοούσαν παντελώς. Και ίσως έτσι να εξηγείται η αλληλογραφία του με τον Ανδρέα Ταρνανά στις αρχές του 1980.

2

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ντον Ντελίλο: «Άνθρωπος σε πτώση»

Το πίσω ράφι / «Άνθρωπος σε πτώση»: Το ρεαλιστικό έργο ενός από τους σπουδαιότερους εξερευνητές της μοντέρνας εποχής

Ο πολυβραβευμένος Ντον Ντελίλο γράφει για την ανάγκη των ανθρώπων να ανήκουν κάπου και να επικοινωνήσουν, όταν εισπράττουν από την Ιστορία οδύνη, απώλειες και χιλιάδες ερωτηματικά.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Αντώνης Καραμπατζός: Με έλκει ο μυθιστορηματικός κόσμος του Καραγάτση

The Book Lovers / Αντώνης Καραμπατζός: «Με έλκει ο μυθιστορηματικός κόσμος του Καραγάτση»

Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με τον καθηγητή Αστικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών Αντώνη Καραμπατζό για το πώς το έργο του Τζότζεφ Κόνραντ, του Φίλιπ Ρόθ ή η ποίηση του Κ.Π. Καβάφη ανοίγουν δρόμους στο συναίσθημα, στις ανθρώπινες σχέσεις και στην ιστορία.
THE LIFO TEAM
Ο θάνατος τής πήγαινε πολύ

Βιβλίο / Κάντι Ντάρλινγκ: Η συγκινητική ιστορία του τρανς ειδώλου και μούσας του Άντι Γουόρχολ

Η Κάντι Ντάρλινγκ προκαλούσε ανέκαθεν συμπάθεια και θαυμασμό, όχι τόσο για τα επιτεύγματά της στη σκηνή και τη μεγάλη οθόνη, όσο για την ομορφιά και την εύθραυστη αύρα της.
THE LIFO TEAM
Η Gen Z αγαπάει τη γιαγιά που πλέκει στο πανηγύρι του χωριού

The Happy Reader / Η Gen Z αγαπάει τη γιαγιά που πλέκει στο πανηγύρι του χωριού

Η Γενιά Ζ γράφει και διαβάζει, καταρρίπτοντας τα στερεότυπα. Βιογραφίες, ταξιδιωτικοί οδηγοί και υγεία οδηγούν τους Ευρωπαίους στα βιβλιοπωλεία. Οι γιοι του Μάρκες, Ροδρίγκο και Γκονζάλες, απολογούνται για το δικαίωμά τους στο έργο του πατέρα τους. Εκδοτικό γεγονός, η μετάφραση του πρώτου μυθιστορήματος του Τζέιμς Μπόλντουιν.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
«Teatro Grottesco»: Η γοτθική σκηνή της ζοφερής απελπισίας

Βιβλίο / «Teatro Grottesco»: Mια συλλογή σκοτεινών διηγημάτων από έναν μετρ του τρόμου

Κάποιοι ίσως τον γνωρίζουν από την πρώτη (και καλύτερη) σεζόν του «True Detective». Η βουτιά στις πλέον σκοτεινές πτυχές της υπαρξιακής φιλοσοφίας, η άκρως ζοφερή ατμόσφαιρα, η εικονοποιία που φλερτάρει με τη γοτθική αισθητική είναι χαρακτηριστικά του έργου του Τόμας Λιγκότι, η απουσία του οποίου από την ελληνική αγορά είναι τρανταχτή.
ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΤΣΑΠΡΑΪ́ΛΗΣ
Ακύλλας Καραζήσης: «Μου αρέσει η λογοτεχνία του Θανάση Βαλτινού γιατί δεν ξέρεις ποτέ τι είναι αλήθεια και τι ψέμα»

The Book Lovers / Ακύλλας Καραζήσης: «Μου αρέσει η λογοτεχνία του Θανάση Βαλτινού γιατί δεν ξέρεις τι είναι αλήθεια και τι ψέμα»

Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με τον ηθοποιό και σκηνοθέτη Ακύλλα Καραζήση για την αναγνωστική διαδρομή του, που ξεκινάει από τον «Τομ Σόγερ» και τη Θεσσαλονίκη, περνάει από τον ρομαντικό κόσμο της Χαϊδελβέργης και φτάνει στην Αθήνα του θεάτρου και των κειμένων.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Ιωάννα Τσιβάκου: «Δεν έχει χρόνο ο σημερινός άνθρωπος να γνωρίσει τον άλλον κι εδώ βρίσκεται η δυστυχία του»

Βιβλίο / Ιωάννα Τσιβάκου: «Δεν έχει χρόνο ο σημερινός άνθρωπος να γνωρίσει τον άλλον κι εδώ βρίσκεται η δυστυχία του»

Η συγγραφέας και ομότιμη καθηγήτρια Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου μιλά για την εποχή μας, τον χώρο της εκπαίδευσης και την ταυτότητα του νεοέλληνα.   
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Η άνοδος της δεξιάς συνδέεται με τις αποτυχίες της αριστεράς»

Βιβλίο / «Η άνοδος της δεξιάς συνδέεται με τις αποτυχίες της αριστεράς»

Ο Ντόναλντ Σασούν, ομότιμος καθηγητής Συγκριτικής Ευρωπαϊκής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου και άλλοτε στενός φίλος, συνεργάτης και επιμελητής των βιβλίων του Έρικ Χoμπσμπάουμ, μιλά στη LiFO.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η Κάλλας δεν ήταν τραγική φιγούρα και δεν εγκατέλειψε την καριέρα της για τον Ωνάση

Βιβλίο / Η Κάλλας δεν ήταν τραγική φιγούρα και δεν εγκατέλειψε την καριέρα της για τον Ωνάση

Η συγγραφέας του βιβλίου “Diva”, Ντέζι Γκούντγουιν, τονίζει με άρθρο της στον Guardian ότι το να χαρακτηρίζει κανείς τη ζωή της κορυφαίας τραγουδίστριας τραγική, σημαίνει ότι την αδικεί κατάφωρα.
THE LIFO TEAM
Η Θήβα που δεν ξέρουμε

Βιβλίο / Η Θήβα που δεν ξέρουμε

Ο Βρετανός ιστορικός Πολ Κάρτλετζ αποκαθιστά την ιστορική πόλη της αρχαιότητας που αντιμετώπιζαν υπεροπτικά οι Αθηναίοι. Δείχνει πώς τα θηβαϊκά θέματα επιβιώνουν στη σύγχρονη τέχνη, γράφει για τον Επαμεινώνδα που είχε έναν μόνο τραχύ μανδύα, παρουσιάζει την κοινωνία που δημιουργεί τον Ιερό Λόχο, ένα στρατιωτικό σώμα που αποτελείται αποκλειστικά από εραστές και ερώμενους.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ

σχόλια

1 σχόλια
Bosco,ψάχνω αλλά δεν βρίσκω:α)ποια ήταν η πρώτη του ποιητική συλλογή αφού πήγε στις ΗΠΑ;β)ποια θεωρείται η καλύτερή του;γ)η συλλογή Αμερική, είναι δική του πρωτότυπη συλλογή ή σύνολικά η δουλειά του στις ΗΠΑ;Thanx, προκαταβολικα:)
Φοβάμαι ότι δε μπορώ να σε κατατοπίσω, ΤΝΚΣ.Δεν δηλώνω ''αυθεντία'' στον Σπάνια, εξ ου και ξεκινάω το κείμενο λέγοντας πως τον ''γνώρισα'', μέσω μιας αλληλογραφίας.Από κει και πέρα η μοναδική ποιητική συλλογή του που έχω είναι το ''Μαύρο γάλα της αυγής'' (ωραιότατος τίτλος) από την Οδό Πανός του Γιώργου Χρονά. Πάντως, αν ψάξεις στο διαδίκτυο, στον ιστότοπο του poiein.gr και σε blogs, σαν το ''Tales from the other side of town'', ίσως και σε παλιά δυσεύρετα τεύχη του ''Αμφί'', όλο και κάποια στοιχεία παραπάνω θ' αποκομίσεις.Ακόμη κι αυτό το κείμενο που διάβασες εδώ, τό'χα πρωτοδημοσιεύσει στα ''Άσματα και Μιάσματα'' πριν από τέσσερα χρόνια.Ευχαριστώ.