Μπορεί ένα παλιό παραμύθι να εκφράσει προβληματισμούς του σήμερα και του αύριο;

Μπορεί ένα παραμύθι να εκφράσει προβληματισμούς του σήμερα και του αύριο; Facebook Twitter
Η ποίηση για μένα προσωπικά είναι μια σταθερά. Η υπενθύμιση της αρχής και μια πυξίδα για τον κόσμο.
0

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΘΕΣΗ της ποίησης στη σύγχρονη εποχή; Μπορεί ένα παραμύθι να εκφράσει προβληματισμούς του σήμερα και του αύριο; Η Κατερίνα Παούρη είναι εκπαιδευτικός και πρόσφατα έγραψε μια ποιητική συλλογή που φέρει τον τίτλο «Τα οστά της μνήμης» και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διάττων.

Συγχρόνως, διακρίθηκε με ένα παραμύθι της στην πρωτοβουλία του τμήματος των Ηνωμένων Εθνών για την Ισότητα των Φύλων και την ενδυνάμωση των Γυναικών, αποτέλεσμα της οποίας ήταν η δημιουργία μιας συλλογής είκοσι οκτώ παραμυθιών με τίτλο «Awake not sleeping: Reimagining fairy tales for a new generation». Συγγραφείς, ακτιβιστές και εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών ένωσαν τις φωνές τους και μέσω της δύναμης της αφήγησης θέλησαν να μιλήσουν για θέματα ελευθερίας, ισότητας και σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επηρεασμένη από τη «Χιονάτη», έγραψε μια ιστορία για την ομορφιά και μια διαφορετική εκδοχή για τη σχέση μητέρας - κόρης. 

Με αυτή την αφορμή τη συναντώ ένα πρωινό στο κέντρο της Αθήνας. Καταφθάνει με τα πολυσέλιδα σημειωματάριά της. Γράφει κάθε στιγμή και τα ποιήματά της είναι απόρροια εμπειριών, προβληματισμών, σκέψεων και ερωτημάτων. Το στοιχείο της μνήμης είναι πολύ έντονο στους στίχους της. Στη συνομιλία μας διακρίνω μια δημιουργική προσωπικότητα με διεισδυτική ματιά για διάφορα θέματα της πραγματικότητας. 

Φαίνεται πως αγαπώ τη σιωπή, γιατί τότε ακούω καλύτερα. Μάλλον χρειαζόταν η γραφή για να το δω καθαρά. Πώς αλλιώς άλλωστε θα έρθουν οι λέξεις στην επιφάνεια; Στη σιωπή υπάρχει χρόνος και διάρκεια για να στοχαστείς.

Μετά τη συνάντησή μας την περίμεναν οι μαθητές της στο Μαράσλειο. Το σχολείο για την ίδια είναι περιβάλλον μάθησης, τόπος συνάντησης και κυρίως κοινωνικός δεσμός, ένα παράθυρο ανοιχτό στον κόσμο. «Στην τάξη συζητώ διαρκώς με τους μαθητές για τα πάντα. Εκπλήσσομαι καθημερινά με τις απορίες, τις φιλοσοφικές ερωτήσεις τους, ενώ οι απαντήσεις τους δεν σταματούν ποτέ να με ξαφνιάζουν», μου λέει με ένα χαμόγελο ικανοποίησης. 

Στη συνέντευξη που ακολουθεί μιλά για την ποίηση, τα παραμύθια, την εκπαίδευση αλλά και τι θεωρεί σημαντικό στη ζωή. 

OSTA
Κατερίνα Παούρη, Τα Οστά της Μνήμης, εκδόσεις Διάττων

— Τι εποχή είναι αυτή που ζούμε; 
Ζοφερή, θα έλεγα. Ή μπορούμε να θέσουμε κι εμείς το ερώτημα «γιατί νοσεί η πόλις;». Άραγε, ποια είναι η απάντηση στο ερώτημα που κατατρέχει τον Οιδίποδα; Τι κάνουμε εμείς που, ενώ μάτια έχουμε, δεν βλέπουμε; Είναι αλήθεια ότι ζούμε σε μια γκρίζα εποχή που μας βαραίνει καθημερινά. Πανδημία, πόλεμος, βία, κατακλύζουν τη ζωή μας.   

— Ποια είναι η θέση της ποίησης στη σύγχρονη εποχή;
Η ποίηση για μένα προσωπικά είναι μια σταθερά. Η υπενθύμιση της αρχής και μια πυξίδα για τον κόσμο. Αν η θέση της στη σημερινή εποχή έχει μετακινηθεί, αυτό είναι ένα ακόμα σημάδι των καιρών που ζούμε.

— Τι είναι η ποίηση για σας;
Συντροφιά, νοήματα μέσα στην απλότητα.

— Τι χρειάζεται για να γραφτεί ποίηση; Ένα δυνατό συναίσθημα; Μια ανεξίτηλη εμπειρία; 
Δεν ξέρω. Πάθος, αέναο ψάξιμο μέσα στις λέξεις και διάβασμα. Είναι πραγματικά εντυπωσιακό αυτό που κάνει μια εμπειρία ανεξίτηλη. Τι είναι αυτό που θα εγγραφεί μέσα μας, σε τέτοιο βαθμό μερικές φορές που θα καθορίσει το είναι μας; Μόνο εκ των υστέρων το συνειδητοποιείς. Ρεταλάκια ανεξίτηλων στιγμών μάς συνθέτουν.

— Ποιους ποιητές ή ποιήτριες αγαπάτε και γιατί; 
Αγαπώ αρκετούς ποιητές και ποιήτριες που σε διάφορες περιόδους μού έχουν μιλήσει. Όμως ο Έντγκαρ Άλαν Πόε είναι ο πιο αγαπημένος πάντα, σε όλες τις εποχές. Να, για παράδειγμα, μια ανεξίτηλη εμπειρία. Και η «Οκτάνα» του Ανδρέα Εμπειρίκου.

— Στα ποιήματά σας φαίνεται να σας απασχολεί ιδιαίτερα το θέμα της σιωπής. Θα θέλατε να μας το εξηγήσετε; Είναι η σιωπή όμορφη σαν καλοκαιρινή ραστώνη;  
Το συνειδητοποίησα αφού τα έγραψα. Φαίνεται πως αγαπώ τη σιωπή, γιατί τότε ακούω καλύτερα. Μάλλον χρειαζόταν η γραφή για να το δω καθαρά. Πώς αλλιώς άλλωστε θα έρθουν οι λέξεις στην επιφάνεια; Στη σιωπή υπάρχει χρόνος και διάρκεια για να στοχαστείς.

awake
Η συλλογή «Awake not sleeping: Reimagining fairy tales for a new generation»

— Έχετε γράψει επίσης και ένα παραμύθι στα αγγλικά που διακρίθηκε από τον ΟΗΕ. Τι σημαίνει αυτό για σας προσωπικά; 
Είναι μια μεγάλη πρόκληση το να χρησιμοποιήσω τη δομή και την παράδοση ενός τόσο αγαπημένου αφηγηματικού είδους, όπως το παραμύθι, και να σκεφτώ στο πλαίσιο αυτής της νέας εκδοχής «τι είναι αυτό που συνθέτει τη σχέση μάνας-κόρης», «τι θέλει να αφήσει ως κληρονομιά», «τι συμβολίζει ο καθρέφτης». Φυσικά, όταν έμαθα πως επιλέχθηκε, ένιωσα χαρά. Το παραμύθι και η ποιητική συλλογή είναι τα πρώτα γραπτά μου που φτάνουν στον έξω κόσμο. Είναι μια κίνηση προς τα έξω, αλλά ταυτόχρονα σε στρέφει πάλι προς τον εαυτό σου. Ένιωσα και μεγάλη χαρά γιατί το παραμύθι ήταν μέρος μιας συλλογικής πρωτοβουλίας. 

— Στον κόσμο του παραμυθιού όλα είναι εφικτά; 
Ναι. Ακριβώς έτσι πρέπει να είναι στα παραμύθια. Μέσα από τους κινδύνους και τις προκλήσεις που πάντα υπάρχουν και μερικές φορές φαντάζουν αξεπέραστοι το παραμύθι σε μαθαίνει να αγωνίζεσαι και να αντιμετωπίζεις τον φόβο.

— Τι είναι αυτό που σας ώθησε να γίνεται εκπαιδευτικός;
Με συγκινεί η προσπάθεια που κάνει κάθε παιδί και με συναρπάζει πάντα η είσοδός του στη σχέση του με τη γνώση και τον κόσμο. Μήπως αυτό δεν είναι ένας σεβασμός απέναντι σε ένα πλάσμα ξεχωριστό και πολύτιμο, το οποίο προσπαθεί να τα καταφέρει και να βρει τη θέση του;

— Έχει αξία το επάγγελμα του εκπαιδευτικού σήμερα, σε μια περίοδο κυριαρχίας του διαδικτύου και της τεχνολογικής επανάστασης;
Κατά τη γνώμη μου, ναι, γιατί η μάθηση «ανθίζει» στο πλαίσιο της σχέσης με τον Άλλο. Αποτελεί μια σύνθετη λειτουργία και η επιθυμία για γνώση περνάει μέσα από την ομάδα. Πόσο ανάγκη έχουμε να ξαναβρούμε τους άλλους σήμερα;

— Τι θεωρείτε σημαντικό στη ζωή; 
Την αγάπη. Πάντα. Και το θάρρος.








 

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Βιβλίο / Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Δεν υπάρχει μελέτη για τον ελληνικό εθνικισμό που να μην έχει αναφορές στο έργο της. Η επανακυκλοφορία του βιβλίου της «Το “Πρότυπο Βασίλειο” και η Μεγάλη Ιδέα» από τις εκδόσεις Νήσος συνιστά αναμφίβολα εκδοτικό γεγονός.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Νίκος Μπακουνάκης: «Αυτή τη θέση δεν την παντρεύεσαι, ούτε είσαι θεός» ΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

Νίκος Μπακουνάκης / Νίκος Μπακουνάκης: «Αυτή τη θέση δεν την παντρεύεσαι, ούτε είσαι θεός»

Ο πρόεδρος του ΕΛΙΒΙΠ, στην πρώτη του συνέντευξη, μιλά στη LIFO για τους στόχους και τις δράσεις του ιδρύματος και για το προσωπικό του όραμα για το βιβλίο. Ποιος ο ρόλος των μεταφράσεων στην πολιτιστική διπλωματία και πώς θα αυξηθεί η φιλαναγνωσία; 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζόναθαν Κόου

I was there / Τζόναθαν Κόου: «Το να είσαι κυνικός δείχνει τεμπελιά στη σκέψη»

Ο διάσημος Βρετανός συγγραφέας βρέθηκε στην Αθήνα και μίλησε για τη συγγραφή ως «πολυτέλεια για λίγους», την εκλογή Τραμπ ως «έκφραση απόγνωσης» και τη «woke» κουλτούρα ως πράξη ενσυναίσθησης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πολ Όστερ (1947-2024): Ο Mr. Vertigo των ονειρικών μας κόσμων

Σαν σήμερα  / Πολ Όστερ: «Οι χαμένες ευκαιρίες αποτελούν μέρος της ζωής στον ίδιο βαθμό με τις κερδισμένες»

Σαν σήμερα 30 Απριλίου, το 2024 πεθαίνει ο σπουδαίος Αμερικανός συγγραφέας και μετρ της σύμπτωσης, που κατάφερε να συνδυάσει την προοπτική των άπειρων φανταστικών κόσμων με το ατελείωτο κυνήγι των ευκαιριών και τη νουάρ ατμόσφαιρα με τα πιο ανήκουστα αυτοβιογραφικά περιστατικά.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ηλίας Μαγκλίνης: «Η ανάκριση»

Το Πίσω Ράφι / «Γιατί δεν μου μιλάς ποτέ για τον εφιάλτη σου, μπαμπά;»

Η «Ανάκριση» του Ηλία Μαγκλίνη, ένα από τα πιο ενδιαφέροντα πεζά των τελευταίων χρόνων, φέρνει σε αντιπαράθεση έναν πατέρα που βασανίστηκε στη Χούντα με την κόρη του που «βασανίζεται» ως περφόρμερ στα χνάρια της Μαρίνα Αμπράμοβιτς.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Πέντε κλασικά έργα που πρέπει κανείς να διαβάσει

Βιβλίο / 5 κλασικά βιβλία που κυκλοφόρησαν ξανά σε νέες μεταφράσεις

Η κλασική λογοτεχνία παραμένει εξαιρετικά επίκαιρη, κι αυτό το αντιλαμβάνεται κανείς ανατρέχοντας στους τίτλους της πρόσφατης βιβλιοπαραγωγής και σε έργα των Τζόις, Κουτσί, Κάφκα, Αντρέγεφ και Τσβάιχ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Τάσος Θεοφίλου: «Η φυλακή είναι το LinkedΙn των παρανόμων» ή «Το πορνό και το Κανάλι της Βουλής είναι από τα πιο δημοφιλή θεάματα στη φυλακή»

Βιβλίο / Τάσος Θεοφίλου: «Όταν μυρίζω μακαρόνια με κιμά θυμάμαι τη φυλακή»

Με αφορμή το βιβλίο-ντοκουμέντο «Η φυλακή», ο Τάσος Θεοφίλου μιλά για την εμπειρία του εγκλεισμού, για τον αθέατο μικρόκοσμο των σωφρονιστικών ιδρυμάτων –μακριά απ’ τις εικόνες που αναπαράγουν σειρές και ταινίες– και για το πώς η φυλακή λειτουργεί σαν το LinkedIn των παρανόμων.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Michel Gaubert: Ο dj που βάζει μουσικές στα σημαντικότερα catwalks

Βιβλίο / Michel Gaubert: Ο dj που βάζει μουσικές στα σημαντικότερα catwalks

Chanel, Dior και πολλοί ακόμα οίκοι υψηλής ραπτικής «ντύνουν» τα shows τους με τη μουσική του. Στο «Remixed», την αυτοβιογραφία-παλίμψηστο των επιρροών και των εμμονών του, ο ενορχηστρωτής της σύγχρονης catwalk κουλτούρας μας ξεναγεί σε έναν κόσμο όπου μουσική και εικόνα γίνονται ένα.
ΣΤΕΛΛΑ ΛΙΖΑΡΔΗ
Ρωμανός ο Μελωδός: Ο ουρανόθρεφτος ποιητής του Θείου Δράματος

Βιβλίο / Ρωμανός ο Μελωδός: Ο ουρανόθρεφτος ποιητής του Θείου Δράματος

Λίγοι είναι οι ποιητικά γραμμένοι εκκλησιαστικοί στίχοι που δεν φέρουν τη σφραγίδα αυτού του ξεχωριστού υμνωδού και εκφραστή της βυζαντινής ποιητικής παράδοσης που τίμησαν οι σύγχρονοί μας ποιητές, από τον Οδυσσέα Ελύτη μέχρι τον Νίκο Καρούζο.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Τα 5 πιο σημαντικά βιβλία του Μάριο Βάργκας Λιόσα

Βιβλίο / Τα 5 πιο σημαντικά βιβλία του Μάριο Βάργκας Λιόσα

Η τελευταία μεγάλη μορφή της λατινοαμερικάνικης λογοτεχνίας που πίστευε πως «η λογοτεχνία μπορεί να αλλάξει την πραγματικότητα» έφυγε την Κυριακή σε ηλικία 89 ετών. Ξεχωρίσαμε πέντε από τα πιο αξιόλογα μυθιστορήματά του.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
bernhard schlink

Πίσω ράφι / «Φανταζόσουν ότι θα έβγαινες στη σύνταξη ως τρομοκράτης;»

Το μυθιστόρημα «Το Σαββατοκύριακο» του Μπέρνχαρντ Σλινκ εξετάζει τις ηθικές και ιδεολογικές συνέπειες της πολιτικής βίας και της τρομοκρατίας, αναδεικνύοντας τις αμφιλεγόμενες αντιπαραθέσεις γύρω από το παρελθόν και το παρόν.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Φοίβος Οικονομίδης

Βιβλίο / Φοίβος Οικονομίδης: «Είμαστε έτοιμοι ανά πάσα στιγμή να σπάσουμε σε χίλια κομμάτια»

Με αφορμή το νέο του βιβλίο «Γιακαράντες», ο Φοίβος Οικονομίδης, ένας από τους πιο χαρακτηριστικούς συγγραφείς της νεότερης γενιάς, μιλά για τη διάσπαση προσοχής, την αυτοβελτίωση, τα κοινωνικά δίκτυα, το βύθισμα στα ναρκωτικά και τα άγχη της γενιάς του.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Σερζ Τισερόν «Οικογενειακά μυστικά»

Το Πίσω Ράφι / «Το να κρατάμε ένα μυστικό είναι ό,τι πιο πολύτιμο και επικίνδυνο έχουμε»

Μελετώντας τις σκοτεινές γωνιές των οικογενειακών μυστικών, ο ψυχίατρος και ψυχαναλυτής Σερζ Τισερόν αποκαλύπτει τη δύναμη και τον κίνδυνο που κρύβουν καθώς μεταφέρονται από τη μια γενιά στην άλλη.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ