Μπορεί ένα παλιό παραμύθι να εκφράσει προβληματισμούς του σήμερα και του αύριο;

Μπορεί ένα παραμύθι να εκφράσει προβληματισμούς του σήμερα και του αύριο; Facebook Twitter
Η ποίηση για μένα προσωπικά είναι μια σταθερά. Η υπενθύμιση της αρχής και μια πυξίδα για τον κόσμο.
0

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΘΕΣΗ της ποίησης στη σύγχρονη εποχή; Μπορεί ένα παραμύθι να εκφράσει προβληματισμούς του σήμερα και του αύριο; Η Κατερίνα Παούρη είναι εκπαιδευτικός και πρόσφατα έγραψε μια ποιητική συλλογή που φέρει τον τίτλο «Τα οστά της μνήμης» και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διάττων.

Συγχρόνως, διακρίθηκε με ένα παραμύθι της στην πρωτοβουλία του τμήματος των Ηνωμένων Εθνών για την Ισότητα των Φύλων και την ενδυνάμωση των Γυναικών, αποτέλεσμα της οποίας ήταν η δημιουργία μιας συλλογής είκοσι οκτώ παραμυθιών με τίτλο «Awake not sleeping: Reimagining fairy tales for a new generation». Συγγραφείς, ακτιβιστές και εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών ένωσαν τις φωνές τους και μέσω της δύναμης της αφήγησης θέλησαν να μιλήσουν για θέματα ελευθερίας, ισότητας και σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επηρεασμένη από τη «Χιονάτη», έγραψε μια ιστορία για την ομορφιά και μια διαφορετική εκδοχή για τη σχέση μητέρας - κόρης. 

Με αυτή την αφορμή τη συναντώ ένα πρωινό στο κέντρο της Αθήνας. Καταφθάνει με τα πολυσέλιδα σημειωματάριά της. Γράφει κάθε στιγμή και τα ποιήματά της είναι απόρροια εμπειριών, προβληματισμών, σκέψεων και ερωτημάτων. Το στοιχείο της μνήμης είναι πολύ έντονο στους στίχους της. Στη συνομιλία μας διακρίνω μια δημιουργική προσωπικότητα με διεισδυτική ματιά για διάφορα θέματα της πραγματικότητας. 

Φαίνεται πως αγαπώ τη σιωπή, γιατί τότε ακούω καλύτερα. Μάλλον χρειαζόταν η γραφή για να το δω καθαρά. Πώς αλλιώς άλλωστε θα έρθουν οι λέξεις στην επιφάνεια; Στη σιωπή υπάρχει χρόνος και διάρκεια για να στοχαστείς.

Μετά τη συνάντησή μας την περίμεναν οι μαθητές της στο Μαράσλειο. Το σχολείο για την ίδια είναι περιβάλλον μάθησης, τόπος συνάντησης και κυρίως κοινωνικός δεσμός, ένα παράθυρο ανοιχτό στον κόσμο. «Στην τάξη συζητώ διαρκώς με τους μαθητές για τα πάντα. Εκπλήσσομαι καθημερινά με τις απορίες, τις φιλοσοφικές ερωτήσεις τους, ενώ οι απαντήσεις τους δεν σταματούν ποτέ να με ξαφνιάζουν», μου λέει με ένα χαμόγελο ικανοποίησης. 

Στη συνέντευξη που ακολουθεί μιλά για την ποίηση, τα παραμύθια, την εκπαίδευση αλλά και τι θεωρεί σημαντικό στη ζωή. 

OSTA
Κατερίνα Παούρη, Τα Οστά της Μνήμης, εκδόσεις Διάττων

— Τι εποχή είναι αυτή που ζούμε; 
Ζοφερή, θα έλεγα. Ή μπορούμε να θέσουμε κι εμείς το ερώτημα «γιατί νοσεί η πόλις;». Άραγε, ποια είναι η απάντηση στο ερώτημα που κατατρέχει τον Οιδίποδα; Τι κάνουμε εμείς που, ενώ μάτια έχουμε, δεν βλέπουμε; Είναι αλήθεια ότι ζούμε σε μια γκρίζα εποχή που μας βαραίνει καθημερινά. Πανδημία, πόλεμος, βία, κατακλύζουν τη ζωή μας.   

— Ποια είναι η θέση της ποίησης στη σύγχρονη εποχή;
Η ποίηση για μένα προσωπικά είναι μια σταθερά. Η υπενθύμιση της αρχής και μια πυξίδα για τον κόσμο. Αν η θέση της στη σημερινή εποχή έχει μετακινηθεί, αυτό είναι ένα ακόμα σημάδι των καιρών που ζούμε.

— Τι είναι η ποίηση για σας;
Συντροφιά, νοήματα μέσα στην απλότητα.

— Τι χρειάζεται για να γραφτεί ποίηση; Ένα δυνατό συναίσθημα; Μια ανεξίτηλη εμπειρία; 
Δεν ξέρω. Πάθος, αέναο ψάξιμο μέσα στις λέξεις και διάβασμα. Είναι πραγματικά εντυπωσιακό αυτό που κάνει μια εμπειρία ανεξίτηλη. Τι είναι αυτό που θα εγγραφεί μέσα μας, σε τέτοιο βαθμό μερικές φορές που θα καθορίσει το είναι μας; Μόνο εκ των υστέρων το συνειδητοποιείς. Ρεταλάκια ανεξίτηλων στιγμών μάς συνθέτουν.

— Ποιους ποιητές ή ποιήτριες αγαπάτε και γιατί; 
Αγαπώ αρκετούς ποιητές και ποιήτριες που σε διάφορες περιόδους μού έχουν μιλήσει. Όμως ο Έντγκαρ Άλαν Πόε είναι ο πιο αγαπημένος πάντα, σε όλες τις εποχές. Να, για παράδειγμα, μια ανεξίτηλη εμπειρία. Και η «Οκτάνα» του Ανδρέα Εμπειρίκου.

— Στα ποιήματά σας φαίνεται να σας απασχολεί ιδιαίτερα το θέμα της σιωπής. Θα θέλατε να μας το εξηγήσετε; Είναι η σιωπή όμορφη σαν καλοκαιρινή ραστώνη;  
Το συνειδητοποίησα αφού τα έγραψα. Φαίνεται πως αγαπώ τη σιωπή, γιατί τότε ακούω καλύτερα. Μάλλον χρειαζόταν η γραφή για να το δω καθαρά. Πώς αλλιώς άλλωστε θα έρθουν οι λέξεις στην επιφάνεια; Στη σιωπή υπάρχει χρόνος και διάρκεια για να στοχαστείς.

awake
Η συλλογή «Awake not sleeping: Reimagining fairy tales for a new generation»

— Έχετε γράψει επίσης και ένα παραμύθι στα αγγλικά που διακρίθηκε από τον ΟΗΕ. Τι σημαίνει αυτό για σας προσωπικά; 
Είναι μια μεγάλη πρόκληση το να χρησιμοποιήσω τη δομή και την παράδοση ενός τόσο αγαπημένου αφηγηματικού είδους, όπως το παραμύθι, και να σκεφτώ στο πλαίσιο αυτής της νέας εκδοχής «τι είναι αυτό που συνθέτει τη σχέση μάνας-κόρης», «τι θέλει να αφήσει ως κληρονομιά», «τι συμβολίζει ο καθρέφτης». Φυσικά, όταν έμαθα πως επιλέχθηκε, ένιωσα χαρά. Το παραμύθι και η ποιητική συλλογή είναι τα πρώτα γραπτά μου που φτάνουν στον έξω κόσμο. Είναι μια κίνηση προς τα έξω, αλλά ταυτόχρονα σε στρέφει πάλι προς τον εαυτό σου. Ένιωσα και μεγάλη χαρά γιατί το παραμύθι ήταν μέρος μιας συλλογικής πρωτοβουλίας. 

— Στον κόσμο του παραμυθιού όλα είναι εφικτά; 
Ναι. Ακριβώς έτσι πρέπει να είναι στα παραμύθια. Μέσα από τους κινδύνους και τις προκλήσεις που πάντα υπάρχουν και μερικές φορές φαντάζουν αξεπέραστοι το παραμύθι σε μαθαίνει να αγωνίζεσαι και να αντιμετωπίζεις τον φόβο.

— Τι είναι αυτό που σας ώθησε να γίνεται εκπαιδευτικός;
Με συγκινεί η προσπάθεια που κάνει κάθε παιδί και με συναρπάζει πάντα η είσοδός του στη σχέση του με τη γνώση και τον κόσμο. Μήπως αυτό δεν είναι ένας σεβασμός απέναντι σε ένα πλάσμα ξεχωριστό και πολύτιμο, το οποίο προσπαθεί να τα καταφέρει και να βρει τη θέση του;

— Έχει αξία το επάγγελμα του εκπαιδευτικού σήμερα, σε μια περίοδο κυριαρχίας του διαδικτύου και της τεχνολογικής επανάστασης;
Κατά τη γνώμη μου, ναι, γιατί η μάθηση «ανθίζει» στο πλαίσιο της σχέσης με τον Άλλο. Αποτελεί μια σύνθετη λειτουργία και η επιθυμία για γνώση περνάει μέσα από την ομάδα. Πόσο ανάγκη έχουμε να ξαναβρούμε τους άλλους σήμερα;

— Τι θεωρείτε σημαντικό στη ζωή; 
Την αγάπη. Πάντα. Και το θάρρος.








 

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

100 βιβλία που ξεχωρίσαμε για αυτό το καλοκαίρι

Βιβλίο / 100 βιβλία να διαβάσεις κάτω από ένα αρμυρίκι ή στην πόλη με το κλιματιστικό στο φούλ

Κλασική λογοτεχνία, σύγχρονοι συγγραφείς, δοκίμια, ιστορία, αυτοβελτίωση, βιβλία για το «μικρό» να μην είναι όλη την ώρα στο iPad. Kάτι για όλους για να περάσει όμορφα, ήσυχα και ποιοτικά το καλοκαίρι.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΔΡΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Βιβλίο / Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Τέτοιες μέρες πριν από πενήντα χρόνια, το γκρουπ έκανε το ντεμπούτο του στην σκηνή του θρυλικού κλαμπ CBGB στη Νέα Υόρκη, κι ένα νέο βιβλίο ακολουθεί την πορεία τους από τις πρώτες τους ημέρες μέχρι το είδος εκείνο της επιτυχίας που συνήθως έρχεται με τα δικά της προβλήματα
THE LIFO TEAM
Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Βιβλίο / Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Η Γαλλίδα κριτικός λογοτεχνίας της «Monde», Φλοράνς Νουαβίλ, στο «Μίλαν Κούντερα: Γράψιμο... Τι ιδέα κι αυτή!», αποκαλύπτει καίριες στιγμές και συγγραφικές αλήθειες του καλού της φίλου, αναιρώντας όλες τις κατηγορίες που συνδέονταν με το όνομά του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πάουλο Σκoτ

Βιβλίο / Πάουλο Σκoτ: «Στη Βραζιλία ο ρατσισμός είναι παντού, στη λογοτεχνία, στους στίχους της σάμπα»

Πότε ρεαλιστικό, πότε στρατευμένο, πότε αστυνομικής υφής, πότε μια τρελή και ξεκαρδιστική σάτιρα. Οι «Φαινότυποι» του Πάουλο Σκοτ είναι ένα αξιοσημείωτο βιβλίο. Μιλήσαμε με τον Βραζιλιάνο συγγραφέα για τη λογοτεχνία, την κατάσταση στη Βραζιλία και την αξία των λογοτεχνικών βραβείων.
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κώστας Σπαθαράκης, εκδότης.

Κώστας Σπαθαράκης / Κώστας Σπαθαράκης: «Δεν έχουμε αφηγήσεις για τις ερωτικές μας σχέσεις, για τα νιάτα μας»

Για τον άνθρωπο πίσω από τις εκδόσεις αντίποδες, το μεγαλύτερο όφελος ήταν ότι, ενώ του άρεσε να είναι χωμένος μέσα στα βιβλία – μια μοναχική και ίσως ναρκισσιστική συνήθεια –, στην πορεία έμαθε να τη μετατρέπει σε εργαλείο κοινωνικότητας και επαφής με τους γύρω του.
M. HULOT
Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού

Βιβλίο / Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού»

Ο πολυβραβευμένος Κολομβιανός συγγραφέας μιλά στη LiFO για τη βία που στοιχειώνει τη χώρα του, τη δύναμη της λογοτεχνίας να ανασύρει όσα κρύβει η Ιστορία, αλλά και για την αρχαιοελληνική φιλοσοφία ως σταθερή επιρροή του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
H Gen Z όχι μόνο διαβάζει αλλά συγχρόνως αλλάζει και την ίδια την έννοια της ανάγνωσης

Βιβλίο / Η Gen Z δεν διαβάζει απλώς· επαναπροσδιορίζει την ανάγνωση

Οι εκπρόσωποι αυτής της γενιάς λατρεύουν την απόδραση, παίρνουν την λεγόμενη fan fiction τόσο σοβαρά όσο και τη λίστα Booker, αναβιώνουν κλασικά βιβλία από την Τζέιν Όστεν έως τον Ντοστογιέφσκι και μοιράζονται ιστορίες στις δικές τους κοινότητες.
THE LIFO TEAM
Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Βιβλίο / Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Ο Πέρσιβαλ Έβερετ έγραψε ένα άκρως επίκαιρο, δεδομένων των τελευταίων ημερών, βιβλίο, που ταυτόχρονα φιλοδοξεί να καταστεί κλασικό, για τον ρατσισμό και τη χαμένη ανθρωπιά, και κέρδισε το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας των ΗΠΑ και το Πούλιτζερ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη, κιθαρίστα και σκιτσογράφο Κώστα Μπέζο, που ξαναγράφει την ιστορία της Ελλάδας πριν από το 1940

Βιβλίο / «Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη Κώστα Μπέζο

Τη δεκαετία του ’30 άνθισε στην Ελλάδα ένα μουσικό είδος «διαφυγής» από τη σκληρή πραγματικότητα, οι χαβάγιες. Ο Κώστας Μπέζος, αινιγματική μορφή μέχρι πρόσφατα και σημαντικός ρεμπέτης και σκιτσογράφος, έγραψε μια ανείπωτη ιστορία, διαφορετική από αυτή που η επίσημη ιστορία έχει καταγράψει για την εποχή του Μεσοπολέμου.  
M. HULOT
Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Βιβλίο / Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Η Καταλανή συγγραφέας, που έχει εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς της σύγχρονης queer λογοτεχνίας, μεταφράζεται παγκοσμίως και τη θαυμάζει ο Αλμοδόβαρ, μιλά στη LiFO για το τι σημαίνει να ζεις ελεύθερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Βιβλίο / Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Το πρώτο βιβλίο του Φάνη Παπαδημητρίου είναι μια συγκινητική εξομολόγηση για το ατύχημα στα 19 του που τον καθήλωσε σε αμαξίδιο, την πάλη του με τον τζόγο και τον αγώνα που έδωσε να ξαναφτιάξει τη ζωή του «μετά το τσουνάμι που ήρθε και τα σάρωσε όλα».
M. HULOT
«Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Το πίσω ράφι  / «Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Πιστή στην κλασική μορφή του μυθιστορήματος, αλλά ταυτόχρονα ανατρεπτική και μεταμοντέρνα, η καυστική σάτιρα του Τζόναθαν Κόου για τη βρετανική άρχουσα τάξη των αρχών της δεκαετίας του ’90 διαβάζεται μονορούφι.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ