«Κάμπος»: Ένα πρωτότυπο βιβλίο για το μαγικό τοπόσημο της Χίου

Ο «Κάμπος» της Χίου: μια διαφορετική τοπογραφία Facebook Twitter
Ακόμα και ο καρπός που ουσιαστικά συνιστά το οντολογικό στοιχείο του Κάμπου, το πορτοκάλι, δείχνει να διατηρεί την παράδοξη αυτή, διπλή, τρομακτική και συνάμα λυτρωτική υπόσταση.
0

Αρκεί μια εικόνα ή κάποιες ξεφτισμένες αναφορές για να στηθούν οι μηχανισμοί της μνήμης και να ξεκινήσουν μοναδικές περιπέτειες της σκέψης, σε ένα νοερό ταξίδι που πολλές φορές μοιάζει πολύ πιο ισχυρό από το πραγματικό. Αν η φυγή και οι στοχαστικές περιπλανήσεις του Μπένγιαμιν γέννησαν τον κεντρικό φιλοσοφικό μηχανισμό του πλάνητα, αντίστοιχα οι βιωματικές εμπειρίες του Ζέμπαλντ διαμόρφωσαν μια διαφορετική οπτική για τον τρόπο που λειτουργεί ο μηχανισμός της μνήμης και της περιπλάνησης.

Μέσα από τα φαντάσματα, τα θραύσματα και ό,τι ξεφεύγει από το προφανές πεδίο της αφήγησης, μέσα από τέτοιου είδους φιλοσοφικές περιπλανήσεις, κινητοποιούνται ιστορίες που αφήνουν ανοιχτά όλα τα ενδεχόμενα ανάμεσα στη γραφή και το θέμα της. Και αυτό φαίνεται ενίοτε πιο ισχυρό και από το ίδιο το ταξίδι, διαμορφώνοντας ένα διαφορετικό είδος αφηγηματικής καταγραφής και βιωματικής αποτύπωσης (μια άλλη αντίστοιχη περίπτωση είναι τα παιχνίδια της μνήμης στο έργο της Λισπέκτορ). 

Αναζητώντας ανάλογες περιπλανήσεις/περιηγήσεις/φαντασιοκοπίες στο σύγχρονο ελληνικό σύμπαν, ανακαλύψαμε τον πολυδιάστατο «Κάμπο» ενός Έλληνα φωτογράφου, ανθρωπολόγου και ταξιδευτή, του Στρατή Βογιατζή (εκδόσεις Άγρα), ο οποίος μέσα από τη χρήση σουρεαλιστικών φωτογραφιών και υβριδικών κειμένων μάς οδηγεί σε μια άλλη προσέγγιση της ταυτότητας του Κάμπου της Χίου.

Στο πρωτότυπο αυτό βιβλίο, ο Κάμπος αποκαλύπτεται ως ένας κλειστός μικρόκοσμος, που μοιράζεται με τρόπο τελετουργικό τα δικά του ερμητικά μυστικά, και ταυτόχρονα ως ένα πολυδιάστατο σύμπαν που απλώνεται πέρα από τα σύνορα, φέρνοντας κοντά διαφορετικές επιρροές και αποκαλύψεις − βλέπε φραγκικές επιρροές και ελληνική εντοπιότητα.

Σε αυτό τον περίεργο βιταλισμό που καταργεί ακόμα και τα όρια του ζωικού και του ανθρώπινου με τον τρόπο της πιο αλλόκοτης καφκικής παραβολής, ενώνοντας ετερόκλητες εικόνες και είδη, ο συγγραφέας γίνεται μια περίεργη Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων, μετατρέποντας τον Κάμπο στον δικό του γοητευτικό γρίφο για γερούς λύτες.

Αρκεί, επίσης, μια στροφή του βλέμματος από τα ζώα που κυκλοφορούν μέσα στον κάμπο −γουρούνια, παγόνια, κότες, αλεπούδες− προς τους ανθρώπους και από τα εξωτικά και τα αλλόκοτα πλάσματα της φαντασίας στα κτίρια και τα σημαντικά αντικείμενα −υπερυψωμένες μάντρες, πηγάδια− για να μετατοπιστεί η συγγραφική μέριμνα και να φανεί μια άλλη, πιο ουσιαστική πλευρά του Κάμπου, στην πιο μαγική του διάσταση.

Στόχος του φωτογράφου-παρατηρητή δεν είναι, εν προκειμένω, μια ιστορική καταγραφή όλων όσα συμβαίνουν στον Κάμπο και δη από τη θέση του προνομιακού υποκειμένου, αλλά μια μετατόπιση του βλέμματος προς αυτό που διαφεύγει και μετατρέπεται σε αφορμή για αποσπασματική μνήμη, για να καταλήξει στη μεταμόρφωση −σάμπως αυτό δεν έκαναν οι ποιητές και παραμυθάδες που πέρασαν από τον ίδιο τόπο;− και σε μια ριζωματική, κατά τον Ντελέζ, χαρτογράφηση των κρυμμένων συνδέσεων − ακόμα και σε μια μόνιμη παρεκτροπή από αυτό που φαίνεται να είναι απτό, υλικό και πανταχού παρόν. 

Ο «Κάμπος» της Χίου Facebook Twitter
Στόχος του φωτογράφου-παρατηρητή δεν είναι, εν προκειμένω, μια ιστορική καταγραφή όλων όσα συμβαίνουν στον Κάμπο και δη από τη θέση του προνομιακού υποκειμένου, αλλά μια μετατόπιση του βλέμματος προς αυτό που διαφεύγει και μετατρέπεται σε αφορμή για αποσπασματική μνήμη.

Πραγματικός και ουσιαστικός πρωταγωνιστής της αφήγησης γίνεται ως εκ τούτου όχι η ύπαρξη, ως ένα κυρίαρχο υποκείμενο που κατέχει την αλήθεια, αλλά ο χρόνος της ύπαρξης που διατρέχει και ανακαλύπτει τα κρυφά σημεία του Κάμπου και τις στιγμές της προσωπικής οδύσσειας.

Σε όλες αυτές τις διαφορετικές εκφάνσεις του εγώ, που φανερώνονται μέσα από στιγμές, καταργείται η παντοδύναμη επικράτεια και επιτρέπεται να εγγραφούν και να μιλήσουν επάνω του οι μνήμες. Σαν να θέλει ο αφηγητής να σταματήσει τη στιγμή, αλλά αυτή να μεταμορφώνεται σε κάτι άλλο, να δέχεται την επίδρασή της για να γίνει άλλοτε ένας ανόργανος και οργανικός κόσμος και άλλοτε μια απτή λεπτομέρεια:

ΚΑΜΠΟΣ
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ. Στρατής Βογιατζής, Κάμπος, Εκδόσεις: Άγρα
Σελίδες: 168

«Περπατώντας πάνω στα σάπια πορτοκάλια και στο υγρό χώμα, λάμβανα μέρος σε αυτή την αργή κομποστοποίηση όπου τα βακτήρια, οι μύκητες και τα μικρόβια αποσυνέθεταν σταδιακά τα οργανικά και ανόργανα σημεία γύρω μου. Η εντροπία της ζύμωσης μετέβαλλε τους όγκους των σωμάτων, με τέτοιον τρόπο που ήταν αδύνατον να διατηρηθούν στην αρχική τους κατάσταση. Έβλεπα τους κορμούς των δέντρων άλλοτε να μικραίνουν και άλλοτε να μεγαλώνουν υπερβολικά, τον χώρο γύρω μου να καμπυλώνεται και τον χρόνο να επιβραδύνεται απότομα. Το περιβόλι διαστελλόταν, γεννώντας αμέτρητους παράλληλους κλώνους περιβολιών, και συστελλόταν μέχρι να μικρύνει τόσο ώστε να περιέχεται στον πυρήνα του κουκουτσιού ενός πορτοκαλιού. Το σώμα μου αναμειγνυόταν με το περιβάλλον σαν να υπόκειμαι σε ένα παράξενο είδος ομοιομορφισμού, με το δέρμα μου να αποκτά το σκούρο χρώμα των κορμών, και τα χέρια μου να διατρέχονται από τις κυτταρικές ίνες των φύλλων των πορτοκαλιών». 

Σε αυτό τον περίεργο βιταλισμό που καταργεί ακόμα και τα όρια του ζωικού και του ανθρώπινου με τον τρόπο της πιο αλλόκοτης καφκικής παραβολής, ενώνοντας ετερόκλητες εικόνες και είδη, ο συγγραφέας γίνεται μια περίεργη Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων, μετατρέποντας τον Κάμπο στον δικό του γοητευτικό γρίφο για γερούς λύτες.

Άλλοτε οι περιγραφές μοιάζουν με μια παρτίδα σκάκι που σε καθιστά συνένοχο, απαιτώντας να ανιχνεύσεις τις παράδοξες συνδέσεις, ενώνοντας τις ιστορίες μεταξύ τους −όπως αυτές του Πλωτίνου Ροδοκανάκη που είναι ο αθέατος συμπρωταγωνιστής του βιβλίου− και άλλοτε φαντάζουν σαν όμορφα παραμύθια που δεν αργούν να μετατραπούν σε θρίλερ.

Άλλωστε, σε καμία περίπτωση η παιδική μνήμη δεν είναι ένα ευχάριστο πισωγύρισμα στην εποχή της αθωότητας, αλλά ένα τρομακτικό πέρασμα σε ένα απρόσμενο μομέντουμ που ενίοτε συνδέεται με την ξαφνική θανάτωση ενός ζώου ή με τη συνειδητοποίηση του αναπόφευκτου της ζωής: αντίστοιχα, η βεγγέρα στην επιβλητική τραπεζαρία του αφεντικού δεν αργεί να μετατραπεί από ένα ωραίο σουαρέ με τη συνοδεία γλυκού και το παραδοσιακό κέρασμα σε σκηνή από θρίλερ του Κορτάσαρ.

Ο Κάμπος έχει αυτή την ιδιοσυστασία, να μετατρέπεται από πεδίο φανταστικών επιδιώξεων με εμπορικές επιτυχίες και καλλιτεχνικά επιτεύγματα σε ένα φασματικό μέρος γεμάτο στοιχειά, εφιάλτες και φαντάσματα. 

Ο «Κάμπος» της Χίου Facebook Twitter
Στο πρωτότυπο αυτό βιβλίο, ο Κάμπος αποκαλύπτεται ως ένας κλειστός μικρόκοσμος, που μοιράζεται με τρόπο τελετουργικό τα δικά του ερμητικά μυστικά, και ταυτόχρονα ως ένα πολυδιάστατο σύμπαν που απλώνεται πέρα από τα σύνορα.

Ανιχνεύοντας επομένως όλες αυτές τις υπόγειες, λεπτές συναρμογές και αντιθέσεις, η αφήγηση δεν μετατρέπει τις ιστορίες του «Κάμπου» σε ηθοπλαστικές αφηγήσεις αλλά σε παραβολές της σκιάς, σε συμβάντα ενός περίεργου λήθαργου όπου οι άνθρωποι γίνονται ένα με τα αντικείμενα, σχεδόν εξαϋλώνονται από αυτά και καθίστανται μια παράδοξη υπόγεια σύλληψη που φτάνει στη διαισθητική νόηση των πραγμάτων.

Ο ομοιομορφισμός που τρυπώνει στην καρδιά της αφήγησης έχει ακριβώς αυτό τον παράξενο ρόλο. Ακόμα και ο καρπός που ουσιαστικά συνιστά το οντολογικό στοιχείο του Κάμπου, το πορτοκάλι, δείχνει να διατηρεί την παράδοξη αυτή, διπλή, τρομακτική και συνάμα λυτρωτική υπόσταση − το double bind, όπως συνηθίζει να λέγεται στη λογοτεχνία: «Το πορτοκάλι δεν είναι φρούτο, αλλά μια ευχή που τυλίχτηκε σε πορτοκαλί χρώμα για να φέρει καλή τύχη στους ανθρώπους. Σε ένα περιβόλι του Κάμπου άμα βρεθείς, όλα θα πάνε καλά και δεν χρειάζεται να ανησυχείς. Πρόσεχε, όμως, γιατί η ευλογία αυτή μπορεί να γυρίσει σε κατάρα». 

Ο «Κάμπος» της Χίου Facebook Twitter
Ο Κάμπος έχει αυτή την ιδιοσυστασία, να μετατρέπεται από πεδίο φανταστικών επιδιώξεων με εμπορικές επιτυχίες και καλλιτεχνικά επιτεύγματα σε ένα φασματικό μέρος γεμάτο στοιχειά, εφιάλτες και φαντάσματα. 

Συμπερασματικά μιλώντας, το διπλό αυτό παιχνίδι της ευλογίας και κατάρας που απλώνεται πάνω από τον Κάμπο, του ανοιχτού τραύματος που μοιάζει να αποτελεί μια πυξίδα για τον επόμενο βίο, φέρει εντός του αποσπασματικές μνήμες, ξεριζωμούς, σφαγές αλλά και υψηλές επιδιώξεις που περιπλέκονται μοναδικά, δίνοντας τη δυνατότητα να εισχωρήσουν όλα τα αλλόκοτα φάσματα της φαντασίας.

Και εδώ ακριβώς έγκειται η γοητεία του βιβλίου: αν ο Κάμπος ήταν απλός τόπος ευτυχίας, ένας μικρός παράδεισος, ο συγγραφέας-ποιητής δεν θα μπορούσε με τον τρόπο του Ομήρου στην αρχή να επικαλεστεί τις μούσες για να τον προστατεύσουν από τα αλλόκοτα πλάσματα της φαντασίας ή να τα αφήσουν να περιπλανηθούν ελεύθερα σε αυτή την τόσο οικεία terra icognita του ανεξάντλητου καταγωγικού τόπου.

Σαν την οικογένεια Άσμπερι από τους «Δακτύλιους του Κρόνου» του Ζέμπαλντ, με τις τρεις ράφτρες που ξηλώνουν ό,τι έχουν κεντήσει το προηγούμενο βράδυ, έτσι και κάποιοι συγγραφείς ξέρουν πως δεν θα συνηθίσουν ποτέ να ζουν πάνω στη γη με τον τρόπο των άλλων, αφού γνωρίζουν ότι πρέπει κάθε μέρα να επανευφεύρουν τη ζωή από την αρχή μέσω της αφήγησης. Αρκεί κάποιοι από αυτούς να μπορούν να είναι ευρηματικοί, ξεκινώντας το αφηγηματικό παιχνίδι από το κέντρο ενός απέραντου περιβολιού, όπως ο Στρατής Βογιατζής. 

Ο «Κάμπος» της Χίου Facebook Twitter

Αγοράστε το βιβλίο εδώ. 



 

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Lifo Videos / «Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Η Αγλαΐα Παππά διαβάζει ένα απόσπασμα από τις βέβηλες και αμφιλεγόμενες «120 Μέρες των Σοδόμων» του Μαρκησίου ντε Σαντ, ένα βιβλίο αναγνωρισμένο πλέον ως αξεπέραστο λογοτεχνικό αριστούργημα και χαρακτηρισμένο ως «εθνικός θησαυρός» της Γαλλίας.
THE LIFO TEAM
Το «προπατορικό αμάρτημα» του Τζο Μπάιντεν

Βιβλίο / Ποιο ήταν το θανάσιμο σφάλμα του Τζο Μπάιντεν;

Ένα νέο βιβλίο για τον πρώην Πρόεδρο αποτελεί καταπέλτη τόσο για τον ίδιο όσο και για τη δουλοπρεπή κλίκα πιστών και μελών της οικογένειάς του, που έκαναν το παν για να συγκαλύψουν τον ραγδαίο εκφυλισμό της γνωστικής του ικανότητας.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ Συγγραφείς/ Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου / 8 Έλληνες συγγραφείς ξαναγράφουν τους μύθους και τις παραδόσεις

Η Λυσιστράτη ερμηνεύει τις ερωτικές σχέσεις του σήμερα, η Ιφιγένεια διαλογίζεται στην παραλία και μια Τρωαδίτισσα δούλα γίνεται πρωταγωνίστρια: 8 σύγχρονοι δημιουργοί, που συμμετέχουν με τα έργα τους στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, συνομιλούν με τα αρχαία κείμενα και συνδέουν το παρελθόν με επίκαιρα ζητήματα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζούντιθ Μπάτλερ: «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Τζούντιθ Μπάτλερ / «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Μια κορυφαία προσωπικότητα της σύγχρονης παγκόσμιας διανόησης μιλά στη LiFO για τo «φάντασμα» της λεγόμενης ιδεολογίας του φύλου, για το όραμα μιας «ανοιχτόκαρδης κοινωνίας» και για τις εμπειρίες ζωής που της έμαθαν να είναι «ένας άνθρωπος ταπεινός και ταυτόχρονα θαρραλέος».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ντίνος Κονόμος

Βιβλίο / «Ο κύριος διευθυντής (καλό κουμάσι) έχει αποφασίσει την εξόντωσή μου…»

Ο Ντίνος Κονόμος, λόγιος, ιστοριοδίφης και συγγραφέας, υπήρξε συνεχιστής της ζακυνθινής πνευματικής παράδοσης στον 20ό αιώνα. Ο συγγραφέας Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής παρουσιάζει έργα και ημέρες ενός ανθρώπου που «δεν ήταν του κόσμου τούτου».
ΦΙΛΙΠΠΟΣ Δ. ΔΡΑΚΟΝΤΑΕΙΔΗΣ
Η ζωή του Καζαντζάκη σε graphic novel από τον Αλέν Γκλικός

Βιβλίο / Ο Νίκος Καζαντζάκης όπως δεν τον είχαμε ξαναδεί σε ένα νέο graphic novel

Ο ελληνικής καταγωγής Γάλλος συγγραφέας Αλέν Γκλικός καταγράφει την πορεία του Έλληνα στοχαστή στο graphic novel «Καζαντζάκης», όπου ο περιπετειώδης και αντιφατικός φιλόσοφος και μυθιστοριογράφος ψυχαναλύεται για πρώτη φορά και συστήνεται εκ νέου στο ελληνικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πετρίτης»: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ηχητικά Άρθρα / Πετρίτης: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ο Τζoν Άλεκ Μπέικερ αφιέρωσε δέκα χρόνια από τη ζωή του στην παρατήρηση ενός πετρίτη και έγραψε ένα από τα πιο ιδιαίτερα βιβλία της αγγλικής λογοτεχνίας – μια από τις σημαντικότερες καταγραφές της άγριας ζωής που κινδυνεύει να χαθεί για πάντα. Κυκλοφόρησε το 1967 αλλά μόλις τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια οι κριτικοί και το κοινό το ανακάλυψαν ξανά.
M. HULOT
Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Ας μην αφήνουμε τον Θεό στους πιστούς» 

Βιβλίο / Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Αν αξίζει ένα πράγμα στη ζωή, αυτό είναι η ομορφιά»

Εν όψει της εμφάνισής του στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, στις 21 Μαΐου, ο Λατινοαμερικανός συγγραφέας-φαινόμενο Μπενχαμίν Λαμπατούτ μιλά στη LiFO για τον ρόλο της τρέλας στη συγγραφή, τη σχέση επιστήμης και λογοτεχνίας και το μεγαλείο της ήττας – και δηλώνει ακόμα φανατικός κηπουρός και εραστής της φύσης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Άντονι Μπέρτζες: «Έρνεστ Χέμινγουεϊ»

Το Πίσω Ράφι / Ο Χέμινγουεϊ ήταν ένας φωνακλάς νταής αλλά κι ένας σπουδαίος συγγραφέας του 20ού αιώνα

Η βιογραφία «Έρνεστ Χέμινγουεϊ - Μια ζωή σαν μυθοπλασία» του Βρετανού συγγραφέα Άντονι Μπέρτζες αποτυπώνει όχι μόνο την έντονη και περιπετειώδη ζωή του κορυφαίου Αμερικανού ομοτέχνου του αλλά και όλο το εύρος της αντιφατικής προσωπικότητάς του.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Βιβλίο / 21η ΔΕΒΘ: Εξωστρέφεια και καλύτερη οργάνωση αλλά μένουν ακόμα πολλά να γίνουν

Απολογισμός της 21ης ΔΕΒΘ που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά υπό την αιγίδα του νεοσύστατου ΕΛΙΒΙΠ. Σε ποιο βαθμό πέτυχε τους στόχους της και ποια στοιχήματα μένει ακόμα να κερδίσει;
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Η ποίηση όχι μόνο αλλάζει τον κόσμο, τον δημιουργεί» ​​​​​​/Μια νέα ανθολογία ελληνικής queer ποίησης μόλις κυκλοφόρησε στα ισπανικά /11 Έλληνες ποιητές σε μια νέα ισπανική queer ανθολογία /Queer ελληνική ποίηση σε μια νέα δίγλωσση ισπανική ανθολογία

Βιβλίο / Μια Ισπανίδα καθηγήτρια μεταφράζει ελληνική queer ποίηση

Η María López Villalba, καθηγήτρια Νέων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Μάλαγα, μετέφρασε 11 ελληνικά ποιήματα, σε μια πρόσφατη ανθολογία που προσφέρει στο ισπανόφωνο κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει τη σύγχρονη ελληνική queer –και όχι μόνο– ποίηση.
M. HULOT
«Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Βιντσέντζο Λατρόνικο / «Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Ο Ιταλός συγγραφέας και υποψήφιος για το βραβείο Booker, Βιντσέντζο Λατρόνικο, μιλά στη LIFO για το πολυσυζητημένο βιβλίο του «Τελειότητα», στο οποίο αποτυπώνει την αψεγάδιαστη αλλά ψεύτικη ζωή μιας ολόκληρης γενιάς ψηφιακών νομάδων στην Ευρώπη, καθώς και τη μάταιη αναζήτηση της ευτυχίας στην ψηφιακή εποχή.
M. HULOT
Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Ηχητικά Άρθρα / Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Το όνομά της έχει συνδεθεί με την εικόνα μιας αδίστακτης, σεξουαλικά ακόρεστης και επικίνδυνης γυναίκας. Ένα νέο βιβλίο, όμως, έρχεται να αμφισβητήσει αυτή τη στερεοτυπική αφήγηση και να φωτίσει μια διαφορετική εκδοχή της ιστορίας της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Rene Karabash

Βιβλίο / Rene Karabash: «Θέλω πίσω τη γυναικεία δύναμη που μου στέρησαν οι άνδρες»

Η Βουλγάρα συγγραφέας Rene Karabash μιλά για το μυθιστόρημά της «Ορκισμένη», που τιμήθηκε με το βραβείο Ελίας Κανέτι, και στο οποίο εστιάζει στην ιστορία των «ορκισμένων παρθένων» γυναικών των Βαλκανίων που επέλεξαν να ζήσουν ως άνδρες.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Δυο γυναίκες συγγραφείς αποκαλύπτουν τα κρυφά μυστικά της γραφής

Βιβλίο / Όλες οι γυναίκες του κόσμου στο νέο βιβλίο της Αμάντας Μιχαλοπούλου

Στο «Μακρύ ταξίδι της μιας μέσα στην άλλη», η μητρότητα γίνεται ο συνδετικός κρίκος που ενώνει όλες τις μητέρες και όλες τις κόρες με τις γυναίκες της Ιστορίας που θαυμάσαμε, αλλά και τις ανώνυμες «Παναγίες» που κράτησαν στους ώμους τους τα βάρη της ανθρωπότητας.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ