Για την «Επιστροφή των νεκρών» της Κρυστάλλης Γλυνιαδάκη

Για την «Επιστροφή των νεκρών» της Κρυστάλλης Γλυνιαδάκη Facebook Twitter
0

Για την «Επιστροφή των νεκρών» της Κρυστάλλης Γλυνιαδάκη Facebook Twitter
Η Γλυνιαδάκη ταξιδεύει στο Έξω, περιπλανιέται σε πόλεις και καταγράφει διαδικασίες, μαγνητοφωνεί περιστατικά, φωτογραφίζει συνάξεις. Πρόσωπα, πόλεις, περιστατικά, στοιχειώνουν την ποίησή της.

Μέσα/ Έξω. Μπορείς κάλλιστα να πεις ότι η διαλεκτική που σημάδεψε και τον μοντερνισμό, και που ήταν βεβαίως ο αεριωθούμενος κινητήρας του, ήταν ακριβώς η διαλεκτική ανάμεσα στο Μέσα (στο εσωτερικό ανασκάλεμα, στο μύχιο πρόταγμα, στο εντός τοπίο) και στο Έξω (στην περιπολία στο κοινωνικό πεδίο, στο φλερτ με την Ιστορία, στη δημιουργία καταστάσεων). Ο Σάμιουελ Μπέκετ επέμενε στο Μέσα. Ο Ουίλιαμ Μπάροουζ επέμενε στο Έξω. Ο Τόμας Μπέρνχαρντ πηγαινοερχόταν με ακατάπαυστους μηρυκασμούς και αναμηρυκασμούς στο Μέσα και στο Έξω. Ο μοντερνισμός μια είναι φασματοσκόπιο της ψυχής και μια παρατηρητήριο των κοινωνικών εξελίξεων. Η ποίηση της Κρυστάλλης Γλυνιαδάκη (Αθήνα, 1979) γίνεται ένα περισκόπιο, κινείται κυκλικά και βλέπει τι συμβαίνει. Η Γλυνιαδάκη ταξιδεύει στο Έξω, περιπλανιέται σε πόλεις και καταγράφει διαδικασίες, μαγνητοφωνεί περιστατικά, φωτογραφίζει συνάξεις. Πρόσωπα, πόλεις, περιστατικά, στοιχειώνουν την ποίησή της. Γίνεται ένας αποκρυπτογράφος των δρωμένων στο αστικό τοπίο. Πολλά ποιήματά της είναι τοπογραφίες, πολλοί τίτλοι της είναι τοπωνύμια ή εμπεριέχουν τοπωνύμια: «Νέα Υόρκη», «Καλαμαριά», «Το τραγούδι της Αθήνας», «Την Ιστανμπούλ ακούω», «Ιούνιος στο Καίμπριτζ», «Χαλέπι-Αθήνα», «Ένα βράδυ στον Λυκαβηττό», «Γράμμα από τη Μόσχα», «Άμστερνταμ. Λιακάδα», «Οδός Καραμανλάκη», «Η ιδέα της Νίκαιας». Το τελευταίο της ποιητικό βιβλίο, το τρίτο μετά τα Λονδίνο-Ιστανμπούλ (2009) και Αστικά Ερείπια (και αντιπερισπασμοί) (2013), έχει τίτλο Η επιστροφή των νεκρών και κυκλοφορεί, όπως και τα δύο προηγούμενα, από τις εκδόσεις Πόλις.

2.

Δείγματα Καταγραφής. «Δύο κόσμοι ενωμένοι με μια κόκκινη κλωστή,/ σωληνάκια αίμα για το Θεό και τον Αλλάχ/ για την τιμή και τα λεφτά, για άμυνα κι επίθεση κι ελευθερία/ και καταπίεση, καταδυνάστευση, Ιστορία/ και όλες αυτές τις έννοιες που μαγειρεύουν οι άνθρωποι/ για να τραφούν ο ένας απ' τον άλλον. Αμερική/ πότε οι βετεράνοι σου θα κόψουν χέρια πόδια, να πάψουν πια να ζουν/ με σωληνάκια made in hell; Με τέτοιες κόκκινες κλωστές/ κρατάς τους στη ζωή, σα μαριονέτες» (Από το ποίημα «Τα του πολέμου», σ. 42, όπου υπάρχουν ευπρόσδεκτοι απόηχοι της ποίησης του Άλεν Γκίνσμπεργκ). «Μένουμε να θυμόμαστε/ τη σφαίρα που κάποιος κάρφωσε στον κρόταφο ενός δεκαοκτάχρονου παιδιού/ ενώ έπινε νερό στη βρύση·/ ή τα τσουβάλια με τις γάτες και τους τσιμεντόλιθους,/ τ' ανθρώπινα ερείπια στον βυθό./ Και τίποτε ανάμεσα.// Τίποτε απ' τη σιωπή όσων πληγώθηκαν τα μάτια τους να βλέπουν προσφυγιές/ και τίποτε από τη μαχαιριά όσων αλλαξοπίστησαν./ Τίποτε από την ντροπή για το σκοπό που αγιάζει/ και τίποτε από την έπαρση του δίκιου.// Τίποτε από την πρόοδο του κόσμου.// Η τέχνη να χωρίζεις ανθρώπους στα δύο είναι μεγάλη· φαντάσου η ευθύνη» (από το ποίημα «Divide et impera», σ. 23, όπου ακούγονται και μελωδίες του Αλμπινόνι και του Τσιτσάνη, ενώ εμφανίζονται σκληρές σκιές δωσιλόγων και ταγματασφαλιτών και αριστερών εκτελεστών της ΟΠΛΑ).

3.

Εμμονή στα γεγονότα. Μια ποίηση-ντοκιμαντέρ προκρίνει η Γλυνιαδάκη. Περιπολεί στα γεγονότα, τα καταγράφει, τα σχολιάζει, μιλάει με ονόματα και διευθύνσεις, μιλάει για πρόσωπα και πράγματα, προσδιορίζει και θυμίζει ημερομηνίες, ενθέτει ακόμα και φωτογραφίες στην Επιστροφή των νεκρών. Αφηγείται τι έκαναν ο Μπλεζ Σεντράρ και ο Γκιγιόμ Απολινέρ στις 3 Νοεμβρίου του 1918 (στο ποίημα «Les gueules cassées», σ. 11-13), μας πληροφορεί πόσο κάνει το αρνί στο Χαλέπι, πόσο στη Βαγδάτη, πόσο στη Νέα Υόρκη, πόσο στην Αττική (στο ποίημα «Να τ' αφήσω;», σ. 26-27), μας κοινωνεί, πάντα ποιητικά, τη φρίκη της για το Srbosjek, τον «σερβοκόφτη» (στο ποίημα, και φωτογραφία, «Srbosjek», σ. 52, και στη σ. 63 «Σερβοκόφτης = ειδικό μαχαίρι της Ουστάσε που φοριόταν σαν γάντι για την άμεση θανάτωση, διά πριονίσματος λαιμού, κρατουμένων στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Γιασένοβατς, στο ναζιστικό Ανεξάρτητο Κράτος της Κροατίας, 1941-1945»). Εξάλλου, η ποιήτρια στo δεύτερο βιβλίο της, τα Αστικά Ερείπια, τιτλοφορεί, ρυθμικά, ένα ποίημα ως εξής: «Τα γεγονότα. Όλα τα γεγονότα. Και μόνον τα γεγονότα». Ποίηση-περισκόπιο και ποίηση-ντοκιμαντέρ, ναι, αλλά και ποίηση μπολιασμένη με έναν βραδυφλεγή, διόλου δημαγωγικό, αλλά συγκρατημένο και συγκροτημένο λυρισμό, προικισμένο με βαθιά ψυχική ευαισθησία, εξοπλισμένο με μια οργανωμένη και εξόχως ταξινομημένη μυχιοθήκη».

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Το Πίσω Ράφι / Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Ο Έλληνας σκηνοθέτης μάζεψε από «το καλάθι των αχρήστων» όλες τις εμπειρίες του κι έφτιαξε την αυτοβιογραφία του, μια ζωντανή αφήγηση γεμάτη ιστορίες, συναντήσεις, αποφθέγματα και κρίσεις, λογοτεχνικές και σινεφίλ αναφορές.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: η ιστορία του underground περιοδικού «Ανοιχτή Πόλη»

Βιβλίο / «Ανοιχτή Πόλη»: Ένα από τα πιο επιδραστικά εναλλακτικά έντυπα της Ελλάδας

Οι δημιουργοί του Κώστας Μανδηλάς και Βλάσσης Ρασσιάς, καταγράφουν την πορεία του στο βιβλίο «Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: Η ιστορία του περιοδικού “Ανοιχτή Πόλη”».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η Ράνια Οικονομίδου διαβάζει το διήγημα «Η μεγαλύτερη λεία του Μινγκ» της Πατρίσια Χάισμιθ

Lifo Videos / Η Ράνια Οικονομίδου διαβάζει ένα διήγημα της Πατρίσια Χάισμιθ

«Η μεγαλύτερη λεία του Μινγκ»: Μια ιστορία έρωτα, αγάπης, αφοσίωσης, ανταγωνισμού, μίσους και φόνου μεταξύ ενός ζευγαριού και ενός σιαμέζικου γάτου, ένα μυστηριώδες διήγημα της δημιουργού των πιο σαγηνευτικών αντιηρώων.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Οι μικρές αριστουργηματικές σειρές των εκδοτών

Βιβλίο / Οι μικρές αριστουργηματικές σειρές των εκδοτών

Ολοένα περισσότερο διευρύνεται η τάση έκδοσης κλασικών και σπάνιων κειμένων σε μικρό μέγεθος που τοποθετούνται δίπλα στο ταμείο και συνιστούν την προσπάθεια ενός εκδοτικού οίκου να φέρει σπουδαία έργα στο ευρύ αναγνωστικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
I love Dick: Eίναι το βιβλίο της Κρις Κράους το πιο τολμηρό του αιώνα μας;

Βιβλίο / I love Dick: Eίναι το βιβλίο της Κρις Κράους το πιο τολμηρό του αιώνα μας;

Η θεωρητικός, εικαστικός, κριτικός, συγγραφέας και εκδότρια Κρις Κράους μπορεί να μην άλλαξε τα δεδομένα στον αγγλόφωνο κόσμο εκδίδοντας τα βιβλία των Γάλλων θεωρητικών αλλά προκάλεσε άπειρες συζητήσεις με το πρωτότυπο φεμινιστικό βιβλίο της.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η αρχή της ηδονής: Μια σουρεαλιστική, σέξι ιστορία στην καλοκαιρινή Ανάφη 

Βιβλίο / Η αρχή της ηδονής: Μια σουρεαλιστική, σέξι ιστορία στην καλοκαιρινή Ανάφη 

Ένα τολμηρό καλλιτεχνικό project έγινε η αφορμή για να κάνει ο εικαστικός René Habermacher ένα ταξίδι στη θάλασσα με πλήρωμα έξι ναύτες κι έναν καπετάνιο, απαθανατίζοντας μια σουρεαλιστική εμπειρία που κατέληξε σε ναυάγιο. Το βιβλίο «The Pleasure Principle» καταγράφει αυτό το ταξίδι μέσα από φωτογραφίες του René, κείμενα και εικαστικά έργα, σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έκδοση.
M. HULOT
Νίκος Μάντης «Το χιόνι του καλοκαιριού»

Το πίσω ράφι / Για τις απουσίες που μας κάνουν αργούς στα αισθήματα

Καλοκαίρι στην Πελοπόννησο, στη σκιά της δεκαετίας του ’80: ένα πληγωμένο παιδί, μια μητέρα που επιστρέφει αλλαγμένη και μυστικά που βαραίνουν τη σιωπή των ενηλίκων - αυτά ξετυλίγει ο Νίκος Α. Μαντής στο πρώτο του μυθιστόρημα.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Νέα βιβλία που περιμένουμε ως το τέλος του χρόνου, και κάποιες επανεκδόσεις

Fall Preview 2025 / 13 βιβλία που περιμένουμε ως το τέλος της χρονιάς

Ο πάντα επίκαιρος Καβάφης, νέα, σύγχρονα και παλιότερα ονόματα της λογοτεχνικής σκηνής και κάποιες ξεχωριστές επανεκδόσεις που δικαίως θα διεκδικήσουν χώρο στη βιβλιοθήκη όλων, βιβλιόφιλων και μη.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Εμανουέλ Καρέρ «Ένα ρωσικό μυθιστόρημα»

Το πίσω ράφι / Ένα επτασφράγιστο μυστικό που προκάλεσε αμηχανία και πάταγο

Προκλητικός, ωμός, συχνά σοκαριστικός, ο Εμανουέλ Καρέρ εξερευνά στο «Ένα ρωσικό μυθιστόρημα» το οικογενειακό του παρελθόν, φέρνοντας σε δύσκολη θέση ακόμα και τα πιο κοντινά του πρόσωπα.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ