Ερρίκος Σοφράς: Τραγούδι αγάπης για τον Ασλάνογλου

Ερρίκος Σοφράς: Τραγούδι αγάπης για τον Ασλάνογλου Facebook Twitter
Δεκέμβριος 1995: ο τελευταίος χειμώνας. Φωτ.: Ερρίκος Σοφράς
0

Στη νυχτιάτικη Νέα Σμύρνη, πρώτη Ιουλίου 1982, στο ισόγειο δωμάτιό σου που μύριζε παιδική κολόνια και ύπνο, η πρώτη συνάντηση. Μαζί σου στη Βουλιαγμένη, στο «Acqua Marina», μιλώντας μου παθιασμένα για τις Εκλάμψεις, τις Reveries του Ρουσώ, τον Μιλόζ - θαυμάζοντας στιλπνές μοτοσικλέτες και κρις κραφτ που περνούσαν και είχαν ψυχή για σένα.

Σε κατάφυτους δρόμους στο Καβούρι, πάνω απ' τη θάλασσα, ψιθυρίζοντας ξανά και ξανά τους στίχους του Τσέλαν: «Μέτρησε ό,τι ήταν πικρό και σε κράτησε ξύπνιο, μέτρησε μαζί μ' αυτά κι εμένα».

Στο Ωραιόκαστρο, παραμονή Χριστουγέννων, στη βίλα Χαριτάντη όπου έγραψες τις Ωδές, μες στους πυράκανθους και τα πεύκα, και κάτω η πόλη σ' ένα γαλάκτωμα παγωμένου δειλινού.

Μαζί σου, στη συναυλία των Tangerine Dream, αρχές του '80 στο Λυκαβηττό, τρέμοντας μες στις ηλεκτρονικές καντέντσες. Τόσο απόλυτα ίδιος εσύ με τα ποιήματά σου. Πιο άδολος ακόμα, πιο τρυφερός.

Στο φοιτητικό μου δωμάτιο, Γούναρη και Τσιμισκή, μεθυσμένοι με Peter Heering, ακούγοντας βινύλια της Σάρα Βον και του Ντέιβιντ Σίλβιαν. «Ζω σε διάσταση με το κοινωνικό σύνολο. Πονάω που δεν μπορώ να γράψω πια ποιήματα, μα δεν υπάρχουν οι συνθήκες, πώς να σ' το πω αλλιώς».

Mαζί σου στην Κατάσταση πραγμάτων και στο Nelken. Σε μισοφώτιστα μπαρ που τέλεψαν.

Ένα χιονισμένο σούρουπο στην Πινακοθήκη, όρθιοι για ώρα μπρος στην «Αποθέωση του Αθανασίου Διάκου» του Παρθένη, ξέσπασες σε λυγμούς, κι όλο σου το κορμί τρανταζόταν.

Στο συνοικισμό Κυπριάδου, κοιτάζοντας σιωπηλός ένα φωτισμένο παράθυρο.

Στo κλαμπ «Αεροδρόμιο», στο Ελληνικό, μες στα φωτορυθμικά, πλάι στις φωτισμένες πίστες και στους διαδρόμους απογειώσεων, ως τα χαράματα ενός Αυγούστου.

Πάντα μεσοκαλόκαιρο, ετοιμάζοντας τη μικρή σου βαλίτσα για την Πάτμο, τη Λευκάδα, τη Σκύρο, τρία-τέσσερα κοντομάνικα πουκάμισα και πάντα ένας τόμος από το Λυρικό Βίο του Σικελιανού και τα Ημερολόγια του Ζιντ.

Μαζί σου στη μουσκεμένη Αργολίδα, κατεβαίνοντας για τον Ιππόλυτο. Στο Ξενία του Ναυπλίου μετά, ν' απαγγέλλεις με την παιδική σου φωνή πλάι στην πισίνα σκηνές ολόκληρες και μονολόγους από τη Phèdre: «Ils s'aimeront toujours...».

Πρίγκηπα, δεν μ' ακούς -

«Θα 'θελα να αποκτήσω ένα χώρο, όπως εγώ τον θέλω, για να ζήσω. Και να ταξιδέψω, να ταξιδέψω. Δεν ξέρω αν έχω περιθώρια να αλλάξω τη ζωή μου προς το καλύτερο στο μέλλον. Το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να υφίσταμαι μια δεδομένη κατάσταση. Έγραψα ποιήματα, γιατί, αν δεν έγραφα, θα ήμουν πιο δυστυχής. Στην ποίησή μου νομίζω πως υπηρετώ τον απόηχο του γεγονότος. Στην προσωπική μου ζωή δεν αποκρύπτω τίποτα. Σαν έφηβος είχα ένα λυγμικό "εγώ", με την έννοια της ευσυγκινησίας, η οποία ήταν αδικαιολόγητη για ένα νεαρό άτομο. Μια ευσυγκινησία υπερβολική που εναλλασσόταν με μια τρομερή σκληρότητα. Καλλιεργώ ένα λυρισμό δραματικής υφής, με πολύ συγκρατημένη συγκίνηση, διανοητική μάλλον, με έντονα τα στοιχεία μιας μουσικής σκέψης. Με πολλή αυθορμησία και πηγαιότητα. Ποτέ δεν έγραψα για τον αναγνώστη που ίσως με διαβάσει. Το ποίημα είναι μια αποκαλυπτική αλήθεια. Ο Μύρωνας, βιβλίο του 1960, ήταν η τέλεια σαρκική, ψυχική και πνευματική επικοινωνία. Οι Ωδές στον Πρίγκηπα, του 1981, χαρακτηρίζονται από ένα σθένος, κάποιο ανάστημα, μια υπεροχή, ένα μεγαλείο απέναντι στην επίπεδη καθημερινή ζωή και τις ανακοπές της - σ' ένα πνευματικό επίπεδο πάντα. Μίλησαν για ένα έργο φωτεινό, μουσικό, διαυγές, τολμηρό, απροκάλυπτο. Γράφτηκε στον πολύ υποβλητικό χώρο του Ωραιόκαστρου, ένα θέρετρο της Θεσσαλονίκης. Μέσα απ' τα ποιήματα αυτά πηγάζει μια αριστοκρατική ερήμωση θα 'λεγα, μια μοναξιά ραφινάτη. Είναι ένα βιβλίο που δεν απελευθερώνει τον αναγνώστη. Αντίθετα, τον κάνει να σκεφτεί πάνω στα δικά του προβλήματα και να ταυτιστεί με τον ήρωα. - Όχι δεν κάνω παρέα με λογοτέχνες. Και βρίσκω την Αθήνα αχανή. Η ποίηση λειτουργεί ανασχετικά, αντιστρατεύεται τη ζωή μoυ. Όχι μόνο δεν τη βελτιώνει, αλλά μειώνει τις δυνατότητες να βελτιώσω μια πραγματικότητα που στο βάθος δεν μου αρέσει. Γράφω για να καταγράψω ό,τι αντιστρατεύεται και κατατρύχει τη ζωή μας. Τι είδους ποίηση γράφω; Είμαι ίσως ο τελευταίος συμβολιστής!»

Ετοίμαζες μια ποιητική συλλογή με τίτλο Πίσω σ' αυτή τη λασπωμένη έκταση.

Αυτή είναι η πρώτη και η τελευταία φορά που μιλάω για σένα, που δεκαπέντε χρόνια υπήρξαμε σε τόσα δωμάτια, τόσες διαδρομές. Έξι Δεκεμβρίου σήμερα, ανήμερα της γιορτής σου. «Πρίγκηπα, γύρισα κι είδα τον άρρωστο ήλιο στις πορτοκαλιές, / είδα τα νυχτολούλουδα στο παλάτι σου και τις κατάκλειστες γρίλιες / και τ' άλογά σου συλλογισμένα να βόσκουν στη χλόη. / Το αίμα σου μας δόθηκε, Πρίγκηπα, δε μας ανήκει».

 

Πρώτη δημοσίευση στην έντυπη LIFO 06/12/2010

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

O Νίκος - Αλέξης Ασλάνογλου μιλά στον Στάθη Τσαγκαρουσιάνο

Συνεντεύξεις / O Νίκος - Αλέξης Ασλάνογλου μιλά στον Στάθη Τσαγκαρουσιάνο

"Κάθε φορά που ο ήλιος ανατέλλει, η ζωή κυλά, ανεξαρτήτως αν εμείς είμαστε κλεισμένοι σ’ έναν πύργο, σ’ ένα σαλόνι, σ’ένα γραφείο, σ’ ένα μπουντρούμι, στα τελευταία γρανάζια ενός κρατικού μηχανισμού"
ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΤΑΘΗ ΤΣΑΓΚΑΡΟΥΣΙΑΝΟ
Ντοκουμέντο: O Σαββόπουλος σε μια ανέκδοτη εκδοχή της «Θανάσιμης μοναξιάς του Αλέξη Ασλάνη»

Μουσική / Ντοκουμέντο: O Σαββόπουλος σε μια ανέκδοτη εκδοχή της «Θανάσιμης μοναξιάς του Αλέξη Ασλάνη»

Είναι γνωστό ότι μέσα στα χρόνια ο Σαββόπουλος πειράζει τους στίχους των τραγουδιών του, όμως αυτή την εκδοχή, με στοιχεία συνείδησης του '60, δεν την έχετε ξανακούσει
ΦΩΝΤΑΣ ΤΡΟΥΣΑΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

65’ με τον Ντομινίκ Αμαρένα

Βιβλίο / Ντόμινικ Αμερένα: «Έκανα το πειραματόζωο σε ιατρικές δοκιμές για να έχω χρόνο να γράφω ελεύθερα»

Το πρώτο βιβλίο του Αυστραλού συγγραφέα Ντόμινικ Αμερένα, με τίτλο «Τα θέλω όλα», που πήρε διθυραμβικές κριτικές, κυκλοφορεί στα ελληνικά. Βασικό του θέμα είναι πόσο μπορείς να προσποιηθείς ότι είσαι κάποιος άλλος για να καταφέρεις τους στόχους σου.
M. HULOT
ΕΠΕΞ Μπορούμε να αγαπήσουμε ξανά την Πανεπιστημίου;

Βιβλίο / Μπορούμε να αγαπήσουμε ξανά την Πανεπιστημίου;

«Ένας δρόμος που μοιάζει με κοίτη ποταμού και παρασύρει τους πάντες χωρίς περιορισμούς και απαγορεύσεις», όπως γράφουν οι συγγραφείς του βιβλίου «Οδός Πανεπιστημίου (19ος-20ός αιώνας) - Ιστορία και ιστορίες», Θανάσης Γιοχάλας και Ζωή Βαΐου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Γιάννης Σολδάτος: «Ο μεγαλύτερος εχθρός μου είναι ο μικροαστισμός» ή «Το σινεμά ως μαζικό λαϊκό θέαμα έχει σχεδόν τελειώσει»

Βιβλίο / Γιάννης Σολδάτος: «Το σινεμά ως μαζικό λαϊκό θέαμα έχει σχεδόν τελειώσει»

Μια συζήτηση με τον σκηνοθέτη, εκδότη και συγγραφέα της συνοπτικής «Ιστορίας του Ελληνικού Κινηματογράφου» που πρόσφατα επανακυκλοφόρησε εμπλουτισμένη και σε ενιαία μορφή από τις εκδόσεις Αιγόκερως.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Απόστολος Βέττας: «Στο θέατρο οι πιστοί δηλώνουν την πίστη τους με το χειροκρότημα»

Βιβλίο / Απόστολος Βέττας: «Στο θέατρο οι πιστοί δηλώνουν την πίστη τους με το χειροκρότημα»

Ο σπουδαίος σκηνογράφος συγκέντρωσε την πολύτιμη σαραντάχρονη εμπειρία του σε ένα δίτομο λεξικό για τη σκηνογραφία, αναδεικνύοντάς την ως αυτόνομη τέχνη και καταγράφοντας την εξέλιξή της στο ελληνικό θέατρο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μ. Αναγνωστάκης «Η χαμηλή φωνή»

Το πίσω ράφι / Μανόλης Αναγνωστάκης: «Τι μένει λοιπόν από τον ποιητή, αν μένει τίποτα;»

Τρεις δεκαετίες μετά την πρώτη της δημοσίευση, η προσωπική ανθολογία του Μανόλη Αναγνωστάκη «Χαμηλή Φωνή» παρουσιάζεται στην Ελληνοαμερικανική Ένωση, υπενθυμίζοντας τους θεωρούμενους ήσσονες ποιητές μας, όσους έμειναν έξω από κάθε μορφής υψηλή ποίηση.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Το παρασκήνιο της διαγραφής του Αντώνη Σαμαρά και άλλες ιστορίες…

Βιβλίο / Το παρασκήνιο της διαγραφής του Αντώνη Σαμαρά και άλλες ιστορίες

Προδημοσίευση από τα «Αδημοσίευτα», το νέο βιβλίο του Νίκου Χασαπόπουλου, όπου ο έμπειρος πολιτικός συντάκτης αποκαλύπτει ιστορίες και παρασκήνια που διαμόρφωσαν την πολιτική ζωή της χώρας.
THE LIFO TEAM
Δημήτρης Καράμπελας: «Σήμερα κανείς δεν πιστεύει στην αλληγορία»

Βιβλίο / Δημήτρης Καράμπελας: «Σήμερα κανείς δεν πιστεύει στην αλληγορία»

Ένας από τους ελάχιστους διανοούμενους στη χώρα, που υπήρξε προνομιακός συνομιλητής του Παπαγιώργη και του Λορεντζάτου. Το τελευταίο του βιβλίο «Το πνεύμα και το τέρας» συνιστά μια ανανέωση του δοκιμιακού λόγου στην Ελλάδα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Για τον Ομάρ Καγιάμ

Ποίηση / «Πίνε, και μη θαρρείς κουτέ, και συ πως είσαι κάτι»: Τα Ρουμπαγιάτ του Ομάρ Καγιάμ

Πεθαίνει σαν σήμερα το 1131 ο μεγάλος Ιρανός ποιητής που έγραψε αριστουργηματικά ποιήματα για τη ματαιότητα των πραγμάτων, τη μεγαλοσύνη της στιγμής και το νόμο του εφήμερου.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΝΤΑΜΟΝ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Το πίσω ράφι/ Μαρία Πάουελ «Δεσμά αίματος»

Το πίσω ράφι / «Η ευλογία αλλά και η κατάρα που είναι η οικογένεια»

Η Μαρία Πάουελ, με τη νουβέλα της «Δεσμά αίματος», ζωντάνεψε μια βυθισμένη στη μοναξιά και κυριευμένη από πάθος γυναίκα χωρίς να μαρτυρήσει ούτε ένα από τα εξωτερικά της χαρακτηριστικά, κι εξερεύνησε ένα θέμα που ίσως δεν θα πάψει ποτέ να μας ταλανίζει, την οικογένεια.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
«Από τότε που με έφεραν εδώ, έχω πειστεί ότι έχω πεθάνει»

Βιβλίο / «Από τότε που με έφεραν εδώ, έχω πειστεί ότι έχω πεθάνει»

Το πρωτότυπο science fiction μυθιστόρημα «Οι υπάλληλοι» της Δανής Όλγκα Ράουν κερδίζει υποψηφιότητα για Booker, προβλέποντας εικόνες από τη ζωή αλλόκοτων υπαλλήλων στο μέλλον, βγαλμένες από το πιο ζοφερό παρόν.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ευάρεστος Πιμπλής: «Η ηδονή σήμερα τρομάζει – και αυτό λέει πολλά για εμάς»

Βιβλίο / Ευάρεστος Πιμπλής: «Η ηδονή σήμερα τρομάζει και αυτό λέει πολλά για εμάς»

Ο πρωτοεμφανιζόμενος συγγραφέας μιλά στη LiFO με αφορμή το βιβλίο του «Πέρα από τη συναίνεση» για μερικά από τα πιο δύσκολα ζητήματα της εποχής: τη βία μέσα στη φαντασίωση, τον νέο πουριτανισμό, τα όρια της επιθυμίας και την εύθραυστη, συνεχώς μεταβαλλόμενη έννοια του τι σημαίνει να είσαι άνδρας σήμερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μοντ Ρουαγιέ: «Πού θα βρίσκονται σε δέκα χρόνια όλοι αυτοί που μας επιτίθενται;»

Lgbtqi+ / Μοντ Ρουαγιέ: «Πού θα βρίσκονται σε δέκα χρόνια όλοι αυτοί που μας επιτίθενται;»

Στο εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο «Τρανσφοβία» που μόλις κυκλοφόρησε στα ελληνικά, η τρανσφεμινίστρια Μοντ Ρουαγιέ επιχειρεί να καταγράψει τη νέα πραγματικότητα για την τρανς συνθήκη και τα τρανς δικαιώματα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
H παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη ανοίγει ξανά τις πύλες της

Αποκλειστικές φωτογραφίες / Η παλιά Εθνική Βιβλιοθήκη ανοίγει ξανά τις πόρτες της

Η LiFO μπήκε στο ιστορικό Βαλλιάνειο Μέγαρο το οποίο, μετά την ολοκλήρωση των αναγκαίων εργασιών αποκατάστασης και συντήρησης, θα υποδεχθεί ξανά το κοινό στις αρχές του 2026.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Gaslighting»: Είναι όλα στο μυαλό σου!

Βιβλίο / «Gaslighting»: Είναι όλα στο μυαλό σου!

Τι είναι το gaslighting; Το επίκαιρο και διαφωτιστικό δοκίμιο της Kέιτ Άμπραμσον αποτελεί μια διεξοδική, εις βάθος ανάλυση ενός όρου που έχει κατακλύσει το διαδίκτυο και την ποπ κουλτούρα και χρησιμοποιείται πλέον ευρέως.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Το woke στο «καναβάτσο»

Βιβλίο / Τι είναι τελικά το woke; Δύο βιβλία εξηγούν

Δύο αξιόλογα βιβλία που εστιάζουν στην πολυσυζητημένή και παρεξηγημένη σήμερα woke κουλτούρα κυκλοφόρησαν πρόσφατα στα ελληνικά, εμπλουτίζοντας μια βιβλιογραφία περιορισμένη και μάλλον αρνητικά διακείμενη.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ