Ερρίκος Σοφράς: Τραγούδι αγάπης για τον Ασλάνογλου

Ερρίκος Σοφράς: Τραγούδι αγάπης για τον Ασλάνογλου Facebook Twitter
Δεκέμβριος 1995: ο τελευταίος χειμώνας. Φωτ.: Ερρίκος Σοφράς
0

Στη νυχτιάτικη Νέα Σμύρνη, πρώτη Ιουλίου 1982, στο ισόγειο δωμάτιό σου που μύριζε παιδική κολόνια και ύπνο, η πρώτη συνάντηση. Μαζί σου στη Βουλιαγμένη, στο «Acqua Marina», μιλώντας μου παθιασμένα για τις Εκλάμψεις, τις Reveries του Ρουσώ, τον Μιλόζ - θαυμάζοντας στιλπνές μοτοσικλέτες και κρις κραφτ που περνούσαν και είχαν ψυχή για σένα.

Σε κατάφυτους δρόμους στο Καβούρι, πάνω απ' τη θάλασσα, ψιθυρίζοντας ξανά και ξανά τους στίχους του Τσέλαν: «Μέτρησε ό,τι ήταν πικρό και σε κράτησε ξύπνιο, μέτρησε μαζί μ' αυτά κι εμένα».

Στο Ωραιόκαστρο, παραμονή Χριστουγέννων, στη βίλα Χαριτάντη όπου έγραψες τις Ωδές, μες στους πυράκανθους και τα πεύκα, και κάτω η πόλη σ' ένα γαλάκτωμα παγωμένου δειλινού.

Μαζί σου, στη συναυλία των Tangerine Dream, αρχές του '80 στο Λυκαβηττό, τρέμοντας μες στις ηλεκτρονικές καντέντσες. Τόσο απόλυτα ίδιος εσύ με τα ποιήματά σου. Πιο άδολος ακόμα, πιο τρυφερός.

Στο φοιτητικό μου δωμάτιο, Γούναρη και Τσιμισκή, μεθυσμένοι με Peter Heering, ακούγοντας βινύλια της Σάρα Βον και του Ντέιβιντ Σίλβιαν. «Ζω σε διάσταση με το κοινωνικό σύνολο. Πονάω που δεν μπορώ να γράψω πια ποιήματα, μα δεν υπάρχουν οι συνθήκες, πώς να σ' το πω αλλιώς».

Mαζί σου στην Κατάσταση πραγμάτων και στο Nelken. Σε μισοφώτιστα μπαρ που τέλεψαν.

Ένα χιονισμένο σούρουπο στην Πινακοθήκη, όρθιοι για ώρα μπρος στην «Αποθέωση του Αθανασίου Διάκου» του Παρθένη, ξέσπασες σε λυγμούς, κι όλο σου το κορμί τρανταζόταν.

Στο συνοικισμό Κυπριάδου, κοιτάζοντας σιωπηλός ένα φωτισμένο παράθυρο.

Στo κλαμπ «Αεροδρόμιο», στο Ελληνικό, μες στα φωτορυθμικά, πλάι στις φωτισμένες πίστες και στους διαδρόμους απογειώσεων, ως τα χαράματα ενός Αυγούστου.

Πάντα μεσοκαλόκαιρο, ετοιμάζοντας τη μικρή σου βαλίτσα για την Πάτμο, τη Λευκάδα, τη Σκύρο, τρία-τέσσερα κοντομάνικα πουκάμισα και πάντα ένας τόμος από το Λυρικό Βίο του Σικελιανού και τα Ημερολόγια του Ζιντ.

Μαζί σου στη μουσκεμένη Αργολίδα, κατεβαίνοντας για τον Ιππόλυτο. Στο Ξενία του Ναυπλίου μετά, ν' απαγγέλλεις με την παιδική σου φωνή πλάι στην πισίνα σκηνές ολόκληρες και μονολόγους από τη Phèdre: «Ils s'aimeront toujours...».

Πρίγκηπα, δεν μ' ακούς -

«Θα 'θελα να αποκτήσω ένα χώρο, όπως εγώ τον θέλω, για να ζήσω. Και να ταξιδέψω, να ταξιδέψω. Δεν ξέρω αν έχω περιθώρια να αλλάξω τη ζωή μου προς το καλύτερο στο μέλλον. Το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να υφίσταμαι μια δεδομένη κατάσταση. Έγραψα ποιήματα, γιατί, αν δεν έγραφα, θα ήμουν πιο δυστυχής. Στην ποίησή μου νομίζω πως υπηρετώ τον απόηχο του γεγονότος. Στην προσωπική μου ζωή δεν αποκρύπτω τίποτα. Σαν έφηβος είχα ένα λυγμικό "εγώ", με την έννοια της ευσυγκινησίας, η οποία ήταν αδικαιολόγητη για ένα νεαρό άτομο. Μια ευσυγκινησία υπερβολική που εναλλασσόταν με μια τρομερή σκληρότητα. Καλλιεργώ ένα λυρισμό δραματικής υφής, με πολύ συγκρατημένη συγκίνηση, διανοητική μάλλον, με έντονα τα στοιχεία μιας μουσικής σκέψης. Με πολλή αυθορμησία και πηγαιότητα. Ποτέ δεν έγραψα για τον αναγνώστη που ίσως με διαβάσει. Το ποίημα είναι μια αποκαλυπτική αλήθεια. Ο Μύρωνας, βιβλίο του 1960, ήταν η τέλεια σαρκική, ψυχική και πνευματική επικοινωνία. Οι Ωδές στον Πρίγκηπα, του 1981, χαρακτηρίζονται από ένα σθένος, κάποιο ανάστημα, μια υπεροχή, ένα μεγαλείο απέναντι στην επίπεδη καθημερινή ζωή και τις ανακοπές της - σ' ένα πνευματικό επίπεδο πάντα. Μίλησαν για ένα έργο φωτεινό, μουσικό, διαυγές, τολμηρό, απροκάλυπτο. Γράφτηκε στον πολύ υποβλητικό χώρο του Ωραιόκαστρου, ένα θέρετρο της Θεσσαλονίκης. Μέσα απ' τα ποιήματα αυτά πηγάζει μια αριστοκρατική ερήμωση θα 'λεγα, μια μοναξιά ραφινάτη. Είναι ένα βιβλίο που δεν απελευθερώνει τον αναγνώστη. Αντίθετα, τον κάνει να σκεφτεί πάνω στα δικά του προβλήματα και να ταυτιστεί με τον ήρωα. - Όχι δεν κάνω παρέα με λογοτέχνες. Και βρίσκω την Αθήνα αχανή. Η ποίηση λειτουργεί ανασχετικά, αντιστρατεύεται τη ζωή μoυ. Όχι μόνο δεν τη βελτιώνει, αλλά μειώνει τις δυνατότητες να βελτιώσω μια πραγματικότητα που στο βάθος δεν μου αρέσει. Γράφω για να καταγράψω ό,τι αντιστρατεύεται και κατατρύχει τη ζωή μας. Τι είδους ποίηση γράφω; Είμαι ίσως ο τελευταίος συμβολιστής!»

Ετοίμαζες μια ποιητική συλλογή με τίτλο Πίσω σ' αυτή τη λασπωμένη έκταση.

Αυτή είναι η πρώτη και η τελευταία φορά που μιλάω για σένα, που δεκαπέντε χρόνια υπήρξαμε σε τόσα δωμάτια, τόσες διαδρομές. Έξι Δεκεμβρίου σήμερα, ανήμερα της γιορτής σου. «Πρίγκηπα, γύρισα κι είδα τον άρρωστο ήλιο στις πορτοκαλιές, / είδα τα νυχτολούλουδα στο παλάτι σου και τις κατάκλειστες γρίλιες / και τ' άλογά σου συλλογισμένα να βόσκουν στη χλόη. / Το αίμα σου μας δόθηκε, Πρίγκηπα, δε μας ανήκει».

 

Πρώτη δημοσίευση στην έντυπη LIFO 06/12/2010

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

O Νίκος - Αλέξης Ασλάνογλου μιλά στον Στάθη Τσαγκαρουσιάνο

Συνεντεύξεις / O Νίκος - Αλέξης Ασλάνογλου μιλά στον Στάθη Τσαγκαρουσιάνο

"Κάθε φορά που ο ήλιος ανατέλλει, η ζωή κυλά, ανεξαρτήτως αν εμείς είμαστε κλεισμένοι σ’ έναν πύργο, σ’ ένα σαλόνι, σ’ένα γραφείο, σ’ ένα μπουντρούμι, στα τελευταία γρανάζια ενός κρατικού μηχανισμού"
ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΤΑΘΗ ΤΣΑΓΚΑΡΟΥΣΙΑΝΟ
Ντοκουμέντο: O Σαββόπουλος σε μια ανέκδοτη εκδοχή της «Θανάσιμης μοναξιάς του Αλέξη Ασλάνη»

Μουσική / Ντοκουμέντο: O Σαββόπουλος σε μια ανέκδοτη εκδοχή της «Θανάσιμης μοναξιάς του Αλέξη Ασλάνη»

Είναι γνωστό ότι μέσα στα χρόνια ο Σαββόπουλος πειράζει τους στίχους των τραγουδιών του, όμως αυτή την εκδοχή, με στοιχεία συνείδησης του '60, δεν την έχετε ξανακούσει
ΦΩΝΤΑΣ ΤΡΟΥΣΑΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Πάουλο Σκoτ

Βιβλίο / Πάουλο Σκoτ: «Στη Βραζιλία ο ρατσισμός είναι παντού, στη λογοτεχνία, στους στίχους της σάμπα»

Πότε ρεαλιστικό, πότε στρατευμένο, πότε αστυνομικής υφής, πότε μια τρελή και ξεκαρδιστική σάτιρα. Οι «Φαινότυποι» του Πάουλο Σκοτ είναι ένα αξιοσημείωτο βιβλίο. Μιλήσαμε με τον Βραζιλιάνο συγγραφέα για τη λογοτεχνία, την κατάσταση στη Βραζιλία και την αξία των λογοτεχνικών βραβείων.
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κώστας Σπαθαράκης, εκδότης.

Κώστας Σπαθαράκης / Κώστας Σπαθαράκης: «Δεν έχουμε αφηγήσεις για τις ερωτικές μας σχέσεις, για τα νιάτα μας»

Για τον άνθρωπο πίσω από τις εκδόσεις αντίποδες, το μεγαλύτερο όφελος ήταν ότι, ενώ του άρεσε να είναι χωμένος μέσα στα βιβλία – μια μοναχική και ίσως ναρκισσιστική συνήθεια –, στην πορεία έμαθε να τη μετατρέπει σε εργαλείο κοινωνικότητας και επαφής με τους γύρω του.
M. HULOT
Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού

Βιβλίο / Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού»

Ο πολυβραβευμένος Κολομβιανός συγγραφέας μιλά στη LiFO για τη βία που στοιχειώνει τη χώρα του, τη δύναμη της λογοτεχνίας να ανασύρει όσα κρύβει η Ιστορία, αλλά και για την αρχαιοελληνική φιλοσοφία ως σταθερή επιρροή του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
H Gen Z όχι μόνο διαβάζει αλλά συγχρόνως αλλάζει και την ίδια την έννοια της ανάγνωσης

Βιβλίο / Η Gen Z δεν διαβάζει απλώς· επαναπροσδιορίζει την ανάγνωση

Οι εκπρόσωποι αυτής της γενιάς λατρεύουν την απόδραση, παίρνουν την λεγόμενη fan fiction τόσο σοβαρά όσο και τη λίστα Booker, αναβιώνουν κλασικά βιβλία από την Τζέιν Όστεν έως τον Ντοστογιέφσκι και μοιράζονται ιστορίες στις δικές τους κοινότητες.
THE LIFO TEAM
Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Βιβλίο / Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Ο Πέρσιβαλ Έβερετ έγραψε ένα άκρως επίκαιρο, δεδομένων των τελευταίων ημερών, βιβλίο, που ταυτόχρονα φιλοδοξεί να καταστεί κλασικό, για τον ρατσισμό και τη χαμένη ανθρωπιά, και κέρδισε το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας των ΗΠΑ και το Πούλιτζερ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη, κιθαρίστα και σκιτσογράφο Κώστα Μπέζο, που ξαναγράφει την ιστορία της Ελλάδας πριν από το 1940

Βιβλίο / «Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη Κώστα Μπέζο

Τη δεκαετία του ’30 άνθισε στην Ελλάδα ένα μουσικό είδος «διαφυγής» από τη σκληρή πραγματικότητα, οι χαβάγιες. Ο Κώστας Μπέζος, αινιγματική μορφή μέχρι πρόσφατα και σημαντικός ρεμπέτης και σκιτσογράφος, έγραψε μια ανείπωτη ιστορία, διαφορετική από αυτή που η επίσημη ιστορία έχει καταγράψει για την εποχή του Μεσοπολέμου.  
M. HULOT
Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Βιβλίο / Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Η Καταλανή συγγραφέας, που έχει εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς της σύγχρονης queer λογοτεχνίας, μεταφράζεται παγκοσμίως και τη θαυμάζει ο Αλμοδόβαρ, μιλά στη LiFO για το τι σημαίνει να ζεις ελεύθερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Βιβλίο / Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Το πρώτο βιβλίο του Φάνη Παπαδημητρίου είναι μια συγκινητική εξομολόγηση για το ατύχημα στα 19 του που τον καθήλωσε σε αμαξίδιο, την πάλη του με τον τζόγο και τον αγώνα που έδωσε να ξαναφτιάξει τη ζωή του «μετά το τσουνάμι που ήρθε και τα σάρωσε όλα».
M. HULOT
«Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Το πίσω ράφι  / «Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Πιστή στην κλασική μορφή του μυθιστορήματος, αλλά ταυτόχρονα ανατρεπτική και μεταμοντέρνα, η καυστική σάτιρα του Τζόναθαν Κόου για τη βρετανική άρχουσα τάξη των αρχών της δεκαετίας του ’90 διαβάζεται μονορούφι.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
ΕΠΕΞ Γυναικείες φωνές από διαφορετικά μέρη του κόσμου

Βιβλίο / Από τη Μαλαισία μέχρι το Μεξικό: 5 νέα βιλία που αξίζει να διαβάσετε

5 συγγραφείς από διαφορετικά σημεία του πλανήτη χαράζουν νέους δρόμους στη λογοτεχνία. Ανάμεσά τους, η Τζόχα Αλχάρθι που κέρδισε το Booker και η βραβευμένη με Πούλιτζερ Κριστίνα Ριβέρα Γκάρσα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ποιοι ήταν οι αληθινοί «σκλάβοι» της ηδονής στην Αρχαία Ρώμη;

Αρχαιολογία / Ποιοι ήταν οι αληθινοί «σκλάβοι» της ηδονής στην Αρχαία Ρώμη;

Η διακεκριμένη ιστορικός Mary Beard στο βιβλίο της «Οι Ρωμαίοι Αυτοκράτορες. Οι ηγεμόνες του αρχαίου ρωμαϊκού κόσμου», παρουσιάζει τη ζωή και το έργο των αυτοκρατόρων μέσα από ανεκδοτολογικές αφηγήσεις και συναρπαστικές λεπτομέρειες, που θυμίζουν απολαυστικό μυθιστόρημα. Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα κεφάλαια εστιάζει στον ρόλο των δούλων, τόσο στην καθημερινή ζωή όσο και στη σεξουαλική ζωή των Ρωμαίων αυτοκρατόρων.
M. HULOT
Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Βιβλίο / Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Από την Αμοργό ως την Αλεξανδρούπολη και από την Ξάνθη ως τη Μυτιλήνη, τα μικρά βιβλιοπωλεία αποκτούν για πρώτη φορά συλλογική φωνή. Βιβλιοπώλες και βιβλιοπώλισσες αφηγούνται τις προσωπικές τους ιστορίες, αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ