Έντουαρντ Σνόουντεν: O κατάσκοπος που γύρισε από την ποπ κουλτούρα

Έντουαρντ Σνόουντεν: O κατάσκοπος που γύρισε από την ποπ κουλτούρα Facebook Twitter
Η αυτοβιογραφία του έχει εκδοθεί ήδη σε περισσότερες από 20 χώρες και στα ελληνικά κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός, σε μετάφραση Χρήστου Καψάλη.
2

Παρότι περιμένει κανείς να διαβάσει την εξομολόγηση ενός τεχνοκράτη που έτυχε να μυηθεί στις υπηρεσίες παρακολούθησης, το Μεγάλο Φακέλωμα, η αυτοβιογραφία του Έντουαρντ Σνόουντεν, είναι γραμμένο με μπρίο, ζωντανή αφήγηση και αυτοσαρκασμό. Ως γνωστόν, ο 36χρονος πρώην συνεργάτης της Υπηρεσίας Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ (NSA) έγινε διάσημος σε όλο τον κόσμο και μετατράπηκε σε Νο1 καταζητούμενο, μαζί με τον Ασάνζ, όταν έδωσε στη δημοσιότητα πολύ μεγάλο αριθμό εγγράφων που αποδεικνύουν ότι οι τηλεφωνικές συνομιλίες και τα προσωπικά δεδομένα εκατομμυρίων πολιτών καταγράφονται και παρακολουθούνται από τις μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ.

Το 2013, σε ένα δωμάτιο ξενοδοχείου του Χονγκ Κονγκ, ο Σνόουντεν θα παρέδιδε τα ντοκουμέντα στην «Guardian» και στην «Washington Post», αποκαλύπτοντας, για πρώτη φορά, πως, όποτε κάποιος μπαίνει στο Διαδίκτυο ή μιλάει στο τηλέφωνο, παρακολουθείται. Τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ, αποσφραγίζοντας τις κατηγορίες εναντίον του για κατασκοπεία και κλοπή κρατικών περιουσιακών στοιχείων, τον αναγκάζει να ζητήσει καταφύγιο στη Μόσχα, απ' όπου έφυγε πριν από δύο χρόνια. Μόλις πριν από λίγες μέρες ζήτησε και πάλι άσυλο από τη Γαλλία.


Ο 36χρονος που η Αμερική εξακολουθεί να θεωρεί τον Νο1 προδότη φαίνεται να παρακολουθεί την επικαιρότητα, έτσι στη βιογραφία του παραπέμπει σε διάφορα σίριαλ και ταινίες με ανάλογο περιεχόμενο, ενώ δηλώνει φαν του «Sesame Street», του «Family Guy» και των βιντεογκέιμ. Άλλωστε, ομολογεί πως πρώτη φορά κατάλαβε τι σημαίνει να είσαι θνητός χάρη στο Super Mario Βros. Ως εκ τούτου, δεν μπορεί χωρίς τις online ταινίες ή το πορνό. Επιμένει, εξάλλου, ότι το πορνό συνιστά την πιο... ειρηνοποιό δύναμη του Ίντερνετ, καθώς «αφορά κυριολεκτικά όλους όσοι βρίσκονται online, ανεξαρτήτως φύλου, εθνικότητας, φυλής και ηλικίας, από τον αιμοσταγή τρομοκράτη μέχρι τον πιο γλυκό ηλικιωμένο πολίτη, που θα μπορούσε να είναι παππούς, γονιός ή εξάδελφος ενός τρομοκράτη». Ο ίδιος επιμένει ότι το σεξ είναι κινητήριος δύναμη των πάντων, μαζί με την αίσθηση του παιχνιδιού και την εξουσία. Και τονίζει πως η σύζυγός του Λίντσεϊ Μιλς είναι φοβερή χορεύτρια pole dancing. Την παντρεύτηκε ενώ είχε βρει άσυλο στη Μόσχα, διατηρώντας μια σχέση εξ αποστάσεως – στο βιβλίο, για να δείξει την τραγικότητα των γεγονότων, παραθέτει το δικό της προσωπικό ημερολόγιο, εκτός από τη μεταξύ τους αλληλογραφία.

Απέκτησε χρήματα, φορούσε μόνο μάρκες, άλλαζε συνέχεια κούρεμα, ένιωθε να δελεάζεται από αυτή την καινούργια εικόνα. Δεν καταλάβαινε τον κίνδυνο. Μόνο τώρα, εκ των υστέρων, ομολογεί ότι το σύστημα παρακολούθησης, στο οποίο ο ίδιος πρωτοστατούσε, είχε φτάσει να «χακάρει το σύνταγμα».


Ομολογεί πως εκείνη είναι που τον βοήθησε τις δύσκολες ώρες και του συμπαραστάθηκε σε κρίσιμα ζητήματα υγείας, όπως η επιληψία, από την οποία γράφει ότι υποφέρει. Κατά τα άλλα, οι περιγραφές του είναι μάλλον σαρκαστικές, καθώς αποφεύγει τη δραματοποίηση, αν και αρθρώνει έντονο πολιτικό λόγο, ειδικά κατά της πολιτικής των ΗΠΑ. Ωστόσο, όλες οι μεταφορές του χάκερ που γεννήθηκε μόλις το 1983 είναι παρμένες σχεδόν αποκλειστικά από την ποπ κουλτούρα, με τις σκέψεις του να κατρακυλούν σαν «τουβλάκια του Tetris» ή με τα προβλήματα να «μοιάζουν σαν έναν κύβο του Ρούμπικ».

Εντάχθηκε στις πρώτες ομάδες μυστικών πληροφοριών στα 24 και δεν είναι, όπως ομολογεί, ο μικρότερος. Απέκτησε το παρατσούκλι «Κόμης» «όχι λόγω της αρχοντικής κορμοστασιάς μου, ούτε της κομψότητας που χαρακτήριζε τις ενδυματολογικές επιλογές μου, αλλά επειδή, όπως εκείνος ο τσόχινος δράκουλας από το "Sesame Street", είχα την τάση να προδίδω τη διάθεσή μου να διακόψω την τάξη, σηκώνοντας το δάκτυλό μου, σαν να ετοιμαζόμουν να πω: "Ένα, δύο, τρία, α, χα, χα, τρία πράγματα ξέχασες!"».

Αποκρυπτογραφούσε δεδομένα αλλά έκανε κάτι που ο ίδιος παρομοιάζει με βουντού, δηλαδή αναπαραγωγή οποιασδήποτε πληροφορίας εμφανιζόταν στην οθόνη του υπολογιστή, «χρησιμοποιώντας μονάχα τις ισχνές ηλεκτρομαγνητικές εκπομπές που προκαλούνται από τον παλμό του ρεύματος, ο οποίος διατρέχει τα εσωτερικά του στοιχεία, που μπορεί να καταγραφούν με τη χρήση της ειδικής κεραίας, μέθοδος που ονομάζεται Υποκλοπή Βαν Εκ». Στη βιογραφία του δεν παραλείπει να αναφέρει λεπτομέρειες όπως το ηλεκτρονικό νέφος ή άλλα είδη τεχνολογικής προόδου, στα οποία φαίνεται να ήταν ο πρωταγωνιστής και παντογνώστης.


Ταξίδεψε, επίσης, παντού, όπως ομολογεί ο ίδιος, στη Χαβάη, κοντά στο Περλ Χάρμπορ, αλλά και στην Ιαπωνία, ακόμα πιο κοντά στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι. Απέκτησε χρήματα, φορούσε μόνο μάρκες, άλλαζε συνέχεια κούρεμα, ένιωθε να δελεάζεται από αυτή την καινούργια εικόνα. Δεν καταλάβαινε τον κίνδυνο. Μόνο τώρα, εκ των υστέρων, ομολογεί ότι το σύστημα παρακολούθησης, στο οποίο ο ίδιος πρωτοστατούσε, είχε φτάσει να «χακάρει το σύνταγμα». Κατά τη γνώμη του, κάτι τέτοιο γίνεται ακόμα μέσα από τους «αλγόριθμους κρυπτογράφησης, που είναι σειρές μαθηματικών προβλημάτων σχεδιασμένες ώστε να είναι εξαιρετικά δύσκολο να επιλυθούν ακόμη και από υπολογιστές».

Η αυτοβιογραφία του έχει εκδοθεί ήδη σε περισσότερες από 20 χώρες και στα ελληνικά κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός, σε μετάφραση Χρήστου Καψάλη. Έχει ξεσηκώσει ήδη σάλο, καθώς οι ΗΠΑ διεκδικούν τα έσοδα των πωλήσεων από τον ριζοσπαστικό εκδοτικό οίκο Macmillan. Επιπλέον, ζητούν να παραδώσει στο κράτος τα χρήματα που έχει κερδίσει ο Σνόουντεν από τις βιντεοδιαλέξεις του, καθώς κανείς δεν ξέρει πού ακριβώς βρίσκεται για την ώρα.

Ο ίδιος ισχυρίζεται πως οι αποκαλύψεις του οδήγησαν στην αλλαγή της νομοθεσίας για τα πνευματικά δεδομένα, δεδομένων των υποκλοπών που γίνονταν κατά κόρον πριν από λίγα χρόνια. Ωστόσο, κατά παράδοξο τρόπο, είναι ο ίδιος που εφηύρε τον αποτελεσματικότερο και μαζικότερο τρόπο παρακολούθησης, κάνοντας τους παλιούς πράκτορες να μοιάζουν με καρικατούρες βγαλμένες από αραχνιασμένα σύμπαντα. Σε αντίθεση με το Βερολίνο, που κάποτε θεωρούνταν η πόλη των κατασκόπων, στα χρόνια του Σνόουντεν κέντρο παρακολούθησης ήταν πλέον η Γενεύη.


Εκεί είναι που βρέθηκε στην πρώτη γραμμή εφαρμογής νέων τεχνικών κυβερνο-κατασκοπείας της Υπηρεσίας Εθνικής Ασφάλειας, της οποίας ήταν μέλος. Στην πόλη όπου, όπως ο ίδιος επισημαίνει, εκτυλίσσεται ο «Φρανκενστάιν», ένα από τα αγαπημένα του μυθιστορήματα, σημειώθηκε η μεγαλύτερου εύρους παρακολούθηση στο πλαίσιο της επιχείρησης Human Intelligence. Και όπως γράφει χαρακτηριστικά, αυτή ήταν η αρχή του τέλους για τις ΗΠΑ: «Στους κόλπους της κοινότητας των μυστικών υπηρεσιών το φαινόμενο "Φρανκενστάιν" μνημονεύεται ευρέως, αν και ο δημοφιλέστερος όρος προέρχεται από τη στρατιωτική ορολογία και είναι "ανάκρουση"». Επίσης, ισχυρίζεται πως ο όρος «Φρανκενστάιν» περιγράφει «καταστάσεις όπου διάφορες πολιτικές αποφάσεις που σκοπό είχαν την προώθηση των συμφερόντων της Αμερικής κατέληξαν να την πλήξουν ανεπανόρθωτα», όπως η σύμπραξη με τους Ταλιμπάν και τον Μπιν Λάντεν κατά των Σοβιετικών, αλλά και η απόφαση των ΗΠΑ να αναδιατάξουν τις παγκόσμιες επικοινωνίες. Αυτό που φάνηκε να είναι το κατεξοχήν πλεονέκτημά τους τώρα γύρισε μπούμερανγκ.

Στο τέλος, αν το καλοσκεφτείς, ο Φρανκενστάιν ήταν δημιούργημα του άψυχου εργαστηρίου του δημιουργού του, του οποίου έφερε και το όνομα, καταφέρνοντας να ξεπεράσει σε ικανότητες ακόμα και τη φαντασία του ίδιου. Τερατούργημα της τεχνολογίας ή απλό θύμα, όπως και να 'χει, ο Έντουαρντ Σνόουντεν είναι αναμφίβολα ο πρωταγωνιστής της πιο συναρπαστικής ιστορίας κατασκοπείας του 21ου αιώνα.

To άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO

Βιβλίο
2

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Έντουαρντ Σνόουντεν: «Οι νέες κάμερες Τεχνητής Νοημοσύνης δεν είναι απλά συσκευές παρακολούθησης, αλλά πλήρως εξοπλισμένα αστυνομικά όργανα»

Διεθνή / Έντουαρντ Σνόουντεν: «Οι νέες κάμερες Τεχνητής Νοημοσύνης δεν είναι απλά συσκευές παρακολούθησης, αλλά πλήρως εξοπλισμένα αστυνομικά όργανα»

Σοκαρισμένος δηλώνει από την υποκρισία της κυβέρνησης Ομπάμα στο βιβλίο απομνημονευμάτων του που κυκλοφορεί αυτές τις μέρες, ο άνθρωπος που αποκάλυψε το μέγεθος της μαζικής ηλεκτρονικής παρακολούθησης από τις μυστικές υπηρεσίες και ζει εδώ και μια πενταετία ως πολιτικός εξόριστος και ως «προδότης» στη Μόσχα

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Το ημερολόγιο ενός διαιτητή: «Ήμασταν σχεδόν γυμνοί και ο Κολίνα μας εξέταζε με το παγερό βλέμμα του»

Βιβλίο / Το ημερολόγιο ενός διαιτητή: «Ήμασταν σχεδόν γυμνοί και ο Κολίνα μας εξέταζε με το παγερό βλέμμα του»

Σε ένα απόσπασμα από το βιβλίο του που έχει τίτλο “House of Cards”, ο Σουηδός πρώην διεθνής Γιόνας Έρικσον περιγράφει τις ταπεινωτικές μετρήσεις βάρους στα σεμινάρια διαιτητών της UEFA
THE LIFO TEAM
Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Το Πίσω Ράφι / Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Ο Έλληνας σκηνοθέτης μάζεψε από «το καλάθι των αχρήστων» όλες τις εμπειρίες του κι έφτιαξε την αυτοβιογραφία του, μια ζωντανή αφήγηση γεμάτη ιστορίες, συναντήσεις, αποφθέγματα και κρίσεις, λογοτεχνικές και σινεφίλ αναφορές.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: η ιστορία του underground περιοδικού «Ανοιχτή Πόλη»

Βιβλίο / «Ανοιχτή Πόλη»: Ένα από τα πιο επιδραστικά εναλλακτικά έντυπα της Ελλάδας

Οι δημιουργοί του Κώστας Μανδηλάς και Βλάσσης Ρασσιάς, καταγράφουν την πορεία του στο βιβλίο «Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: Η ιστορία του περιοδικού “Ανοιχτή Πόλη”».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η Ράνια Οικονομίδου διαβάζει το διήγημα «Η μεγαλύτερη λεία του Μινγκ» της Πατρίσια Χάισμιθ

Lifo Videos / Η Ράνια Οικονομίδου διαβάζει ένα διήγημα της Πατρίσια Χάισμιθ

«Η μεγαλύτερη λεία του Μινγκ»: Μια ιστορία έρωτα, αγάπης, αφοσίωσης, ανταγωνισμού, μίσους και φόνου μεταξύ ενός ζευγαριού και ενός σιαμέζικου γάτου, ένα μυστηριώδες διήγημα της δημιουργού των πιο σαγηνευτικών αντιηρώων.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Οι μικρές αριστουργηματικές σειρές των εκδοτών

Βιβλίο / Οι μικρές αριστουργηματικές σειρές των εκδοτών

Ολοένα περισσότερο διευρύνεται η τάση έκδοσης κλασικών και σπάνιων κειμένων σε μικρό μέγεθος που τοποθετούνται δίπλα στο ταμείο και συνιστούν την προσπάθεια ενός εκδοτικού οίκου να φέρει σπουδαία έργα στο ευρύ αναγνωστικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
I love Dick: Eίναι το βιβλίο της Κρις Κράους το πιο τολμηρό του αιώνα μας;

Βιβλίο / I love Dick: Eίναι το βιβλίο της Κρις Κράους το πιο τολμηρό του αιώνα μας;

Η θεωρητικός, εικαστικός, κριτικός, συγγραφέας και εκδότρια Κρις Κράους μπορεί να μην άλλαξε τα δεδομένα στον αγγλόφωνο κόσμο εκδίδοντας τα βιβλία των Γάλλων θεωρητικών αλλά προκάλεσε άπειρες συζητήσεις με το πρωτότυπο φεμινιστικό βιβλίο της.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η αρχή της ηδονής: Μια σουρεαλιστική, σέξι ιστορία στην καλοκαιρινή Ανάφη 

Βιβλίο / Η αρχή της ηδονής: Μια σουρεαλιστική, σέξι ιστορία στην καλοκαιρινή Ανάφη 

Ένα τολμηρό καλλιτεχνικό project έγινε η αφορμή για να κάνει ο εικαστικός René Habermacher ένα ταξίδι στη θάλασσα με πλήρωμα έξι ναύτες κι έναν καπετάνιο, απαθανατίζοντας μια σουρεαλιστική εμπειρία που κατέληξε σε ναυάγιο. Το βιβλίο «The Pleasure Principle» καταγράφει αυτό το ταξίδι μέσα από φωτογραφίες του René, κείμενα και εικαστικά έργα, σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έκδοση.
M. HULOT
Νίκος Μάντης «Το χιόνι του καλοκαιριού»

Το πίσω ράφι / Για τις απουσίες που μας κάνουν αργούς στα αισθήματα

Καλοκαίρι στην Πελοπόννησο, στη σκιά της δεκαετίας του ’80: ένα πληγωμένο παιδί, μια μητέρα που επιστρέφει αλλαγμένη και μυστικά που βαραίνουν τη σιωπή των ενηλίκων - αυτά ξετυλίγει ο Νίκος Α. Μαντής στο πρώτο του μυθιστόρημα.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Νέα βιβλία που περιμένουμε ως το τέλος του χρόνου, και κάποιες επανεκδόσεις

Fall Preview 2025 / 13 βιβλία που περιμένουμε ως το τέλος της χρονιάς

Ο πάντα επίκαιρος Καβάφης, νέα, σύγχρονα και παλιότερα ονόματα της λογοτεχνικής σκηνής και κάποιες ξεχωριστές επανεκδόσεις που δικαίως θα διεκδικήσουν χώρο στη βιβλιοθήκη όλων, βιβλιόφιλων και μη.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ

σχόλια

2 σχόλια
" γεννήθηκα λίγο πρίν το ίντερνετ. Ανοίκω στην τελευταία γενιά τα δεδομένα της οποίας δεν αποθηκεύτηκαν ολοκληρωτικά για πάντα πρίν ακόμα γεννηθούν και αφού θα πεθάνουν"Πάρτε το οπωσδήποτε. Η ιστορία του σύγχρονου κόσμου μέσα από ένα καλογραμμένο συναρπαστικό και μάλλον ειλικρινές ημερολόγιο.
Μια απο τις πιο WTF online στιγμες της ζωης μου ηταν οταν εμαθα οτι στο ιδιο φορουμ που γραφαμε για βιντεοπαιχνιδια (πολλα πολλα χρονια πριν) ηταν ενεργο μελος ο σνοουντεν με πολλα και τρομερα ποσταρισματα.