Η εικόνα είναι φαινομενικά ειρηνική. Στην ξανθή άμμο, στην παραλία, έχουν φτάσει μοναχικοί και ζευγάρια, οικογένειες και ένας φιλόσοφος, βαριεστημένοι παραθεριστές, αισιόδοξοι λουόμενοι και αθλητικά αγόρια και κορίτσια. Η πετσέτα ορίζει το ζωτικό τους χώρο, τις προσδοκίες των διακοπών. Εκεί προσωρινά θα εναποθέσουν ένα κομμάτι της ζωής τους, την ιστορία, το παρελθόν, τον τρόμο, την αγωνία και το παρόν τους.
Μπορείτε να καθίσετε όση ώρα θέλετε και να τους παρατηρείτε από ψηλά, να φανταστείτε μια ιστορία για τον καθένα ή να ακούσετε τις δικές τους ιστορίες. Σε αυτή η παραλία, την ασυνήθιστα σιωπηλή από φωνές, από το βόμβο των συνηθισμένων ήχων, ακούγονται 23 κομμάτια και ένα λιμπρέτο έρχεται να προδώσει τις μύχιες σκέψεις των αφημένων στον ήλιο δίπλα στη θάλασσα σωμάτων.
Αυτή είναι η όπερα –περφόρμανς Ήλιος και θάλασσα που αναδεικνύει με συγκινητικό τρόπο τη σχέση μεταξύ ρεαλισμού και ποίησης. Το έργο που εκπροσώπησε τη Λιθουανία στην Μπιενάλε της Βενετίας το 2019, όπου και απέσπασε τον Χρυσό Λέοντα για την καλύτερη εθνική συμμετοχή έρχεται στο Φεστιβάλ Αθηνών, στην Πειραιώς 260 για δυο παραστάσεις.
Η εικόνα των σωμάτων στην παραλία επάνω στις πετσέτες τους, φέρνει στη μνήμη μια παλαιότερη παράσταση, το περίφημο Agua της Πίνα Μπάους με έμπνευση από τις περίφημες παραλίες του Ρίο και την οργιαστική φύση της χώρας. Το έργο ξεχείλιζε από γονιμότητα και αισθησιασμό, ακόμα κι η χυδαιότητα του τεχνητά ωραίου σώματος των παραλιών του Ρίο αντιμετωπιζόταν με χιούμορ και πολλά γέλια, τίποτα δεν πρόδιδε την παρακμή ή τη μιζέρια των φαβέλας, κανένα ίχνος φορτωμένου μυστικισμού. Η παραλία της Πίνα Μπάους ήταν ρυθμική και ευχάριστη, ένας ύμνος σε μια διάθεση μόνιμα καλοκαιρινή και ένα χαμόγελο που αμφισβητείται στο «Ήλιος και θάλασσα» που παρά την προδιάθεση των ανέμελων διακοπών που δημιουργεί ο τίτλος του, είναι μια αποκάλυψη των σκοτεινών, ράθυμων ρυθμών της οικολογικής καταστροφής που δεν αντιλαμβανόμαστε, μια ανατομία της ατομικότητας, αφού κάθε πετσέτα είναι ένας οργανωμένος, συγκροτημένος φορητός μικρόκοσμος, ένας εσωτερικός μονόλογος που πότε πότε διακόπτεται από το κρώξιμο κάποιου γλάρου ή τα φορτηγά που περνάνε από τον κοντινό δρόμο.
Η αλήθεια είναι ότι οι άνθρωποι σχεδιάζουν όλο το χρόνο αυτές στις δέκα μέρες διακοπών τους, όπως λέει το λιμπρέτο. Οι άνθρωποι σχεδιάζουν όλο το χρόνο τις μέρες που θα βρεθούν στην παραλία σαν να μην υπάρχουν άλλες μέρες μέσα στο χρόνο που θα μπορούσαν να τους κάνουν ευτυχισμένους.
Χωρίς συναισθηματική φόρτιση ή κηρύγματα με νόημα, η περφόρμανς αναπέμπει μια μικρή ωδή για μια καθημερινότητα με αδιόρατες ενοχλήσεις και παράξενα όνειρα. Στο έργο δε μπορεί να σε τρομάξει τίποτα, εμφανώς τουλάχιστον. Μια γυναίκα τραγουδά το παράπονό της ότι κανένας δεν καθαρίζει τα σκουπίδια ή τις ακαθαρσίες των σκύλων και ένας νεαρός καταγγέλλει ότι δεν χιονίζει τα Χριστούγεννα και πως θα μπορούσε να είναι Πάσχα. Η αλήθεια μοιάζει με ποιητικό και λίγο σουρεαλιστικό απόσπασμα που ακούγεται μελωδικά ή και το αντίστροφο.
Η αλήθεια είναι ότι οι άνθρωποι σχεδιάζουν όλο το χρόνο αυτές στις δέκα μέρες διακοπών τους, όπως λέει το λιμπρέτο. Οι άνθρωποι σχεδιάζουν όλο το χρόνο τις μέρες που θα βρεθούν στην παραλία σαν να μην υπάρχουν άλλες μέρες μέσα στο χρόνο που θα μπορούσαν να τους κάνουν ευτυχισμένους. Εναποθέτουν τις ελπίδες τους για ανεμελιά, για να δημιουργήσουν ευχάριστες αναμνήσεις και αισιόδοξες προσδοκίες, εκεί δίπλα στην πετσέτα ενός άλλου ανθρώπου, εκεί που δε μπορούν να είναι ποτέ αληθινά μόνοι και ήσυχοι και απερίσπαστοι, με τους άλλους, να αφηγούνται τις δικές τους ιστορίες που ενώνονται για να ακουστούν σαν ένας Χορός που έχει τις ρίζες του στην ανθρώπινη συμπεριφορά.
Στο σταυροδρόμι του θεάτρου, της μουσικής και των εικαστικών τεχνών, η θεαματική εγκατάσταση είναι σαν κλουβί, μια παλέτα προσώπων και συναισθημάτων, με το κοινό να παρατηρεί από ψηλά τις συμπεριφορές, τις συνήθειες, σαν να είναι ζώα σε ζωολογικό κήπο ή ιζήματα κάτω από το μικροσκόπιο. Μαζί με τις φωνές τους, δίπλα στα κουρασμένα μέλη τους, εκεί στο μωσαϊκό από πετσέτες και ιδρωμένα μέλη ακούγεται και το ανατριχιαστικό τρίξιμο μιας εξαντλημένης Γης που ανασαίνει κουρασμένα.
Είναι εκεί που το εντυπωσιακό πορτρέτο μιας ήρεμης ηλιοθεραπείας απειλείται μέσα από υπόγεια ρεύματα.
«Έκλαψα τόσο πολύ όταν έμαθα ότι τα κοράλλια θα έχουν φύγει. Και μαζί με τον Μεγάλο Κοραλλιογενή ύφαλο τα ψάρια θα εξαφανίζονταν - Από καρχαρίες μέχρι το μικρότερο που τηγανίζουμε. - Έκλαψα πολύ όταν έμαθα ότι οι μέλισσες πέφτουν μαζικά από τον ουρανό και μαζί τους θα πεθάνει όλη η φυτική ζωή του κόσμου. - Έκλαψα τόσο πολύ όταν κατάλαβα ότι είμαι θνητός, ότι το σώμα μου μια μέρα θα γεράσει και θα μαραθεί. Και δεν θα δω, ούτε θα αισθανθώ ούτε θα μυρίσω ποτέ ξανά» λέει ένας ερμηνευτής, εξυμνώντας πικρά την ιδιότητα ενός 3D εκτυπωτή. « Η μητέρα μου άφησε τον τρισδιάστατο εκτυπωτή ενεργοποιημένο. Και το μηχάνημα άρχισε να με τυπώνει. Όταν το σώμα μου πεθάνει, θα μείνω, σε έναν άδειο πλανήτη χωρίς πουλιά, ζώα και κοράλλια. Ωστόσο, με το πάτημα ενός μόνο κουμπιού, θα ξαναφτιάξω αυτόν τον κόσμο: - Τα τρισδιάστατα κοράλλια δεν σβήνουν ποτέ! - Τα 3D ζώα δεν χάνουν ποτέ τα κέρατά τους! - Το τρισδιάστατο φαγητό δεν έχει τιμή! - 3D μου ζει για πάντα! Θα σε εκτυπώσω, μητέρα, Όταν σε χρειάζομαι, αδερφή μου επίσης, θα σε εκτυπώσω, όταν μου λείπεις πολύ. Όλοι μαζί θα εκτυπώσουμε λίγο κρέας και γαρίδες επίσης, όταν θέλουμε να φάμε κάτι αλμυρό. Και θα εκτυπώσουμε τις μέλισσες, ώστε να μείνει τουλάχιστον λίγη γλυκύτητα» λέει ένας ερμηνευτής.
Η παραπλανητική χαλαρωτική μέρα είναι η προειδοποίηση μιας αποκαλυπτικής κλιματικής κρίσης που συμβαίνει τελικά τόσο εύκολα όσο ένα ταξίδι στην παραλία. Οι μελωδίες που ακούγονται είναι απατηλά χαλαρωτικές από το πανοραμικό καστ των χαρακτήρων, το φαινομενικά εξαντλημένο από τον ήλιο και ανέμελο απέναντι στο αύριο. Σε αυτό το σκηνικό, οι δημιουργοί της όπερας - η σκηνογράφος και σκηνοθέτης Rugile Barzdziukaite, η συγγραφέας Vaiva Grainyte και η συνθέτης Lina Lapelyte – ανακάλυψαν ένα χώρο μέσα στον οποίο μπορεί να συγκεντρωθεί ένα πλήθος εντελώς διαφορετικών ανθρώπων που συνδέονται μεταξύ τους και ας μη το γνωρίζουν και μπορεί να γίνει κάθε προσωπική εξομολόγηση ή κατάθεση των σκέψεών τους με μια στοιχειώδη απλότητα, ποιητική προσέγγιση και χωρίς πολιτικό διδακτισμό. Η όπερα αφορά τους ανθρώπους που δε μπορούν να κατανοήσουν ότι είναι αυτοί που δημιούργησαν την κρίση της κλιματικής αλλαγής και πορεύονται βασανιστικά μέσα στα μικρά προσωπικά τους προβλήματα βυθισμένοι μέσα σε ένα κόσμο προσωπικής ταλαιπωρίας μη έχοντας τη δυνατότητα να ατενίσουν τη μεγάλη εικόνα.
Η πλούσια μαμά, τα βάσανα ενός Workaholic και ένα ζευγάρι που ζει μια σχέση από απόσταση και μετακινούνται με αεροπλάνο, μετατρέπουν την παραλία σε ένα αστικό τοπίο, μια αστική σκηνή, πολύ λίγο τους απασχολεί το εύθραυστο φυσικό φαινόμενο ακόμα και μιας παραλίας που σε λίγα χρόνια δε θα είναι η ίδια. Και όποιος παρατηρήσει καλά δεν είναι η φύση που κυριαρχεί σε αυτή την παραλία αλλά πλήθος πλαστικών: μπουκάλια, παιχνίδια, ακουστικά, δοχεία τροφίμων και χειροκίνητοι ανεμιστήρες.
Οι τρομακτικές επιπτώσεις από όμορφες εικόνες, φρέσκα φρούτα που φτάνουν από την άλλη άκρη της γης, η επιφάνεια της θάλασσας που φαίνεται να έχει ένα αλλιώτικο χρώμα, δεν απέχουν από τις ειδήσεις που φτάνουν από τα μέρη του κόσμου που ζουν πρωτόγνωρες καταστάσεις, με πλημμύρες και καύσωνες και τοξικά φύκια που ταξιδεύουν στους ωκεανούς, φτάνουν στα αυτιά μας όπως τα τραγούδια της όπερας με μια αίσθηση μικρής ανησυχίας και πλήξης σαν να μη σημαίνουν τίποτα με μια μπόσα νόβα να ακούγεται από τα μεγάφωνα.
Τα καλοκαίρια θα συνεχιστούν. Όσο υπάρχει άμμος, οι άνθρωποι θα απλώνουν τις πετσέτες τους και τον μικρόσκοσμό τους σε έναν αδυσώπητο ήλιο, μέχρι να ξασπρίσει, με την ελπίδα μιας κάθαρσης που μπορεί να μη συμβεί ποτέ. Όσο υπάρχει άμμος οι άνθρωποι θα καταφεύγουν στον ήλιο και τη θάλασσα. Για να θυμηθούν, να πουν και να φανταστούν τις ιστορίες τους. Και σε αυτή την περφόρμανς μπορεί να τους δει κάποιος όλους μαζί, να προβληματιστεί με το τσίρκο της ανθρώπινης συμπεριφοράς, το φαινομενικά ευάλωτο, πολλές φορές ακόμα και συγκινητικό, ωστόσο βαθιά επικίνδυνο.
Rugilė Barzdžiukaitė - Vaiva Grainytė - Lina Lapelytė
Sun and Sea / Ήλιος και θάλασσα
1 & 2 Σεπτεμβρίου, 20:00 – 21.00 & 22:00 – 23:00
Πειραιώς 260 (Χώρος Δ)
Σύλληψη - Ανάπτυξη Rugilė Barzdžiukaitė, Vaiva Grainytė, Lina Lapelytė
Σκηνοθεσία - Σκηνικά Rugilė Barzdžiukaitė
Λιμπρέτο Vaiva Grainytė
Μετάφραση Rimas Užgiris
Μουσική σύνθεση και διεύθυνση Lina Lapelytė
Καλλιτεχνική επιμέλεια Lucia Pietroiusti
Παραγωγός περιοδείας Aušra Simanavičiūtė
Συντονισμός περιοδείας - Σκηνική διεύθυνση Erika Urbelevič
Τεχνική διεύθυνση Lique Van Gerven
Οπτική ταυτότητα Goda Budvytytė
Σύλληψη - Σχεδιασμός καταλόγου και βινυλίου Åbäke
Ηχοληψία Romuald Chaloin Galiauskas
Ζωντανή ηχητική επένδυση Salomėja Petronytė
Τραγουδούν Aliona Alymova, Marco Cisco, Auksė Dovydėnaitė, Saulė Dovydėnaitė, Claudia Graziadei, Artūras Miknaitis, Yates Norton, Vytautas Pastarnokas, Eglė Paškevičienė, Salomėja Petronytė, Kalliopi Petrou, Ieva Skorubskaitė, Svetlana Bagdonaitė, Nabila Dandara Vieira Santos.
ΠΩΛΗΣΗ ΕΙΣΙΤΗΡΙΩΝ aefestival.gr | tickets.aefestival.gr | ticketservices.gr / 210 7234 567 / Κεντρικά εκδοτήρια (Πανεπιστημίου 39) & Καταστήματα Public.
σχόλια