Η Πανεπιστημίου είναι άδεια από κόσμο και έχει νυχτώσει. Κανένας δεν μπορεί να φανταστεί ότι μέσα στη Βαλλιάνειο Βιβλιοθήκη, την πρώτη έδρα της Εθνικής Βιβλιοθήκης στην Ελλάδα, ένας κόσμος ζωντανός, παλλόμενος δημιουργείται σε ένα περιβάλλον που δεν είναι κέλυφος μιας παράστασης αλλά οργανικό, το φυσικό της περιβάλλον. Και μόλις ανοίγουμε την πόρτα και περνάμε μέσα από διαδρόμους με στοιβαγμένους, τακτικά δεμένους τόμους εφημερίδων, προτομές που δεν έχουν κανέναν να ψιθυρίσουν πια και άδεια ερμάρια, χτυπάει συναγερμό η πρώτη αίσθηση, η όσφρηση, η μυρωδιά των βιβλίων μας πάει πίσω σε κάτι πολύ παλιό, σε μια μνήμη που είναι παρούσα. Στη μνήμη της ανάγνωσης, στην εμπειρία της κατανόησης.
Μέσα στο μεγάλο, πολυφωτογραφημένο, όμορφο αναγνωστήριο της βιβλιοθήκης ο χρόνος έχει παγώσει. Τα βιβλία είναι εκεί, αυτά που περίμεναν ένα χέρι στοργικό να τα διαλέξει και να τα ξεφυλλίσει, αυτά που κανένας δεν ακουμπάει πια, είναι εκεί για να δηλώσουν την ισχυρή, την αέναη παρουσία της γνώσης που κρατούν κλεισμένη στις σελίδες τους.
Εδώ, αυτό που συμβαίνει μέσα σε ένα περιβάλλον άφθαρτο και απείραχτο είναι μια παράσταση που έρχεται από τα βάθη του χρόνου και των μύθων ως υπενθύμιση της ανθρώπινης δίψας, της αδάμαστης περιέργειας, της κληρονομιάς της γνώσης και της γέννησης της ελεύθερης συνείδησης.
Εδώ, αυτό που συμβαίνει είναι μια πρόβα του έργου του Δημήτρη Καμαρωτού, συνθέτη και δραματουργού του ήχου, μια θεατρική- μουσική σύνθεση, έργο φτιαγμένο για ζωντανή αναμετάδοση, μέσα από το οποίο οι ηθοποιοί Αμαλία Μουτούση και Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης, η μεσόφωνος Άννα Παγκάλου και οι μουσικοί Κατερίνα Κωνσταντούρου και Χρήστος Λιάτσος θα αφηγηθούν την ιστορία του αισχυλικού Προμηθέα Δεσμώτη – όλο το κείμενο της τραγωδίας σε μετάφραση του ποιητή Νίκου Α. Παναγιωτόπουλου.
Ο Προμηθέας Δεσμώτης, στη μόνη σωζόμενη τραγωδία του Αισχύλου στην οποία κανένας από τους χαρακτήρες δεν είναι κοινός θνητός, είναι αυτός που θα μιλήσει για άλλη μια φορά σε εμάς για τη γνώση και την επιστήμη, για την εξέλιξη και τα επιτεύγματα του ανθρώπου, για το μέλλον και το παρόν ακόμα, που η γνώση το αλλάζει δραματικά.
Και ενώ προσεκτικά βαδίζουμε στο βάθος του αναγνωστήριου, ανάμεσα σε κάμερες, δεκάδες οθόνες που λάμπουν στο σκοτάδι, τεχνικούς που μέσα σε απόλυτη σιωπή εργάζονται για την προετοιμασία της παράστασης, που δεν είναι κινηματογραφική ταινία –δεν πρόκειται για βιντεοσκοπημένη καταγραφή παράστασης– αλλά ένα ζωντανό θέαμα, στημένο εξαρχής για να φτάσει στο κοινό μέσα από την οθόνη του υπολογιστή ή της τηλεόρασης, αντιλαμβανόμαστε ότι εδώ και πολύ καιρό έχουμε να δούμε να εκτυλίσσεται μπροστά μας μια θεατρική πράξη ζωντανά, με ένα έργο συμβολικό, που δείχνει ότι η ροή της γνώσης και η ανάγκη της ελεύθερης σκέψης δεν σταματά ποτέ, ακόμα και την παρούσα χρονική στιγμή, με τις ιδιαιτερότητες της ζωής μας σε συνθήκη πανδημίας.
Γιατί ο Προμηθέας Δεσμώτης, στη μόνη σωζόμενη τραγωδία του Αισχύλου στην οποία κανένας από τους χαρακτήρες δεν είναι κοινός θνητός, είναι αυτός που θα μιλήσει για άλλη μια φορά σε εμάς για τη γνώση και την επιστήμη, για την εξέλιξη και τα επιτεύγματα του ανθρώπου, για το μέλλον και το παρόν ακόμα, που η γνώση το αλλάζει δραματικά.
Το νέο έργο του Δημήτρη Καμαρωτού, που υλοποιείται και παρουσιάζεται χάρη στη δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ), και θα μεταδίδεται μέσω live streaming στην ιστοσελίδα του ΚΠΙΣΝ (snfcc.org), στη σελίδα του στο Facebook και στο κανάλι του στο YouTube, ανήκει στη θεματική του ΚΠΙΣΝ «Τα Πρόσωπα του Ήρωα».
«Επιστρέφουμε στον μύθο τη δυνατότητα να ειπωθεί ξανά τώρα, σε αυτό τον χώρο» λέει ο δημιουργός της παράστασης Δημήτρης Καμαρωτός. «Αντιγράφουμε με τα δικά μας μέσα αυτό τον μύθο που έγινε ποίηση από τον Αισχύλο, που έγινε ένα νέο λογοτεχνικό έργο - μετάφραση από τον Νίκο Α. Παναγιωτόπουλο και διαμέσου όλων των αλλεπάλληλων απεικονίσεων, φτιάχνουμε μια μουσική των νοημάτων για οθόνες led».
Με τις λέξεις να μετατρέπονται σε ήχο, κάτω από έναν έναστρο ουρανό, το ταβάνι του αναγνωστηρίου, μπροστά από τα αναγνωστήρια με τα πράσινα φώτα, οι καρέκλες των αναγνωστών γίνονται ο βράχος του Προμηθέα, στις ακτές του Ωκεανού, εκεί όπου δεμένος θα μιλήσει σε ένα έργο αρχετυπικό, διαπράττοντας την «ύβρι» της επανάστασης απέναντι στον οικουμενικό πατέρα Δία, για την αντίθεση, την έμπρακτη εναντίωση και την έξοδο από την ανθρώπινη φάση της άγνοιας που κυριαρχούσε στην ανθρωπότητα.
Οι δυο ηθοποιοί, Μουτούση και Αβαρικιώτης, αναλαμβάνουν όλα τα πρόσωπα του έργου και η Άννα Παγκάλου τον Χορό. Σε συνθήκη εγκλεισμού για έναν απροσδιόριστα μεγάλο χρόνο, θέλουν να αφηγηθούν τα θαυμαστά και τρομερά πράγματα που γνωρίζουν.
Για να γίνει σαφές ποιον χαρακτήρα υποδύονται κάθε φορά χρησιμοποιούν μια συγκεκριμένη τεχνική εργασίας, τις «ηχητικές μάσκες». Όλη η τραγωδία λειτουργεί σαν παρτιτούρα, ο λόγος σαν μουσική από λέξεις κι η φωνή τους σαν μουσικό όργανο. Γύρω τους, οι μουσικοί τούς επιτηρούν και τους υποστηρίζουν.
Μέσα σε έναν χώρο μνήμης, εμπειρίας και γνώσης, εκεί στον πυρήνα, στον τόπο που μπορεί να ανάψει η φλόγα για να μας οδηγήσει οριστικά στα μονοπάτια της γνώσης, οι ηθοποιοί αφηγούνται την ιστορία, σαν μια ζωντανή μαρτυρία μέσα στα ίχνη που άφησαν αναγνώστες, κάποιοι που ήταν εκεί πριν από αυτούς.
Μέσα στα βιβλία που δεν είναι σκηνικό, αλλά το οργανικό και το ζητούμενο, σε υλικά βιντεοπροβολών, αντικείμενα, χειρόγραφες σελίδες του κειμένου, σημειώσεις δικές τους και των άλλων που πέρασαν από εκεί, ρίχνουν μια γέφυρα ανάμεσα στην κατοικία των βιβλίων και τις οθόνες των σπιτιών μας, υπερασπιζόμενοι την ποίηση, τη θεατρικότητα και τον στοχασμό.
«Πάνω είναι η έδρα των θεών και της εξουσίας, κάτω ο τόπος της εξορίας και της τιμωρίας. Στη μέση βρίσκονται ο επίπεδος δίσκος της γης, και το επίπεδο πιάτο της ορχήστρας, όπου διαδραματίζεται η δράση» γράφει ο Γιαν Κοτ στη Θεοφαγία. Ο προμηθεϊκός κόσμος και η κάθετη διάρθρωσή του θα φτάσουν σε εμάς με έναν τρόπο διαφορετικό. Υπενθυμίζοντάς μας με μια τοποθέτηση που καμία οθόνη δεν μπορεί να εμποδίσει και τα μείζονα θέματα της ελευθερίας και της ευθύνης και τον αυτοπροσδιορισμό της ανθρώπινης ύπαρξης, μέσα από το χαρακτηριστικό του πολίτη.
Το έργο θα κάνει πρεμιέρα στις 26 Φεβρουαρίου 2021 και θα παιχτεί για σειρά παραστάσεων.
Συντελεστές:
Μετάφραση: Νίκος Α. Παναγιωτόπουλος
Σύλληψη/μουσική σύνθεση/ηχητική δραματουργία: Δημήτρης Καμαρωτός
Σκηνικός Χώρος: Εύα Μανιδάκη
Κοστούμια: Εύα Νάθενα
Διεύθυνση Φωτογραφίας/ Φωτισμός: Γιάννης Δρακουλαράκος
Καλλιτεχνική Συνεργασία: Ελένη Καβούκη
Σύμβουλος Δραματουργίας: Νίκος Φλέσσας
Σχεδιασμός Ήχου: Κώστας Μπώκος/ Studio19
Σχεδιασμός Βίντεο Προβολών στον χώρο της Βιβλιοθήκης: Βασίλης Κουντούρης/ Studio19
Βοηθός Ενδυματολόγου: Δάφνη Φωτεινάτου
Ερμηνεύουν:
Αμαλία Μουτούση
Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης
Άννα Παγκάλου, μεσόφωνος
Κατερίνα Κωνσταντούρου, πιάνο
Χρήστος Λιάτσος, κρουστά
26, 27/02
05, 06, 07/03
20.30
σχόλια