Η φωνή των Βακχών: Το ιδιαίτερο ηχητικό δράμα του Γιάννη Αγγελάκη

Η φωνή των Βακχών του Γιάννη Αγγελάκη Facebook Twitter
Ο Γιάννης Αγγελάκης εξηγεί πώς η παράσταση επιχειρεί να επαναδιατυπώσει τι σημαίνει μουσικό θέατρο. Φωτ.: Ανδρέας Σιμόπουλος
0

Το μουσικοθεατρικό έργο Η φωνή των Βακχών του ανερχόμενου συνθέτη Γιάννη Αγγελάκη, μια ιδιαίτερη παράσταση που συνδυάζει το μουσικό θέατρο με τη σύγχρονη πειραματική μουσική, παρουσιάζεται στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για δύο μοναδικές παραστάσεις στις 18 και 19 Μαΐου. Συμμετέχει ο τενόρος Χρήστος Κεχρής και μουσικοί από το ειδικευμένο στη σύγχρονη μουσική σύνολο Ergon Εnsemble. Τη σκηνοθεσία υπογράφει ο Γιώργος Κουτλής.

«Η φωνή των Βακχών είναι ένα ηχητικό δράμα στο οποίο μόνος πρωταγωνιστής είναι ο ήχος, ενώ η τραγωδία του Ευριπίδη λειτουργεί ως συνδετικός κρίκος σε ένα επίπεδο συμβολικό»

Η Φωνή των Βακχών είναι μια παράσταση σύγχρονου πειραματικού μουσικού θεάτρου. Με τη διαρκή χρήση ακαθόριστων φωνημάτων αναδεικνύει την ανθρώπινη φωνή ως ένα πρωτόλειο μέσο μη γλωσσικής επικοινωνίας, δημιουργώντας μια αίσθηση αρχέγονης τελετουργίας. Η ωμότητα στη χρήση των φωνών και των οργάνων οριοθετεί τη βία, όπως αυτή ξεκλειδώνεται μέσα από το έργο του Ευριπίδη: μεταξύ Πενθέα και Διονύσου, μεταξύ των αντίθετων δυνάμεων της ανθρώπινης φύσης, μεταξύ της διατήρησης της παράδοσης και της θηριώδους επιθυμίας για το καινούργιο. Όπως οι Βάκχες αναδεικνύουν μια αέναη σύγκρουση στη βάση της ανθρώπινης ψυχής και της ιστορίας, έτσι και η παράσταση Η φωνή των Βακχών επιδιώκει να διεισδύσει στη φύση της ανθρώπινης φωνής και να αναδείξει τις ανεξερεύνητες πτυχές της.

Η φωνή των Βακχών του Γιάννη Αγγελάκη Facebook Twitter
Φωτ.: Ανδρέας Σιμόπουλος

Ο συνθέτης Γιάννης Αγγελάκης εξηγεί πώς η παράσταση επιχειρεί να επαναδιατυπώσει τι σημαίνει μουσικό θέατρο. «Οι μουσικοί δρουν πάνω στα όργανα και τις φωνές τους, όμως οι δράσεις αυτές δεν παράγουν κάθε φορά το ίδιο ηχητικό αποτέλεσμα. Οι ήχοι παραμένουν μη ελεγχόμενοι πλήρως, είναι εγγενώς ασταθείς και διαρκώς κινούμενοι, εμπεριέχουν μια δική τους λογική στον τρόπο με τον οποίο ξεδιπλώνονται. Και ακριβώς επειδή οι ήχοι έχουν μια δική τους, αυτόνομη πορεία και δεν αναπαράγουν ένα προκαθορισμένο περιεχόμενο, μπορεί κανείς να πει ότι πρόκειται για ένα δράμα του ήχου, στο οποίο ο ήχος γεννιέται τη στιγμή που συμβαίνει μια δράση και δεν μπορεί να επαναληφθεί αυτούσιος ξανά. Αφού, λοιπόν, ο ήχος δεν αναπαριστά κάτι πέρα από τον εαυτό του, το ηχητικό δράμα χρήζει ενός νέου είδους ακρόασης, απαγκιστρωμένο από τις παραδοσιακές παραμέτρους και στοχευμένο στην απόλαυση που προέρχεται αποκλειστικά από την ανάδειξη των εσωτερικών δομών του ήχου. Δεν πρόκειται ούτε για τη μουσική των Βακχών ούτε για μια προγραμματική παράσταση που αφηγείται την τραγωδία του Ευριπίδη.

» Δεν υπάρχουν ανθρώπινοι χαρακτήρες ούτε αναπαραστάσεις της πλοκής επί σκηνής, και η θεατρική δράση, αποτελούμενη κυρίως από σκηνικές μετατοπίσεις των μουσικών, δεν έχει στόχο να αφηγηθεί κάποια παράλληλη ιστορία αλλά να αναδείξει εικαστικά τη δράση του ήχου. Με άλλα λόγια, πρόκειται για ένα μουσικό δράμα, το οποίο διαφέρει από αυτό που ιστορικά γνωρίζουμε ως μουσικό θέατρο ή όπερα, δηλαδή τον συνδυασμό μιας θεατρικής και μιας μουσικής αναπαράστασης, όπου η μουσική υπηρετεί την ανάδειξη της θεατρικής δραματουργίας.

» Η φωνή των Βακχών προτείνει μια ανανεωτική προσέγγιση στην έννοια του μουσικού δράματος: δεν είναι πλέον ο ήχος που υπηρετεί και αναδεικνύει τη σκηνική δράση αλλά, αντίθετα, η σκηνική δράση καλείται να υπηρετήσει την ανάδειξη ενός ηχητικού κόσμου. Η φωνή των Βακχών είναι ένα ηχητικό δράμα στο οποίο μόνος πρωταγωνιστής είναι ο ήχος, ενώ η τραγωδία του Ευριπίδη λειτουργεί ως συνδετικός κρίκος σε ένα επίπεδο συμβολικό».

Η φωνή των Βακχών: Το ιδιαίτερο ηχητικό δράμα του Γιάννη Αγγελάκη Facebook Twitter
Συμμετέχουν μουσικοί από το Ergon Ensemble. Φωτ.: Γ. Καλκανίδης

Ο σκηνοθέτης Γιώργος Κουτλής θεωρεί πως η παράσταση εγείρει θεμελιώδη ερωτήματα: τι είναι η φωνή; Τι είναι η μουσική; Αν επιστρέφαμε σε ένα προγλωσσικό στάδιο, όπου αυτές οι λέξεις δεν έχουν προλάβει να ταυτιστούν στο μυαλό μας με κάτι συγκεκριμένο, πώς θα αντιλαμβανόμασταν την έννοια του ήχου; Πώς θα αντιλαμβανόμασταν τον ήχο αν η γλώσσα δεν τον είχε εγκλωβίσει με τη βία σε νοήματα χάριν της επικοινωνίας; «Η παράσταση είναι ένα ηχητικό δράμα που αφηγείται τις προσπάθειες της φωνής για κάποιο νόημα, του ήχου για “μουσική” και των ανθρώπων για επικοινωνία. Τέσσερις υπάρξεις επί σκηνής, τρεις πνευστοί και ένας τραγουδιστής, ο καθένας με το όργανό του, εκπνέουν αέρα, παράγουν ήχο και πολεμούν για να οργανωθούν σε ένα σύνολο. Σαν μια γονιδιακά εγγεγραμμένη ανάγκη των ανθρώπων για τη δημιουργία κάποιου χορού, χωρίς όμως να έχουν την εμπειρία προηγούμενων γενεών σε αυτήν τη διαδικασία. Τα αναλόγια είναι τα σημεία αναφοράς τους, οι παρτιτούρες είναι οι δομές τους και ο ήχος το μόνο μέσο τους. Η παράσταση είναι μια προσπάθεια να επανεφεύρουμε τη σχέση μας με πράγματα που σήμερα φαντάζουν αυτονόητα».

Η παράσταση παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο πλαίσιο του θεσμού «Όλη η Ελλάδα ένας πολιτισμός» του υπουργείου Πολιτισμού το 2021.

Η φωνή των Βακχών του Γιάννη Αγγελάκη Facebook Twitter
Τη σκηνοθεσία υπογράφει ο Γιώργος Κουτλής. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

Μουσικό θέατρο
Η φωνή των Βακχών
Γιάννης Αγγελάκης
18-19 Μαΐου 2024

Ώρα έναρξης: 20:30 (Κυριακή: 19:30)
Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής - ΚΠΙΣΝ
Σκηνοθεσία: Γιώργος Κουτλής
Σκηνικό - κοστούμια: Άρτεμις Φλέσσα
Σχεδιασμός φωτισμών: Γιώργος Αγιαννίτης

Χρήστος Κεχρής (τενόρος), Κώστας Τζέκος (μπάσο κλαρινέτο), Σπύρος Λασκαρίδης (τρομπέτα), Ανδρέας-Ρολάνδος Θεοδώρου (τρομπόνι)
Ιδρυτικός Δωρητής Εναλλακτικής Σκηνής Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ)

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Θέατρο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

20 παραστάσεις

Winter Preview 2024 / 20 παραστάσεις για έναν συναρπαστικό θεατρικό χειμώνα

Βάγκνερ και «Σαλό» στη Λυρική, Στρίντμπεργκ στο Εθνικό, Λόρκα στο Τέχνης, η επιστροφή του αριστουργηματικού «ROHTKO» στη Στέγη και πολλές ακόμα ενδιαφέρουσες προτάσεις που κάνουν πρεμιέρα προσεχώς.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Βασίλης Λούρας: «Η Κάλλας θα είναι πάντα ένα σύμβολο δύναμης για τους φοβισμένους»

Μουσική / «Η Κάλλας θα είναι πάντα ένα σύμβολο δύναμης για τους φοβισμένους»

Το ντοκιμαντέρ «Μαίρη, Μαριάννα, Μαρία: Tα άγνωστα ελληνικά χρόνια της Κάλλας» που έγραψε και σκηνοθέτησε ο Βασίλης Λούρας -και θα κυκλοφορήσει σύντομα στους κινηματογράφους από το Cinobo- είναι μια συναρπαστική ταινία για την Κάλλας που αποκαθιστά την αλήθεια για τα χρόνια της στην Ελλάδα αλλά και για τη θυελλώδη σχέση της με τη χώρα που η μεγάλη ντίβα θεωρούσε πατρίδα.
M. HULOT

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μπομπ Γουίλσον

Απώλειες / Μπομπ Γουίλσον (1941-2025): Το προκλητικό του σύμπαν ήταν ένα και μοναδικό

Μεγάλωσε σε μια κοινότητα όπου το θέατρο θεωρούνταν ανήθικο. Κι όμως, με το ριζοσπαστικό του έργο σφράγισε τη σύγχρονη τέχνη του 20ού αιώνα, σε παγκόσμιο επίπεδο. Υποκλίθηκε πολλές φορές στο αθηναϊκό κοινό – και εκείνο, κάθε φορά, του ανταπέδιδε την τιμή.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
H ανάληψη του Οιδίποδα αναβάλλεται επ’ αόριστον

Θέατρο / H ανάληψη του Οιδίποδα αναβάλλεται επ’ αόριστον

Ο «Οιδίποδας» του Γιάννη Χουβαρδά συνενώνει τον «Τύραννο» και τον «Επί Κολωνώ» σε μια παράσταση, παίρνοντας τη μορφή μιας πυρετώδους ανασκαφής στο πεδίο του ασυνείδητου - Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Ζιλιέτ Μπινός: Η Ιουλιέτα των Πνευμάτων στην Επίδαυρο

Θέατρο / Ζιλιέτ Μπινός: Η Ιουλιέτα των Πνευμάτων στην Επίδαυρο

Η βραβευμένη με Όσκαρ ηθοποιός προσπαθεί να παραμείνει συγκεντρωμένη μέχρι την κάθοδό της στο αργολικό θέατρο. Παρ’ όλα αυτά, βρήκε τον χρόνο να μας μιλήσει για τους γυναικείους ρόλους που τη συνδέουν με την Ελλάδα και για τη σημασία της σιωπής.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Όλα όσα ζήσαμε στο 79ο Φεστιβάλ της Αβινιόν: από το «La Distance» του Ροντρίγκες έως τη μεγάλη επιτυχία του Μπανούσι

Θέατρο / Όλα όσα ζήσαμε στο 79ο Φεστιβάλ της Αβινιόν

Οι θερμές κριτικές της «Liberation» και της «Le Monde» για το «ΜΑΜΙ» του Μπανούσι σε παραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση είναι απλώς μια λεπτομέρεια μέσα στις απανωτές εκπλήξεις που έκρυβε το πιο γνωστό θεατρικό φεστιβάλ στον κόσμο.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Κωνσταντίνος Ζωγράφος: Ο «Ορέστης» του Τερζόπουλου

Θέατρο / Κωνσταντίνος Ζωγράφος: «Ο Τερζόπουλος σου βγάζει τον καλύτερό σου εαυτό»

Ο νεαρός ηθοποιός που πέρυσι ενσάρκωσε τον Πυλάδη επιστρέφει φέτος ως Ορέστης. Με μια ήδη πλούσια διαδρομή στο θέατρο δίπλα σε σημαντικούς δημιουργούς, ετοιμάζει ένα νέο έργο εμπνευσμένο από το Νεκρομαντείο του Αχέροντα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Μάλιστα κύριε Ζαμπέτα»: Αξίζει η παράσταση για τον «μάγκα» του ελληνικού πενταγράμμου;

The Review / «Μάλιστα κύριε Ζαμπέτα»: Αξίζει η παράσταση για τον «μάγκα» του ελληνικού πενταγράμμου;

Με αφορμή την παράσταση γι’ αυτόν τον αυθεντικό δημιουργό που τις δεκαετίες του 1950 και του 1960 μεσουρανούσε, ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου σχολιάζουν τον αντίκτυπό του στο κοινό σήμερα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Οιδίπους Τύραννος» και «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή: Η άνοδος, πτώση και η αποθέωση

Αρχαίο Δράμα Explained / «Οιδίπους Τύραννος» και «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή: Η άνοδος, η πτώση και η αποθέωση

Τι μας μαθαίνει η ιστορία του Οιδίποδα, ενός ανθρώπου που έχει τα πάντα και τα χάνει εν ριπή οφθαλμού; Η κριτικός θεάτρου Λουίζα Αρκουμανέα επιχειρεί μια θεωρητική ανάλυση του έργου του Σοφοκλή.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Αλίκη Βουγιουκλάκη: Στη ζωή έσπαγε τα ταμπού, στο θέατρο τα ταμεία

Θέατρο / Αλίκη Βουγιουκλάκη: Πώς έσπαγε τα ταμεία στο θέατρο επί 35 χρόνια

Για δεκαετίες έχτισε, με το αλάνθαστο επιχειρηματικό της ένστικτο, μια σχέση με το θεατρικό κοινό που ακολουθούσε υπνωτισμένο τον μύθο της εθνικής σταρ. Η πορεία της ως θιασάρχισσας μέσα από παραστάσεις-σταθμούς και τις μαρτυρίες συνεργατών της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Νίκος Καραθάνος: «Εμείς είμαστε οι χώρες, τα κείμενα, οι πόλεις, εμείς είμαστε οι μύθοι»

Θέατρο / Νίκος Καραθάνος: «Εμείς είμαστε οι χώρες, τα κείμενα, οι πόλεις, εμείς είμαστε οι μύθοι»

Στον πολυαναμενόμενο «Οιδίποδα» του Γιάννη Χουβαρδά, ο Νίκος Καραθάνος επιστρέφει, 23 χρόνια μετά, στον ομώνυμο ρόλο, ακολουθώντας την ιστορία από το τέλος προς την αρχή και φωτίζοντας το ανθρώπινο βάθος μιας τραγωδίας πιο οικείας απ’ όσο νομίζουμε.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένα δώρο που άργησε να φτάσει

Θέατρο / «Κοιτάξτε πώς φέρονταν οι αρχαίοι στους ξένους! Έτσι πρέπει να κάνουμε κι εμείς»

Ένα δώρο που έφτασε καθυστερημένα, μόλις είκοσι λεπτά πριν το τέλος της παράστασης - Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα για το «ζ-η-θ, ο Ξένος» σε σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινού.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Η Κασσάνδρα της Έβελυν Ασουάντ σημάδεψε το φετινό καλοκαίρι

Θέατρο / Η Κασσάνδρα της Έβελυν Ασουάντ σημάδεψε την «Ορέστεια»

Η «Ορέστεια» του Θεόδωρου Τερζόπουλου συζητήθηκε όσο λίγες παραστάσεις: ενθουσίασε, προκάλεσε ποικίλα σχόλια και ανέδειξε ερμηνείες υψηλής έντασης και ακρίβειας. Ξεχώρισε εκείνη της Έβελυν Ασουάντ, η οποία, ως Κασσάνδρα, ερμήνευσε ένα αραβικό μοιρολόι που έκανε πολλούς να αναζητήσουν το όνομά της. Το φετινό καλοκαίρι, η παράσταση επιστρέφει στη Θεσσαλονίκη, στους Δελφούς και στο αρχαίο θέατρο Φιλίππων.
M. HULOT
Η Λίνα Νικολακοπούλου υπογράφει και σκηνοθετεί τη μουσικοθεατρική παράσταση «Χορικά Ύδατα»

Θέατρο / «Χορικά Ύδατα»: Ο έμμετρος κόσμος της Λίνας Νικολακοπούλου επιστρέφει στη σκηνή

Τραγούδια που αποσπάστηκαν από το θεατρικό τους περιβάλλον επιστρέφουν στην πηγή τους, σε μια σκηνική τελετουργία γεμάτη εκπλήξεις που φωτίζει την τεράστια καλλιτεχνική παρακαταθήκη της στιχουργού.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Το ημέρωμα της στρίγγλας»: Ήταν ο Σαίξπηρ μισογύνης;

The Review / «Το ημέρωμα της στρίγγλας»: Ήταν ο Σαίξπηρ μισογύνης;

Γιατί εξακολουθεί να κερδίζει το σύγχρονο κοινό η διάσημη κωμωδία του Άγγλου βάρδου κάθε φορά που ανεβαίνει στη σκηνή; Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου συζητούν με αφορμή την παράσταση που σκηνοθετεί η Εύα Βλασσοπούλου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Darkest White»: Ένα σύμπαν που εξερευνά την ανθεκτικότητα και τη δύναμη της γυναίκας 

Θέατρο / «Darkest White»: Ο εμφύλιος από την πλευρά των χαμένων

Το έργο της Δαφίν Αντωνιάδου που θα δούμε στο Φεστιβάλ Αθηνών, εξερευνά μέσω προσωπικών και ιστορικών αναμνήσεων και μέσα από την ανθεκτικότητα και τη δύναμη της γυναικείας παρουσίας, ιστορίες εκτοπισμού και επιβίωσης. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Beytna: Μια παράσταση χορού που είναι στην ουσια ένα τραπέζι με φίλους

Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας / Beytna: Μια παράσταση χορού που είναι στην ουσία ένα τραπέζι με φίλους

Ο σπουδαίος λιβανέζος χορευτής και χορογράφος Omar Rajeh, επιστρέφει με την «Beytna», μια ιδιαίτερη περφόρμανς με κοινωνικό όσο και γαστριμαργικό αποτύπωμα, που θα παρουσιαστεί στο πλαίσιο του φετινού 31ου Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η νύφη και το «Καληνύχτα, Σταχτοπούτα»

Θέατρο / Η Καρολίνα Μπιάνκι παίρνει το ναρκωτικό του βιασμού επί σκηνής. Τι γίνεται μετά;

Μια παράσταση-περφόρμανς που μέσα από έναν εξαιρετικά πυκνό και γοητευτικό λόγο, ένα κολάζ από εικόνες, αναφορές, εξομολογήσεις, όνειρα και εφιάλτες μάς κάνει κοινωνούς μιας ακραίας εμπειρίας, χωρίς να σοκάρει.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ