«Η Φάρμα των Ζώων»: Η ανελέητη δυστοπική σάτιρα του Όργουελ έρχεται στο Εθνικό Θέατρο

Η «Φάρμα των ζώων» μέσα από τον φακό του Όργουελ για τον ολοκληρωτισμό και την εξουσία Facebook Twitter
0

«Σε ειρηνικούς καιρούς μπορεί να είχα γράψει περίτεχνη ή απλά περιγραφική πρόζα, αγνοώντας σε μεγάλο βαθμό τις πολιτικές μου πεποιθήσεις. Πιέστηκα, όμως, λόγω των περιστάσεων, να γίνω ένα είδος πολιτικού επιφυλλιδογράφου.

Πέρασα καταρχήν πέντε χρόνια κάνοντας μια δουλειά που δεν μου ταίριαζε (υπηρετώντας στην Ινδική Αυτοκρατορική Αστυνομία, στη Βιρμανία) και στη συνέχεια έζησα στη φτώχεια και με έντονη την αίσθηση της αποτυχίας. Οι συνθήκες αυτές επέτειναν τη φυσική μου απέχθεια προς την εξουσία και με έκαναν για πρώτη φορά να συνειδητοποιήσω την ύπαρξη της εργατικής τάξης, ενώ η δουλειά στη Βιρμανία με έκανε να κατανοήσω καλύτερα τη φύση του ιμπεριαλισμού.

Αυτές, όμως, οι εμπειρίες δεν ήταν αρκετές για να καθορίσουν απολύτως τον πολιτικό μου προσανατολισμό. Και μετά ήρθε ο Χίτλερ, ο Ισπανικός Εμφύλιος κ.λπ. Μέχρι τα τέλη του 1935, πάντως, δεν είχα ακόμα καταφέρει να πάρω οριστικές αποφάσεις.

Ο πόλεμος στην Ισπανία και άλλα γεγονότα της περιόδου 1936-1937 έγειραν αποφασιστικά την πλάστιγγα, και από τότε και στο εξής ήμουν πλέον σίγουρος για τις θέσεις μου. Κάθε γραμμή, οποιασδήποτε σοβαρής δουλειάς που έχω υπογράψει από το 1936, είναι γραμμένη, ευθέως ή πλαγίως, κατά του ολοκληρωτισμού και υπέρ του δημοκρατικού σοσιαλισμού, όπως εγώ τον αντιλαμβάνομαι.

Μου φαίνεται ανόητο, σε μια χρονική περίοδο σαν τη δική μας, να πιστεύει κανείς ότι μπορεί να αποφύγει να γράψει για τέτοια ζητήματα. Υπό κάποια μορφή, όλοι γι’ αυτά γράφουν. Το θέμα είναι σε ποια πλευρά ανήκει κανείς και ποια προσέγγιση ακολουθεί. Και όσο περισσότερο συνειδητοποιημένος πολιτικά είναι κάποιος, τόσο περισσότερες είναι οι πιθανότητες να ασκεί πολιτική δράση χωρίς να θυσιάζει την αισθητική και διανοητική δράση.

Ο Όργουελ, μεγάλος επικριτής του Ιωσήφ Στάλιν, είχε δραστηριοποιηθεί εναντίον της ιδεολογίας του σταλινισμού, καθώς πίστευε ότι η Σοβιετική Ένωση μετεξελίχθηκε σε μια βάναυση δικτατορία, που καθορίστηκε από την προσωπικότητα του Στάλιν και ενισχύθηκε από τον τρόμο που κυριαρχούσε σε κάθε έκφανση της πολιτικής και κοινωνικής ζωής.

Αυτό που θα ήθελα να καταφέρω τα τελευταία δέκα χρόνια ήταν να ανάγω με κάποιον τρόπο το πολιτικό γράψιμο σε τέχνη. Αφετηρία μου, βέβαια, ήταν πάντα ένα αίσθημα στράτευσης, μια συνειδητοποίηση της αδικίας. Όταν κάθομαι να γράψω ένα βιβλίο, δεν λέω στον εαυτό μου "τώρα θα δημιουργήσω ένα έργο τέχνης". Το γράφω επειδή υπάρχει κάποιο ψέμα που θέλω να αποκαλύψω, κάποιο γεγονός στο οποίο θέλω να επιστήσω την προσοχή. Το πρωταρχικό μου μέλημα είναι να εξασφαλίσω ενός είδους ακρόαση.

Η «Φάρμα των ζώων» μέσα από τον φακό του Όργουελ για τον ολοκληρωτισμό και την εξουσία Facebook Twitter
Ο Τζορτζ Όργουελ. Φωτο: AP

Όμως, δεν θα μπορούσα να αφοσιωθώ στο έργο της συγγραφής ενός βιβλίου, ή ακόμα ενός άρθρου, αν το γράψιμο δεν αποτελούσε και αισθητική εμπειρία. Όποιος κάνει τον κόπο να εξετάσει τα γραπτά μου θα διαπιστώσει πως, ακόμα κι όταν πρόκειται για ευθεία προπαγάνδα, περιέχουν πολλά στοιχεία που ένας επαγγελματίας πολιτικός θα τα θεωρούσε περιττά. […]

Η "Φάρμα των ζώων" ήταν το πρώτο βιβλίο στο οποίο επιχείρησα, εν πλήρει συνειδήσει, να συνδυάσω πολιτικούς και αισθητικούς στόχους σ’ ένα ενιαίο σύνολο. […]

Κοιτάζοντας προς τα πίσω, διαπιστώνω ότι τα πιο άψυχα από τα βιβλία μου ήταν ανεξαιρέτως εκείνα που τους έλειπε η πολιτική στόχευση, όσα είναι γεμάτα μεταξένιες παραγράφους, προτάσεις χωρίς νόημα, διακοσμητικά επίθετα και, γενικώς, αυτό που αποκαλούμε "τρίχες"».

Αυτά γράφει ο Τζορτζ Όργουελ, το καλοκαίρι του 1946, στο κείμενό του «Γιατί γράφω» στο «Ανταποκρίσεις από τα χαρακώματα του 20ού αιώνα» (μτφρ. Δημήτρης Πολιτάκης, εκδ. Οξύ, Αθήνα 2021).

Η «Φάρμα των ζώων» μέσα από τον φακό του Όργουελ για τον ολοκληρωτισμό και την εξουσία Facebook Twitter
Ο Στάλιν (κάτω δεξιά) στο 15ο συνέδριο του Πανενωσιακού Κομμουνιστικού Κόμματος (Μπολσεβίκων), 24 Δεκεμβρίου 1927.

Η «Φάρμα των ζώων», σε σκηνοθεσία Άρη Μπινιάρη, κάνει πρεμιέρα στις 18 Νοεμβρίου 2021 στη σκηνή «Ελένη Παπαδάκη» του Εθνικού Θεάτρου, φέρνοντας στη σκηνή τη δυστοπική ιστορία του Όργουελ και τα διδάγματα της ιστορίας μέσα από την αλληγορία του με τα ζώα μιας φάρμας να ξεσηκώνονται ενάντια στο σύστημα εξουσίας του ιδιοκτήτη της, του Κυρίου Τζόουνς, και να επιβάλλουν μια αυτοδιαχειριστική διοίκηση με επικεφαλής τα γουρούνια, τα πιο έξυπνα ζώα της φάρμας.

Πολύ γρήγορα, οι παλιοί καταπιεζόμενοι γίνονται οι νέοι δυνάστες, υιοθετώντας όλες τις κατακριτέες μεθόδους του προηγούμενου καθεστώτος. Έτσι, η προεπαναστατική ουτοπία μετατρέπεται σε μια αβίωτη δυστοπία.

Ο Όργουελ, μεγάλος επικριτής του Ιωσήφ Στάλιν, είχε δραστηριοποιηθεί εναντίον της ιδεολογίας του σταλινισμού, καθώς πίστευε ότι η Σοβιετική Ένωση μετεξελίχθηκε σε μια βάναυση δικτατορία, που καθορίστηκε από την προσωπικότητα του Στάλιν και ενισχύθηκε από τον τρόμο που κυριαρχούσε σε κάθε έκφανση της πολιτικής και κοινωνικής ζωής. Στη Γαλλίδα μεταφράστριά του Ιβόν Νταβέ έγραψε ότι η «Φάρμα των Ζώων» είναι μια σατιρική ιστορία που διακωμωδούσε τον Στάλιν.

Η «Φάρμα των ζώων» μέσα από τον φακό του Όργουελ για τον ολοκληρωτισμό και την εξουσία Facebook Twitter
Από την παράσταση «Η Φάρμα των Ζώων», σε σκηνοθεσία Άρη Μπινιάρη. Φωτο: Πάτροκλος Σκαφίδας

Ο πρωτότυπος τίτλος του βιβλίου του ήταν «Animal Farm: A Fairy Story», ωστόσο ο υπότιτλος που είχε απορριφθεί από τους Αμερικανούς εκδότες και την έκδοση του 1946 συνέχισε να παραλείπεται, ενώ για τη γαλλική μετάφραση είχε προτείνει τον τίτλο «Ένωση Σοσιαλιστικών Δημοκρατικών Ζώων», μια αναφορά στο γαλλικό URSS (Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών).

Η πρώτη έκδοση της Φάρμας των Ζώων, 1 Ιανουαρίου 1945.
Η πρώτη έκδοση της Φάρμας των Ζώων, 1 Ιανουαρίου 1945. 

Με την πολεμική συμμαχία της Δύσης με τη Σοβιετική Ένωση να βρίσκεται στο αποκορύφωμά της, προς το τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου και τον Στάλιν να χαίρει της εκτίμησης των Βρετανών, η «Φάρμα των ζώων» απορρίφθηκε τόσο από Βρετανούς όσο και από Αμερικανούς εκδότες. Ούτε ο ίδιος ο εκδότης του δεν τον υποστήριξε στη συγκεκριμένη συγκυρία.

Η άμεση επιτυχία του βιβλίου το 1945 έγινε ακόμα μεγαλύτερη όταν ο Ψυχρός Πόλεμος διαδέχθηκε τον Β’ Παγκόσμιο και το περιοδικό «Time» επέλεξε το βιβλίο ως μία από τις κορυφαίες 100 αγγλικές νουβέλες (1923 - 2005).

«Όσοι δεν είχαν πιστέψει τον Όργουελ το 1939 θα υποχρεώνονταν αργότερα να αναθεωρήσουν τις απόψεις τους. Ο Όργουελ είναι, φυσικά, ο καλύτερος μυθιστοριογράφος του ολοκληρωτισμού στην αγγλική γλώσσα. […] Γι’ αυτό το σημαντικότερο θέμα γράφει στην υψηλότερη κλίμακα.

Στη "Φάρμα των ζώων" και, προφανώς, στο "1984", παρουσιάζει τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του ολοκληρωτισμού, με στόχο να υποδείξει μεγάλα διδάγματα για το τίμημα της πίστης και της αυταπάτης και της εξουσίας στην εποχή μας.

Ο Όργουελ λειτουργεί σε δύο μουσικές κλίμακες, την πολύ υψηλή και την πολύ χαμηλή. Η χαμηλή κλίμακα είναι η διορατική ικανότητα του Άγγλου να συλλαμβάνει τις ιδιαιτερότητες του Άγγλου, τις ιδιαίτερες αποχρώσεις των κοινωνικών τάξεων και των ψευδαισθήσεων στην Αγγλία. Και αυτή η απαράμιλλη ικανότητά του να σκιαγραφεί τις λεπτομέρειες τον βοήθησε πάρα πολύ σε σχέση με την Ισπανία στο έργο "Φόρος τιμής στην Καταλωνία", παρότι από αυτό το έργο βγαίνουν ευρύτερα συμπεράσματα» γράφουν οι Tony Judt και Timothy Snyder, στις «Σκέψεις για τον εικοστό αιώνα» (μτφρ. Ελένη Αστερίου, εκδ. Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2017).

Η «Φάρμα των ζώων» μέσα από τον φακό του Όργουελ για τον ολοκληρωτισμό και την εξουσία Facebook Twitter
Από την παράσταση «Η Φάρμα των Ζώων», σε σκηνοθεσία Άρη Μπινιάρη. Φωτο: Πάτροκλος Σκαφίδας

Σε ένα απόσπασμα του «Η λογοτεχνία και ο ολοκληρωτισμός» (μτφρ. Νένα Ι. Κοκκινάκη), το 1941, ο Τζορτζ Όργουελ γράφει για τα δόγματα που κατασκευάζει ο ολοκληρωτισμός. Σήμερα διαβάζοντας αυτό το κείμενο μπορούμε να κατανοήσουμε και να εμβαθύνουμε στη διαμόρφωση της κοινωνίας των ζώων της φάρμας κατά την ανεξαρτησία τους από τους ανθρώπους.

«Έχουμε ήδη μπει στην εποχή του ολοκληρωτικού κράτους, που δεν μπορεί –και προφανώς δεν επιθυμεί– να αφήσει στο άτομο οποιαδήποτε ελευθερία. Όταν μιλάμε για ολοκληρωτισμό, το μυαλό μας πάει αμέσως στη Γερμανία, στη Ρωσία, στην Ιταλία. Πιστεύω, όμως, ότι πρέπει να αντιμετωπίσουμε το θέμα ως φαινόμενο που τείνει να γίνει παγκόσμιο.

Είναι φανερό ότι η εποχή του καπιταλισμού στην παραδοσιακή του μορφή πλησιάζει προς το τέλος της και ότι τα έθνη υιοθετούν σιγά σιγά, το ένα μετά το άλλο, μια συγκεντρωτική οικονομία που παίρνει κάθε φορά και διαφορετική ονομασία: άλλοτε σοσιαλισμός, άλλοτε εντατικός σχεδιασμός ή σχεδιοποίηση, όταν δηλαδή αναγνωρίζεται στο κράτος το δικαίωμα να ελέγχει όλες τις κοινωνικές λειτουργίες. […]

Η «Φάρμα των ζώων» μέσα από τον φακό του Όργουελ για τον ολοκληρωτισμό και την εξουσία Facebook Twitter
Από την παράσταση «Η Φάρμα των Ζώων», σε σκηνοθεσία Άρη Μπινιάρη. Φωτο: Πάτροκλος Σκαφίδας

Ο ολοκληρωτισμός κατάφερε να καταπνίξει την ελευθερία της σκέψης (έστω κι αν αυτό δεν έγινε ποτέ απολύτως εφικτό). Και είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι ο έλεγχος που ασκεί στη σκέψη μας ο ολοκληρωτισμός δεν ασκείται μόνο αρνητικά, αλλά και θετικά.

Ο ολοκληρωτισμός δεν αρκείται στο να σου απαγορεύσει να εκφράσεις, ακόμα και να έχεις, κάποιες σκέψεις, αλλά σου υπαγορεύει αυτό που πρέπει να σκέφτεσαι, κατασκευάζει την ιδεολογία σου, σε υποχρεώνει να οδηγείς την ευαισθησία σου προς μια ορισμένη κατεύθυνση και σου επιβάλλει έναν συγκεκριμένο κώδικα συμπεριφοράς. Στο μέτρο του δυνατού, σε απομονώνει από τον εξωτερικό κόσμο, σε εγκλωβίζει σ’ ένα τεχνητό περιβάλλον, όπου για σένα δεν υπάρχει κανένα σημείο αναφοράς. Το ολοκληρωτικό κράτος προσπαθεί να ελέγχει απόλυτα τις σκέψεις και τα συναισθήματά σου, έτσι ώστε να είναι σε θέση να ελέγχει και τις πράξεις σου. […]

Στην Ευρώπη του Μεσαίωνα, η Εκκλησία σού υπαγόρευε τι έπρεπε να πιστεύεις, αλλά σου επέτρεπε τουλάχιστον να διατηρείς την ίδια πίστη από τη γέννηση μέχρι τον θάνατό σου. Δεν σου ζητούσε να πιστεύεις σε κάτι τη Δευτέρα και σε κάτι άλλο την Τρίτη.

Το ακριβώς αντίθετο συμβαίνει με τον ολοκληρωτισμό. Αυτό που χαρακτηρίζει το ολοκληρωτικό κράτος είναι ότι κυβερνά τη σκέψη, τη ρυθμίζει όμως; Κατασκευάζει αδιαφιλονίκητα δόγματα, γιατί χρειάζεται την απόλυτη υποταγή των ατόμων. Έχει ανάγκη από δόγματα, τα οποία επεξεργάζεται και διαμορφώνει μέρα με τη μέρα, αλλά δεν μπορεί να αποφύγει τις αλλαγές που του υπαγορεύουν οι ανάγκες της πολιτικής των σχέσεων της εξουσίας».

Η «Φάρμα των ζώων» μέσα από τον φακό του Όργουελ για τον ολοκληρωτισμό και την εξουσία Facebook Twitter
Από την παράσταση «Η Φάρμα των Ζώων», σε σκηνοθεσία Άρη Μπινιάρη. Φωτο: Πάτροκλος Σκαφίδας
Η «Φάρμα των ζώων» μέσα από τον φακό του Όργουελ για τον ολοκληρωτισμό και την εξουσία Facebook Twitter
Από την παράσταση «Η Φάρμα των Ζώων», σε σκηνοθεσία Άρη Μπινιάρη. Φωτο: Πάτροκλος Σκαφίδας
Η «Φάρμα των ζώων» μέσα από τον φακό του Όργουελ για τον ολοκληρωτισμό και την εξουσία Facebook Twitter
Από την παράσταση «Η Φάρμα των Ζώων», σε σκηνοθεσία Άρη Μπινιάρη. Φωτο: Πάτροκλος Σκαφίδας

Η Φάρμα των Ζώων του Τζορτζ Όργουελ

Θεατρική Διασκευή: Έλενα Τριανταφυλλοπούλου, Άρης Μπινιάρης, Βύρων Θεοδωρόπουλος

Σκηνοθεσία: Άρης Μπινιάρης

Συνεργάτιδα δραματουργός: Έλενα Τριανταφυλλοπούλου

Σκηνικά-κοστούμια: Πάρις Μέξης

Μουσική: Φώτης Σιώτας

Φωτισµοί: Στέλλα Κάλτσου

Επιμέλεια κίνησης: Εύη Οικονόμου

Βoηθός σκηνοθέτη: Άννα Παπαγεωργίου 

Παίζουν (αλφαβητικά): Προµηθέας Αλειφερόπουλος, Μιχάλης Βαλάσογλου, Πάνος Ζυγούρος, Άννυ Θεοχάρη, Βάσω Καβαλλιεράτου, Ιωάννα Μαυρέα, Γρηγορία Μεθενίτη, Κώστας Μπερικόπουλος, Άρης Μπινιάρης, Ελένη Μπούκλη, Πάνος Παπαδόπουλος, Μαριάµ Ρουχάτζε, Γιώργος Τριανταφυλλίδης

Τα κείμενα συμπεριλαμβάνονται στο πρόγραμμα του Εθνικού Θεάτρου.

Από 18/11, Θέατρο Rex - Σκηνή «Ελένη Παπαδάκη»

Θέατρο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Άρης Μπινιάρης: «Δεν εκτιμάμε τις αρετές των Ελλήνων, εστιάζουμε στα κακώς κείμενα»

Θέατρο / Άρης Μπινιάρης: «Δεν εκτιμάμε τις αρετές των Ελλήνων, εστιάζουμε στα κακώς κείμενα»

Ενώ εύκολα θα χαρακτήριζες πολιτική τη νέα του μουσικοθεατρική παράσταση, ο σκηνοθέτης και πρωταγωνιστής του «Ύψωμα 731» εξηγεί γιατί για εκείνον εκφράζει πρωτίστως ένα νόημα υπαρξιακό
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Μόνο «δυστοπικός» δεν ήταν ο καημένος ο Όργουελ

Βιβλίο / Μόνο «δυστοπικός» δεν ήταν ο καημένος ο Όργουελ

Σπαράγματα από δημοσιογραφικά άρθρα και δοκίμια του Τζορτζ Όργουελ που αντανακλούν πιο καίρια από την δυστοπική μυθοπλασία του «1984» τις κρίσεις και τις διαταραχές που βιώνουμε συλλογικά φέτος.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Η «Φάρμα των ζώων» ή ένα παραμύθι για την προδοσία της επανάστασης

Λέσχη Ανάγνωσης: Μεταμορφώσεις / Η «Φάρμα των ζώων» ή ένα παραμύθι για την προδοσία της επανάστασης

Το σύστημα εξουσίας που εγκαθίσταται στη φάρμα δίνει στα γουρούνια ανθρώπινα χαρακτηριστικά, μεταμορφώνοντας τον καταπιεσμένο σε νέο δυνάστη. Το βιβλίο του Όργουελ είναι μια διαχρονική ιστορία για τον κίνδυνο που περικλείει κάθε επανάσταση.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ζιλιέτ Μπινός: Η Ιουλιέτα των Πνευμάτων στην Επίδαυρο

Θέατρο / Ζιλιέτ Μπινός: Η Ιουλιέτα των Πνευμάτων στην Επίδαυρο

Η βραβευμένη με Όσκαρ ηθοποιός προσπαθεί να παραμείνει συγκεντρωμένη μέχρι την κάθοδό της στο αργολικό θέατρο. Παρ’ όλα αυτά, βρήκε τον χρόνο να μας μιλήσει για τους γυναικείους ρόλους που τη συνδέουν με την Ελλάδα και για τη σημασία της σιωπής.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Όλα όσα ζήσαμε στο 79ο Φεστιβάλ της Αβινιόν: από το «La Distance» του Ροντρίγκες έως τη μεγάλη επιτυχία του Μπανούσι

Θέατρο / Όλα όσα ζήσαμε στο 79ο Φεστιβάλ της Αβινιόν

Οι θερμές κριτικές της «Liberation» και της «Le Monde» για το «ΜΑΜΙ» του Μπανούσι σε παραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση είναι απλώς μια λεπτομέρεια μέσα στις απανωτές εκπλήξεις που έκρυβε το πιο γνωστό θεατρικό φεστιβάλ στον κόσμο.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Κωνσταντίνος Ζωγράφος: Ο «Ορέστης» του Τερζόπουλου

Θέατρο / Κωνσταντίνος Ζωγράφος: «Ο Τερζόπουλος σου βγάζει τον καλύτερό σου εαυτό»

Ο νεαρός ηθοποιός που πέρυσι ενσάρκωσε τον Πυλάδη επιστρέφει φέτος ως Ορέστης. Με μια ήδη πλούσια διαδρομή στο θέατρο δίπλα σε σημαντικούς δημιουργούς, ετοιμάζει ένα νέο έργο εμπνευσμένο από το Νεκρομαντείο του Αχέροντα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Μάλιστα κύριε Ζαμπέτα»: Αξίζει η παράσταση για τον «μάγκα» του ελληνικού πενταγράμμου;

The Review / «Μάλιστα κύριε Ζαμπέτα»: Αξίζει η παράσταση για τον «μάγκα» του ελληνικού πενταγράμμου;

Με αφορμή την παράσταση γι’ αυτόν τον αυθεντικό δημιουργό που τις δεκαετίες του 1950 και του 1960 μεσουρανούσε, ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου σχολιάζουν τον αντίκτυπό του στο κοινό σήμερα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Οιδίπους Τύραννος» και «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή: Η άνοδος, πτώση και η αποθέωση

Αρχαίο Δράμα Explained / «Οιδίπους Τύραννος» και «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή: Η άνοδος, η πτώση και η αποθέωση

Τι μας μαθαίνει η ιστορία του Οιδίποδα, ενός ανθρώπου που έχει τα πάντα και τα χάνει εν ριπή οφθαλμού; Η κριτικός θεάτρου Λουίζα Αρκουμανέα επιχειρεί μια θεωρητική ανάλυση του έργου του Σοφοκλή.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Αλίκη Βουγιουκλάκη: Στη ζωή έσπαγε τα ταμπού, στο θέατρο τα ταμεία

Θέατρο / Αλίκη Βουγιουκλάκη: Πώς έσπαγε τα ταμεία στο θέατρο επί 35 χρόνια

Για δεκαετίες έχτισε, με το αλάνθαστο επιχειρηματικό της ένστικτο, μια σχέση με το θεατρικό κοινό που ακολουθούσε υπνωτισμένο τον μύθο της εθνικής σταρ. Η πορεία της ως θιασάρχισσας μέσα από παραστάσεις-σταθμούς και τις μαρτυρίες συνεργατών της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Νίκος Καραθάνος: «Εμείς είμαστε οι χώρες, τα κείμενα, οι πόλεις, εμείς είμαστε οι μύθοι»

Θέατρο / Νίκος Καραθάνος: «Εμείς είμαστε οι χώρες, τα κείμενα, οι πόλεις, εμείς είμαστε οι μύθοι»

Στον πολυαναμενόμενο «Οιδίποδα» του Γιάννη Χουβαρδά, ο Νίκος Καραθάνος επιστρέφει, 23 χρόνια μετά, στον ομώνυμο ρόλο, ακολουθώντας την ιστορία από το τέλος προς την αρχή και φωτίζοντας το ανθρώπινο βάθος μιας τραγωδίας πιο οικείας απ’ όσο νομίζουμε.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένα δώρο που άργησε να φτάσει

Θέατρο / «Κοιτάξτε πώς φέρονταν οι αρχαίοι στους ξένους! Έτσι πρέπει να κάνουμε κι εμείς»

Ένα δώρο που έφτασε καθυστερημένα, μόλις είκοσι λεπτά πριν το τέλος της παράστασης - Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα για το «ζ-η-θ, ο Ξένος» σε σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινού.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Η Κασσάνδρα της Έβελυν Ασουάντ σημάδεψε το φετινό καλοκαίρι

Θέατρο / Η Κασσάνδρα της Έβελυν Ασουάντ σημάδεψε την «Ορέστεια»

Η «Ορέστεια» του Θεόδωρου Τερζόπουλου συζητήθηκε όσο λίγες παραστάσεις: ενθουσίασε, προκάλεσε ποικίλα σχόλια και ανέδειξε ερμηνείες υψηλής έντασης και ακρίβειας. Ξεχώρισε εκείνη της Έβελυν Ασουάντ, η οποία, ως Κασσάνδρα, ερμήνευσε ένα αραβικό μοιρολόι που έκανε πολλούς να αναζητήσουν το όνομά της. Το φετινό καλοκαίρι, η παράσταση επιστρέφει στη Θεσσαλονίκη, στους Δελφούς και στο αρχαίο θέατρο Φιλίππων.
M. HULOT
Η Λίνα Νικολακοπούλου υπογράφει και σκηνοθετεί τη μουσικοθεατρική παράσταση «Χορικά Ύδατα»

Θέατρο / «Χορικά Ύδατα»: Ο έμμετρος κόσμος της Λίνας Νικολακοπούλου επιστρέφει στη σκηνή

Τραγούδια που αποσπάστηκαν από το θεατρικό τους περιβάλλον επιστρέφουν στην πηγή τους, σε μια σκηνική τελετουργία γεμάτη εκπλήξεις που φωτίζει την τεράστια καλλιτεχνική παρακαταθήκη της στιχουργού.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Το ημέρωμα της στρίγγλας»: Ήταν ο Σαίξπηρ μισογύνης;

The Review / «Το ημέρωμα της στρίγγλας»: Ήταν ο Σαίξπηρ μισογύνης;

Γιατί εξακολουθεί να κερδίζει το σύγχρονο κοινό η διάσημη κωμωδία του Άγγλου βάρδου κάθε φορά που ανεβαίνει στη σκηνή; Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου συζητούν με αφορμή την παράσταση που σκηνοθετεί η Εύα Βλασσοπούλου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Darkest White»: Ένα σύμπαν που εξερευνά την ανθεκτικότητα και τη δύναμη της γυναίκας 

Θέατρο / «Darkest White»: Ο εμφύλιος από την πλευρά των χαμένων

Το έργο της Δαφίν Αντωνιάδου που θα δούμε στο Φεστιβάλ Αθηνών, εξερευνά μέσω προσωπικών και ιστορικών αναμνήσεων και μέσα από την ανθεκτικότητα και τη δύναμη της γυναικείας παρουσίας, ιστορίες εκτοπισμού και επιβίωσης. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Beytna: Μια παράσταση χορού που είναι στην ουσια ένα τραπέζι με φίλους

Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας / Beytna: Μια παράσταση χορού που είναι στην ουσία ένα τραπέζι με φίλους

Ο σπουδαίος λιβανέζος χορευτής και χορογράφος Omar Rajeh, επιστρέφει με την «Beytna», μια ιδιαίτερη περφόρμανς με κοινωνικό όσο και γαστριμαργικό αποτύπωμα, που θα παρουσιαστεί στο πλαίσιο του φετινού 31ου Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η νύφη και το «Καληνύχτα, Σταχτοπούτα»

Θέατρο / Η Καρολίνα Μπιάνκι παίρνει το ναρκωτικό του βιασμού επί σκηνής. Τι γίνεται μετά;

Μια παράσταση-περφόρμανς που μέσα από έναν εξαιρετικά πυκνό και γοητευτικό λόγο, ένα κολάζ από εικόνες, αναφορές, εξομολογήσεις, όνειρα και εφιάλτες μάς κάνει κοινωνούς μιας ακραίας εμπειρίας, χωρίς να σοκάρει.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Ακούγεσαι Λυδία, Ακούγεσαι ίσαμε το στάδιο

Επίδαυρος / «Ακούγεσαι, Λυδία, ίσαμε το στάδιο ακούγεσαι»

Κορυφαίο πρόσωπο του αρχαίου δράματος, συνδεδεμένη με εμβληματικές παραστάσεις, ανατρέχει σε δεκαπέντε σταθμούς της καλλιτεχνικής της ζωής στην Επίδαυρο και αφηγείται προσωπικές ιστορίες, επιτυχίες και ματαιώσεις, εξαιρετικές συναντήσεις και συνεργασίες, σε μια πορεία που αγγίζει τις πέντε δεκαετίες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Ούρλιχ Ράσε και το παρασκήνιο της ιστορίας της Ισμήνης

Θέατρο / Η σκηνή του Ούρλιχ Ράσε στριφογύριζε - και πέταξε έξω την Ισμήνη

Στην παράσταση που άνοιξε την Επίδαυρο, ο Γερμανός σκηνοθέτης επέλεξε να ανεβάσει μια Αντιγόνη χωρίς Ισμήνη. Η απομάκρυνση της Κίττυς Παϊταζόγλου φωτίζει τις λεπτές –και άνισες– ισορροπίες εξουσίας στον χώρο του θεάτρου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Θάνος Παπακωνσταντίνου μέσα στη γοητεία και στον τρόμο του Δράκουλα

Πρώτες Εικόνες / Dracula: Η υπερπαραγωγή που έρχεται το φθινόπωρο στην Αθήνα

Ο Θάνος Παπακωνσταντίνου μιλά αποκλειστικά στη LiFO για την πιο αναμενόμενη παράσταση της επερχόμενης σεζόν, για τη διαχρονική γοητεία του μύθου που φαντάστηκε ο Μπραμ Στόκερ στα τέλη του 19ου αιώνα, για το απόλυτο και το αιώνιο μιας ιστορίας που, όπως λέει, τον «διαλύει».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ