Ο Μπρους Σπρίνγκστιν στα 70: Ένα νέο βιβλίο για τον «ποιητή της εργασίας, της ματαιότητας και της υπαρξιακής εξέγερσης»

Ο Μπρους Σπρίνγκστιν στα 70: Ένα νέο βιβλίο για τον «ποιητή της εργασίας, της ματαιότητας και της υπαρξιακής εξέγερσης» Facebook Twitter
Ο φιλελεύθερος Σπρίνγκστιν υπήρξε μια βολική φαντασίωση, ο ριζοσπάστης Σπρίνγκστιν όμως – ο ποιητής της εργασίας, της βίας, της ματαιότητας και της υπαρξιακής εξέγερσης – πρέπει να ανακαλυφθεί εκ νέου.
0

Το βιβλίο με τίτλο "Long Walk Home: Reflections on Bruce Springsteen" που κυκλοφορεί επίσημα σήμερα, ανήμερα των 70ων γενεθλίων του Μπρους Σπρίνγκστιν, αποτελεί μια ανθολογία κειμένων που γράφτηκαν για τον μεγάλο Αμερικανό συνθέτη, στιχουργό και ερμηνευτή. Το παρακάτω απόσπασμα είναι από το κείμενο που έγραψε για την έκδοση, ο επιφανής κριτικός των New York Times, A.O. Scott με τον τίτλο "The Ties That Bind: Bruce Springsteen And The Wide Divide" («Οι δεσμοί που ενώνουν: Ο Μπρους Σπρίνγκστιν και ο Μεγάλος Διχασμός»)...

Στις 4 Φεβρουαρίου 1999 στο Μπρονξ, ο Αμαντού Ντιαλό, μετανάστης από την Γουινέα, σκοτώθηκε από τα πυρά τεσσάρων αστυνομικών με πολιτικά, μελών της Μονάδας «Εγκλημάτων Δρόμου» της Αστυνομίας της Νέας Υόρκης. Ο Ντιαλό, ο οποίος ήταν άοπλος, στεκόταν έξω από το κτίριο που διέμενε και έκανε να πιάσει το πορτοφόλι του όταν οι αστυνομικοί άρχισαν να πυροβολούν. Από τις 41 σφαίρες που έριξαν, τον βρήκαν οι δεκαεννιά.

Ως αντίδραση στο συμβάν, ο Μπρους Σπρίνγκστιν κυκλοφόρησε λίγο καιρό αργότερα το τραγούδι "American Skin (41 Shots)", μια μπαλάντα που έβγαζε περισσότερο αγωνία παρά οργή καθώς επιχειρούσε με αφηγηματική οικονομία να ρίξει βάλσαμο σε μια βαθιά κοινωνική πληγή.

Προφανώς δεν έχει ο ίδιος τη δυνατότητα να διορθώσει τον ρατσισμό, να επιλύσει τις πολυσύνθετες ταξικές και ιδεολογικές αντιφάσεις, να φέρει τον κόσμο πιο κοντά στο δικαιοσύνη.

Το καλοκαίρι εκείνης της χρονιάς, κατάφερα να βρω θέσεις στο Madison Square Garden για την επική τουρνέ επανασύνδεσης της E Street Band, της θρυλικής μπάντας που θα συνόδευε και πάλι τον Σπρίνγκστιν στη σκηνή. Δύο σειρές μπροστά μου στέκονταν μονίμως ενθουσιώδεις και εκδηλωτικοί δυο τύποι που τραγουδούσαν φωναχτά κάθε ρεφρέν και σχεδόν κάθε στίχο.

Μέχρι που ακούστηκαν οι πρώτες πένθιμες νότες του "American Skin". Δεν θυμάμαι αν έκανε κάποια εισαγωγή ο Μπρους στο τραγούδι. Οι αστυνομικοί είχαν απαλλαγεί από τις κατηγορίες εις βάρος τους τέσσερεις μήνες πριν. Ίσως είπε κάτι σχετικό μ' αυτό ή απλά όλοι στο ακροατήριο θυμήθηκαν την υπόθεση όταν ακούστηκε στο τραγούδι η φράση «41 πυροβολισμοί». Οι δύο τύποι μπροστά μου έστρεψαν την πλάτη τους στη σκηνή, σταύρωσαν τα χέρια και χαμήλωσαν τα κεφάλια τους. Δεν γιουχάισαν ούτε αποχώρησαν, απλά έμειναν σιωπηλοί, διαμαρτυρόμενοι εναντίον του τραγουδιού διαμαρτυρίας του Σπρίνγκστιν.

Καθώς έσβηνε το τελευταίο ρεφρέν του κομματιού, ο Μπρους – χωρίς να κάνει παύση για ανάσα – πέρασε απευθείας στο γνώριμο ριφ φυσαρμόνικας που οδηγεί στην πρώτη στροφή του "The Promised Land". Οι δύο τύποι εγκατέλειψαν αυτόματα τη στάση διαμαρτυρίας τους και άρχισαν και πάλι να τραγουδούν, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στον στίχο του τραγουδιού που εκφράζει ένα άλλο είδος διαμαρτυρίας: «Κάποιες φορές νιώθω τόσο αδύναμος που θέλω να εκραγώ».

Για καιρό είχα κρατήσει αυτή την στιγμή στη μνήμη μου ως μαρτυρία της ευρύτητας και της αποδοχής που εμπεριέχει η ποπ μουσική γενικά και ο Μπρους Σπρίνγκστιν ειδικότερα. Προφανώς δεν έχει ο ίδιος τη δυνατότητα να διορθώσει τον ρατσισμό, να επιλύσει τις πολυσύνθετες ταξικές και ιδεολογικές αντιφάσεις, να φέρει τον κόσμο πιο κοντά στο δικαιοσύνη. Το εύρος της ενσυναίσθησής του όμως ήταν τέτοιο ώστε να αγγίζει τόσο την οικογένεια του Αμαντού Ντιαλό όσο και τις οικογένειες και τους απολογητές των δολοφόνων του. Μπορεί να μην συμφωνούσε με τους τύπους που του γύρισαν επιδεικτικά την πλάτη αλλά τους κατανοούσε, εν μέρει τουλάχιστον. Η συναυλία είχε δημιουργήσει ένα είδος ανοιχτού πολιτικού πεδίου όπου μπορούσαν να συνυπάρξουν εντελώς αντίθετες αντιλήψεις.

Ο Μπρους Σπρίνγκστιν στα 70: Ένα νέο βιβλίο για τον «ποιητή της εργασίας, της ματαιότητας και της υπαρξιακής εξέγερσης» Facebook Twitter
«Είναι το όνειρο ψέμα αν δεν βγει αληθινό;»: Ο Μπρους επί σκηνής με τον αείμνηστο σαξοφωνίστα του Κλέρενς Κλέμονς το 1984

Στο πλαίσιο μιας τέτοιας ιδέας κινήθηκε η δημόσια καριέρα του Μπαράκ Ομπάμα, ο οποίος αναδείχτηκε κατά έναν τρόπο ως η πιο «σπρινγκστινική» φιγούρα στην αμερικανική πολιτική ιστορία. Χρησιμοποιώντας μια διαλεκτική ενότητας και ανεκτικότητας στην ποικιλομορφία, ο Ομπάμα επαναπροσδιόρισε τις ιστορικές συγκρούσεις – φυλετικές, ταξικές, οικονομικές, θρησκευτικές, πολιτισμικές – ως κοινωνικό αγώνα, επιμένοντας ότι οι πληγές μπορούν να επουλωθούν μέσω μιας από κοινού αναγνώρισης καλών προθέσεων.

«Είναι το όνειρο ψέμα αν δεν βγει αληθινό;» αναρωτιέται στο "The River" ο Μπρους Σπρίνγκστιν. Την ώρα που γράφω αυτές τις γραμμές, τα φιλελεύθερα ιδανικά του Ομπάμα διανύουν δύσκολες ώρες. Ίσως αποτελούσαν ψευδαισθήσεις εξαρχής, ίσως κάποιοι από μας επένδυσαν υπερβολική πίστη σε χαρισματικούς ηγέτες ή σε μια εγγενή καλή πρόθεση, υποτιμώντας το βάθος των κοινωνικών ρωγμών και την επιμονή των φυλετικών «δεσμών που ενώνουν».

Ή ίσως απλά «ακούσαμε» λάθος τα τραγούδια και μας διέφυγαν οι απόηχοι ειρωνείας, τραγωδίας, προσμονής και ήττας που υπόβοσκαν ακόμα και στα πιο θριαμβευτικά ρεφρέν. Ο φιλελεύθερος Σπρίνγκστιν υπήρξε μια βολική φαντασίωση, ο ριζοσπάστης Σπρίνγκστιν όμως – ο ποιητής της εργασίας, της βίας, της ματαιότητας και της υπαρξιακής εξέγερσης – πρέπει να ανακαλυφθεί εκ νέου, όπως κι εμείς είμαστε πλέον αναγκασμένοι να θυμηθούμε ότι η κοινή πολιτική μας ζωή είναι ζήτημα ζωής και θανάτου. Όπως λέει και το "American Skin (41 Shots)", «μπορείς να σκοτωθείς απλά και μόνο επειδή ζεις στο αμερικάνικο δέρμα σου».

Μουσική
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Βιβλίο / Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Τέτοιες μέρες πριν από πενήντα χρόνια, το γκρουπ έκανε το ντεμπούτο του στην σκηνή του θρυλικού κλαμπ CBGB στη Νέα Υόρκη, κι ένα νέο βιβλίο ακολουθεί την πορεία τους από τις πρώτες τους ημέρες μέχρι το είδος εκείνο της επιτυχίας που συνήθως έρχεται με τα δικά της προβλήματα
THE LIFO TEAM
Νανά Τράντου: «Οι συναυλίες δεν θα πεθάνουν ποτέ, είναι μια εμπειρία»

Μουσική / Νανά Τράντου: «Οι συναυλίες δεν θα πεθάνουν ποτέ, είναι μια εμπειρία»

Η artistic και managing director της High Priority Promotions, η μόνη γυναίκα με αυτήν τη θέση στην Ελλάδα, μιλά για τις συναυλίες, τη μουσική σήμερα, τις αλλαγές σε καλλιτέχνες και κοινό και το Memory Corner με τα ιδιαίτερα vintage ρούχα, την άλλη μεγάλη της αγάπη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Q Lazzarus: Tο τραγικό στόρι του θρυλικού κομματιού «Goodbye Horses».

Μουσική / Q Lazzarus: Tο τραγικό στόρι του θρυλικού κομματιού «Goodbye Horses»

Για χρόνια η Q Lazzarus του «Goodbye Horses», μία από τις πιο αδικημένες ερμηνεύτριες στην ιστορία της ποπ μουσικής, παρέμενε μια μυστηριώδης φιγούρα, τώρα όμως ένα μουσικό ντοκιμαντέρ φωτίζει τη ζωή της.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Eddie Dark: «Γράφω μουσική επειδή έχω σιχαθεί τα πάντα»

Μουσική / Eddie Dark: «Γράφω μουσική επειδή έχω σιχαθεί τα πάντα»

Από μικρός ένιωθε αποσυνάγωγος. Πιστεύει ότι τα κόμικς είναι η μόνη μορφή τέχνης που είναι τελείως αφιλτράριστη και πιστεύει ότι η γενιά του θα μείνει στην ιστορία ως η γενιά που έχασε τα καλά πράγματα στο τσακ. Ο μουσικός Eddie Dark είναι ο Αθηναίος της εβδομάδας.
M. HULOT
Ερμής

Μουσική / Ermis: «Το τρέμολο του μπουζουκιού ήταν ο αγαπημένος μου ήχος από νιάνιαρο»

O περιζήτητος νέος συνθέτης που έχει συνεργαστεί με τον Good Job Nicky, τη Μαρίνα Σάττι, τη Χάρις Αλεξίου και τον Sidarta επαναπροσδιορίζει τον ήχο του μπουζουκιού και της κλασικής μουσικής με σεβασμό και τόλμη.
M. HULOT
Άξιζαν κάτι καλύτερο τα «100 Χρόνια Ελληνικής Δισκογραφίας»

Daily / Άξιζαν κάτι καλύτερο τα «100 Χρόνια Ελληνικής Δισκογραφίας»

Τα δώδεκα επεισόδια της ομώνυμης σειράς βρίσκονται στο Ertflix, η παρακολούθηση της σειράς όμως υπονομεύεται συχνά από την συμβατική και στεγνή προσέγγιση, και η στημένη παρουσία της Χάρις Αλεξίου στο ρόλο της παρουσιάστριας-αφηγήτριας δεν βοηθάει.  
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Πολυαγαπημένη μου Βίβιαν»: Στο φως η επιστολή που έγραψε ο Μάλκολμ ΜακΛάρεν στην Βίβιαν Γουέστγουντ λίγο πριν τον θάνατό του

Μουσική / Η επιστολή μεταμέλειας του Μάλκολμ ΜακΛάρεν προς τη Βίβιαν Γουέστγουντ, λίγο πριν τον θάνατό του

Τα αποκαλυπτήρια μιας επιστολής γεμάτης μετάνοια αλλά και πικρία, την οποία έγραψε –αλλά δεν έστειλε ποτέ– ο διαβόητος μάνατζερ των Sex Pistols προς την πρώην σύντροφο και συνοδοιπόρο του.
THE LIFO TEAM
APON: «Δεν είναι θέμα συγκυριών, είναι θέμα αξίας το αν θα ξεχωρίσεις μέσα στο χάος της σημερινής μουσικής»

Μουσική / APON: «Όταν πήγα να δειγματίσω τα πρώτα μου τραγούδια, γελάγανε»

Η πρωτοφανής επιτυχία ενός νεαρού τραγουδοποιού που με το πρώτο άλμπουμ του προκαλεί πανδαιμόνιο στο ραδιόφωνο και στις μουσικές πλατφόρμες, ενώνοντας μουσικά ένα ετερόκλητο κοινό κάθε ηλικίας.
M. HULOT
H βαθιά υπνωτική ενέργεια του DJ Nobu

Μουσική / H βαθιά υπνωτική ενέργεια του DJ Nobu

Κάθε σετ του είναι μια κατάδυση, μια αργή πτώση σε υποσυνείδητα μοτίβα, σε αχαρτογράφητους ήχους, σε σκοτεινούς διαδρόμους που παραπέμπουν περισσότερο σε τελετουργία παρά σε πάρτι. Ένας από τους σημαντικότερους DJ's της εποχής μας έρχεται στην Αθήνα για ένα βράδι.
ΦΩΦΗ ΤΣΕΣΜΕΛΗ
Χελμός

Μουσική / Χελμός: 30 στιγμές από το πιο «ψηλό» φεστιβάλ του καλοκαιριού

Στημένο στα 1.700 μέτρα, το 3ο Helmos Mountain Festival υποδέχτηκε μερικά από τα πιο αγαπημένα ονόματα της εγχώριας σκηνής, σε ένα τριήμερο που συνδύασε μουσική, φύση και κορυφές - κυριολεκτικά και μεταφορικά.
LIFO NEWSROOM