Glenn Gould: Ο μεγάλος πιανίστας που γεννήθηκε σαν σήμερα το 1932 Facebook Twitter
Έπαιζε σκυφτός, με τη μύτη σχεδόν να οσμίζεται τη μουσική των πλήκτρων.

Glenn Gould: Ο μεγάλος πιανίστας που γεννήθηκε σαν σήμερα το 1932

1

«Δεσποινίς, συμμαζέψτε τα δάχτυλα και ισιώστε την πλάτη σας» ωρύεται έξαλλη η κ. Ιωαννίδου, καταφέρνοντας μικρά νευρικά χτυπηματάκια με τον ξύλινο χάρακα στους κόμπους των δαχτύλων μου που χασμουριούνται από την αφόρητη ανία. «Στο ωδείο δεν έρχεστε για να καταλήξετε μια αιρετική όπως εκείνος... –ύφος που μοιάζει με ξόρκι– ο Γκλεν Γκουλντ». Ώπα! Το θέμα αποκτάει ενδιαφέρον! Εκείνος. Ο αιρετικός, ο Ένας. Που λειτούργησε σαν δραστικό αντισκωριακό στη σχέση μου με την παλιακιά σκόνη των κλασικών ωδείων και της μουσικής τους. Όταν άκουσα για πρώτη φορά τα πρελούδια και τις φούγκες του Μπαχ από τα χεράκια του, ένιωσα δέος, ταχυπαλμία, κάτι σαν να άκουγα live τον Τζάγκερ ας πούμε. Όπως είπε ο Άαρον Κόπλαντ, «αυτό που σε αποσυντονίζει όταν ο Γκουλντ παίζει Μπαχ είναι πως νομίζεις ότι παίζει ο ίδιος ο Μπαχ». Ο ένρινος ήχος της φωνής του, που ασυναίσθητα συνοδεύει την κορύφωση του πάθους, τόσο παράταιρη και ταυτόχρονα τόσο αλληλένδετη με το ίδιο το όργανο, δεν γινόταν να ξεφύγει από τα μηχανήματα της ηχογράφησης. Κάτι που, όπως όλα τα υπόλοιπα που συνθέτουν το στυλ του, δεν είχε γίνει ποτέ πριν και δεν ξανάγινε ποτέ μετά από αυτόν, στα δυσκοίλια χρονικά του κόσμου της κλασικής μουσικής. Οι «άλλοι» τον αγνόησαν. Οι θαυμαστές του τον λάτρεψαν σαν θρησκεία ως τον πιο genious σολίστα που γέννησε ποτέ ο κόσμος. Ο ξαφνικός θάνατός του από εγκεφαλικό το 1982, μόλις στα πενήντα του χρόνια, πήρε τις διαστάσεις του θανάτου του Τζιμ Μόρισον και του Τζον Κένεντι. Οι μαγεμένοι οπαδοί πίστεψαν ότι δεν ήταν παρά μια ακόμα σκανδαλιστική φάρσα του ατίθασου Γκλεν.

Θεωρούσε τον Μότσαρτ επιδειξιομανή και «εύκολο», τον Σοπέν, τον Σούμαν και τον Λιστ φιγουρατζήδες και τη φήμη του Μπετόβεν υπερβολική για το ταλέντο του.


Ο μπαμπάς του, εύπορος γουναράς του Τορόντο και ερασιτέχνης βιολονίστας. Η μαμά του, καθηγήτρια μουσικής, αυστηρή και αυταρχική. Αυτή του έδωσε τα πρώτα μαθήματα μέχρι τα δέκα, οπότε και τον ανέλαβε ο μοναδικός δάσκαλος της ζωής του, ο Χιλιανός Αλμπέρτο Γκουερέρο. Στα δεκαεννιά του, παρά την αντίθετη γνώμη της μαμάς και του δασκάλου, ο Γκουλντ του έδειξε την πόρτα, τοποθετώντας ήδη ο ίδιος τον εαυτό του στο πάνθεον των μεγαλύτερων μουσικών της εποχής τους. Εξάλλου, ποτέ δεν τσιγκουνεύτηκε την αλαζονεία σε όλη τη διάρκεια του σύντομου βίου του. Η συνέχεια ανήκει απλώς και μόνο στον μύθο. Στα δεκαεννιά του αρχίζει την καριέρα του ως κονσερτίστας, αφού έχει διαμορφώσει ήδη το αμίμητο προσωπικό του στυλ: παίζει κουβαλώντας παντού το δικό του πιάνο και τοποθετώντας τη δική του χαμηλή, σπαστή καρέκλα, ένα σωστό ερείπιο με πλάτη, που αντίκειται σε κάθε κανόνα σωστής κλασικής συμπεριφοράς, μπροστά στο κλειδοκύμβαλο. Φορούσε μονίμως πάνω από δύο ζευγάρια γάντια, ενώ όταν κολυμπούσε φορούσε ένα ζευγάρι γάντια από καουτσούκ που έπιαναν ψηλά στους βραχίονες, δικής του επινόησης, ικανά να προκαλέσουν το σαρκαστικό γέλιο μιας ολόκληρης παραλίας. Σε ανύποπτες στιγμές, και οπωσδήποτε πριν από κάθε κονσέρτο, βύθιζε για ώρες τις παλάμες του σε ζεστό νερό. Έπαιζε σκυφτός, με τη μύτη σχεδόν να οσμίζεται τη μουσική των πλήκτρων, και δεν δίσταζε στις στιγμές της έξαρσης να πετάει τα παπούτσια του και να συνοδεύει με τη φωνή του την παρτιτούρα.

Glenn Gould: Ο μεγάλος πιανίστας που γεννήθηκε σαν σήμερα το 1932 Facebook Twitter
Φορούσε μονίμως πάνω από δύο ζευγάρια γάντια. Φωτο: Getty Images/ Ideal Image

Έπαιζε πάντοτε απέξω, διαθέτοντας μια σχεδόν ασύλληπτη δυνατότητα απομνημόνευσης. Η μεγάλη του καινοτομία ήταν, ωστόσο, η διανοητική αντιμετώπιση της μουσικής, κάτι που δεν είχε γίνει ποτέ πριν από αυτόν. Αποστήθιζε την παρτιτούρα τραγουδώντας την, ενίοτε την ερμήνευε με παθιασμένες, άγαρμπες χορευτικές κινήσεις, και ύστερα άκουγε τις διάσημες εκτελέσεις των κομματιών. Ελάχιστες εβδομάδες πριν από το κονσέρτο, καθόταν στο πιάνο και ηχογραφούσε κάμποσες δικές του εκδοχές. Άλλες πιστές, άλλες με παραποιημένη φόρμα, δυναμική και ρυθμό. Στο τέλος, επέλεγε όποια του καθόταν καλύτερα τη δεδομένη στιγμή της ζωής του. Κάποτε του ζήτησαν να αντικαταστήσει τον Α.Μ. Μικελάντζελι σε ένα κονσέρτο, ειδοποιώντας τον μόλις μια ημέρα νωρίτερα. Δέχτηκε και έπαιξε απέξω ένα έργο που δεν είχε αγγίξει για τέσσερα χρόνια. Ωστόσο, η ομαδική δουλειά των κονσέρτων, «ο ανταγωνισμός μεταξύ διευθυντή και ορχήστρας», ήταν ανυπόφορα για εκείνον τον απέραντα εγωκεντρικό. Μισούσε το ρομαντισμό του 19ου αιώνα και λάτρευε το 18ο και τον 20ό. Θεωρούσε τον Μότσαρτ επιδειξιομανή και «εύκολο», τον Σοπέν, τον Σούμαν και τον Λιστ φιγουρατζήδες και τη φήμη του Μπετόβεν υπερβολική για το ταλέντο του. Έδωσε το τελευταίο του κονσέρτο στα τριάντα δύο και έκτοτε ασχολήθηκε μόνο με τη σύνθεση και τις ηχογραφήσεις, που τις λάτρευε. Η λέξη «εκκεντρικός» ήταν η επωδός που τον συνόδευε σε όλη του τη ζωή. Μετά τη μουσική του, αγάπησε με πάθος τη μοναξιά, τα ζώα και τα σιωπηλά βόρεια τοπία της πατρίδας του. Ο Βορράς ήταν το προσωπικό του ταλισμάν, η αντίπερα όχθη που με τη σιωπή της έτρεφε την έμπνευσή του. Ασχέτως του αν κάπου-κάπου τηλεφωνούσε τους φίλους του στις τέσσερις τα χαράματα για λίγη κουβεντούλα.

Glenn Gould: Ο μεγάλος πιανίστας που γεννήθηκε σαν σήμερα το 1932 Facebook Twitter
Έδωσε το τελευταίο του κονσέρτο στα τριάντα δύο και έκτοτε ασχολήθηκε μόνο με τη σύνθεση και τις ηχογραφήσεις, που τις λάτρευε.

ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΑΥΤΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΣΤΙΣ 25.9.2017

Μουσική
1

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Παύλος Παυλίδης: «Δεν ξέρω αν τελικά θα σώσει τον κόσμο η ομορφιά, θέλω όμως να την εμπιστευτώ»

Μουσική / Παύλος Παυλίδης: «Δεν ξέρω αν τελικά θα σώσει τον κόσμο η ομορφιά, θέλω όμως να την εμπιστευτώ»

Με αφορμή την εμφάνισή του στο φετινό Release Athens, ο δημοφιλής τραγουδοποιός μιλά στη LiFΟ για το νέο του άλμπουμ «Μπρανκαλεόνε», για την ποίηση, την τραπ και τον ΛΕΞ, τις ευκαιρίες που δίνει στους ανθρώπους, καθώς και για την ωμή, απρόκλητη βία που τον οδήγησε να γράψει το τραγούδι «Ένα αλλιώτικο παιδάκι» για τον Ζακ Κωστόπουλο.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
13 λόγοι για να πάμε φέτος στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Θέατρο / 13 λόγοι για να πάμε φέτος στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Τέχνη με φαντασία, αστείρευτη δημιουργία, πρωτοποριακές προσεγγίσεις: ένα επετειακό, εορταστικό, πολυσυλλεκτικό πρόγραμμα για τα 70 χρόνια του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου μέσα από 83 επιλογές από το θέατρο, τη μουσική και τον χορό.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Απλώνοντας ρούχα με τη Δανάη στο κέντρο του κόσμου

Μουσική / Απλώνοντας ρούχα με τη Δανάη στο κέντρο του κόσμου

Η Δανάη Δέδε γιορτάζει τα 20 της στην Αθήνα με μια κιθάρα στο χέρι και πολλά λουλούδια γύρω της. Της αρέσει η θάλασσα της πόλης, αλλά προτιμά αυτήν της Ρόδου, όπου και μεγάλωσε. Το κομμάτι της «Αύριο» την έκανε γνωστή, αλλά σίγουρα δεν την τρομάζει ‒ μάλλον την ενθουσιάζει. Η μαμά της πιστεύει πως θα ήταν πολύ καλή ως ψυχολόγος.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΑΡΑΝΤΗΣ
Όταν ο Τσαϊκόφσκι περιέγραφε τη μοίρα του με μια Συμφωνία

Συμφωνική Μουσική - Ιστορίες / Όταν ο Τσαϊκόφσκι περιέγραφε τη μοίρα του με μια Συμφωνία

Την Παρασκευή 30 Μαΐου, ο αρχιμουσικός Διονύσης Γραμμένος και η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών φέρνουν στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών το δράμα της Πέμπτης Συμφωνίας του Τσαϊκόφσκι, ενός έργου που περιγράφει την ένταση ανάμεσα στις προσταγές της μοίρας και την προσωπική ελευθερία τού συνθέτη.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
AEON: Η «ντίβα από την Κρήτη» που παντρεύει τη ραπ με τη λύρα

Μουσική / AEON: Η «ντίβα από την Κρήτη» που παντρεύει τη ραπ με τη λύρα

Ξεκίνησε από την παραδοσιακή μουσική, όμως, η ανάγκη της για κοινωνικοποίηση την οδήγησε στη ραπ. Με αφορμή το τελευταίο της άλμπουμ, «Χαϊμαλίνα», η 25χρονη AEON μιλά για τον σεξισμό που αντιμετώπισε στα πρώτα της βήματα και για το πώς συνδύασε την κρητική μπουκόλυρα με ραπ ρυθμούς.
M. HULOT
56’ με τον Degear0001

Μουσική / Το νέο διαστημικό άλμπουμ του Degear0001 έχει ήχους από παιδικά παιχνίδια

Ο νεαρός μουσικός, που πειραματίζεται με παιδικά πλήκτρα και «χακαρισμένα» αντικείμενα, μόλις κυκλοφόρησε ένα spacey άλμπουμ με weird pop, που σίγουρα θα ήθελες να χορέψεις σε ένα παραληρηματικό πάρτι με χαμόγελα και φλούο χρώματα.
M. HULOT
Νέγρος του Μοριά: «Mιλάω για τη σκοτεινή πλευρά της Ελλάδας»

Μουσική / Νέγρος του Μοριά: «Mιλάω για τη σκοτεινή πλευρά της Ελλάδας»

Ο ταλαντούχος μουσικός κυκλοφόρησε ένα από τα καλύτερα ραπ άλμπουμ της χρονιάς, στο οποίο εξερευνά την εμπειρία του να είσαι μαύρος στην Ελλάδα του 2025 και το οποίο αποθέωσε η Guardian. Μιλά αποκλειστικά στη LiFO, λίγο πριν τη συναυλία του στις 31 Μαΐου στο Universe Multivenue Open Air.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Οι γονείς της Αγγελίνας κάποια στιγμή κουράστηκαν να παρακολουθούν τις παραστάσεις που οργάνωνε ως παιδί

Μουσική / Οι γονείς της Αγγελίνας κάποια στιγμή κουράστηκαν να παρακολουθούν τις παραστάσεις που οργάνωνε ως παιδί

Η Aγγελίνα είναι μια τραγουδοποιός 22 ετών που μεγάλωσε στην Αθήνα. Όταν ήταν μικρή ήθελε να γίνει ηθοποιός και συγγραφέας, αλλά ο δρόμος την πήγε στη μουσική κι έτσι έβγαλε το πρώτο της τραγούδι το 2023, που λέγεται «Sta Riha». Αγοράζει ακόμη μπουρμπουλήθρες από τα περίπτερα και της αρέσει να οδηγάει το σαράβαλό της. Κοιμάται καλά τα βράδια, αν δεν σκέφτεται πολύ. Όταν ανεβαίνει στην σκηνή, λέει μέσα της πως το άγχος της είναι ενθουσιασμός.
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΑΚΟΥΛΑΚΗ
«Ο Χελμός δεν είναι απλά ένα μουσικό φεστιβάλ και αυτό θα το βλέπετε κάθε χρόνο»

Μουσική / «Θα τρέχει ο κόσμος στο βουνό και στο κρύο για φεστιβάλ;» Κι όμως, έτρεξε

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Helmos Mountain Festival, Αλέξης Άγριος, εξηγεί πώς γεννήθηκε η ιδέα για το φεστιβάλ, τι συνέβαλε στην επιτυχία του, ποια φιλόδοξα projects ετοιμάζονται για φέτος και πώς, πέρα από μουσικό γεγονός, έδωσε ώθηση στον τουρισμό της περιοχής.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Καλά, πάλι για τη ραπ θα λέμε;

Guest Editors / «Γιατί απαιτούμε από τη ραπ να είναι κάτι άλλο από αυτό που όντως είναι;»

Το μεγαλύτερο κομμάτι του κοινού που ήρθε σε επαφή με τη ραπ τα τελευταία χρόνια ξαφνικά ανακάλυψε, ομολογουμένως με άσχημο τρόπο, τι ήταν αυτό που προηγουμένως εκθείαζε ως ποίηση του περιθωρίου.
ΚΩΣΤΑΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ
«Becoming Led Zeppelin»: Το χρονικό του βαρύτερου ροκ συγκροτήματος όλων των εποχών

Pulp Fiction / Led Zeppelin: Ένα ντοκιμαντέρ για το «βαρύτερο» ροκ συγκρότημα όλων των εποχών

Το ντοκιμαντέρ «Becoming Led Zeppelin» του Μπέρναρντ ΜακΜάχον παρουσιάζει την ιστορία του θρυλικού hard rock συγκροτήματος, φωτίζοντας το background των μελών του και τις περιστάσεις που οδήγησαν στην ίδρυσή του, φτάνοντας μέχρι και την κυκλοφορία του δεύτερου άλμπουμ τους και την απαρχή της απόλυτης δόξας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ