Γιατί πήξαμε στις easy listening διασκευές θρυλικών τραγουδιών;

Γιατί πήξαμε στις easy listening διασκευές θρυλικών τραγουδιών; Facebook Twitter
Τον τελευταίο καιρό ακούς εκατοντάδες επανεκτελέσεις κομματιών με κάθε δυνατό τρόπο, από experimental κακοφωνίες μέχρι βαριές κι ασήκωτες ροκιές και λαϊκοπόπ για μαζική κατανάλωση... Εικονογράφηση: Kώστας Στανέλλος / LIFO
2


Τις τελευταίες μέρες σίγουρα θα έχει πάρει το μάτι σου μια διασκευή του «Αγάπη που 'γινες δίκοπο μαχαίρι» της Μελίνας Μερκούρη που κυκλοφορεί στα social media. Το κομμάτι έχουν επιμεληθεί οι Papercut και μέσα σε 5 μέρες έχει ξεπεράσει τα 28.000 χτυπήματα στο YouTube, ενώ στο facebook ποσταριζόταν μετά μανίας το τελευταίο Σαββατοκύριακο. Το βάρος των πασίγνωστων ποιητικών στίχων του Μιχάλη Κακογιάννη και της θρυλικής μελωδίας του Μάνου Χατζιδάκι έχει πειραχτεί χάριν ενός πιο easy listening αποτελέσματος, απόλυτα συνυφασμένου με την αντίστοιχη μόδα των τελευταίων ετών.

Τι είναι, όμως, αυτό που οδηγεί τόσους μουσικούς να ασχοληθούν με θρυλικά κομμάτια, κινδυνεύοντας πάντα να υποστούν το σύνηθες «κράξιμο» που συχνότατα συνοδεύει διασκευές που δεν δείχνουν σεβασμό προς το πρωτότυπο, με καλλιτεχνικό αποτέλεσμα συχνά αμφίβολης ποιότητας;


Το συγκεκριμένο track είναι προπομπός ενός ολόκληρου δίσκου με διασκευές σε κομμάτια της Μελίνας που κυκλοφορεί στις 10 Νοεμβρίου από την EMI. Αναγνωρισμένοι δημιουργοί, εκπρόσωποι διαφορετικών ειδών, όπως οι Κωνσταντίνος Βήτα, Όλγα Κουκλάκη, Mikro, Marsheaux, Stavento και Monsieur Minimal, έχουν προσφέρει διασκευές στο συλλογικό αποτέλεσμα του δίσκου και η ανταπόκριση με βάση τα hits στα τίζερ που έχουν ήδη κυκλοφορήσει στο Διαδίκτυο φαίνεται θερμή. Τι είναι, όμως, αυτό που οδηγεί τόσους μουσικούς να ασχοληθούν με θρυλικά κομμάτια, κινδυνεύοντας πάντα να υποστούν το σύνηθες «κράξιμο» που συχνότατα συνοδεύει διασκευές που δεν δείχνουν σεβασμό προς το πρωτότυπο, με καλλιτεχνικό αποτέλεσμα συχνά αμφίβολης ποιότητας; Οι Marsheaux εξηγούν για τη συμμετοχή τους στο άλμπουμ, με τη διασκευή τους στο τραγούδι «Je te dirais les mots» του Βαγγέλη Παπαθανασίου και της Μελίνας: «Πάντα θέλαμε να κάνουμε ένα remix σε κάποιο κομμάτι του Βαγγέλη Παπαθανασίου, αλλά γνωρίζαμε ότι δύσκολα δίνει την άδεια. Με το που μας πρότεινε η ΕΜΙ να συμμετάσχουμε στο συγκεκριμένο πρότζεκτ για τη Μελίνα, ενθουσιαστήκαμε που θα μας δινόταν η ευκαιρία να αγγίξουμε, έστω και με ένα remix, έναν μύθο. Μετά από πολλή σκέψη, είπαμε να το ρισκάρουμε και να το κάνουμε, με τον φόβο ότι μπορεί τελικά να μην κυκλοφορούσε. "Πειράξαμε" το κομμάτι έτσι, ώστε να μην αλλοιώσουμε την υπέροχη ερμηνεία της Μελίνας, να σεβαστούμε τη χαρακτηριστική μελωδία του Παπαθανασίου και βάζοντας μια πινελιά από τον δικό μας ήχο, να κάνουμε τη δική μας εκδοχή».


Η μουσική συνήθεια της διασκευής σίγουρα δεν είναι καινούργια. Κάθε χρόνο, εκατοντάδες remixes και covers κατακλύζουν την παγκόσμια μουσική βιομηχανία. Αν προσθέσουμε και τις live ερμηνείες κομματιών που συναντούν επιτυχία κι έπειτα δισκογραφούνται, ο αριθμός αυξάνεται. Πολλές φορές οι νέες βερσιόν αναδεικνύουν παλιά, ξεχασμένα κομμάτια, τους δημιουργούν μια δεύτερη καριέρα ή και τα ξεπερνούν σε δημοτικότητα, έτσι που στο τέλος λίγοι θυμούνται ποιος πρωτοτραγούδησε τα συγκεκριμένα κομμάτια.
Τον τελευταίο καιρό ακούς εκατοντάδες επανεκτελέσεις κομματιών με κάθε δυνατό τρόπο, από experimental κακοφωνίες μέχρι βαριές κι ασήκωτες ροκιές και λαϊκοπόπ για μαζική κατανάλωση. Ας ρίξουμε, όμως, μια ματιά στον ελληνικό μουσικό χάρτη της διασκευής. Πριν από μερικά χρόνια, Έλληνες μουσικοί της ηλεκτρονικής σκηνής έβγαλαν το «Μίξερ», πειραγμένα και διασκευασμένα κομμάτια της Λένας Πλάτωνος. Οι Raining Pleasure έκαναν ολόκληρο δίσκο με διασκευασμένο το «Reflections» του Χατζιδάκι, ο Βασιλικός συνέχισε κυκλοφορώντας πέρσι δουλειά βασισμένη σε τραγούδια του Τσιτσάνη, το «Sunday Cloudy Sunday», ενώ ο Κωνσταντίνος Βήτα έκανε το «Transformations» με κομμάτια του Χατζιδάκι. Η διαφορά με όσα αναφέρθηκαν παραπάνω είναι στην προσέγγιση και στο πόσο συγγενικό με τον καλλιτέχνη είναι αυτό που διασκευάζει. Όλα αυτά ήταν πετυχημένα γιατί δεν «κλότσαγαν», δεν ήταν έξω από τα νερά τους, έγιναν με σεβασμό στο έργο του συνθέτη, χωρίς να ακούγονται καρικατούρες. Υπάρχουν, ωστόσο, και γκρουπ που κάνουν αποκλειστικά διασκευές κι έχουν χτίσει ολόκληρη καριέρα στην αναβίωση παλιών κομματιών. Σήμερα, οι Gadjo Dilo έχουν κάνει γκελ διασκευάζοντας Τσιτσάνη και Ζαμπέτα σε αυτό που οι ίδιοι χαρακτηρίζουν «gypsy jazz», ενώ οι Imam Baildi με τα θορυβώδη πνευστά τους ξεσηκώνουν στα live τους, πειράζοντας από Σοφία Βέμπο μέχρι Μανώλη Χιώτη και Μαίρη Λίντα. Και πες ότι οι Imam Baildi κάνουν ό,τι και οι Nouvelle Vague, δηλαδή μια πιο σύγχρονη προσέγγιση παλιών επιτυχιών που «σκοτώνουν» με το γάντι. Η επιτυχία των Gadjo Dilo, όμως, είναι κάτι ανεξήγητο. Η «τσιγγάνικη» διασκευή που έχουν επιχειρήσει στο «Άλλα μου λεν τα μάτια σου» εξαφανίζει μεμιάς τη νοσταλγία που φέρει η φωνή της Πόλυς Πάνου, ενώ το «Πέφτεις σε λάθη» είναι ένα συνονθύλευμα από λάτιν μελωδίες, φλαμένγκο και (ας πούμε) free jazz, με μια φωνή μάλλον παρωδιακή και το αποτέλεσμα στα συγκεκριμένα κομμάτια είναι μάλλον ψυχρό. Ωστόσο, το τελευταίο διαθέτει πάνω από 200.000 χτυπήματα στο YouTube, οπότε οι διασκευές πουλάνε, όπως πουλούσαν ανέκαθεν. Ο DJ του Μπλε Παπαγάλου, Στέλιος Ιερόπουλος, θεωρεί ότι όταν ο κόσμος ακούει ένα κομμάτι που του ξυπνά μνήμες, πάντα τον ιντριγκάρει να το ακούσει με κάπως διαφορετικό τρόπο, γι' αυτό και η χρήση των διασκευών και των remixes στη διασκέδαση είναι τόσο εκτεταμένη.

Υπάρχουν μεταφράσεις του ποδαριού και άλλες που υψώνονται στο επίπεδο της συνδημιουργίας. Το ίδιο συμβαίνει και με τις διασκευές


Υπέρ των «σωστών» διασκευών τάσσεται και ο μουσικοκριτικός Φώντας Τρούσας. «Δεν είμαι από εκείνους που πιστεύουν ότι οι διασκευές δείχνουν τη σύγχρονη "ένδεια" ρεπερτορίου. Ο κόσμος θέλει ν' ακούει κάτι που το έχει ξανακούσει, λίγο αλλαγμένο. Όπως θέλει να πηγαίνει σε μέρη που έχει ξαναπάει, έστω και αν έχουν κάπως αλλάξει. Όταν η διασκευή είναι "καλή", έχει λόγο ύπαρξης. Γενικά, είμαι υπέρ των διασκευών που δεν διαλύουν το πρωτότυπο. Δεν γίνεται ν' αλλάζεις π.χ. την αρμονική δομή ενός κομματιού, κάνοντάς το αγνώριστο. Cover bands ή tribute bands επίσης υπάρχουν από παλιά. Ο ρόλος αυτών των σχημάτων είναι βασικά εκείνος της διασκέδασης και όχι εκείνος της δημιουργίας (ή έστω της αναδημιουργίας). Όταν κάποιος περνάει καλά ακούγοντας τις cover bands, ο στόχος τους έχει εκπληρωθεί. Καλλιτεχνική αξία μπορεί να έχουν, εννοείται, και οι διασκευές, αλλά κι εκεί υπάρχουν διαβαθμίσεις. Όταν ο Alan Price διασκεύασε (με τους Animals) ένα κοινό παραδοσιακό τραγούδι, το "Ηouse of the rising sun", άλλαζε μεμιάς (και αυτός) την πορεία του ρoκ. Μια τέτοια διασκευή όλοι αντιλαμβανόμαστε πως έχει κολοσσιαία καλλιτεχνική αξία, όπως φυσικά και ο άνθρωπος που τη δημιούργησε. Γενικά, δεν με ενοχλεί όταν βαριά ακούσματα μετατρέπονται σε πιο ελαφριά. Ο Γεράσιμος Λαβράνος με τα περίφημα δισκάκια του "Rebeta Nova" μέσα του '60 έδειξε έναν δρόμο, αλλάζοντας τα φώτα (με τη σωστή έννοια) σε πασίγνωστα λαϊκά».


Ο κ. Τρούσας καταλήγει σε έναν πολύ εύστοχο παραλληλισμό, που συνοψίζει ιδανικά την υπόθεση των διασκευών. «Ο διασκευαστής πρέπει να έχει όραμα. Χοντρικά θα έλεγα πως μοιάζει με τον μεταφραστή. Υπάρχουν μεταφράσεις του ποδαριού και άλλες που υψώνονται στο επίπεδο της συνδημιουργίας. Το ίδιο συμβαίνει και με τις διασκευές».

2

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Παύλος Παυλίδης: «Δεν ξέρω αν τελικά θα σώσει τον κόσμο η ομορφιά, θέλω όμως να την εμπιστευτώ»

Μουσική / Παύλος Παυλίδης: «Δεν ξέρω αν τελικά θα σώσει τον κόσμο η ομορφιά, θέλω όμως να την εμπιστευτώ»

Με αφορμή την εμφάνισή του στο φετινό Release Athens, ο δημοφιλής τραγουδοποιός μιλά στη LiFΟ για το νέο του άλμπουμ «Μπρανκαλεόνε», για την ποίηση, την τραπ και τον ΛΕΞ, τις ευκαιρίες που δίνει στους ανθρώπους, καθώς και για την ωμή, απρόκλητη βία που τον οδήγησε να γράψει το τραγούδι «Ένα αλλιώτικο παιδάκι» για τον Ζακ Κωστόπουλο.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
13 λόγοι για να πάμε φέτος στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Θέατρο / 13 λόγοι για να πάμε φέτος στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Τέχνη με φαντασία, αστείρευτη δημιουργία, πρωτοποριακές προσεγγίσεις: ένα επετειακό, εορταστικό, πολυσυλλεκτικό πρόγραμμα για τα 70 χρόνια του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου μέσα από 83 επιλογές από το θέατρο, τη μουσική και τον χορό.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Απλώνοντας ρούχα με τη Δανάη στο κέντρο του κόσμου

Μουσική / Απλώνοντας ρούχα με τη Δανάη στο κέντρο του κόσμου

Η Δανάη Δέδε γιορτάζει τα 20 της στην Αθήνα με μια κιθάρα στο χέρι και πολλά λουλούδια γύρω της. Της αρέσει η θάλασσα της πόλης, αλλά προτιμά αυτήν της Ρόδου, όπου και μεγάλωσε. Το κομμάτι της «Αύριο» την έκανε γνωστή, αλλά σίγουρα δεν την τρομάζει ‒ μάλλον την ενθουσιάζει. Η μαμά της πιστεύει πως θα ήταν πολύ καλή ως ψυχολόγος.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΑΡΑΝΤΗΣ
Όταν ο Τσαϊκόφσκι περιέγραφε τη μοίρα του με μια Συμφωνία

Συμφωνική Μουσική - Ιστορίες / Όταν ο Τσαϊκόφσκι περιέγραφε τη μοίρα του με μια Συμφωνία

Την Παρασκευή 30 Μαΐου, ο αρχιμουσικός Διονύσης Γραμμένος και η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών φέρνουν στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών το δράμα της Πέμπτης Συμφωνίας του Τσαϊκόφσκι, ενός έργου που περιγράφει την ένταση ανάμεσα στις προσταγές της μοίρας και την προσωπική ελευθερία τού συνθέτη.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
AEON: Η «ντίβα από την Κρήτη» που παντρεύει τη ραπ με τη λύρα

Μουσική / AEON: Η «ντίβα από την Κρήτη» που παντρεύει τη ραπ με τη λύρα

Ξεκίνησε από την παραδοσιακή μουσική, όμως, η ανάγκη της για κοινωνικοποίηση την οδήγησε στη ραπ. Με αφορμή το τελευταίο της άλμπουμ, «Χαϊμαλίνα», η 25χρονη AEON μιλά για τον σεξισμό που αντιμετώπισε στα πρώτα της βήματα και για το πώς συνδύασε την κρητική μπουκόλυρα με ραπ ρυθμούς.
M. HULOT
56’ με τον Degear0001

Μουσική / Το νέο διαστημικό άλμπουμ του Degear0001 έχει ήχους από παιδικά παιχνίδια

Ο νεαρός μουσικός, που πειραματίζεται με παιδικά πλήκτρα και «χακαρισμένα» αντικείμενα, μόλις κυκλοφόρησε ένα spacey άλμπουμ με weird pop, που σίγουρα θα ήθελες να χορέψεις σε ένα παραληρηματικό πάρτι με χαμόγελα και φλούο χρώματα.
M. HULOT
Νέγρος του Μοριά: «Mιλάω για τη σκοτεινή πλευρά της Ελλάδας»

Μουσική / Νέγρος του Μοριά: «Mιλάω για τη σκοτεινή πλευρά της Ελλάδας»

Ο ταλαντούχος μουσικός κυκλοφόρησε ένα από τα καλύτερα ραπ άλμπουμ της χρονιάς, στο οποίο εξερευνά την εμπειρία του να είσαι μαύρος στην Ελλάδα του 2025 και το οποίο αποθέωσε η Guardian. Μιλά αποκλειστικά στη LiFO, λίγο πριν τη συναυλία του στις 31 Μαΐου στο Universe Multivenue Open Air.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Οι γονείς της Αγγελίνας κάποια στιγμή κουράστηκαν να παρακολουθούν τις παραστάσεις που οργάνωνε ως παιδί

Μουσική / Οι γονείς της Αγγελίνας κάποια στιγμή κουράστηκαν να παρακολουθούν τις παραστάσεις που οργάνωνε ως παιδί

Η Aγγελίνα είναι μια τραγουδοποιός 22 ετών που μεγάλωσε στην Αθήνα. Όταν ήταν μικρή ήθελε να γίνει ηθοποιός και συγγραφέας, αλλά ο δρόμος την πήγε στη μουσική κι έτσι έβγαλε το πρώτο της τραγούδι το 2023, που λέγεται «Sta Riha». Αγοράζει ακόμη μπουρμπουλήθρες από τα περίπτερα και της αρέσει να οδηγάει το σαράβαλό της. Κοιμάται καλά τα βράδια, αν δεν σκέφτεται πολύ. Όταν ανεβαίνει στην σκηνή, λέει μέσα της πως το άγχος της είναι ενθουσιασμός.
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΑΚΟΥΛΑΚΗ
«Ο Χελμός δεν είναι απλά ένα μουσικό φεστιβάλ και αυτό θα το βλέπετε κάθε χρόνο»

Μουσική / «Θα τρέχει ο κόσμος στο βουνό και στο κρύο για φεστιβάλ;» Κι όμως, έτρεξε

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Helmos Mountain Festival, Αλέξης Άγριος, εξηγεί πώς γεννήθηκε η ιδέα για το φεστιβάλ, τι συνέβαλε στην επιτυχία του, ποια φιλόδοξα projects ετοιμάζονται για φέτος και πώς, πέρα από μουσικό γεγονός, έδωσε ώθηση στον τουρισμό της περιοχής.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Καλά, πάλι για τη ραπ θα λέμε;

Guest Editors / «Γιατί απαιτούμε από τη ραπ να είναι κάτι άλλο από αυτό που όντως είναι;»

Το μεγαλύτερο κομμάτι του κοινού που ήρθε σε επαφή με τη ραπ τα τελευταία χρόνια ξαφνικά ανακάλυψε, ομολογουμένως με άσχημο τρόπο, τι ήταν αυτό που προηγουμένως εκθείαζε ως ποίηση του περιθωρίου.
ΚΩΣΤΑΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ
«Becoming Led Zeppelin»: Το χρονικό του βαρύτερου ροκ συγκροτήματος όλων των εποχών

Pulp Fiction / Led Zeppelin: Ένα ντοκιμαντέρ για το «βαρύτερο» ροκ συγκρότημα όλων των εποχών

Το ντοκιμαντέρ «Becoming Led Zeppelin» του Μπέρναρντ ΜακΜάχον παρουσιάζει την ιστορία του θρυλικού hard rock συγκροτήματος, φωτίζοντας το background των μελών του και τις περιστάσεις που οδήγησαν στην ίδρυσή του, φτάνοντας μέχρι και την κυκλοφορία του δεύτερου άλμπουμ τους και την απαρχή της απόλυτης δόξας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ

σχόλια

1 σχόλια
Προσωπικά, βρήκα τη διασκευή του Αγάπη Που 'Γινες Δίκοπο Μαχαίρι εξαιρετική.Κρατάει το πάθος της φωνής της Μελίνας χωρίς να το επισκιάζει η μουσική, τα χαμηλά beats (ή όπως λέγονται τέλος πάντων) αναδεικνύουν και δεν μειώνουν τον γνώριμο ήχο του μπουζουκιού και η φράση "αν νομίζεις πως δε με πονάει αυτό που κάνω, γελιέσαι" που ακούγεται αρκετές φορές μέσα στο τραγούδι είναι απόλυτα ταιριαστή με το όλο ύφος του.O Papercut έκανε εξαιρετική δουλειά με σεβασμό στη Μελίνα. Μπράβο του.