Γιατί πήξαμε στις easy listening διασκευές θρυλικών τραγουδιών;

Γιατί πήξαμε στις easy listening διασκευές θρυλικών τραγουδιών; Facebook Twitter
Τον τελευταίο καιρό ακούς εκατοντάδες επανεκτελέσεις κομματιών με κάθε δυνατό τρόπο, από experimental κακοφωνίες μέχρι βαριές κι ασήκωτες ροκιές και λαϊκοπόπ για μαζική κατανάλωση... Εικονογράφηση: Kώστας Στανέλλος / LIFO
2


Τις τελευταίες μέρες σίγουρα θα έχει πάρει το μάτι σου μια διασκευή του «Αγάπη που 'γινες δίκοπο μαχαίρι» της Μελίνας Μερκούρη που κυκλοφορεί στα social media. Το κομμάτι έχουν επιμεληθεί οι Papercut και μέσα σε 5 μέρες έχει ξεπεράσει τα 28.000 χτυπήματα στο YouTube, ενώ στο facebook ποσταριζόταν μετά μανίας το τελευταίο Σαββατοκύριακο. Το βάρος των πασίγνωστων ποιητικών στίχων του Μιχάλη Κακογιάννη και της θρυλικής μελωδίας του Μάνου Χατζιδάκι έχει πειραχτεί χάριν ενός πιο easy listening αποτελέσματος, απόλυτα συνυφασμένου με την αντίστοιχη μόδα των τελευταίων ετών.

Τι είναι, όμως, αυτό που οδηγεί τόσους μουσικούς να ασχοληθούν με θρυλικά κομμάτια, κινδυνεύοντας πάντα να υποστούν το σύνηθες «κράξιμο» που συχνότατα συνοδεύει διασκευές που δεν δείχνουν σεβασμό προς το πρωτότυπο, με καλλιτεχνικό αποτέλεσμα συχνά αμφίβολης ποιότητας;


Το συγκεκριμένο track είναι προπομπός ενός ολόκληρου δίσκου με διασκευές σε κομμάτια της Μελίνας που κυκλοφορεί στις 10 Νοεμβρίου από την EMI. Αναγνωρισμένοι δημιουργοί, εκπρόσωποι διαφορετικών ειδών, όπως οι Κωνσταντίνος Βήτα, Όλγα Κουκλάκη, Mikro, Marsheaux, Stavento και Monsieur Minimal, έχουν προσφέρει διασκευές στο συλλογικό αποτέλεσμα του δίσκου και η ανταπόκριση με βάση τα hits στα τίζερ που έχουν ήδη κυκλοφορήσει στο Διαδίκτυο φαίνεται θερμή. Τι είναι, όμως, αυτό που οδηγεί τόσους μουσικούς να ασχοληθούν με θρυλικά κομμάτια, κινδυνεύοντας πάντα να υποστούν το σύνηθες «κράξιμο» που συχνότατα συνοδεύει διασκευές που δεν δείχνουν σεβασμό προς το πρωτότυπο, με καλλιτεχνικό αποτέλεσμα συχνά αμφίβολης ποιότητας; Οι Marsheaux εξηγούν για τη συμμετοχή τους στο άλμπουμ, με τη διασκευή τους στο τραγούδι «Je te dirais les mots» του Βαγγέλη Παπαθανασίου και της Μελίνας: «Πάντα θέλαμε να κάνουμε ένα remix σε κάποιο κομμάτι του Βαγγέλη Παπαθανασίου, αλλά γνωρίζαμε ότι δύσκολα δίνει την άδεια. Με το που μας πρότεινε η ΕΜΙ να συμμετάσχουμε στο συγκεκριμένο πρότζεκτ για τη Μελίνα, ενθουσιαστήκαμε που θα μας δινόταν η ευκαιρία να αγγίξουμε, έστω και με ένα remix, έναν μύθο. Μετά από πολλή σκέψη, είπαμε να το ρισκάρουμε και να το κάνουμε, με τον φόβο ότι μπορεί τελικά να μην κυκλοφορούσε. "Πειράξαμε" το κομμάτι έτσι, ώστε να μην αλλοιώσουμε την υπέροχη ερμηνεία της Μελίνας, να σεβαστούμε τη χαρακτηριστική μελωδία του Παπαθανασίου και βάζοντας μια πινελιά από τον δικό μας ήχο, να κάνουμε τη δική μας εκδοχή».


Η μουσική συνήθεια της διασκευής σίγουρα δεν είναι καινούργια. Κάθε χρόνο, εκατοντάδες remixes και covers κατακλύζουν την παγκόσμια μουσική βιομηχανία. Αν προσθέσουμε και τις live ερμηνείες κομματιών που συναντούν επιτυχία κι έπειτα δισκογραφούνται, ο αριθμός αυξάνεται. Πολλές φορές οι νέες βερσιόν αναδεικνύουν παλιά, ξεχασμένα κομμάτια, τους δημιουργούν μια δεύτερη καριέρα ή και τα ξεπερνούν σε δημοτικότητα, έτσι που στο τέλος λίγοι θυμούνται ποιος πρωτοτραγούδησε τα συγκεκριμένα κομμάτια.
Τον τελευταίο καιρό ακούς εκατοντάδες επανεκτελέσεις κομματιών με κάθε δυνατό τρόπο, από experimental κακοφωνίες μέχρι βαριές κι ασήκωτες ροκιές και λαϊκοπόπ για μαζική κατανάλωση. Ας ρίξουμε, όμως, μια ματιά στον ελληνικό μουσικό χάρτη της διασκευής. Πριν από μερικά χρόνια, Έλληνες μουσικοί της ηλεκτρονικής σκηνής έβγαλαν το «Μίξερ», πειραγμένα και διασκευασμένα κομμάτια της Λένας Πλάτωνος. Οι Raining Pleasure έκαναν ολόκληρο δίσκο με διασκευασμένο το «Reflections» του Χατζιδάκι, ο Βασιλικός συνέχισε κυκλοφορώντας πέρσι δουλειά βασισμένη σε τραγούδια του Τσιτσάνη, το «Sunday Cloudy Sunday», ενώ ο Κωνσταντίνος Βήτα έκανε το «Transformations» με κομμάτια του Χατζιδάκι. Η διαφορά με όσα αναφέρθηκαν παραπάνω είναι στην προσέγγιση και στο πόσο συγγενικό με τον καλλιτέχνη είναι αυτό που διασκευάζει. Όλα αυτά ήταν πετυχημένα γιατί δεν «κλότσαγαν», δεν ήταν έξω από τα νερά τους, έγιναν με σεβασμό στο έργο του συνθέτη, χωρίς να ακούγονται καρικατούρες. Υπάρχουν, ωστόσο, και γκρουπ που κάνουν αποκλειστικά διασκευές κι έχουν χτίσει ολόκληρη καριέρα στην αναβίωση παλιών κομματιών. Σήμερα, οι Gadjo Dilo έχουν κάνει γκελ διασκευάζοντας Τσιτσάνη και Ζαμπέτα σε αυτό που οι ίδιοι χαρακτηρίζουν «gypsy jazz», ενώ οι Imam Baildi με τα θορυβώδη πνευστά τους ξεσηκώνουν στα live τους, πειράζοντας από Σοφία Βέμπο μέχρι Μανώλη Χιώτη και Μαίρη Λίντα. Και πες ότι οι Imam Baildi κάνουν ό,τι και οι Nouvelle Vague, δηλαδή μια πιο σύγχρονη προσέγγιση παλιών επιτυχιών που «σκοτώνουν» με το γάντι. Η επιτυχία των Gadjo Dilo, όμως, είναι κάτι ανεξήγητο. Η «τσιγγάνικη» διασκευή που έχουν επιχειρήσει στο «Άλλα μου λεν τα μάτια σου» εξαφανίζει μεμιάς τη νοσταλγία που φέρει η φωνή της Πόλυς Πάνου, ενώ το «Πέφτεις σε λάθη» είναι ένα συνονθύλευμα από λάτιν μελωδίες, φλαμένγκο και (ας πούμε) free jazz, με μια φωνή μάλλον παρωδιακή και το αποτέλεσμα στα συγκεκριμένα κομμάτια είναι μάλλον ψυχρό. Ωστόσο, το τελευταίο διαθέτει πάνω από 200.000 χτυπήματα στο YouTube, οπότε οι διασκευές πουλάνε, όπως πουλούσαν ανέκαθεν. Ο DJ του Μπλε Παπαγάλου, Στέλιος Ιερόπουλος, θεωρεί ότι όταν ο κόσμος ακούει ένα κομμάτι που του ξυπνά μνήμες, πάντα τον ιντριγκάρει να το ακούσει με κάπως διαφορετικό τρόπο, γι' αυτό και η χρήση των διασκευών και των remixes στη διασκέδαση είναι τόσο εκτεταμένη.

Υπάρχουν μεταφράσεις του ποδαριού και άλλες που υψώνονται στο επίπεδο της συνδημιουργίας. Το ίδιο συμβαίνει και με τις διασκευές


Υπέρ των «σωστών» διασκευών τάσσεται και ο μουσικοκριτικός Φώντας Τρούσας. «Δεν είμαι από εκείνους που πιστεύουν ότι οι διασκευές δείχνουν τη σύγχρονη "ένδεια" ρεπερτορίου. Ο κόσμος θέλει ν' ακούει κάτι που το έχει ξανακούσει, λίγο αλλαγμένο. Όπως θέλει να πηγαίνει σε μέρη που έχει ξαναπάει, έστω και αν έχουν κάπως αλλάξει. Όταν η διασκευή είναι "καλή", έχει λόγο ύπαρξης. Γενικά, είμαι υπέρ των διασκευών που δεν διαλύουν το πρωτότυπο. Δεν γίνεται ν' αλλάζεις π.χ. την αρμονική δομή ενός κομματιού, κάνοντάς το αγνώριστο. Cover bands ή tribute bands επίσης υπάρχουν από παλιά. Ο ρόλος αυτών των σχημάτων είναι βασικά εκείνος της διασκέδασης και όχι εκείνος της δημιουργίας (ή έστω της αναδημιουργίας). Όταν κάποιος περνάει καλά ακούγοντας τις cover bands, ο στόχος τους έχει εκπληρωθεί. Καλλιτεχνική αξία μπορεί να έχουν, εννοείται, και οι διασκευές, αλλά κι εκεί υπάρχουν διαβαθμίσεις. Όταν ο Alan Price διασκεύασε (με τους Animals) ένα κοινό παραδοσιακό τραγούδι, το "Ηouse of the rising sun", άλλαζε μεμιάς (και αυτός) την πορεία του ρoκ. Μια τέτοια διασκευή όλοι αντιλαμβανόμαστε πως έχει κολοσσιαία καλλιτεχνική αξία, όπως φυσικά και ο άνθρωπος που τη δημιούργησε. Γενικά, δεν με ενοχλεί όταν βαριά ακούσματα μετατρέπονται σε πιο ελαφριά. Ο Γεράσιμος Λαβράνος με τα περίφημα δισκάκια του "Rebeta Nova" μέσα του '60 έδειξε έναν δρόμο, αλλάζοντας τα φώτα (με τη σωστή έννοια) σε πασίγνωστα λαϊκά».


Ο κ. Τρούσας καταλήγει σε έναν πολύ εύστοχο παραλληλισμό, που συνοψίζει ιδανικά την υπόθεση των διασκευών. «Ο διασκευαστής πρέπει να έχει όραμα. Χοντρικά θα έλεγα πως μοιάζει με τον μεταφραστή. Υπάρχουν μεταφράσεις του ποδαριού και άλλες που υψώνονται στο επίπεδο της συνδημιουργίας. Το ίδιο συμβαίνει και με τις διασκευές».

2

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Νανά Τράντου: «Οι συναυλίες δεν θα πεθάνουν ποτέ, είναι μια εμπειρία»

Μουσική / Νανά Τράντου: «Οι συναυλίες δεν θα πεθάνουν ποτέ, είναι μια εμπειρία»

Η artistic και managing director της High Priority Promotions, η μόνη γυναίκα με αυτήν τη θέση στην Ελλάδα, μιλά για τις συναυλίες, τη μουσική σήμερα, τις αλλαγές σε καλλιτέχνες και κοινό και το Memory Corner με τα ιδιαίτερα vintage ρούχα, την άλλη μεγάλη της αγάπη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Q Lazzarus: Tο τραγικό στόρι του θρυλικού κομματιού «Goodbye Horses».

Μουσική / Q Lazzarus: Tο τραγικό στόρι του θρυλικού κομματιού «Goodbye Horses»

Για χρόνια η Q Lazzarus του «Goodbye Horses», μία από τις πιο αδικημένες ερμηνεύτριες στην ιστορία της ποπ μουσικής, παρέμενε μια μυστηριώδης φιγούρα, τώρα όμως ένα μουσικό ντοκιμαντέρ φωτίζει τη ζωή της.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Eddie Dark: «Γράφω μουσική επειδή έχω σιχαθεί τα πάντα»

Μουσική / Eddie Dark: «Γράφω μουσική επειδή έχω σιχαθεί τα πάντα»

Από μικρός ένιωθε αποσυνάγωγος. Πιστεύει ότι τα κόμικς είναι η μόνη μορφή τέχνης που είναι τελείως αφιλτράριστη και πιστεύει ότι η γενιά του θα μείνει στην ιστορία ως η γενιά που έχασε τα καλά πράγματα στο τσακ. Ο μουσικός Eddie Dark είναι ο Αθηναίος της εβδομάδας.
M. HULOT
Ερμής

Μουσική / Ermis: «Το τρέμολο του μπουζουκιού ήταν ο αγαπημένος μου ήχος από νιάνιαρο»

O περιζήτητος νέος συνθέτης που έχει συνεργαστεί με τον Good Job Nicky, τη Μαρίνα Σάττι, τη Χάρις Αλεξίου και τον Sidarta επαναπροσδιορίζει τον ήχο του μπουζουκιού και της κλασικής μουσικής με σεβασμό και τόλμη.
M. HULOT
Άξιζαν κάτι καλύτερο τα «100 Χρόνια Ελληνικής Δισκογραφίας»

Daily / Άξιζαν κάτι καλύτερο τα «100 Χρόνια Ελληνικής Δισκογραφίας»

Τα δώδεκα επεισόδια της ομώνυμης σειράς βρίσκονται στο Ertflix, η παρακολούθηση της σειράς όμως υπονομεύεται συχνά από την συμβατική και στεγνή προσέγγιση, και η στημένη παρουσία της Χάρις Αλεξίου στο ρόλο της παρουσιάστριας-αφηγήτριας δεν βοηθάει.  
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Πολυαγαπημένη μου Βίβιαν»: Στο φως η επιστολή που έγραψε ο Μάλκολμ ΜακΛάρεν στην Βίβιαν Γουέστγουντ λίγο πριν τον θάνατό του

Μουσική / Η επιστολή μεταμέλειας του Μάλκολμ ΜακΛάρεν προς τη Βίβιαν Γουέστγουντ, λίγο πριν τον θάνατό του

Τα αποκαλυπτήρια μιας επιστολής γεμάτης μετάνοια αλλά και πικρία, την οποία έγραψε –αλλά δεν έστειλε ποτέ– ο διαβόητος μάνατζερ των Sex Pistols προς την πρώην σύντροφο και συνοδοιπόρο του.
THE LIFO TEAM
APON: «Δεν είναι θέμα συγκυριών, είναι θέμα αξίας το αν θα ξεχωρίσεις μέσα στο χάος της σημερινής μουσικής»

Μουσική / APON: «Όταν πήγα να δειγματίσω τα πρώτα μου τραγούδια, γελάγανε»

Η πρωτοφανής επιτυχία ενός νεαρού τραγουδοποιού που με το πρώτο άλμπουμ του προκαλεί πανδαιμόνιο στο ραδιόφωνο και στις μουσικές πλατφόρμες, ενώνοντας μουσικά ένα ετερόκλητο κοινό κάθε ηλικίας.
M. HULOT
H βαθιά υπνωτική ενέργεια του DJ Nobu

Μουσική / H βαθιά υπνωτική ενέργεια του DJ Nobu

Κάθε σετ του είναι μια κατάδυση, μια αργή πτώση σε υποσυνείδητα μοτίβα, σε αχαρτογράφητους ήχους, σε σκοτεινούς διαδρόμους που παραπέμπουν περισσότερο σε τελετουργία παρά σε πάρτι. Ένας από τους σημαντικότερους DJ's της εποχής μας έρχεται στην Αθήνα για ένα βράδι.
ΦΩΦΗ ΤΣΕΣΜΕΛΗ
Χελμός

Μουσική / Χελμός: 30 στιγμές από το πιο «ψηλό» φεστιβάλ του καλοκαιριού

Στημένο στα 1.700 μέτρα, το 3ο Helmos Mountain Festival υποδέχτηκε μερικά από τα πιο αγαπημένα ονόματα της εγχώριας σκηνής, σε ένα τριήμερο που συνδύασε μουσική, φύση και κορυφές - κυριολεκτικά και μεταφορικά.
LIFO NEWSROOM
Μυρτώ Βασιλείου: «Μου έχουν πει υποτιμητικά "πες κανένα λαϊκό, αυτό τραβάει"»

Μουσική / Μυρτώ Βασιλείου: «Μου έχουν πει υποτιμητικά "πες κανένα λαϊκό, αυτό τραβάει"»

Η νέα φωνή της ελληνικής μουσικής είναι, όπως λέει, «λίγο καθαρίστρια, λίγο ιδιωτική υπάλληλος, λίγο τραγουδίστρια». Μόλις έκλεισε τα τριάντα, ετοιμάζεται να ανέβει ξανά στη σκηνή με τη Νατάσσα Μποφίλιου και δείχνει πως έχει πολλά να προσφέρει.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ

σχόλια

1 σχόλια
Προσωπικά, βρήκα τη διασκευή του Αγάπη Που 'Γινες Δίκοπο Μαχαίρι εξαιρετική.Κρατάει το πάθος της φωνής της Μελίνας χωρίς να το επισκιάζει η μουσική, τα χαμηλά beats (ή όπως λέγονται τέλος πάντων) αναδεικνύουν και δεν μειώνουν τον γνώριμο ήχο του μπουζουκιού και η φράση "αν νομίζεις πως δε με πονάει αυτό που κάνω, γελιέσαι" που ακούγεται αρκετές φορές μέσα στο τραγούδι είναι απόλυτα ταιριαστή με το όλο ύφος του.O Papercut έκανε εξαιρετική δουλειά με σεβασμό στη Μελίνα. Μπράβο του.