Ένα μουσικό θαύμα: To «Κονσέρτο στην Κολωνία» έφτασε τα 50

Ένα μουσικό θαύμα: To «Κονσέρτο στην Κολωνία» του Keith Jarrett στα 50 Facebook Twitter
Οι ερμηνείες του ήταν εκστατικές ασκήσεις για το σώμα και το μυαλό.
0


ΣΤΙΣ 24 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1975 ΤΟ ΒΡΑΔΥ,
ο Keith Jarrett έφτασε στην Κολωνία της τότε Δυτικής Γερμανίας, εξαντλημένος και πεινασμένος μετά από ένα μακρύ ταξίδι με αυτοκίνητο από την Ελβετία. Δεν είχε κοιμηθεί για δύο ημέρες. Το κονσέρτο του στην όπερα της πόλης, που είχε διοργανώσει η 17χρονη Vera Brandes, δεν ήταν προγραμματισμένο να αρχίσει πριν από τις 11 μ.μ. Το μεγάλο πιάνο Bösendorfer Imperial που του είχαν υποσχεθεί δεν υπήρχε. Στη θέση του βρισκόταν ένα ταλαιπωρημένο, κακοκουρδισμένο πιάνο πρόβας. Βλέποντας τον εξοπλισμό ηχογράφησης να έχει ήδη στηθεί και την κατάμεστη από 1.400 άτομα αίθουσα, ο Jarrett συμφώνησε απρόθυμα να εμφανιστεί. Αλλά, όπως θα έλεγε αργότερα, «ήμουν εντελώς ζαλισμένος και έτοιμος να καταρρεύσω».

Αυτό που ακολούθησε ήταν ένας θρίαμβος ενάντια στις αντιξοότητες, ένα αυτοσχεδιαστικό θαύμα που βασίστηκε σε χρόνια μουσικής μαεστρίας. Γεννημένος στο Άλενταουν της Πενσυλβάνια το 1945, ο Jarrett ήταν ένα παιδί θαύμα, με δημόσιες εμφανίσεις από την ηλικία των 5 ετών. Αφού σπούδασε στην έγκριτη Μουσική Σχολή Berklee της Βοστώνης, μετακόμισε στη Νέα Υόρκη και έπαιξε με τους θρύλους της τζαζ Art Blakey, Charles Lloyd και Miles Davis. Το 1971 άρχισε να ηχογραφεί για την νεοσύστατη γερμανική εταιρεία ECM, που ιδρύθηκε από τον Manfred Eicher, η οποία θα προσέφερε στον βιρτουόζο την ελευθερία να ηχογραφήσει με τζαζ τρίο και κουαρτέτο, να απαθανατίσει τις σόλο εμφανίσεις και συνθέσεις του και να (επαν)ερμηνεύσει έργα του Μπαχ και του Μότσαρτ.

Το κονσέρτο της Κολωνίας είναι ένα θαύμα αυθορμητισμού και δημιουργικότητας με τον Jarrett να βυθίζεται βαθιά στην εσωτερική ροή των συναισθημάτων και των σκέψεών του που μοιάζει να τρέχει γύρω από βράχους, να βρίσκει ήρεμες δίνες, να χορεύει στο φεγγαρόφως και να υπερβαίνει καταρράκτες.

Εκείνη την παγωμένη νύχτα στην Κολωνία, ο Jarrett έπαιξε πιάνο για μια ώρα, με δύο μόνο διακοπές για χειροκρότημα. Ούτε ένα φύλλο παρτιτούρας δεν εμφανίστηκε μπροστά του. Ο ίδιος είχε πει κάποτε ότι τα σόλο κονσέρτα του απαιτούσαν από αυτόν να είναι τρεις διαφορετικοί άνθρωποι συγχρόνως: αυτοσχεδιαστικός ερμηνευτής, αυθόρμητος συνθέτης και προσεκτικός ακροατής. Ερωτηθείς πώς το επιτυγχάνει αυτό, έλεγε το 2003: «Δεν ξέρω. Απλώς το κάνω. Όταν λειτουργεί, είναι ανεξήγητο». Είναι άλλο πράγμα να αυτοσχεδιάζεις μια μελωδία πάνω στις συγχορδίες ενός κλασικού κομματιού όπως το «Round Midnight». Είναι εντελώς διαφορετικό να πλησιάζεις το πιάνο χωρίς προκατασκευασμένα μοτίβα ή δομές, σαν να είναι λευκό χαρτί.

Ένα μουσικό θαύμα: To «Κονσέρτο στην Κολωνία» του Keith Jarrett στα 50 Facebook Twitter
Ο Keith Jarrett το 1975

Το κονσέρτο της Κολωνίας είναι ένα θαύμα αυθορμητισμού και δημιουργικότητας με τον Jarrett να βυθίζεται βαθιά στην εσωτερική ροή των συναισθημάτων και των σκέψεών του που μοιάζει να τρέχει γύρω από βράχους, να βρίσκει ήρεμες δίνες, να χορεύει στο φεγγαρόφως και να υπερβαίνει καταρράκτες. Αποχρώσεις από το γκόσπελ και τα μπλουζ, αρμονίες σαν αυτές του Ντεμπισί, εφέ άρπας, ρυθμικές αντιθέσεις και ανεπαίσθητα μεταβαλλόμενες επαναλήψεις διαπλέκουν μια μοναδική ερμηνεία. Το εξαίσιο άγγιγμά του ενισχύει διαθέσεις που κυμαίνονται από στοχαστικές και υπνωτικές έως επείγουσες και παθιασμένες.

Keith Jarrett – The Köln Concert [Full Album 1975]

Δεν υπάρχει βίντεο από το κονσέρτο της Κολωνίας, αλλά η χαρακτηριστική ένταση του Jarrett κατά τη διάρκεια των εμφανίσεών του είναι καλά τεκμηριωμένη. Γονατίζει, σκύβει, καμπουριάζει και στέκεται στο πιάνο, με τα μάτια ερμητικά κλειστά, απηχώντας αναστεναγμούς, κραυγές και γρυλίσματα. Τη μια στιγμή αποσπά την πιο λεπτή ομορφιά από τα πλήκτρα, την επόμενη προστάζει το πιάνο να γίνει δύναμη της φύσης. Οι ερμηνείες του ήταν εκστατικές ασκήσεις για το σώμα και το μυαλό.

Ο διπλός δίσκος που προέκυψε από το κονσέρτο αποθεώθηκε από τους κριτικούς και αγκαλιάστηκε από το κοινό, ενώ μέχρι σήμερα έχει πουλήσει περίπου τέσσερα εκατομμύρια αντίτυπα – κάτι σχεδόν πρωτοφανές για άλμπουμ που σχετίζεται με την τζαζ. Ενάντια στις επιθυμίες του Jarrett, ωστόσο, κάποιοι συνέδεσαν αυθαιρέτως τον δίσκο με τη New Age μουσική και κουλτούρα. Το γεγονός είναι ότι πολλοί κλασικοί πιανίστες ερωτεύτηκαν την «αυθόρμητη έκφραση» της ερμηνείας του Jarrett, και επιχειρούν να την αναπαραστήσουν πιστά, παίζοντας τη μουσική του «Κονσέρτου στην Κολωνία» νότα προς νότα. Πράγμα που εγείρει το ερώτημα: Πού ανήκει το άλμπουμ; Στην «κλασική» μουσική ή στην τζαζ;  Θα λέγαμε ούτε στη μία ούτε στην άλλη, αλλά και στις δύο παραδόσεις. Ή ακόμα καλύτερα, για να δανειστούμε μια φράση του Duke Ellington, θα λέγαμε ότι είναι «πέρα από κατηγορίες».

Με στοιχεία από The Wall Street Journal

Μουσική
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Βιβλίο / Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Τέτοιες μέρες πριν από πενήντα χρόνια, το γκρουπ έκανε το ντεμπούτο του στην σκηνή του θρυλικού κλαμπ CBGB στη Νέα Υόρκη, κι ένα νέο βιβλίο ακολουθεί την πορεία τους από τις πρώτες τους ημέρες μέχρι το είδος εκείνο της επιτυχίας που συνήθως έρχεται με τα δικά της προβλήματα
THE LIFO TEAM
Νανά Τράντου: «Οι συναυλίες δεν θα πεθάνουν ποτέ, είναι μια εμπειρία»

Μουσική / Νανά Τράντου: «Οι συναυλίες δεν θα πεθάνουν ποτέ, είναι μια εμπειρία»

Η artistic και managing director της High Priority Promotions, η μόνη γυναίκα με αυτήν τη θέση στην Ελλάδα, μιλά για τις συναυλίες, τη μουσική σήμερα, τις αλλαγές σε καλλιτέχνες και κοινό και το Memory Corner με τα ιδιαίτερα vintage ρούχα, την άλλη μεγάλη της αγάπη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Q Lazzarus: Tο τραγικό στόρι του θρυλικού κομματιού «Goodbye Horses».

Μουσική / Q Lazzarus: Tο τραγικό στόρι του θρυλικού κομματιού «Goodbye Horses»

Για χρόνια η Q Lazzarus του «Goodbye Horses», μία από τις πιο αδικημένες ερμηνεύτριες στην ιστορία της ποπ μουσικής, παρέμενε μια μυστηριώδης φιγούρα, τώρα όμως ένα μουσικό ντοκιμαντέρ φωτίζει τη ζωή της.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Eddie Dark: «Γράφω μουσική επειδή έχω σιχαθεί τα πάντα»

Μουσική / Eddie Dark: «Γράφω μουσική επειδή έχω σιχαθεί τα πάντα»

Από μικρός ένιωθε αποσυνάγωγος. Πιστεύει ότι τα κόμικς είναι η μόνη μορφή τέχνης που είναι τελείως αφιλτράριστη και πιστεύει ότι η γενιά του θα μείνει στην ιστορία ως η γενιά που έχασε τα καλά πράγματα στο τσακ. Ο μουσικός Eddie Dark είναι ο Αθηναίος της εβδομάδας.
M. HULOT
Ερμής

Μουσική / Ermis: «Το τρέμολο του μπουζουκιού ήταν ο αγαπημένος μου ήχος από νιάνιαρο»

O περιζήτητος νέος συνθέτης που έχει συνεργαστεί με τον Good Job Nicky, τη Μαρίνα Σάττι, τη Χάρις Αλεξίου και τον Sidarta επαναπροσδιορίζει τον ήχο του μπουζουκιού και της κλασικής μουσικής με σεβασμό και τόλμη.
M. HULOT
Άξιζαν κάτι καλύτερο τα «100 Χρόνια Ελληνικής Δισκογραφίας»

Daily / Άξιζαν κάτι καλύτερο τα «100 Χρόνια Ελληνικής Δισκογραφίας»

Τα δώδεκα επεισόδια της ομώνυμης σειράς βρίσκονται στο Ertflix, η παρακολούθηση της σειράς όμως υπονομεύεται συχνά από την συμβατική και στεγνή προσέγγιση, και η στημένη παρουσία της Χάρις Αλεξίου στο ρόλο της παρουσιάστριας-αφηγήτριας δεν βοηθάει.  
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Πολυαγαπημένη μου Βίβιαν»: Στο φως η επιστολή που έγραψε ο Μάλκολμ ΜακΛάρεν στην Βίβιαν Γουέστγουντ λίγο πριν τον θάνατό του

Μουσική / Η επιστολή μεταμέλειας του Μάλκολμ ΜακΛάρεν προς τη Βίβιαν Γουέστγουντ, λίγο πριν τον θάνατό του

Τα αποκαλυπτήρια μιας επιστολής γεμάτης μετάνοια αλλά και πικρία, την οποία έγραψε –αλλά δεν έστειλε ποτέ– ο διαβόητος μάνατζερ των Sex Pistols προς την πρώην σύντροφο και συνοδοιπόρο του.
THE LIFO TEAM
APON: «Δεν είναι θέμα συγκυριών, είναι θέμα αξίας το αν θα ξεχωρίσεις μέσα στο χάος της σημερινής μουσικής»

Μουσική / APON: «Όταν πήγα να δειγματίσω τα πρώτα μου τραγούδια, γελάγανε»

Η πρωτοφανής επιτυχία ενός νεαρού τραγουδοποιού που με το πρώτο άλμπουμ του προκαλεί πανδαιμόνιο στο ραδιόφωνο και στις μουσικές πλατφόρμες, ενώνοντας μουσικά ένα ετερόκλητο κοινό κάθε ηλικίας.
M. HULOT
H βαθιά υπνωτική ενέργεια του DJ Nobu

Μουσική / H βαθιά υπνωτική ενέργεια του DJ Nobu

Κάθε σετ του είναι μια κατάδυση, μια αργή πτώση σε υποσυνείδητα μοτίβα, σε αχαρτογράφητους ήχους, σε σκοτεινούς διαδρόμους που παραπέμπουν περισσότερο σε τελετουργία παρά σε πάρτι. Ένας από τους σημαντικότερους DJ's της εποχής μας έρχεται στην Αθήνα για ένα βράδι.
ΦΩΦΗ ΤΣΕΣΜΕΛΗ
Χελμός

Μουσική / Χελμός: 30 στιγμές από το πιο «ψηλό» φεστιβάλ του καλοκαιριού

Στημένο στα 1.700 μέτρα, το 3ο Helmos Mountain Festival υποδέχτηκε μερικά από τα πιο αγαπημένα ονόματα της εγχώριας σκηνής, σε ένα τριήμερο που συνδύασε μουσική, φύση και κορυφές - κυριολεκτικά και μεταφορικά.
LIFO NEWSROOM