«Δεν είναι γράψιμο, είναι δακτυλογράφηση, είχε πει κάποτε ο Τρούμαν Καπότε όταν κυκλοφόρησε πρώτη φορά το On The Road και ο Τζακ Κέρουακ είχε πάρει τη θέση του ως το enfant terrible της αμερικάνικης λογοτεχνίας. Το χιπ χοπ δεν είναι μουσική είχε πει ο Lemmy και ο Βιμ Βέντερς είχε κάνει ολόκληρη καμπάνια εναντίον του Do the Right Thing όταν κέρδισε το χρυσό φοίνικα στις Κάνες. Οι Ramones έβριζαν την ντίσκο και οι Eric B & Rakim τους Coldcut για το remix τους στο Paid in Full. Οι παλιότεροι το συνηθίζουν να βρίζουν το νέο από άγνοια ή από πικρία και αυτό είναι αναπόφευκτο μέρος του κύκλου της κουλτούρας» λέει ο Clive Martin σε ένα πολύ καλό άρθρο στο Vice που είχε τίτλο «είναι τα κομμάτια της PC music ό,τι χειρότερο συνέβη ποτέ στη χορευτική μουσική;». Κι υπάρχουν πολλοί που πιστεύουν ότι είναι το χειρότερο μουσικό υβρίδιο που έχει εμφανιστεί τα τελευταία 30 χρόνια. Είναι, όμως, τόσο χάλια;
Για να πάρεις μια ιδέα από το πώς ακούγεται αυτό που ονομάζουν PC music, φαντάσου ότι ακούς το «Saturday Night» της Whigfield σε πιο γρήγορες στροφές, ήχους από τα ringtone της Nokia και σαχλά παιδικά τραγούδια όπως το «Barbie Girl» των Aqua ή τα pitch-αρισμένα φωνητικά από τα τραγούδια που έλεγαν τα στρουμφάκια να παίζουν με ξέφρενο acid house σαν «χαλί»-όλα αυτά μαζί. Όταν πετύχεις για πρώτη φορά κάποιο από τα κομμάτια στο soundcloud, δύσκολα το παίρνεις στα σοβαρά. Ξαφνικά, όμως, το YouTube και το soundcloud γέμισαν από τραγούδια-επιτυχίες που είναι πιο σαχλά και από την εφηβική J pop και –παραδόξως- υπάρχουν άνθρωποι στα μέσα που τα αντιμετωπίζουν με απίστευτο ενθουσιασμό. Και ολόκληρες διαφημιστικές καμπάνιες στήνονται υπό τους ήχους του «νέου είδους».
Η PC Music (μουσική των personal computer, αυτό τα λέει όλα) είναι ένα είδος κατασκευασμένο στο στούντιο, όπως και σχεδόν όλα τα είδη των τελευταίων χρόνων. Τελευταίο «νέο είδος» ήταν το Vapourwave που δεν έγινε όμως ποτέ μαζικό και δεν έφερε χρήμα. Δεν ενδιέφερε και τους πιτσιρικάδες, οι οποίοι είναι και οι μεγάλοι «καταναλωτές» της ποπ μουσικής, οπότε έσβησε το ίδιο γρήγορα όπως εμφανίστηκε.
Τα «νιαουρίσματα» πάνω σε επιταχυμένους ρυθμούς της PC music -που μοιάζουν όλα σε βαθμό απελπισίας- σε κάνουν να αναρωτηθείς αν όντως είναι η εξέλιξη της ποπ ή απλά ηχορύπανση και να ψάξεις να βρεις πού στο καλό έχουν πάει οι κανονικοί μουσικοί στις σημερινές επιτυχίες. «Είναι μουσική; Είναι θόρυβος; Μήπως είναι η ίδια φασαρία που άκουγαν οι γονείς μας στην πανκ;» αναρωτιέται η Emma Garland στο The 405, «τα πάντα είναι τόσο μπερδεμένα σε σημείο που η ύπαρξη της είναι απροσδιόριστη και θα τολμούσα να πω ότι η personal computer μουσική είναι περισσότερο ψυχική διάθεση παρά ένα μουσικό είδος».
Παρόλα αυτά το είδος υπάρχει και τα κομμάτια που βγαίνουν σωρηδόν από την εταιρία PC Music (με έδρα το Λονδίνο) δεν αφήνουν περιθώρια για αμφιβολίες. Η εταιρία επικεντρώνεται σε κυκλοφορίες παραγωγών που φτιάχνουν μουσική στον υπολογιστή τους και την ανεβάζουν στο soundcloud. Και μετά στο YouTube. Λίγες είναι αυτές που τυπώνονται σε βινύλιο ή CD. Και είναι περίεργη μουσική, που δεν ακούγεται τόσο νέα όσο αστεία και αφελής και ανακυκλώνεται κυρίως σε συγκεκριμένα site και blog. Οι στίχοι είναι ακόμα πιο σαχλοί, στα όρια του γελοίου: “wearing the denim” και “le-le-lemonade” (και υπάρχουν και χειρότεροι).
«Δεν είναι τόσο γελοία», συνεχίζει η Emma Garland, «έχει κάποια αξία, γιατί καταλαβαίνεις ότι το πιο μεγάλο μέρος της πλαστικής αισθητικής των ’90s έχει αναμασηθεί και παρουσιάζεται ως μια μουσική ανωμαλία με κακόγουστα, κραυγαλέα γραφικά, αλλά πίσω από όλο αυτό το ψυχρό εξωτερικό κρύβεται μουσική με καρδιά και περιεχόμενο όπως και σε κάθε άλλο μουσικό είδος». Ο άνθρωπος που κρύβεται πίσω από την εταιρία και είναι υπεύθυνος για τις πιο πολλές από τις κυκλοφορίες, ο A.G.Cook λέει: «Μου αρέσει ιδιαίτερα να ηχογραφώ ανθρώπους που κανονικά δεν φτιάχνουν μουσική και να τους φέρομαι όπως τους καλλιτέχνες σε μεγάλη εταιρία». Και με μία απλή δήλωση τα λέει όλα.
Είναι η μουσική για τους καθημερινούς ανθρώπους των ’10s, τους millenials, ο συναισθηματικός κόσμος των οποίων περιορίζεται στα chat του facebook και του twitter -και τα αισθήματά τους εκφράζονται με emoji. Κάνουν ακόμα και σεξ μέσω emoji και chat. Όπως και τα meme και τα viral που ορίζουν αυτή τη γενιά, έτσι και τα «στιγμιαία» τραγούδια που φτιάχνουν είναι κακής αισθητικής και φαινομενικά απαίσια, αλλά καταλήγουν να επαναλαμβάνονται μέσα στο κεφάλι σου για μέρες ολόκληρες μέχρι που στο τέλος τα αποδέχεσαι ως πανέξυπνες ιδέες -ή πέφτεις από τον τρίτο. Δεν υπάρχει μέση οδός.
Τα πράγματα όμως μπορεί να είναι και πολύ πιο απλά. Μπορεί ως «ψαγμένοι» ακροατές να έχουμε προσδοκίες για «βαθύτερα νοήματα» και να μην μπορούμε να δεχτούμε τη μουσική μόνο ως συνοδεία ή ως διασκέδαση. Είναι όμως 2015 και η μουσική για το μεγαλύτερο μέρος του κόσμου είναι μόνο αυτό. Ειδικά για τους πιτσιρικάδες. Ένα τραγούδι έχει διάρκεια ζωής τα τρία λεπτά που παίζει και μετά εξαφανίζεται στη δεξαμενή ανακύκλωσης που είναι το ίντερνετ. Το άλμπουμ δεν υπάρχει (και να το πάρουν απόφαση όσοι φτιάχνουν μουσική ότι δεν απευθύνονται πια πουθενά, σε κανέναν, γιατί κανένας κάτω από τα 30 δεν ενδιαφέρεται πραγματικά για τη μουσική και οι μεγαλύτεροι σπάνια ακούνε πια ολόκληρο δίσκο). Η μουσική ξαναγυρίζει εκεί που ήταν πριν αρχίσει να καταγράφεται σε πλάκα βινυλίου, στην παλιά πανάρχαια χρήση της ως συνοδευτικό σε τελετές, γιορτές και πανηγύρια. Που την άκουγες εκεί, διασκέδαζες και την ξέχναγες. Κάπως έτσι είναι και η κατάσταση σήμερα. Μόνο που όλο αυτό γίνεται ψηφιακά.
Τέλος πάντων, όλα αυτά για το είδος ήταν μια εισαγωγή για να καταλάβει όποιος δεν ξέρει πού τοποθετείται μουσικά το φαινόμενο SOPHIE. Που μέσα σε αυτή τη σάχλα και την κιτσάτη αισθητική κυκλοφορεί έναν από τους καλύτερους ποπ δίσκους της χρονιάς, ο οποίος είναι όντως ένα ολοκληρωμένο καλλιτεχνικό project.
Η SOPHIE εμφανίστηκε πριν από δύο περίπου χρόνια ως μια ξανθιά weirdo που έγινε από την αρχή διασημότητα στα εναλλακτικά site και το πρώτο single της θεωρήθηκε το καλύτερο της περσινής χρονιάς σε ένα σωρό μουσικά on line περιοδικά. Σχεδόν παντού, από το σοφιστικέ Boomkat με τις δύσκολες επιλογές μέχρι το Dazed, το Fader, το I-D, το Pitchfork και τον Gorilla vs Bear (που είχε λυσσάξει). Ήταν ακόμα και σε λίστες με τα καλύτερα της δεκαετίας μέχρι τώρα. Και κάθε single της γινόταν γεγονός. Κι ενώ η εικόνα της είναι μια ξανθιά bimbo, στην πραγματικότητα δεν υπάρχει SOPHIE, είναι το δημιούργημα ενός πανέξυπνου παραγωγού που πειράζει ψηφιακά τη φωνή του και την ντύνει με την σαρωτική μουσική που είναι όντως εκνευριστική αν την ακούσεις αποσπασματικά. Η SOPHIE λοιπόν υποτίθεται ότι ήρθε στη Γη για να προωθήσει ένα φανταστικό «ενεργειακό» αναψυκτικό (που κι αυτό δεν υπάρχει) που ονομάζεται QT. Είναι κάπως σαν τη Simone, στην ταινία με τον Al Pacino, και τόσο δημοφιλής που τα Mc Donald χρησιμοποίησαν το Lemonade στη διαφήμισή τους.
Το alter ego του παραγωγού Samuel Long, -είναι ο ίδιος που έχει κάνει παραγωγή και στο Bitch, I’ m Madonna (της πανούργας Madonna που δεν ήθελε να μείνει έξω από τα νέα πράγματα)- είναι ξεκάθαρη για τις προθέσεις «της» από την αρχή, όταν στο Bipp επαναλαμβάνει «I can make you feel better» σε ένα κομμάτι που δανείζεται τα μπλιμπλίκια από τα soundtrack ηλεκτρονικών παιχνιδιού και την σαχλαμάρα της j-pop και τα μετατρέπει σε ένα ακατανόμαστο υβρίδιο. Το ντεμπούτο άλμπουμ της είναι στην ουσία το best of της γιατί περιέχει 4 κομμάτια που έχουν δημιουργήσει φασαρία τα τελευταία δύο χρόνια συν 4 νέα ακόμα πιο αλλόκοτα και πειραματικά που όταν τα παίζεις (κατά προτίμηση δυνατά) σαρώνουν κάθε ίχνος κομπλεξισμού και άχρηστης σοβαροφάνειας.
Η SOPHIE είναι ποπ ως το κόκαλο και με τους καρτουνίστικους ρυθμούς της και τις pitch-αρισμένες φωνές απενοχοποιεί την bubblegum pop και δίνει τον πρώτο δίσκο του είδους που μπορείς να πάρεις στα σοβαρά.
Το άλμπουμ κυκλοφορεί με δώρο έναν design δονητή για ακόμα πιο μεγάλη απόλαυση. Και εκτός από τρελό project, είναι ένας απίθανος δίσκος.
Το επόμενο «μεγάλο» όνομα που αναμένεται να κυκλοφορήσει άλμπουμ είναι ο Danny L Harle. Προς το παρόν κυκλοφορεί σε βινίλιο το παλιότερο EP του Broken Flowers που υπήρχε μόνο στο soundcloud.
Το Product της Sophie κυκλοφορεί από την NumbersRecords προς το παρόν ψηφιακά και στις 27.11 σε CD.
