Άλμπουμ, τραγούδια και ιστορίες για τους «άλλους» κόσμους

Άλμπουμ, τραγούδια και ιστορίες για τους «άλλους» κόσμους Facebook Twitter
0
Άλμπουμ, τραγούδια και ιστορίες για τους «άλλους» κόσμους Facebook Twitter
Τούτο πιστεύουν ακράδαντα και οι Fantastikoi Hxoi το 2008 με τους... άυλους «Κυρίαρχους του Σύμπαντος», αλλά και με το φερώνυμο double βινύλιο στην Inner Ear το 2012...

Η επιστημονική φαντασία και, γενικότερα, το φανταστικό έχουν τη δική τους ξεχωριστή παρουσία στην ελληνική δισκογραφία. Κυρίως το λεγόμενο «ελληνικό ροκ» σε όλα του τα παρακλάδια, από την ποπ μέχρι το heavy metal, έχει δώσει ποικίλα δείγματα, ενώ στοιχεία του φανταστικού συναντάμε ακόμη και στο λαϊκό, στις παιδικές εκδόσεις ή και στο σατιρικό τραγούδι. Φυσικά, το σούπερ άλμπουμ του είδους δεν μπορεί να είναι άλλο από το «Αστρόνειρα» (Polydor) του Κώστα Τουρνά, που κυκλοφόρησε το 1973... πριν από 42 ολόκληρα χρόνια.


Με ηχητικές, στυλιστικές και σκηνικές αναφορές από το glam rock –όχι τόσο εκείνο το... παιδιάστικο του Gary Glitter όσο το πιο adult του David Bowie–, o Τουρνάς μεταφέρει στην πλακιώτικη Σοφίτα, το φθινόπωρο του '73, και βεβαίως στη δισκογραφία, τον δικό του outer space μύθο. Κινούμενος ουσιαστικά στη λογική των «Απέραντων Χωραφιών» (το προηγούμενο LP του), όσον αφορά τη λειτουργία του concept, απλοποιεί το δικό του μουσικό υλικό, φέρνοντάς το εντός των ορίων ενός αξιόλογου πoπ-ρoκ.

Ο κόσμος της φαντασίας κυριαρχεί στην εποχή μας: κινηματογράφος, μουσική, θέατρο, μυθιστόρημα. Ακόμα και τα ρούχα μας σήμερα παίρνουν ένα διαστημικό ύφος.


Μηχανές του χρόνου, διαστημάνθρωποι, υπεράνθρωποι, ρομπότ, «ανώτερες δυνάμεις», αστρικοί άρχοντες, διαπλανητικές καταστροφές, πόλεμοι των άστρων... αλλά και η αγάπη ως «ιερό δισκοπότηρο» που οδηγεί και καθοδηγεί τη συμπαντική μας μοίρα είναι τα στιχουργικά θέματα του Τουρνά, προκειμένου να καταστούν επωφελή τα... αστρόνειρά του.


Από την άλλη, η αναμφισβήτητη ικανότητά του να μετατρέπει σε ύμνους απλές νεανικές εμπνεύσεις που δεν άγονται άμεσα από την καθημερινότητα (τα «Αστρόνειρα» συμπίπτουν με τον ξεσηκωμό του Πολυτεχνείου) αλλά εξ αντανακλάσεως την εμπεριέχουν («τι έχει γίνει, τι έχει γίνει, κι όλα χάθηκαν με μιας / μόνο ερείπια έχουν μείνει, κι όλα ανήκουνε σ' εμάς / ένας πόλεμος της ώρας δίχως άμυνα / κι όλοι οι δρόμοι αυτής της χώρας, μείναν άδειοι ξαφνικά...») έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός τουλάχιστον μνημειακού άσματος. Το «Ο πιο καλός τραγουδιστής» δεν είναι ένα όποιο κι όποιο final track αλλά το απόλυτο ποπ άχραντο. Ορισμένοι το ίδιο θα πουν και για το «U.F.O.» σε στίχους Γιάννη Μαρίνου από το 1980...

Άλμπουμ, τραγούδια και ιστορίες για τους «άλλους» κόσμους Facebook Twitter
Ο Ηρακλής Τριανταφυλλίδης ανοίγεται «σε άλλους κόσμους μακρινούς» (Columbia, 1976), εκεί που «ένα κομμάτι απ' την ψυχή μας ταξιδεύει, με υπόσταση που πήρε ύλη από το σύμπαν, και αναμνήσεις πρωτόγνωρες μας φέρνει


Βαθιά επηρεασμένος από τον Κώστα Τουρνά αλλά και από το Star Trek, ο Αλέξανδρος Μολφέσης, πολλά χρόνια αργότερα, το 2008, θα δημιουργήσει το δικό του ανάλογο, το double CD «Ταξίδι στ' αστέρια / Space Rock Opera» (Καθρέφτης), που πέρασε μάλλον απαρατήρητο. Κακώς, γιατί ο Μολφέσης ξέρει να γράφει τραγούδια με αρχή, μέση και τέλος, έχοντας τις πλέον σωστές επιρροές. Στο άλμπουμ ακούγεται σε μία από τις τελευταίες του ηχογραφήσεις και ο Γιώργος Μούτσιος.


Ένας άλλος δυνατός Έλληνας ηθοποιός (αλλά όχι και τραγουδιστής), ο επίσης αείμνηστος Χρήστος Τσάγκας, ακούγεται σ' ένα ακόμη ελληνικό «φανταστικό» LP, το «Δωριείς / Επιστροφή στη Γη» (Polydor, 1987) του Δημήτρη Κατή (Εξόριστοι). Οι «Δωριείς» ως concept ανήκουν στην «ηρωική φαντασία». Υπάρχει όμως και η επιστημονική φαντασία, που ξεκινάει από το εξώφυλλο (με τους ιπτάμενους πολεμιστές και το διαστημόπλοιο) και συνεχίζεται στο κείμενο του Τσάγκα, εκεί όπου γίνεται λόγος για τους «γιγάντιους βράχους του Διαστήματος», τους «αστρικούς ανέμους» κ.λπ.

Από πότε, όμως, ξεκινάει αυτή η ιστορία; Δύσκολο να το πούμε με βεβαιότητα. Πάντως, το «Έτος 2525» (Pan-Vox) των Sounds από το 1970, σε στίχους Ρέτης Ζαλοκώστα, πάνω στη μουσική της επιτυχίας των Zager & Evans, είναι ένα πρώτο σημείο καμπής. Το τραγούδι κυκλοφόρησε στο σχετικό δισκάκι (ασχέτως αν ακούγεται και στο πρώτο LP του γκρουπ από την ίδια εποχή).


Σε δισκάκι κυκλοφόρησε και το θρυλικό «Επιδρομή από τον Άρη» (Pan-Vox, 1972) του Σωτήρη Κοματσιούλη, ένα xian-rock gem... ασύλληπτης εκφραστικότητας. Το τραγούδι το άκουσα πρώτη φορά στα μέσα του '80 και εξομολογούμαι πως μου είχε καρφωθεί από τότε στη μνήμη. Ήταν το έξοχο παίξιμο των μουσικών (μια line-up των Sounds βασικά, λίγο πριν από τα τελειώματά τους), ήταν η ωραία φωνή του τραγουδιστή, ήταν το παράξενο, χριστιανικής... φανταστικής αντίληψης τραγούδι; Δεν ξέρω. Εκείνο που ξέρω είναι πως το κομμάτι ηχογραφήθηκε την εποχή της άνθησης του... χίπικου xian-οκ στην πατρίδα του, την Αμερική, και αυτό λέει κάτι. Ή, μάλλον, πολλά.

Άλμπουμ, τραγούδια και ιστορίες για τους «άλλους» κόσμους Facebook Twitter
Κατά συνέπειαν, ό,τι ακούσετε σ' αυτό τον ιπτάμενο δίσκο από τον Γκιωνάκη δεν έχει σχέση με την αλήθεια και την πραγματικότητα, τα δε ονόματα, οι περιπέτειές του και τα περιστατικά είναι εντελώς φανταστικά. Γιατί και ο Γκιωνάκης είναι ηθοποιός φανταστικός!


Πριν από λίγους μήνες ο Κοματσιούλης επανήλθε μ' ένα LP με τον ίδιο τίτλο στην Anazitisi Records, ερμηνεύοντας ξανά την «Επιδρομή από τον Άρη» και προσαρμόζοντάς την στα σημερινά δεδομένα (... «πίσω τα λεφτά τους οι τοκογλύφοι ζητούν / ψάχνουν στα σκουπίδια τα γραμμάτια να βρουν»... και τα λοιπά, και τα λοιπά).


Την ίδια περίπου εποχή ο Γιάννης Πετρίτσης βάζει τον «Αρειανό» του (Philips, 1973) να λέει στους γήινους... «δεν σας θέλουμε στον Άρη, σας το λέμε καθαρά», ενώ ο Ηλίας Ασβεστόπουλος με τους 2002 τραγουδούν το 1975, στον «Σιδερένιο Άνθρωπο» (Pan-Vox), για το... διαστημόπλοιο από τον Άρη, που δεν ήταν άστρο ούτε φεγγάρι («Πάρε με του είπα από τη Γη, μαύρη ζωή, μαύρη ζωή...»). Ένα... φανταστικό τραγούδι, έτσι κι αλλιώς.


Αλλά και στο επίπεδο των άλμπουμ, ο Ηρακλής Τριανταφυλλίδης ανοίγεται «σε άλλους κόσμους μακρινούς» (Columbia, 1976), εκεί που «ένα κομμάτι απ' την ψυχή μας ταξιδεύει, με υπόσταση που πήρε ύλη από το σύμπαν, και αναμνήσεις πρωτόγνωρες μας φέρνει», με τον «Ακρίτα» (1973) του Σταύρου Λογαρίδη να είναι, από το εξώφυλλό του ήδη, μια κοσμική αλληγορία. Τούτο πιστεύουν ακράδαντα και οι Fantastikoi Hxoi το 2008 με τους... άυλους «Κυρίαρχους του Σύμπαντος», αλλά και με το φερώνυμο double βινύλιο στην Inner Ear το 2012.


Space και cosmic κατευθύνσεις έχουν επίσης οι εγγραφές-συμμετοχές του ντράμερ Χρήστου Στασινόπουλου. Και τούτο ήδη από την εποχή των Ελλήνων Axis (1973), που έκαναν καριέρα στη Γαλλία. Ο Στασινόπουλος έπαιξε space-rock (ή ρoκ με space στοιχεία), με τους Γάλλους Patrice Lamy, Utopic Sporadic Orchestra και Clearlight (στα seventies), τους Έλληνες Metal Fusion κ.ά.

Άλμπουμ, τραγούδια και ιστορίες για τους «άλλους» κόσμους Facebook Twitter
Βαθιά επηρεασμένος από τον Κώστα Τουρνά αλλά και από το Star Trek, ο Αλέξανδρος Μολφέσης, πολλά χρόνια αργότερα, το 2008, θα δημιουργήσει το δικό του ανάλογο, το double CD «Ταξίδι στ' αστέρια / Space Rock Opera» ...


Ένα ακόμη τραγούδι σχετικής θεματολογίας που είναι εξαιρετικό, εισάγοντάς μας σ' ένα επόμενο μεγάλο κεφάλαιο (που δεν θα το αναλύσουμε, όμως, τώρα), είναι το «U.F.O.» των Vavoura Band. Το τραγούδι αυτό υπάρχει σε CD (Ikaros Music) αλλά και σε LP (Anazitisi Records) και είναι ηχογραφημένο στο Σπόρτινγκ, τον Δεκέμβρη του '79. Οι Vavoura Band (Johnny Vavouras, Γιάννης Δρόλαπας, Βαγγέλης Βέκιος), επηρεασμένοι από τους Hawkwind (τους διαχρονικούς ήρωες του space-rock), δίνουν ένα... διαστημικό τραγούδι (και στη μουσική), γράφοντας Ιστορία.


Κι επειδή οι Vavoura Band έπαιξαν αθεράπευτο hard και μεταλλικό ρoκ πριν από πολλούς, ας τους θεωρήσουμε και κάτι σαν «πατέρες» για το... ντόπιο μέταλλο. Το heavy metal είναι το είδος εκείνο που έχει αναπόδραστη σχέση με το φανταστικό, κάτι που αποδεικνύεται από διάφορα LP (από τα εξώφυλλα μέχρι τη θεματολογία), και γι' αυτό πολύ δύσκολα θα μπορούσαμε να τα αναφέρουμε όλα. Ας μην αναφέρουμε... κανένα. Ζητούμε την κατανόηση των fans των Mental Powers («Fantasy»), των Northwind («Mythology»), των Crush («Kingdom of the Kings») και όλων των υπολοίπων...


Και όπως γράψαμε και στην αρχή... ακόμη και λαϊκά τραγούδια υπάρχουν με «διαστημική» θεματολογία. Ένα πρώτο απ' αυτά (από τα χρόνια του '60) είναι και το «Μπες στον πύραυλο, κυρά μου» (Apollon) με κάποιον Σώτο Κρεμύδα (σε μουσική Τόλη Εσδρά και στίχους Νίκου Μπακογιάννη, του αδελφού του Παύλου Μπακογιάννη), ενώ ιδιαίτερη μνεία απαιτείται και για τους «Εξωγήινους» (Olympia, 1979) του Μπάμπη Μαρκάκη, με τη space-rock εισαγωγή να τη διαδέχονται οι... ντισκομπαγλαμάδες («Μες στον πλανήτη μας κι έξω απ' το σπίτι μας / οι εξωγήινοι εμφανιστήκανε / φαίνονταν ήσυχοι και συμπαθητικοί / αλλά για μια στιγμή τα χρειαστήκαμε...»).


Μνείας χρήζουν επίσης δύο items, από τον χώρο του cult αυτήν τη φορά.

Άλμπουμ, τραγούδια και ιστορίες για τους «άλλους» κόσμους Facebook Twitter
Αλλά και στο επίπεδο των άλμπουμ, ο Ηρακλής Τριανταφυλλίδης ανοίγεται «σε άλλους κόσμους μακρινούς» (Columbia, 1976), εκεί που «ένα κομμάτι απ' την ψυχή μας ταξιδεύει, με υπόσταση που πήρε ύλη από το σύμπαν, και αναμνήσεις πρωτόγνωρες μας φέρνει», με τον «Ακρίτα» (1973) του Σταύρου Λογαρίδη να είναι, από το εξώφυλλό του ήδη, μια κοσμική αλληγορία...

Το πρώτο είναι το παιδικό «Ταξίδι στον Άρη» (Χρυσή Πέννα, αρχές '70) με το αλά «Yellow submarine»... ψυχεδελικό εξώφυλλό του. Θυμάμαι πως όταν έβαζα για πρώτη φορά το δισκάκι στο πικάπ προσδοκούσα ν' ακούσω τίποτα spacey effects (παρ' ότι δεν αναφερόταν πουθενά, στο label ή στο cover, κάτι σχετικό). Δεν έπεσα τελείως έξω...


Το δεύτερο έχει να κάνει με τον «Ιπτάμενο δίσκο του Γκιωνάκη» (CBS, 1979), που βασίστηκε σε μουσικές του Γιάννη Κιουρκτσόγλου και στις συνεργασίες της Μπέττυς Μοσχονά και του Ντάνου Λυγίζου. Όπως σημείωναν και οι κειμενογράφοι του άλμπουμ (Κώστας Νικολαΐδης, Πυθαγόρας) στο οπισθόφυλλο:


«Ο κόσμος της φαντασίας κυριαρχεί στην εποχή μας: κινηματογράφος, μουσική, θέατρο, μυθιστόρημα. Ακόμα και τα ρούχα μας σήμερα παίρνουν ένα διαστημικό ύφος. Μέσα σ' αυτό το κλίμα κινείται και ο ήρωάς μας. Κατά συνέπειαν, ό,τι ακούσετε σ' αυτό τον ιπτάμενο δίσκο από τον Γκιωνάκη δεν έχει σχέση με την αλήθεια και την πραγματικότητα, τα δε ονόματα, οι περιπέτειές του και τα περιστατικά είναι εντελώς φανταστικά. Γιατί και ο Γκιωνάκης είναι ηθοποιός φανταστικός!».

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Παύλος Παυλίδης: «Δεν ξέρω αν τελικά θα σώσει τον κόσμο η ομορφιά, θέλω όμως να την εμπιστευτώ»

Μουσική / Παύλος Παυλίδης: «Δεν ξέρω αν τελικά θα σώσει τον κόσμο η ομορφιά, θέλω όμως να την εμπιστευτώ»

Με αφορμή την εμφάνισή του στο φετινό Release Athens, ο δημοφιλής τραγουδοποιός μιλά στη LiFΟ για το νέο του άλμπουμ «Μπρανκαλεόνε», για την ποίηση, την τραπ και τον ΛΕΞ, τις ευκαιρίες που δίνει στους ανθρώπους, καθώς και για την ωμή, απρόκλητη βία που τον οδήγησε να γράψει το τραγούδι «Ένα αλλιώτικο παιδάκι» για τον Ζακ Κωστόπουλο.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
13 λόγοι για να πάμε φέτος στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Θέατρο / 13 λόγοι για να πάμε φέτος στο Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Τέχνη με φαντασία, αστείρευτη δημιουργία, πρωτοποριακές προσεγγίσεις: ένα επετειακό, εορταστικό, πολυσυλλεκτικό πρόγραμμα για τα 70 χρόνια του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου μέσα από 83 επιλογές από το θέατρο, τη μουσική και τον χορό.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Απλώνοντας ρούχα με τη Δανάη στο κέντρο του κόσμου

Μουσική / Απλώνοντας ρούχα με τη Δανάη στο κέντρο του κόσμου

Η Δανάη Δέδε γιορτάζει τα 20 της στην Αθήνα με μια κιθάρα στο χέρι και πολλά λουλούδια γύρω της. Της αρέσει η θάλασσα της πόλης, αλλά προτιμά αυτήν της Ρόδου, όπου και μεγάλωσε. Το κομμάτι της «Αύριο» την έκανε γνωστή, αλλά σίγουρα δεν την τρομάζει ‒ μάλλον την ενθουσιάζει. Η μαμά της πιστεύει πως θα ήταν πολύ καλή ως ψυχολόγος.
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΑΡΑΝΤΗΣ
Όταν ο Τσαϊκόφσκι περιέγραφε τη μοίρα του με μια Συμφωνία

Συμφωνική Μουσική - Ιστορίες / Όταν ο Τσαϊκόφσκι περιέγραφε τη μοίρα του με μια Συμφωνία

Την Παρασκευή 30 Μαΐου, ο αρχιμουσικός Διονύσης Γραμμένος και η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών φέρνουν στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών το δράμα της Πέμπτης Συμφωνίας του Τσαϊκόφσκι, ενός έργου που περιγράφει την ένταση ανάμεσα στις προσταγές της μοίρας και την προσωπική ελευθερία τού συνθέτη.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
AEON: Η «ντίβα από την Κρήτη» που παντρεύει τη ραπ με τη λύρα

Μουσική / AEON: Η «ντίβα από την Κρήτη» που παντρεύει τη ραπ με τη λύρα

Ξεκίνησε από την παραδοσιακή μουσική, όμως, η ανάγκη της για κοινωνικοποίηση την οδήγησε στη ραπ. Με αφορμή το τελευταίο της άλμπουμ, «Χαϊμαλίνα», η 25χρονη AEON μιλά για τον σεξισμό που αντιμετώπισε στα πρώτα της βήματα και για το πώς συνδύασε την κρητική μπουκόλυρα με ραπ ρυθμούς.
M. HULOT
56’ με τον Degear0001

Μουσική / Το νέο διαστημικό άλμπουμ του Degear0001 έχει ήχους από παιδικά παιχνίδια

Ο νεαρός μουσικός, που πειραματίζεται με παιδικά πλήκτρα και «χακαρισμένα» αντικείμενα, μόλις κυκλοφόρησε ένα spacey άλμπουμ με weird pop, που σίγουρα θα ήθελες να χορέψεις σε ένα παραληρηματικό πάρτι με χαμόγελα και φλούο χρώματα.
M. HULOT
Νέγρος του Μοριά: «Mιλάω για τη σκοτεινή πλευρά της Ελλάδας»

Μουσική / Νέγρος του Μοριά: «Mιλάω για τη σκοτεινή πλευρά της Ελλάδας»

Ο ταλαντούχος μουσικός κυκλοφόρησε ένα από τα καλύτερα ραπ άλμπουμ της χρονιάς, στο οποίο εξερευνά την εμπειρία του να είσαι μαύρος στην Ελλάδα του 2025 και το οποίο αποθέωσε η Guardian. Μιλά αποκλειστικά στη LiFO, λίγο πριν τη συναυλία του στις 31 Μαΐου στο Universe Multivenue Open Air.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Οι γονείς της Αγγελίνας κάποια στιγμή κουράστηκαν να παρακολουθούν τις παραστάσεις που οργάνωνε ως παιδί

Μουσική / Οι γονείς της Αγγελίνας κάποια στιγμή κουράστηκαν να παρακολουθούν τις παραστάσεις που οργάνωνε ως παιδί

Η Aγγελίνα είναι μια τραγουδοποιός 22 ετών που μεγάλωσε στην Αθήνα. Όταν ήταν μικρή ήθελε να γίνει ηθοποιός και συγγραφέας, αλλά ο δρόμος την πήγε στη μουσική κι έτσι έβγαλε το πρώτο της τραγούδι το 2023, που λέγεται «Sta Riha». Αγοράζει ακόμη μπουρμπουλήθρες από τα περίπτερα και της αρέσει να οδηγάει το σαράβαλό της. Κοιμάται καλά τα βράδια, αν δεν σκέφτεται πολύ. Όταν ανεβαίνει στην σκηνή, λέει μέσα της πως το άγχος της είναι ενθουσιασμός.
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΑΚΟΥΛΑΚΗ
«Ο Χελμός δεν είναι απλά ένα μουσικό φεστιβάλ και αυτό θα το βλέπετε κάθε χρόνο»

Μουσική / «Θα τρέχει ο κόσμος στο βουνό και στο κρύο για φεστιβάλ;» Κι όμως, έτρεξε

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Helmos Mountain Festival, Αλέξης Άγριος, εξηγεί πώς γεννήθηκε η ιδέα για το φεστιβάλ, τι συνέβαλε στην επιτυχία του, ποια φιλόδοξα projects ετοιμάζονται για φέτος και πώς, πέρα από μουσικό γεγονός, έδωσε ώθηση στον τουρισμό της περιοχής.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Καλά, πάλι για τη ραπ θα λέμε;

Guest Editors / «Γιατί απαιτούμε από τη ραπ να είναι κάτι άλλο από αυτό που όντως είναι;»

Το μεγαλύτερο κομμάτι του κοινού που ήρθε σε επαφή με τη ραπ τα τελευταία χρόνια ξαφνικά ανακάλυψε, ομολογουμένως με άσχημο τρόπο, τι ήταν αυτό που προηγουμένως εκθείαζε ως ποίηση του περιθωρίου.
ΚΩΣΤΑΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ
«Becoming Led Zeppelin»: Το χρονικό του βαρύτερου ροκ συγκροτήματος όλων των εποχών

Pulp Fiction / Led Zeppelin: Ένα ντοκιμαντέρ για το «βαρύτερο» ροκ συγκρότημα όλων των εποχών

Το ντοκιμαντέρ «Becoming Led Zeppelin» του Μπέρναρντ ΜακΜάχον παρουσιάζει την ιστορία του θρυλικού hard rock συγκροτήματος, φωτίζοντας το background των μελών του και τις περιστάσεις που οδήγησαν στην ίδρυσή του, φτάνοντας μέχρι και την κυκλοφορία του δεύτερου άλμπουμ τους και την απαρχή της απόλυτης δόξας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ