Ubuntu σημαίνει ανθρωπιά: Η Συλλογή Χάρη Δαυίδ στο ΕΜΣΤ Facebook Twitter
Η λέξη Ubuntu σημαίνει «ανθρωπότητα» και «ανθρωπιά» αλλά μεταφέρει και την αίσθηση ότι κάποιος αντιλαμβάνεται την ανθρώπινη ύπαρξη στην πλήρη διάστασή της μόνο όταν βρίσκεται κοντά σε έναν άλλο άνθρωπο.

Ubuntu σημαίνει ανθρωπιά: Η Συλλογή Χάρη Δαυίδ στο ΕΜΣΤ

0

Η σύγχρονη εικαστική παραγωγή της Αφρικής δεν αποτελεί ένα είδος τέχνης που θα προσδιοριζόταν με καλλιτεχνικό κριτήριο, αλλά μία συλλεκτική κατηγορία έργων. Πρόκειται δηλαδή πρωτίστως για έναν εμπορικό όρο, που ομαδοποιεί την δημιουργική δραστηριότητα και των 54 αναγνωρισμένων κρατών της αφρικανικής ηπείρου, όπου κατοικούν 1,2 δισεκατομμύρια άνθρωποι, οι οποίοι -ειδικά στην υποσαχάρια ζώνη- προέρχονται από δεκάδες χιλιάδες ιθαγενείς φυλές και ομιλούν περισσότερες από δύο χιλιάδες διαλέκτους. Επιπλέον, η ισλαμική και η χριστιανική θρησκευτική παράδοση, παρά το ότι στην Αφρική πατούν πάνω σε πολυειδή ανιμιστικά θεμέλια, είναι απανταχού παρούσες και ενεργές, διαχωρίζοντας ακόμα βαθύτερα τους εν λόγω πληθυσμούς.


Μέσα σε αυτό το αχανές και χαώδες εθνογραφικό φόντο θα ήταν λογικό να θεωρεί κανείς μάταιο να αποζητά σημάδια μιας κάποιας εσώτερης συνοχής του, κόντρα στην ποικιλότητά του.


Παρόλα αυτά η αίσθηση ότι η Αφρική συνιστά πράγματι μια πολιτισμική και καλλιτεχνική «ενότητα» πηγάζει από το ότι όλοι όσοι βρίσκονται εκτός Αφρικής (και κυρίως ο Δυτικός κόσμος) ζουν με παγιωμένες και κλισέ αντιλήψεις και προκαταλήψεις για την Αφρική.


Και επειδή υπάρχουν Αφρικανοί καλλιτέχνες, που, μέσω του έργου τους, απαντούν σε αυτά τα κλισέ, η σύγχρονη αφρικανική τέχνη τείνει να εκπέμπει ένα συνεχές στίγμα.

Στην ερώτηση, γιατί θα έπρεπε κάποιος να δει το «Ubuntu» στην Αθήνα, εν μέσω κορωνοϊού, διασωληνώσεων και απειλούμενης υφαλοκρηπίδας, μία απάντηση θα ήταν ότι πρόκειται για μια έκθεση που λειτουργεί σαν την βαλβίδα ασφαλείας σε μια χύτρα ταχύτητας: προσφέρει στον θεατή γρήγορη και ασφαλή αποσυμπίεση.

Κατ' επέκταση, αυτό είναι και το στίγμα που προτιμά να δέχεται από την Αφρική ο δυτικός κόσμος: ένα αναγνωρίσιμο σινιάλο «αφρικανικότητας».


Η αρχή έγινε προ εικοσαετίας, αλλά τότε το ενδιαφέρον της Δύσης για τη σύγχρονη αφρικανική τέχνη ήταν πιο άτονο και σε μεγάλο βαθμό «επικαλυμμένο» από μια όρεξη για εξωτισμό.


Κι έτσι, μόλις τα τελευταία δέκα χρόνια το ενδιαφέρον αυτό απέκτησε «υπολογίσιμες διαστάσεις», σύμφωνα πάντα με τα κριτήρια της αγοράς τέχνης. Το 2007 θεωρείται έτος-σταθμός για την επίσημη είσοδο της σύγχρονης αφρικανικής τέχνης στον διεθνή «αγοραστικό στίβο» των συλλεκτών, επειδή τότε ο αγγλικός οίκος Bonhams λάνσαρε για πρώτη φορά ένα κύκλο δημοπρασιών της.

Ubuntu σημαίνει ανθρωπιά: Η Συλλογή Χάρη Δαυίδ στο ΕΜΣΤ Facebook Twitter
Από την πρώτη στιγμή ο επισκέπτης νιώθει ότι ξαφνικά έχει μπει σε ένα περιβάλλον θερμό.


Άλλη σημαντική χρονιά για το πώς η Δύση προσλαμβάνει την σύγχρονη αφρικανική τέχνη θεωρείται το 2013, επειδή ο Χρυσός Λέων της Μπιενάλε της Βενετίας απονεμήθηκε στο περίπτερο της Ανγκόλα, η οποία συμμετείχε για πρώτη φορά στη «μητέρα» όλων των εικαστικών εκθέσεων, μετά από 27 χρόνια βάναυσου εμφυλίου πολέμου.


Αναδείχθηκε έτσι το έργο του Edson Chagas, ενός φωτορεπόρτερ που γεννήθηκε το 1977 και κατέκτησε τη διεθνή αναγνώριση στους κύκλους της σύγχρονης τέχνης χάρη σε ένα πολυετές φωτογραφικό πρότζεκτ του, του οποίου ο τίτλος θα ήταν, σε εξωφρενικά ελεύθερη απόδοση στα ελληνικά, «Ανευρέθη, δεν εκλάπη». Πρόκειται για μια πλούσια σειρά φωτογραφιών αντικειμένων κάθε είδους ανθρωπογενούς δραστηριότητας, τα οποία βρέθηκαν τυχαία πεταμένα στους δρόμους της Λουάντα. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι στο βραβευμένο περίπτερο της Ανγκόλα, οι φωτογραφίες του Chagas εκτίθεντο κολλημένες πάνω σε χαμηλές ξύλινες βάσεις, που θύμιζαν καφάσια λαϊκής αγοράς και κείτονταν διάσπαρτες, εν μέσω τοίχων με μεταξωτές ταπετσαρίες και εκθεμάτων αναγεννησιακής κυρίως τέχνης, πάνω στα βαρύτιμα χαλιά του Palazzo Cini, που είναι ένα πολυτελές σπίτι-μουσείο στη Βενετία. Εκείνη η τόσο έκδηλη αντίστιξη μεταξύ της εκλεπτυσμένης απτόητης «ευρωπαϊκότητας» του Βενετσιάνικου μεγάρου και της απελπισμένης «αφρικανικότητας» του έργου τέχνης μοιάζει να είναι και σήμερα ένα πλαίσιο που «διευκολύνει» την πρόσληψη της σύγχρονης αφρικανικής τέχνης. Και κατά κάποιο τρόπο προσδιορίζει το «αίτημα» που εκφράζουν τα τόσο ετερόκλητα έργα των καλλιτεχνών της μαύρης ηπείρου και είναι αυτό που τα συνδέει μεταξύ τους.


Αν όφειλε κάποιος να διατυπώσει σχηματικά το αίτημα που θέτει η «αφρικανικότητα» στην τέχνη, θα έλεγε ότι αποζητά –προκειμένου να μην παραδεχτεί ότι προστάζει- να αποδοθεί επιτέλους ο δέων πολιτισμικός σεβασμός της Δύσης προς την Αφρική. Και μάλιστα, αυτό να συμβεί με αναδρομική ισχύ, ώστε να απαλύνονται -ει δυνατόν- τα τραύματα που προκάλεσε η ιστορία της αποικιοκρατίας.


Αυτό το σχήμα σίγουρα δεν λύνει το ζήτημα, αλλά τουλάχιστον το θέτει ανοιχτά επί τάπητος. Έστω και στο επίπεδο εικαστικών εκθέσεων.


Δεν πρόκειται για «στραβή» αρχή. Αντιθέτως μάλιστα, συνιστά πράγματι μια αρχή του διαλόγου επί του θέματος.

Ubuntu σημαίνει ανθρωπιά: Η Συλλογή Χάρη Δαυίδ στο ΕΜΣΤ Facebook Twitter
Kemang Wa Lehulere (1984, Κέιπ Τάουν, Νότια Αφρική)Dog Sleeping / Κοιμισμένος Σκύλος, 2015


«Ζούμε ένα είδος hype για την αφρικανική τέχνη», λέει ο κος Χάρης Δαυίδ. Και αυτό το hype διαμορφώνεται από πολλούς παράγοντες, όπως είναι το φαινόμενο της μετανάστευσης πληθυσμών, ο βίαιος ρατσισμός ή οι φυλετικές διακρίσεις, που υπάρχουν στην καθημερινότητα, όσο κι αν οι κοινωνίες προτιμούν να τις παραβλέπουν. Το hype διαμορφώνεται σίγουρα και από την προσδοκία του συλλέκτη τέχνης που δεν παύει να παραμένει επενδυτής και να αναμένει υψηλές αποδόσεις από τα έργα των Αφρικανών καλλιτεχνών που αγοράζει.

Όμως, ο κος Δαυίδ εκφράζει ταυτόχρονα και την εξής διερώτηση: «Άραγε, αυτό το hype θα μας απασχολεί σταθερά ή μήπως είναι μόνο μόδα και θα ξεθωριάσει;» και αυτή ακούγεται να περιέχει την ειλικρινή ανησυχία κάποιου που συνδέεται κάπως πιο μόνιμα με την Αφρική και όχι μόνο μέσω της συλλογής του σύγχρονης τέχνης, μια και ο ίδιος έχει γεννηθεί στη Νιγηρία, από κυπριακή οικογένεια που εγκαταστάθηκε εκεί εδώ και τρεις γενιές. Ελληνικής καταγωγής, αλλά από τη Νότιο Αφρική, είναι η σύζυγός του, κυρία Λάνα Ντεμπίερ. Και οι δύο έχουν άμεση εμπλοκή με τα έργα που συλλέγουν. «Έτσι κι αλλιώς, δεν διατίθεται "βιβλιογραφία" για τη σύγχρονη αφρικανική τέχνη. Η ιστορία της γεννιέται τώρα και την μαθαίνει κάποιος με το να ασχολείται μαζί της», λέει ο κος Δαυίδ. Η προσωπική εμπλοκή με τα έργα της συλλογής τους αναδύεται και κάθε φορά που η κυρία Λάνα Ντεμπίερ συσχετίζει ένα έργο της με κάποια δική της ανάμνηση από τη ζωή στην Αφρική. Παράδειγμα: ένα «κέντημα» με κόκκινη κλωστή σε λευκό ύφασμα, έργο της Νοτιοαφρικανής Senzeni Marasela. Στη χώρα της καλλιτέχνιδας, που τυχαίνει να είναι και η χώρα όπου μεγάλωσε η κυρία Ντεμπίερ, κόκκινο χρώμα δικαιούνται να φορούν μόνο οι παντρεμένες γυναίκες, ως διακριτικό επιτυχούς κοινωνικής ολοκλήρωσης. Η Marasela λοιπόν αποφάσισε να φορέσει κόκκινο ρούχο, χωρίς να είναι παντρεμένη. Απλά για να αποδείξει ότι μόνο όταν μια γυναίκα φοράει κόκκινο οι άλλοι την σέβονται. Και επιπλέον δημιούργησε την κεντημένη με την κόκκινη κλωστή φορεσιά και φιγούρα ώστε το όλον να θυμίζει «πανοπλία» της ύπαρξης -ως εάν το κόκκινο χρώμα ήταν πραγματικά ικανό να αποτελεί ένα σιδερένιο φράχτη προστασίας της γυναίκας που το φορά. Ταυτόχρονα όμως, εκείνη, ως δημιουργός, αμφισβητεί το συμβολικό κύρος του κόκκινου. Μπορεί η φιγούρα στο πανί να στέκεται αγέρωχη με το πηγούνι ψηλά και τα μπράτσα σταυρωμένα εμπρός, επιδεικνύοντας με αυτή τη στάση του σώματος της την αποφασιστικότητα και την πυγμή της να επιβάλει αυτό που επιδιώκει, αλλά η κλωστή –το κόκκινο κέντημα ως σύμβολο ισχύος και καταξίωσης - έχει ξεφτίσει. Στην κυρία Ντεμπίερ, αυτή η κεντημένη φιγούρα θυμίζει μία υπηρέτρια στο πατρικό της σπίτι, που, την εποχή του απαρτχάιντ, είχε την ετοιμότητα, την αυταρχικότητα και την ανήκουστη τόλμη να μαλώνει τα παιδιά των κυρίων της και να τα βάζει στη θέση τους, όποτε εκείνα έκαναν αταξίες ή την ενοχλούσαν ενόσω δούλευε. Και φανέρωνε με αυτόν τον τρόπο ότι το προσωπικό κύρος ενός ατόμου δεν καθορίζεται από την κοινωνική συνθήκη και θέση του, ούτε από την κατοχή των συμβόλων μιας κάποιας καταξίωσης, παρά αναβλύζει από το σθένος μιας προσωπικότητας να είναι ανά πάσα στιγμή αξιοπρεπής.

Ubuntu σημαίνει ανθρωπιά: Η Συλλογή Χάρη Δαυίδ στο ΕΜΣΤ Facebook Twitter
Ο θεατής νιώθει ότι τα έργα που βλέπει του απευθύνονται και ότι είναι ευανάγνωστα. Επίσης, νιώθει αμέσως ότι είναι όλα τόσο εύληπτα και εύκολα, που συγκροτούν αυτό που θα λέγαμε μια έκθεση «για όλη την οικογένεια».


Ο πλήρης τίτλος της έκθεσης στο ΕΜΣΤ είναι «Ubuntu – Πέντε δωμάτια από τη συλλογή Χάρη Δαυίδ» και την πλήρη χρηματοδότηση της παραγωγής της ανέλαβε η συλλογή Χάρη Δαυίδ. Η λέξη Ubuntu σημαίνει «ανθρωπότητα» και «ανθρωπιά» αλλά μεταφέρει και την αίσθηση ότι κάποιος αντιλαμβάνεται την ανθρώπινη ύπαρξη στην πλήρη διάστασή της μόνο όταν βρίσκεται κοντά σε έναν άλλο άνθρωπο. Παρουσιάζονται 66, από τα περίπου 400 έργα που περιλαμβάνει η Συλλογή Χάρη Δαυίδ. Είναι έργα 34 καλλιτεχνών από την Αφρική αλλά και καλλιτεχνών της αφρικανικής διασποράς. Πρόκειται για ζωγραφική, φωτογραφία, γλυπτική και εγκαταστάσεις. Παρουσιάζονται στην αίθουσα περιοδικών εκθέσεων που βρίσκεται στο ισόγειο του μουσείου και η οποία διαμορφώθηκε ειδικά για την περίσταση από το αρχιτεκτονικό γραφείο των Stephania Kallos και Abby Turin. Δημιουργήθηκε δηλαδή ένας διαχωρισμός του εκθεσιακού χώρου σε πέντε δωμάτια – ένα για κάθε επιμελητή που προσεκλήθη να επιλέξει ελεύθερα τα έργα που επιθυμούσε από τη συλλογή Χάρη Δαυίδ. Πρόκειται για τους : Emily Tsingou που είναι σύμβουλος συλλεκτών για θέματα τέχνης και dealer σύγχρονης τέχνης με έδρα το Λονδίνο, Osei Bonsu που είναι επιμελητής της Συλλογής Αφρικανικής Τέχνης στην Tate Modern, τον Rashid Johnson από το Σικάγο, ο οποίος θεωρείται ότι ασκεί τη μεγαλύτερη επιρροή μεταξύ των εικαστικών καλλιτεχνών που έχουν ασχοληθεί με την ιστορία του αφροαμερικανικού πολιτισμού και της σχετικής με αυτόν διανόησης, την Elvira Dyangani Ose που είναι η διευθύντρια της γκαλερί The Showroom στο Λονδίνο και λέκτορας του Goldsmiths College, και τέλος, τον Burkhard Varnholt που είναι συλλέκτης σύγχρονης τέχνης και ιδρυτής του Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης Kindl, στο Βερολίνο.


Είναι πολύ ενδιαφέρον ότι οι προσεγγίσεις τους στη συλλογή Δαυίδ είναι εντελώς διαφορετικές η μία από την άλλη. Αυτός ήταν και ο λόγος που δεν καταγράφηκαν μεταξύ τους προστριβές κατά την επιλογή των έργων που θα παρουσιάζονταν.


Τον επισκέπτη υποδέχεται μία αφρικανική «Νίκη της Σαμοθράκης». Πρόκειται για το μόνο έργο που επέλεξαν για την έκθεση οι ίδιοι οι συλλέκτες και έχει δημιουργηθεί από τον Yinka Shonibare. Στη συνέχεια ξεκινά η διαδρομή από δωμάτιο σε δωμάτιο. Η εφαρμογή Blob Art για iPhone που δημιουργήθηκε ειδικά για την έκθεση από τον Γιώργο Σταμπούλη προσφέρει την τέλεια ξενάγηση και καθιστά αχρείαστη οποιαδήποτε άλλη περιγραφή των έργων. Αναμένεται ότι πολύ σύντομα θα λειτουργεί και σε περιβάλλον Android.

Ubuntu σημαίνει ανθρωπιά: Η Συλλογή Χάρη Δαυίδ στο ΕΜΣΤ Facebook Twitter
Hank Willis Thomas (1976, Plainfield, Νιου Τζέρσεϋ, ΗΠΑ)Amandla / Δύναμη, 2014


Από την πρώτη στιγμή ο επισκέπτης νιώθει ότι ξαφνικά έχει μπει σε ένα περιβάλλον θερμό. Αυτό οφείλεται στην «σκηνογράφηση» του χώρου από τις αρχιτεκτόνισσες Stephania Kallos και Abby Turin, που δημιούργησαν την αίσθηση ότι κινείται κάποιος σε έναν ακαθόριστο μεν τόπο, στον οποίο όμως κυριαρχούν τα χρώματα που θα συναντούσε σε ένα αφρικανικό χωριό. Οι γαιώδεις αλλά ζωηροί τόνοι στους εκθεσιακούς τοίχους διαθέτουν βάθος και δημιουργούν την ψευδαίσθηση της υφής μιας πλινθόκτιστης κατασκευής και έτσι γίνονται το υποβλητικό φόντο που αναδεικνύει ακόμη περισσότερο την λαμπερή πολυχρωμία που χαρακτηρίζει τα περισσότερα από τα εκτιθέμενα έργα. Πέρα όμως από αυτούς τους τόνους της χρωματικής γκάμας της τερακότα, στο χώρο εισβάλλει δυναμικά και κατά τόπους ένα φωτεινό κίτρινο, καθώς και ένα χρώμα αμφίβολο μεταξύ του σκούρου μπλε και του πράσινου. Γενικότερα, η σκηνογραφία έχει τη δύναμη να «απαγάγει» τον θεατή από το ΕΜΣΤ και να τον μεταφέρει σε μια συνθήκη «μειωμένης αυστηρότητας» που ευνοεί μια χαλαρότερη πρόσληψη των έργων και κάνει ευκολότερη την εξοικείωση με εικόνες που επί της ουσίας τους φέρουν πολλή λύπη και το αίσθημα μιας χρόνιας και αναπόφευκτης ματαίωσης.

Πέρα από την πολυχρωμία των έργων ο επισκέπτης ξαφνιάζεται και από την αναπαραστατική ακρίβεια στα έργα ζωγραφικής. Αλλά και πέρα από τη ζωγραφική, σε έργα όπως είναι τα πάτσγουορκ και τα κολάζ, για παράδειγμα, γίνεται αισθητή η επιμονή στην δεξιοτεχνική απεικόνιση, παρά το ότι αυτή δεν αποτελούσε αξία στην παραδοσιακή αφρικανική τέχνη, που, κατά κανόνα, προσπερνά την περιγραφική ορθότητα.


Γενικότερα, για όλους τους παραπάνω λόγους ο θεατής νιώθει ότι τα έργα που βλέπει του απευθύνονται και ότι είναι ευανάγνωστα.
Επίσης, νιώθει αμέσως ότι είναι όλα τόσο εύληπτα και εύκολα, που συγκροτούν αυτό που θα λέγαμε μια έκθεση «για όλη την οικογένεια».


Αυτό βέβαια δεν μειώνει ούτε κατ' ελάχιστο το δραματικό βάρος που φέρουν οι συνθέσεις – απλά συμβαίνει η ομορφιά των μορφών και των χρωμάτων να κάνει το εν λόγω βάρος πιο εύκολα ανεκτό.


Στην ερώτηση, γιατί θα έπρεπε κάποιος να δει το «Ubuntu» στην Αθήνα, εν μέσω κορωνοϊού, διασωληνώσεων και απειλούμενης υφαλοκρηπίδας, μία απάντηση θα ήταν ότι πρόκειται για μια έκθεση που λειτουργεί σαν την βαλβίδα ασφαλείας σε μια χύτρα ταχύτητας: προσφέρει στον θεατή γρήγορη και ασφαλή αποσυμπίεση.

«UBUNTU - Πέντε δωμάτια από τη Συλλογή Χάρη Δαυίδ». Μέχρι τις 18 Μαρτίου 2021 - Αίθουσα Περιοδικών Εκθέσεων ΕΜΣΤ (Ισόγειο) – Ωράριο λειτουργίας : Καθημερινά: 11:00-19:00, κάθε Πέμπτη 11:00 – 22:00, Κλειστά κάθε Δευτέρα. Εισιτήριο εισόδου για την έκθεση: 8 ευρώ, μειωμένο 4 ευρώ (για άτομα 13 – 18 ετών και άνω των 65 ετών, για φοιτητές & σπουδαστές ΑΕΙ, ΤΕΙ & λοιπών ισότιμων σχολών, για ομάδες επισκεπτών των 10 και πλέον ατόμων)


Συμμετέχοντες καλλιτέχνες : Ifeoma Anyaeji, Lyle Ashton Harris, Κader Attia, Sanford Biggers, Virginia Chihota, Godfried Donkor, Ibrahim El-Salahi, Andrew Esiebo, Mary Evans, Ellen Gallagher, Theaster Gates, Lauren Halsey, Romuald Hazoumè, Lubaina Himid, Kudzanai-Violet Hwami, Taiye Idahor, Rashid Johnson, Moshekwa Langa, Kemang Wa Lehulere, Senzeni Marasela, Mohau Modisakeng, Meleko Mokgosi, Zanele Muholi, Wangechi Mutu, Kori Newkirk,Toyin Ojih Odutola, Chris Ofili, Pamela Phatsimo Sunstrum,Tschabalala Self, Yinka Shonibare, Shinique Smith, Hank Willis Thomas, Kara Walker, Lynette Yiadom-Boakye

Εικαστικά
0

Γιάννης Κωνσταντινίδης

Γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε Βιολογία και Γεωλογία στη Γαλλία και στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στην Παλαιοντολογία. Το 1992, εγκατέλειψε την επιστήμη του για να ασχοληθεί κυρίως με μεταφράσεις και επιμέλειες λογοτεχνικών κειμένων, καθώς και με την αρθρογραφία συνεργαζόμενος ως ανεξάρτητος δημοσιογράφος με διάφορα έντυπα, αποκλειστικά και μόνο ποικίλης ύλης.
ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΚΤΗ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ο Νικόλας Γιατρομανωλάκης εξηγεί γιατί η καρέκλα του Ρασίντ Τζόνσον στο ΕΜΣΤ είναι σημαντική

Culture / Ο Νικόλας Γιατρομανωλάκης εξηγεί γιατί η καρέκλα του Ρασίντ Τζόνσον στο ΕΜΣΤ είναι σημαντική

Το έργο " Thrown for Chinua Achebe" που εκτίθεται για τους επόμενους μήνες στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, έχει προκαλέσει ένα ανιστόρητο τρολάρισμα στα social media. O Γ.Γ. του ΥΠΠΟ υπερασπίζεται την σημασία του.
Τα μουσεία της Αθήνας ανοίγουν ξανά

Αρχαιολογία & Ιστορία / Τα μουσεία της Αθήνας ανοίγουν ξανά

Οι επιμελητές και οι υπεύθυνοι εννέα μεγάλων μουσείων της πόλης, που ανοίγουν ξανά από τη Δευτέρα 15/6, επιλέγουν ένα εμβληματικό έκθεμα από τις μόνιμες συλλογές τους, που αξίζει να ανακαλύψουμε εκ νέου.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ, ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μέσα στο εργαστήριο του Χριστόφορου Κατσαδιώτη 

Εικαστικά / Ο Χριστόφορος Κατσαδιώτης αναδεικνύει το άχρηστο σε τέχνη

Το εργαστήριο του χαράκτη, όπου ξεδιπλώνεται ένα σύμπαν βγαλμένο από κάποιο σκοτεινό παραμύθι, μεταφέρεται προσωρινά σε μια σχεδόν κρυμμένη αίθουσα του μουσείου Μπενάκη, στην οδό Πειραιώς.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Άνοιξε το πολυαναμενόμενο πρώτο μουσείο μετανάστευσης

Εικαστικά / Fenix: Το πρώτο μουσείο μετανάστευσης άνοιξε στο Ρότερνταμ

Τι κοινό έχουν ένα πλοίο που κατασχέθηκε από τη Λαμπεντούζα, ένα κομμάτι του Τείχους του Βερολίνου και δύο γιγάντιες φωτεινές μπλε παντόφλες; Όλα βρίσκουν τη θέση τους στο νέο μουσείο της Ολλανδίας που επικεντρώνεται εξ ολοκλήρου στη μετανάστευση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος ξέρουν περισσότερα απ’ όσα περίμενα για την Τζένη Χειλουδάκη

Εικαστικά / O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος ξέρουν περισσότερα απ’ όσα περίμενα για την Τζένη Χειλουδάκη

O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος είναι δυο νεαροί ζωγράφοι και δυο πολύ καλοί φίλοι. Τους έφερε κοντά η αγάπη για τη μυθολογία, την τέχνη και μια ανεξήγητη εμμονή με την Τζένη Χειλουδάκη. Τα έργα τους πραγματεύονται το τραύμα με τρόπο ωμό και βαθύ. Παρά τα όσα θα πίστευαν πολλοί, διαψεύδουν τις φήμες που τους θέλουν ζευγάρι…
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Μυστήρια του σύμπαντος και σύγχρονα έργα τέχνης σε μια έκθεση στο Αστεροσκοπείο Αθηνών

Εικαστικά / Μυστήρια του σύμπαντος και σύγχρονα έργα τέχνης σε μια έκθεση στο Αστεροσκοπείο Αθηνών

Η έκθεση με τίτλο «Κοσμική Σκόνη/Άγνωστες Γαίες» αντλεί έμπνευση από την προσωπικότητα και το έργο του Γερμανού αστρονόμου Ιούλιου Σμιτ, διευθυντή του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών κατά τον 19ο αι., και μας προσκαλεί να περιηγηθούμε ανάμεσα σε μακρινούς πλανήτες και σε γήινα, απτά υλικά.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Καραβάτζιο: Κανείς δεν είχε ζωγραφίσει έτσι πριν από αυτόν

Guest Editors / Καραβάτζιο: Κανείς δεν είχε ζωγραφίσει έτσι πριν από αυτόν

Η έκθεση «Caravaggio 2025» αποτελεί μια σπάνια ευκαιρία για τους λάτρεις της τέχνης να έρθουν σε επαφή με τον ρεαλισμό και τη συναισθηματική δύναμη του ανυπέρβλητου καλλιτέχνη του μπαρόκ, ο οποίος επαναπροσδιόρισε την εικαστική αφήγηση και έθεσε τα θεμέλια της σύγχρονης ζωγραφικής.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
Ο Άγγελος Παπαδημητρίου ανάγει το κοινό γούστο σε καλλιτεχνική χειρονομία μεγάλης δυναμικής 

Εικαστικά / Το νέο έργο του Άγγελου Παπαδημητρίου είναι ένα εικονοστάσι για τα όνειρά μας

Ο αγαπημένος καλλιτέχνης επιστρέφει με ένα νέο έργο-εγκατάσταση στην Πινακοθήκη του Μουσείου Βορρέ, έναν χαιρετισμό στην Ελλάδα της Κάλλας και του Καβάφη, του Αττίκ και της Στέλλας Γκρέκα· μιας εποχής μεγάλης ευαισθησίας που έχει πια χαθεί.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Γιατί να κοιτάμε τα ζώα; Δικαιοσύνη για τη μη ανθρώπινη ζωή

Εικαστικά / Η πρώτη μεγάλη έκθεση για τα δικαιώματα των ζώων στο ΕΜΣΤ

Πρόκειται για τη μεγαλύτερη έκθεση που έχει διοργανώσει το ΕΜΣΤ και για την πρώτη μεγάλη έκθεση με θέμα την ευημερία των ζώων διεθνώς, στην οποία συμμετέχουν περισσότεροι από 60 καλλιτέχνες από 25 χώρες (από Ευρώπη, Ασία, Αφρική και Αμερική) – πάνω από 200 έργα καταλαμβάνουν όλους τους ορόφους του μουσείου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Romaine Brooks: Συμφωνία σε γκρι από μια ξεχασμένη κυρία της ζωγραφικής

Εικαστικά / Romaine Brooks: Η ζωγράφος με το ανδρόγυνο στυλ που έσπασε όλα τα ταμπού της εποχής της

Μια πρωτοπόρος καλλιτέχνιδα που έζησε μια συναρπαστική και αντισυμβατική ζωή, μέσα στη δίνη των «Roaring Twenties», δημιουργώντας τέχνη πέρα από τα κυρίαρχα ρεύματα του καιρού της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Allspice» στο Μουσείο Ακρόπολης: Mια έκθεση για τις αρπαγές, τις λεηλασίες, τις διώξεις των πολιτισμών

Εικαστικά / «Allspice» στο Μουσείο Ακρόπολης: Mια έκθεση για τις αρπαγές, τις λεηλασίες, τις διώξεις των πολιτισμών

Ο Michael Rakowitz, χρησιμοποιώντας αντισυμβατικές προσεγγίσεις, ανοίγει έναν διάλογο με έργα συγκινητικά, φανερά πολιτικά, υπενθυμίζοντάς μας την επανάληψη οδυνηρών γεγονότων της Ιστορίας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κατερίνα Βαγενά: «Δεν καταλαβαίνω γιατί φερόμαστε λες και το να μεγαλώνεις είναι αρρώστια»

Οι Αθηναίοι / «Δεν έκανα την Κιμωλία για τα λεφτά αλλά για να δείξω αυτό που είμαι»

Eίναι η ιδιοκτήτρια της Κιμωλίας, του art café που έγινε σημείο αναφοράς στην Πλάκα. Δηλώνει αυτοδίδακτη στα πάντα και πιστεύει στη δύναμη των ανθρώπων να ξαναγεννιούνται. Η Κατερίνα Βαγενά είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
CHECK ANTISOCIAL

Εικαστικά / Antisocial: Η Φρόσω Πίνη έφερε την τέχνη σε ένα θρυλικό αθηναϊκό αφτεράδικο

Στη στοά της Λεωκορίου, στου Ψυρρή, η Φρόσω με αφοσίωση δίνει ζωή σε έναν χώρο τέχνης που κάνει τους Αθηναίους να φτάνουν στην Cantina Social πιο νωρίς απ’ ό,τι είχαν συνηθίσει — και έτσι, τουλάχιστον, έχουν μαζί τους τα γυαλιά ηλίου· just in case.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Ximena Maldonado Sánchez: «cardón, carmín y ola»

Εικαστικά / «Τα έργα μου δεν είναι φωτογραφίες, ούτε καρτ ποστάλ»

Η 26χρονη Μεξικανή ζωγράφος Ximena Maldonado Sánchez παρουσιάζει σε μία νέα έκθεση στην γκαλερί Bernier/Eliades στην Αθήνα μια τοπιογραφία με κάκτους, υπόγεια νερά και το κόκκινο του πάθους, που θυμίζει έντονα την πατρίδα της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: Όλες οι εκθέσεις που δεν πρέπει να χάσεις

Εικαστικά / Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: 24 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Οικολογία, αποικιοκρατία, εξουσία, η σχέση μας με τα ζώα, μετανάστευση, ρατσισμός: Η εικαστική κίνηση της Αθήνας σήμερα αναδεικνύει τα φλέγοντα και επίκαιρα θέματα που απασχολούν τους σύγχρονους εικαστικούς.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μπάμπης Ρετζεπόπουλος: Ένας ανένταχτος, εκλεκτικός και ασυμβίβαστος καλλιτέχνης

Εικαστικά / Η αθώα, ανόθευτη, παιδική ματιά στο έργο του Μπάμπη Ρετζεπόπουλου

Η Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων τιμά με μία αναδρομική έκθεση τον, γνωστό και ως Babis R., ζωγράφο και χαράκτη, έναν ανένταχτο καλλιτέχνη που, πέρα από το πολύτιμο εικαστικό του έργο, μάς άφησε παρακαταθήκη την ακεραιότητά του και την απροκατάληπτη στάση του απέναντι στην τέχνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
H εκρηκτική συνάντηση του Francis Bacon με τον Peter Beard

Σαν σήμερα / Φράνσις Μπέικον: «Σιχαίνομαι εννιά στις δέκα ζωγραφιές που βλέπω, ανάμεσά τους και τις δικές μου»

Σαν σήμερα το 1992 πεθαίνει ο σπουδαίος αιρετικός Βρετανός ζωγράφος και ανατόμος της ανθρώπινης υπαρξιακής αγωνίας. Ο Βασίλης Κιμούλης είχε μεταφράσει αποκλειστικά για τη LIFO αποσπάσματα από τις εκρηκτικές συνομιλίες του Μπέικον με τον φωτογράφο Peter Beard.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΙΜΟΥΛΗΣ
Η Κιμώνα τα μεσάνυχτα γίνεται γάτα

Εικαστικά / Όταν η Κιμώνα ήταν μικρή έκλεβε τους μαγνήτες του παππού της, του γλύπτη Takis

Η τοσοδούλα γκαλερί Red Carpet, με το τέλειο γκράφιτι στον τοίχο, ξεχωρίζει από μακριά στην οδό Σολωμού. Κόρη της εικαστικού Λυδίας Βενιέρη και εγγονή του γλύπτη Takis, η ιδιοκτήτριά της, η Κιμώνα, φιλοξενεί 7 καλλιτέχνες σε 15 τετραγωνικά. Όταν της μιλούν για τα Eξάρχεια τα μάτια της βγάζουν καρδούλες.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Άγγελος Μεργές: Οff season παραθεριστές με χρώματα που εκπέμπουν ηλεκτρισμένη ενέργεια

Εικαστικά / Παραθεριστές ή πρόσφυγες; Οι αινιγματικές φιγούρες του Άγγελου Μεργέ

Ο 36χρονος Έλληνας ζωγράφος, με έδρα τη Ζυρίχη, εκθέτει στην γκαλερί Καλφαγιάν έργα του με διφορούμενες –έντονα χρωματισμένες και ηλεκτρισμένες– ανθρώπινες φιγούρες σε off season παραλίες, που θυμίζουν ήρωες του Αντονιόνι.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ