Προσωπικότητα πολυδιάστατη, καλλιτέχνης πολύπλευρος, άνθρωπος πολυτάλαντος, ευρέως γνωστός από τον χώρο του θεάτρου και του θεάματος, αλλά, πάνω απ’ όλα, ευφάνταστος εικαστικός. Γιατί από την τέχνη ξεκίνησε την εντυπωσιακή του πορεία κι εκεί επιστρέφει αυτές τις μέρες. Μεταξύ των παραστάσεων του Δεκαήμερου, που με τρομερή επιτυχία συνεχίζονται στο Εθνικό, και της άλλης μεγάλης του επιτυχίας όπου κρατάει έναν από τους χαρακτηριστικότερους ρόλους, του Xenia, που εξακολουθεί να προβάλλεται στους κινηματογράφους, ο Άγγελος Παπαδημητρίου επιστρέφει σε έναν από τους πιο αγαπημένους του χώρους το Μουσείο Βορρέ. Ως guest star της έκθεσης «Ιστορία - Ειρωνεία», όπου παρουσιάζεται μια επιλογή έργων της νεότερης Ελλάδας από τη συλλογή του μουσείου, συμμετέχει με ένα έργο-μνημόσυνο της τέχνης, με τον συμβολικό τίτλο «Η συχωρεμένη»!
Στην είσοδο της έκθεσης μας καλωσορίζει με μια επιγραφή από νέον, που όσοι είδαν την ταινία Xenia θα την αναγνωρίσουν αμέσως. Είναι η ίδια με αυτήν του σκυλάδικου Paradiso, του οποίου ο Παπαδημητρίου είναι ο ιδιοκτήτης –ο Τάσος Περρής, παλιά δόξα του ελληνικού ελαφρολαϊκού τραγουδιού, παρ’ ολίγον σταρ μεγάλου βεληνεκούς και τωρινή ξεπεσμένη περσόνα μεν, αλλά πρωτοκλασάτη μούρη του θεσσαλικού κάμπου– στην εξαιρετική ταινία του Πάνου Κούτρα. Μπαίνεις στον Παράδεισο, λοιπόν, και αντικρίζεις τον θαυμαστό κόσμο του Παπαδημητρίου-Περρή. Σε δύο πορσελάνινες κορνίζες η εικόνα του καλλιτέχνη, ο οποίος φιγουράρει με κοστούμι από την Γκόλφω (σκηνοθετική επιτυχία του Νίκου Καραθάνου στο Εθνικό, όπου επίσης έπαιζε − στη μία από τις δύο φωτογραφίες μαζί με την Εύη Σαουλίδου), ένα επιτύμβιο με ένα ευφυές γνωμικό του ίδιου για την Αθήνα, η αφίσα του Paradiso και του Τάσου Περρή φιλοτεχνημένη από τη σκηνογράφο Πηνελόπη Βαλτή και δίπλα της το γλυπτό του 1989 «Κόλαση» όπου τρεις περιστρεφόμενες φιγούρες κυνηγούν αενάως η μια την άλλη. Τέλος, το μεγάλο του έργο με τίτλο «Μνημείο Νέας Ελληνικής Τέχνης». Εκεί είναι που ο Άγγελος Παπαδημητρίου μνημονεύει το απαύγασμα της ελληνικής τέχνης, δεκαοκτώ κορυφαίους Έλληνες καλλιτέχνες του 19ου και 20ού αιώνα, από τον Χαλεπά, τον Θεόφιλο και τον Κόντογλου μέχρι τον Μόραλη, τον Τσαρούχη και τον Βασιλείου, με έναν χαρακτηρισμό που αποδίδει στον καθένα ξεχωριστά κάτω από το όνομά του. Με αυτό τον πολύ δικό του τρόπο «αποχαιρετάει» τη μεγάλη τέχνη. Ένα επιτύμβιο ζωγραφισμένο κάτω από έναν καταγάλανο ελληνικό ουρανό − φωτογραφικό μοντάζ στο οποίο έχει θέση και ένα αεροπλάνο ενός άλλου «συχωρεμένου» ελληνικού θεσμού, της Ολυμπιακής Αεροπορίας.
Στον εξαιρετικό κατάλογο-βιβλίο που συνοδεύει την έκθεση γίνεται ένας εικαστικός απολογισμός του Παπαδημητρίου, όπου, εκτός από κείμενα σημαντικών προσωπικοτήτων, όπως η Ελένη Βακαλό, και φωτογραφίες από παλιότερα δικά του έργα-γλυπτά, εξελίσσεται το έργο της παρούσας έκθεσης. Οι δεκαοκτώ σπουδαίοι καλλιτέχνες ταυτίζονται με ζώα, πολιτικές ιδεολογίες, συγγραφείς, ποιητές, συνθέτες, τραγουδιστές, σκηνοθέτες, ζωγράφους, γλύπτες, πόλεις, φαγητά, γλυκά, ποτά, ηθοποιούς και ταινίες. Έτσι, κατά τον Παπαδημητρίου, ο Μόραλης αντιπροσωπεύεται από τον Λάμπρο Κωνσταντάρα και το ρυζόγαλο, ο Κόντογλου από την Πόλυ Πάνου και την ταινία Η Άγνωστος, ο Παρθένης από το γαλακτομπούρεκο και το λικέρ, ο Κανιάρης από την Άννα Φόνσου και το χελιδόνι, και ούτως καθεξής… Στις επόμενες σελίδες του βιβλίου ακολουθούν στίχοι των τραγουδιών και συνταγές φαγητών και γλυκών που συνοδεύουν τους σπουδαίους μας καλλιτέχνες.
Ο Άγγελος Παπαδημητρίου, από τους πλέον απενοχοποιημένους Έλληνες καλλιτέχνες, ποτέ δεν ξεχώρισε την υψηλή αισθητική από το λαϊκό ή ευτελές κατασκεύασμα, υπό την προϋπόθεση ότι μπορούσε να διακρίνει και στα μεν και στα δε σοφία, βαθύτητα, τόλμη, γούστο και στυλ. Δεν τον έπεισε ποτέ ούτε η επιτηδευμένη μεγαλοαστική εμμονή με την ξενόφερτη δημιουργία ούτε η μικροαστική μιζέρια που έκρυβε φθόνο και υποκρισία. Αυτό που πάντα αναζητούσε ήταν η ελευθερία έκφρασης και το εφήμερο της τρέλας της ζωής. Και τις ακολουθούσε όπου τις μυριζόταν. Ενίοτε αναπαράγοντάς τες μέσω της τέχνης, του τραγουδιού ή της υποκριτικής. Γι’ αυτό και είναι μοναδικός. Ένας άνθρωπος που δεν φοβάται να εκτεθεί, από τις τρας τηλεοπτικές σειρές μέχρι τη σκηνή της Λυρικής, από τα μεγάλα υπερθεάματα μέχρι τα οράματα των πιο εστέτ δημιουργών. Το αποτέλεσμα αυτής του της στάσης απέναντι στην τέχνη φαίνεται περίτρανα ακριβώς στην έκθεση «Η συχωρεμένη». «Συχώρεσε» την τέχνη σαν μια πεθαμένη, υμνώντας για μια ακόμα φορά τη ζωή και το σήμερα.
«Ιστορία - Ειρωνεία»: 20/10/2014-20/01/2015
Ιδέα - κείμενα - επιμέλεια: Μάνος Στεφανίδης
Εικαστική εγκατάσταση: Άγγελος Παπαδημητρίου
Σχεδιασμός καταλόγου: Κώστας Κωστόπουλος, Άγγελος Παπαδημητρίου
Αρχιτεκτονική του χώρου - φωτισμοί: Αναστάσης Βορρές
Γενικός συντονισμός: Νεκτάριος Βορρές
Μουσείο Βορρέ
Πάροδος Διαδόχου Κωνσταντίνου 1,
Παιανία, Αττική
Στην έκθεση «Ιστορία - Ειρωνεία» που εγκαινιάζεται στο Μουσείο Βορρέ στις 20 Οκτωβρίου, ο Μάνος Στεφανίδης επιλέγει από τις συλλογές του μουσείου και επαναπροτείνει εκείνα τα έργα που έχουν γράψει ιστορία, δηλαδή τα αριστουργήματα (τι επικίνδυνος όρος!), και τα αντιπαραθέτει σε άλλα που εξέφρασαν ένα μάλλον εφήμερο γούστο, μια μόδα, ένα στυλ που δεν μακροημέρευσε. Ο Άγγελος Παπαδημητρίου, στο ίδιο κλίμα, στήνει ένα μικρό μνημείο μέσα στο μουσείο με τον ιντριγκαδόρικο τίτλο «Οι Συχωρεμένοι» (ή, η ελληνική τέχνη πάει στον παράδεισο). Πρόκειται για ένα «μνημείο» στημένο με τη γνωστή, βιτριολική θεατρικότητα του καλλιτέχνη που αφορά τη λήθη και τη συγχώρεση όσων, στο όνομα της τέχνης πάντα, διέπραξαν ανοσιουργήματα − και ίσως διαπράττουν ακόμη.
