Ο Cy Twombly μαζί με τους θεούς του στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης Facebook Twitter
CY TWOMΒLY © Fondazione Nicola Del Roscio. Courtesy Archives Fondazione Nicola Del Roscio.

Ο Cy Twombly μαζί με τους θεούς του στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης

0

Για πρώτη φορά έργα του Cy Twombly, εμπνευσμένα από μορφές και αφηγήσεις της ελληνικής μυθολογίας, θα εκτεθούν μαζί με έργα της αρχαιότητας. Στόχος είναι να ανοίξει μεταξύ τους ένας διάλογος που θα οδηγήσει ενδεχομένως σε μια ευρύτερη «συνομιλία» μεταξύ αρχαίας και σύγχρονης τέχνης. Η έκθεση θα έχει τίτλο «Θεϊκοί Διάλογοι. Ο Cy Twombly και η ελληνική αρχαιότητα» και θα παρουσιαστεί το διάστημα μεταξύ 25 Μαΐου και 3 Σεπτεμβρίου. Μέσα από το πλούσιο και περίπλοκο ζωγραφικό και γλυπτικό έργο του, το οποίο απλώνεται σε έξι παραγωγικές δεκαετίες, ο Cy Twombly αναγνωρίζεται ως ένας καλλιτέχνης που γεφυρώνει τη μεταπολεμική αμερικανική εικαστική κουλτούρα (όπως τη διαμόρφωσε ο αφηρημένος εξπρεσιονισμός) με την κουλτούρα της Μεσογείου.


Ο Edwin Parker Twombly Jr, όπως είναι το πραγματικό του όνομα, γεννήθηκε το 1928 στο Λέξινγκτον της Βιρτζίνια. Τον ξέρουν όμως όλοι ως Cy, επειδή «κληρονόμησε» το παρατσούκλι του πατέρα του, που το είχε υιοθετήσει επειδή θαύμαζε τον θρυλικό παίκτη του μπέιζμπολ Cy(clone) Young. Τo 1950, μετά τις βασικές του σπουδές στη Σχολή Καλών Τεχνών της Βοστώνης, ο Cy Twombly βρέθηκε στη Νέα Υόρκη, όπου γνωρίστηκε με άλλες θρυλικές φιγούρες της εποχής, όπως ο Robert Rauschenberg και ο Jasper Johns. Όλοι τους, καθένας με τον δικό του, διαφορετικό, ιδιοσυγκρασιακό τρόπο, άρχιζαν να ορίζουν τις αποστάσεις που τους απομάκρυναν από τη θεμελιώδη εκδοχή του αφηρημένου εξπρεσιονισμού. Ειδικότερα, η γνωριμία του με τον Rauschenberg υπήρξε ποικιλοτρόπως καθοριστική. Εξέθεσαν από κοινού στη Νέα Υόρκη το 1953 (αποσπώντας τις φρικτότερες κριτικές που θα μπορούσαν να γραφτούν τότε) και μαζί έφτασαν ακτοπλοϊκώς μέχρι τη Νάπολη για κείνο το πρώτο ταξίδι που περιλάμβανε ως προορισμούς την Ιταλία και το Μαρόκο και ήταν ιδέα του Rauschenberg. Ο ίδιος ο Twombly, στην αίτησή του για υποτροφία ταξιδίου στην Ευρώπη, σημείωνε ότι τη ζητούσε προκειμένου να «μελετήσει τις τοιχογραφίες των προϊστορικών σπηλαίων του Λασκό, στη Γαλλία», επειδή τον δελέαζαν το πρωτόγονο στοιχείο, τα τελετουργικά και οι φετιχιστικές ιεροτελεστίες.

«Οι γραμμές μου μοιάζουν με τις γραμμές που τραβούν τα παιδιά, αλλά δεν είναι παιδικές. Είναι πολύ δύσκολο να μιμηθεί κάποιος τις παιδικές γραμμές... Για να κατακτηθεί μια τέτοια ποιότητα θα πρέπει να προβάλλεις κάθε φορά τον ίδιο σου τον εαυτό σε γραμμές που τραβούν παιδιά. Και αυτό οφείλει να γίνεται αισθητό». 


Από τότε η Ιταλία άρχισε να διαγράφεται ως ένα «νέο πεπρωμένο» για κείνον, μια και από το 1957 θα εγκαθίστατο εκεί με την Ιταλίδα σύζυγό του, με την οποία δύο χρόνια αργότερα απέκτησε έναν γιο. Στην Ιταλία όμως θα συναντούσε και τον πραγματικό σύντροφο της ζωής του μέχρι τον θάνατό του το 2011, που ήταν ο ζωγράφος Nicola del Roscio. Ωστόσο, όπως συνήθως συμβαίνει με τους περισσότερους ομοεθνείς του μετοίκους στην Ευρώπη, ο Cy Twombly παρέμεινε πολύ Αμερικανός μέχρι το τέλος της ζωής του και ήταν στενά συνδεδεμένος με τον τόπο καταγωγής του, τον οποίο επισκεπτόταν συχνά. Του άρεσε μάλιστα να επαίρεται ότι το Λέξινγκτον «έχει περισσότερες κολόνες απ' όσες έχουν η Ιταλία και η Ελλάδα μαζί».

Ο Cy Twombly μαζί με τους θεούς του στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης Facebook Twitter
Μαρμάρινο άγαλμα ΑφροδίτηςΎστερη Ελληνιστική Περίοδος (1ος αι. π.Χ.)Κύπρος, Αρχαιολογικό Μουσείου Πάφου, PM 1250.© Τμήμα Αρχαιοτήτων Κύπρου


Υπήρξε λόγιος και εντυπωσιακά ευρυμαθής. Υπήρξε, επίσης, και δεινός ομιλητής περί τέχνης. Συχνά, δικά του λόγια που προέρχονται από διάφορες συνεντεύξεις του αναπαράγονται, επειδή ηχούν ως συμπυκνωμένη σοφία από το φάσμα της θεωρίας της Τέχνης, αλλά και επειδή επιτρέπουν στον θεατή να διεισδύσει ευκολότερα στο έργο του. Για παράδειγμα, έχει πει ότι «μερικά έργα δεν είναι παρά η στιγμή κατά την οποία φτιάχνονται και επιπλέον αυτή είναι το μήνυμα». Είχε ακόμα πει ότι στο είδος της αφηρημένης ζωγραφικής του «τα πράγματα γίνονται κάπως πιο ενστικτωδώς. Δεν είναι σαν να ζωγραφίζει κάποιος ένα αντικείμενο ή κάποιο άλλο συγκεκριμένο πράγμα, αλλά σαν όλα να καταφθάνουν, αφού έχουν διατρέξει το νευρικό σου σύστημα. Το αντικείμενο δεν προκύπτει από μια περιγραφή, αλλά παράγεται. Η δράση από την οποία παράγεται το αντικείμενο συνοδεύεται από συναίσθημα. Η γραμμή που χαράζεις ακολουθεί το συναίσθημα. Αρχικά είναι κάτι το απαλό, κάτι το ονειρικό, που μετατρέπεται προοδευτικά σε κάτι σκληρό, ξηρό, μοναχικό, κάτι που τελειώνει, κάτι που αρχίζει». Σε άλλη περίπτωση, αναφερόμενος σε μομφές ότι τα έργα του θυμίζουν παιδική ζωγραφική, είχε πει: «Οι γραμμές μου μοιάζουν με τις γραμμές που τραβούν τα παιδιά, αλλά δεν είναι παιδικές. Είναι πολύ δύσκολο να μιμηθεί κάποιος τις παιδικές γραμμές... Για να κατακτηθεί μια τέτοια ποιότητα θα πρέπει να προβάλλεις κάθε φορά τον ίδιο σου τον εαυτό σε γραμμές που τραβούν παιδιά. Και αυτό οφείλει να γίνεται αισθητό».


Σημαντικό ρόλο ως πηγή έμπνευσης για τα έργα του έπαιξε και η ποίηση: «Οι στίχοι (των ποιημάτων) έχουν ισχυρό αντίκτυπο στη ζωγραφική. Κομίζουν ένταση. Υπάρχει ένας στίχος του Αρχίλοχου –ήταν αγαπημένος μου ποιητής, στρατηγός, ένας μισθοφόρος!−, ο οποίος λέει: "Εγκαταλείποντας την Πάφο που είναι κυκλωμένη από κύματα, κυκλωμένη...". Μπορεί αυτός ο στίχος να φαντάζει αδιάφορος σ' εσάς, αλλά για μένα είναι ουσιώδης. Είμαι ένας ζωγράφος της Μεσογείου».

Ο Cy Twombly μαζί με τους θεούς του στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης Facebook Twitter
Cy TwomblyΑφροδίτη, 1975Λάδι, στικ λαδιού, μαύρο μολύβι και κολάζ σε χαρτί© Cy Twombly Foundation.Eυγενική παραχώρηση Cy Twombly Foundation.
Ο Cy Twombly μαζί με τους θεούς του στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης Facebook Twitter
Cy TwomblyΑπόλλων, 1975Λάδι, στικ λαδιού και μαύρο μολύβι σε χαρτί© Cy Twombly FoundationEυγενική παραχώρηση Cy Twombly Foundation


Την έκθεση επιμελούνται ο διευθυντής του μουσείου, καθηγητής Νικόλαος Σταμπολίδης, μαζί με τον Jonas Storsve, που επιμελήθηκε τη μεγάλη τρέχουσα αναδρομική έκθεση του Cy Twombly στο Κέντρο Ζορζ Πομπιντού στο Παρίσι (Μπομπούρ για τους φίλους). Τα εκθέματα θα απαρτίζονται από 30 έργα του Twombly και 12 αρχαιότητες. Μεταξύ αυτών θα περιλαμβάνεται και το περίφημο αγγείο François, γνωστό και ως Κρατήρας του Κλειτία. Είναι η πρώτη φορά που αυτός ο μελανόμορφου ρυθμού κρατήρας παρουσιάζεται εκτός του Αρχαιολογικού Μουσείου της Φλωρεντίας στο οποίο ανήκει. Πρόκειται για έργο του αγγειοπλάστη Εργότιμου, το οποίο διακόσμησε ο ζωγράφος Κλειτίας και χρονολογείται περί το 570-565 π.Χ. Είναι στολισμένο με περισσότερες από 200 ανθρώπινες μορφές, πολλές από τις οποίες διαθέτουν διαγνωστικές επιγραφές και συμμετέχουν σε αναπαραστάσεις διαφόρων μυθολογικών θεμάτων. Ως εκ τούτου, οι πληροφορίες που παρέχει αυτό το αγγείο για τη μυθολογία αλλά και για τον κώδικα της αρχαίας ελληνικής ζωγραφικής είναι μοναδικές και σε όγκο εφάμιλλες όλων εκείνων που συγκεντρώνονται από το σύνολο της υπόλοιπης διασωθείσας αρχαίας κεραμικής.

Info:

«ΘΕΪΚΟΙ ΔΙΑΛΟΓΟΙ. Ο Cy Twombly και η ελληνική αρχαιότητα»

Moυσείο Κυκλαδικής Τέχνης

Νεοφύτου Δούκα 4, Αθήνα

25/5 - 3/9

Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Takis: Αρχαϊκός καλλιτέχνης, προφήτης, μάντης, μάγος. Σίγουρα μοναδικός

Εικαστικά / Takis: Αρχαϊκός καλλιτέχνης, προφήτης, μάντης, μάγος. Σίγουρα μοναδικός

Με μια μεγάλη έκθεση σε δύο μέρη, στην Αθήνα και στην Άνδρο, το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή γιορτάζει τα εκατό χρόνια του Takis, μίας από τις σημαντικότερες σημαντικότερες προσωπικότητες της ελληνικής αλλά και της παγκόσμιας εικαστικής σκηνής.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια νέα τοιχογραφία με τη ζωή των σεξεργατριών σε έναν δρόμο του Μεταξουργείου

Εικαστικά / Μια νέα τοιχογραφία για την αόρατη ζωή των σεξεργατριών στην οδό Ιάσωνος

Η διεθνής εικαστικός Paulina Olowska δημιουργεί μια τοιχογραφία στον πεζόδρομο του Μεταξουργείου για τις γυναίκες και γειτόνισσές της με τις οποίες καλημερίζεται και πίνει καφέ.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο ζωοπλάστης γλύπτης Ευριπίδης Βαβούρης (1911-1987) 

Εικαστικά / Ευριπίδης Βαβούρης: Πέρα από το «Λαγωνικό» της Φωκίωνος Νέγρη

Ο δημιουργός του γνωστού αγάλματος της Κυψέλης υπήρξε ένας στοχαστικός γλύπτης της Αθήνας με αξιόλογη πορεία, που απέδιδε πειστικά και με μεγάλη ευαισθησία τα κατοικίδια ζώα. Μια επίσκεψη στο ατελιέ του, που έχει διατηρηθεί σε άψογη κατάσταση, αποτέλεσε το ερέθισμα για να τον ανακαλύψουμε και να τον επανεκτιμήσουμε. 
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ένας Ιούνιος γεμάτος τέχνη: 28 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Εικαστικά / Ένας Ιούνιος γεμάτος τέχνη: 28 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Μια σειρά από εκθέσεις σημαντικών καλλιτεχνών χαρακτηρίζουν την έναρξη του καλοκαιριού. Από τα Plásmata 3 της Στεγης έως την αναδρομική έκθεση του Takis κι από τη Marlene Dumas έως την Charline von Heyl.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μαρλέν

Εικαστικά / Marlene Dumas: «Η τέχνη είναι πάντοτε μια πράξη εναντίον της βίας»

Η κορυφαία Νοτιοαφρικανή ζωγράφος παρουσιάζει την πρώτη ατομική της έκθεση στην Ελλάδα, στην οποία τα έργα της διαλέγονται με αρχαιότητες από τις μόνιμες συλλογές του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Πρόδρομος Τσιαβός: «Στην παρουσία μας στον δημόσιο χώρο ο στόχος μας δεν είναι απλά να κάνουμε μια έκθεση αλλά να ακούσουμε, να συζητήσουμε, να αφήσουμε κάτι πίσω μας»

Plāsmata 3 / Πρόδρομος Τσιαβός: «Στόχος μας δεν είναι απλά να κάνουμε μια έκθεση, αλλά να αφήσουμε κάτι πίσω μας»

Ο επικεφαλής Ψηφιακής Ανάπτυξης και Καινοτομίας του Ιδρύματος Ωνάση μιλά με υπόκρουση τα ασταμάτητα τιτιβίσματα των πουλιών που έρχονται από τα σκιερά δέντρα του Πεδίου του Άρεως.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Ραλλού Μάνου, ο Γρηγόρης Σεμιτέκολο και η Ναυσικά Πάστρα σε μια συνάντηση με τη σύγχρονη τέχνη σε ένα εργοστάσιο στον Πειραιά

Εικαστικά / Η Ραλλού Μάνου, ο Γρηγόρης Σεμιτέκολο και η Ναυσικά Πάστρα «συνομιλούν» με τη σύγχρονη τέχνη

Οι τρεις Έλληνες πρωτοπόροι καλλιτέχνες που στιγμάτισαν την ελληνική δημιουργία, σε μια απρόσμενη διαγενεακή συνάντηση με τη Sagg Napoli και τον Mungo Thomson, σε ένα εργοστάσιο στον Πειραιά.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
PLASMATA 3 TOPIC

Plāsmata 3 / Plāsmata 3: «Ο πιο σύντομος δρόμος είναι πάντα ο λιγότερο ενδιαφέρων»

Η Αφροδίτη Παναγιωτάκου, καλλιτεχνική διευθύντρια του Ιδρύματος Ωνάση, επιμελείται μαζί με την ομάδα της Στέγης μια έντυπη «ξενάγηση» στην έκθεση «Plāsmata 3: We’ve met before, haven’t we?», που παρουσιάζεται στο Πεδίον του Άρεως.
THE LIFO TEAM
O Jean Tinguely σατίριζε την εξάρτησή μας από την τεχνολογία πολύ πριν το AI

Εικαστικά / O Jean Tinguely σατίριζε την εξάρτησή μας από την τεχνολογία πολύ πριν το AI

Τα παράξενα μηχανικά γλυπτά του πρωτοποριακού καλλιτέχνη –του οποίου φέτος γιορτάζονται τα 100 χρόνια από τη γέννησή του με εκθέσεις σε όλο τον κόσμο– αποτελούν ένα σαρδόνιο σχόλιο και για τη σύγχρονη κοινωνία.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ