Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη

Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Titian, Venus with organ player and Cupid, περ. 1555, Μαδρίτη. Museo Nacional del Prado. © Archivo Fotográfico. Museo Nacional del Prado, Μαδρίτη
0

Το Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης (Kunsthistorisches Museum) της Βιέννης είναι το μεγαλύτερο μουσείο της Αυστρίας και περιέχει ανεκτίμητους καλλιτεχνικούς θησαυρούς.

Με πίνακες κυρίως σπουδαίων Ιταλών δασκάλων του 15ου και 16ου αιώνα και έργα φλαμανδικής ζωγραφικής του 15ου-17ου αιώνα, ανάμεσα στα σημαντικότερα εκθέματα, μόλις ανήγγειλε την μεγάλη του έκθεση για το 2021, «Ομορφιά - αγάπη – ποίηση» που εστιάζει στη μορφή των γυναικών όπως τις απεικόνισε ο Τιτσιάνο, ένας από τους σπουδαιότερους ζωγράφους της ανεγέννησης και της σχολής της Βενετίας.

 Λίγο μετά το 1500, ο Τιτσιάνο άρχισε να δημιουργεί αριστουργήματα στη Βενετία που αφήνουν τις γυναίκες να εμφανιστούν σε ένα νέο φως. Η ομορφιά των γυναικών της Βενετίας ήταν θρυλική. Εμπνευσμένοι από την ποίηση και τη λογοτεχνία της εποχής, ο Τιτσιάνο και οι σύγχρονοί του - όπως ο Πάλμα Βέκιο, ο Λορέντζο Λότο, ο Παρίσι Μπορντόνε, ο Τζάκοπο Τιντορέτο και ο Πάολο Βερονέζε - δημιούργησαν ποιητικά -ερωτικά, εξιδανικευμένα πορτρέτα γυναικών, έργα  πρωτοποριακά για την ευρωπαϊκή ζωγραφική στους αιώνες που ακολούθησαν.

Η μεγάλη έκθεση φωτίζει την εικόνα των γυναικών στη Βενετία, με φόντο τα ιδανικά και τις κοινωνικές συνθήκες του 16ου αιώνα. Οι εικόνες των γυναικών όπως τις απεικόνισε ο Τιτσιάνο μέσα σε μεγάλα και πολύπλευρα θέματα εκτός από τα πορτρέτα του γιορτάζουν την αγάπη και την τέχνη.

Μετά την ανακάλυψη των γυναικών ως αντικείμενο στη ζωγραφική πορτρέτου, ο ρεαλισμός της εικόνας υποχωρεί μπροστά στο ιδανικό της γυναικείας ομορφιάς στη Βενετία. Το ζήτημα της ομοιότητας δεν είναι κυρίαρχο, επικρατεί η αντίληψη ότι ο πίνακας πρέπει να εκπέμπει ερωτισμό, ερωτική έλξη.  

Μετά την ανακάλυψη των γυναικών ως αντικείμενο στη ζωγραφική πορτρέτου, ο ρεαλισμός της εικόνας υποχωρεί μπροστά στο ιδανικό της γυναικείας ομορφιάς στη Βενετία. Το ζήτημα της ομοιότητας δεν είναι κυρίαρχο, επικρατεί η αντίληψη ότι ο πίνακας πρέπει να εκπέμπει ερωτισμό, ερωτική έλξη.  

Η έκθεση έχει συγκροτηθεί με δάνεια από τα πιο διάσημα μουσεία και συλλογές στον κόσμο, όπως: από το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης στη Νέα Υόρκη, το Λούβρο στο Παρίσι, το Prado στη Μαδρίτη, το Uffizi στη Φλωρεντία, την Εθνική Πινακοθήκη στο Λονδίνο, το Ερμιτάζ στην Αγία Πετρούπολη, την Gallerie dell'Accademia στη Βενετία, τα Κρατικά Μουσεία στο Βερολίνο , το Bayerische Staatsgemäldesammlung, το Alte Pinakothek στο Μόναχο, το Kunstmuseum Basel και ιδιώτες δανειστές. Μαζί με επιλεγμένα έργα από το Μουσείο Kunsthistorisches, δείχνουν την πολύπλευρη φύση του θέματος και τη θέση αλλά και τις απόψεις που επικρατούσαν για τη γυναικεία ομορφιά.

Ο Τιτσιάνο σφράγισε με την τέχνη του τη ζωγραφική της Αναγέννησης. Πρωταγωνιστική καλλιτεχνική φυσιογνωμία της Βενετίας, επιβλήθηκε ως επίσημος προσωπογράφος των πιο μεγάλων αυλών της βόρειας Ιταλίας και έγινε ο ευνοούμενος ζωγράφος του Κάρολου Ε`. Χαρακτηρίστηκε σαν ο «μεγαλύτερος τεχνίτης της ζωγραφικής», «ποιητής που εκφράζεται με το χρώμα και το φως».

Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Tizian, Violante (La Bella Gatta), περ. 1514. Kunsthistorisches Museum, Βιέννη
Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Titian, Flora, περ. 1517. Φλωρεντία, Galleria degli Uffizi © Galleria delle Statue e delle Pitture degli Uffizi.

Έζησε μέχρι τα 88 του χρόνια και διέτρεξε  όλες τις φάσεις της ζωγραφικής του 16ου αιώνα, από την Αναγέννηση στο Μανιερισμό, αλλά έμεινε πιστός σε έναν «παλλόμενο νατουραλισμό, που αναπήδησε από τη νέα σχέση ανάμεσα στη μορφή και το περιβάλλον».

Μαθητής του Τζιοβάνι Μπελίνι συνεργάστηκε με τον Τζορτζόνε, έναν από τους σύγχρονους ζωγράφους που δραστηριοποιούνταν τότε στη Βενετία. Τα πρώτα του έργα είναι ποτισμένα από την τέχνη του Τζορτζόνε, για να ακολουθήσει, αργότερα, ένα δικό του αναγνωρίσιμο καλλιτεχνικό ιδίωμα, με μια εικαστική γλώσσα που είναι τόσο περιεκτική ώστε να συνδέει έναν λυρικό κόσμο με την ωμή και επιτηδευμένη τεχνοτροπία. Ο Τιτσιάνο βρήκε την αρμονία, μέσα από την κίνηση και την ένταση, την εσωτερική δύναμη, το χαρούμενο οπτιμισμό και τον αισθησιασμό.

Στους πίνακές του, δεν αποδίδει μόνο τα σωματικά χαρακτηριστικά, ή τις ψυχολογικές ιδιαιτερότητες των διαφόρων μορφών. Οι προσωπογραφίες του αποτελούν, επίσης, ιστορικές μαρτυρίες, καθώς ο ζωγράφος δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στα αντικείμενα της περιβολής – ενδυμασία, κοσμήματα, πανοπλίες – που αποκαλύπτουν άμεσα το κοινωνικό επίπεδο των εικονιζόμενων, τον πολιτικό τους ρόλο ή την πολιτική τους σημασία.

Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Titian, Venus and Adonis, 1555. Αγγλία, ιδιωτική συλλογή. © Ιδιωτική Συλλογή.

Στους πίνακές του, δεν αποδίδει μόνο τα σωματικά χαρακτηριστικά, ή τις ψυχολογικές ιδιαιτερότητες των διαφόρων μορφών. Οι προσωπογραφίες του αποτελούν, επίσης, ιστορικές μαρτυρίες, καθώς ο ζωγράφος δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στα αντικείμενα της περιβολής – ενδυμασία, κοσμήματα, πανοπλίες – που αποκαλύπτουν άμεσα το κοινωνικό επίπεδο των εικονιζόμενων, τον πολιτικό τους ρόλο ή την πολιτική τους σημασία.

Στους πίνακές του, δεν αποδίδει μόνο τα σωματικά χαρακτηριστικά, ή τις ψυχολογικές ιδιαιτερότητες των διαφόρων μορφών. Οι προσωπογραφίες του αποτελούν, επίσης, ιστορικές μαρτυρίες, καθώς ο ζωγράφος δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στα αντικείμενα της περιβολής – ενδυμασία, κοσμήματα, πανοπλίες – που αποκαλύπτουν άμεσα το κοινωνικό επίπεδο των εικονιζόμενων, τον πολιτικό τους ρόλο ή την πολιτική τους σημασία.

Αγαπημένος πορτρετίστας ευγενών της εποχής του, ο Τιτσιάνο ασχολήθηκε και με τη «μυθολογική ζωγραφική», με πίνακες που προέρχονται, ως προς το θέμα τους, από τα κλασικά ποιήματα, εικονογραφώντας τα ποιητικά και μη διστάζοντας να πειραματίζεται με κάθε μέσο, μέχρι το τέλος της ζωής του με μια τεχνική που χαρακτηρίστηκε πρωτοϊμπρεσιονιστική και επηρέασε κορυφαίες προσωπικότητες της τέχνης από τον Θεοτοκόπουλο και τον Τιντορέντο μέχρι τον Ρενουάρ και τον Μπονάρ.

Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Titian, Danae, περ. 1545. Νάπολι, Museo di Capodimonte © bpk | Scala - courtesy of the Ministero Beni e Att. Culturali
Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Tizian, Lucretia and her husband, περ. 1515. Βιέννη, Kunsthistorisches Museum, Gemäldegalerie. © KHM-Museumsverband
Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Tizian, Young woman at the toilet, 1515, Παρίσι, Musée du Louvre. Φωτο: © RMN-Grand Palais (musée du Louvre)
Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Tizian, Tarquinius and Lucretia, 1570 -1576. Βιέννη, Academy of Fine Arts © Gemäldegalerie of the Academy of Fine Arts Vienna
Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Tizian, La Schiavona, 1510/12. Λονδίνο, The National Gallery © The National Gallery, London
Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Tizian, Vanitas (Vanity of the World), περ. 1520. Μόναχο, Alte Pinakothek © bpk I Bayerische Staatsgemäldesammlungen
Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Tizian, Isabella d'Este, Margravine of Mantua (1474-1539), περ. 1534/36 Βιέννη, Kunsthistorisches Museum, Gemäldegalerie © KHM-Museumsverband
Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Tizian, Young woman in fur, περ. 1535. Βιέννη, Kunsthistorisches Museum, © KHM-Museumsverband.
Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Titian, Young Woman with Feather Hat, 1536-1538. Αγία Πετρούπολη, Hermitage. © The State Hermitage Museum, 2021. Φωτο: Dmitri Sirotkin
Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Titian, Venus punishes Cupid, περ. 1565. Ρώμη, Galleria Borghese. © Ministero per i beni e le attività culturali - su concessione della Galleria Borghese
Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Titian, Nymph and Shepherd, περ. 1570/75. Βιέννη, Kunsthistorisches Museum, Gemäldegalerie. © KHM-Museumsverband
Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Καραβάτζιο: Κανείς δεν είχε ζωγραφίσει έτσι πριν από αυτόν

Guest Editors / Καραβάτζιο: Κανείς δεν είχε ζωγραφίσει έτσι πριν από αυτόν

Η έκθεση «Caravaggio 2025» αποτελεί μια σπάνια ευκαιρία για τους λάτρεις της τέχνης να έρθουν σε επαφή με τον ρεαλισμό και τη συναισθηματική δύναμη του ανυπέρβλητου καλλιτέχνη του μπαρόκ, ο οποίος επαναπροσδιόρισε την εικαστική αφήγηση και έθεσε τα θεμέλια της σύγχρονης ζωγραφικής.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
Ο Άγγελος Παπαδημητρίου ανάγει το κοινό γούστο σε καλλιτεχνική χειρονομία μεγάλης δυναμικής 

Εικαστικά / Το νέο έργο του Άγγελου Παπαδημητρίου είναι ένα εικονοστάσι για τα όνειρά μας

Ο αγαπημένος καλλιτέχνης επιστρέφει με ένα νέο έργο-εγκατάσταση στην Πινακοθήκη του Μουσείου Βορρέ, έναν χαιρετισμό στην Ελλάδα της Κάλλας και του Καβάφη, του Αττίκ και της Στέλλας Γκρέκα· μιας εποχής μεγάλης ευαισθησίας που έχει πια χαθεί.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Γιατί να κοιτάμε τα ζώα; Δικαιοσύνη για τη μη ανθρώπινη ζωή

Εικαστικά / Η πρώτη μεγάλη έκθεση για τα δικαιώματα των ζώων στο ΕΜΣΤ

Πρόκειται για τη μεγαλύτερη έκθεση που έχει διοργανώσει το ΕΜΣΤ και για την πρώτη μεγάλη έκθεση με θέμα την ευημερία των ζώων διεθνώς, στην οποία συμμετέχουν περισσότεροι από 60 καλλιτέχνες από 25 χώρες (από Ευρώπη, Ασία, Αφρική και Αμερική) – πάνω από 200 έργα καταλαμβάνουν όλους τους ορόφους του μουσείου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Romaine Brooks: Συμφωνία σε γκρι από μια ξεχασμένη κυρία της ζωγραφικής

Εικαστικά / Romaine Brooks: Η ζωγράφος με το ανδρόγυνο στυλ που έσπασε όλα τα ταμπού της εποχής της

Μια πρωτοπόρος καλλιτέχνιδα που έζησε μια συναρπαστική και αντισυμβατική ζωή, μέσα στη δίνη των «Roaring Twenties», δημιουργώντας τέχνη πέρα από τα κυρίαρχα ρεύματα του καιρού της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Allspice» στο Μουσείο Ακρόπολης: Mια έκθεση για τις αρπαγές, τις λεηλασίες, τις διώξεις των πολιτισμών

Εικαστικά / «Allspice» στο Μουσείο Ακρόπολης: Mια έκθεση για τις αρπαγές, τις λεηλασίες, τις διώξεις των πολιτισμών

Ο Michael Rakowitz, χρησιμοποιώντας αντισυμβατικές προσεγγίσεις, ανοίγει έναν διάλογο με έργα συγκινητικά, φανερά πολιτικά, υπενθυμίζοντάς μας την επανάληψη οδυνηρών γεγονότων της Ιστορίας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κατερίνα Βαγενά: «Δεν καταλαβαίνω γιατί φερόμαστε λες και το να μεγαλώνεις είναι αρρώστια»

Οι Αθηναίοι / «Δεν έκανα την Κιμωλία για τα λεφτά αλλά για να δείξω αυτό που είμαι»

Eίναι η ιδιοκτήτρια της Κιμωλίας, του art café που έγινε σημείο αναφοράς στην Πλάκα. Δηλώνει αυτοδίδακτη στα πάντα και πιστεύει στη δύναμη των ανθρώπων να ξαναγεννιούνται. Η Κατερίνα Βαγενά είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
CHECK ANTISOCIAL

Εικαστικά / Antisocial: Η Φρόσω Πίνη έφερε την τέχνη σε ένα θρυλικό αθηναϊκό αφτεράδικο

Στη στοά της Λεωκορίου, στου Ψυρρή, η Φρόσω με αφοσίωση δίνει ζωή σε έναν χώρο τέχνης που κάνει τους Αθηναίους να φτάνουν στην Cantina Social πιο νωρίς απ’ ό,τι είχαν συνηθίσει — και έτσι, τουλάχιστον, έχουν μαζί τους τα γυαλιά ηλίου· just in case.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Ximena Maldonado Sánchez: «cardón, carmín y ola»

Εικαστικά / «Τα έργα μου δεν είναι φωτογραφίες, ούτε καρτ ποστάλ»

Η 26χρονη Μεξικανή ζωγράφος Ximena Maldonado Sánchez παρουσιάζει σε μία νέα έκθεση στην γκαλερί Bernier/Eliades στην Αθήνα μια τοπιογραφία με κάκτους, υπόγεια νερά και το κόκκινο του πάθους, που θυμίζει έντονα την πατρίδα της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: Όλες οι εκθέσεις που δεν πρέπει να χάσεις

Εικαστικά / Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: 24 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Οικολογία, αποικιοκρατία, εξουσία, η σχέση μας με τα ζώα, μετανάστευση, ρατσισμός: Η εικαστική κίνηση της Αθήνας σήμερα αναδεικνύει τα φλέγοντα και επίκαιρα θέματα που απασχολούν τους σύγχρονους εικαστικούς.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μπάμπης Ρετζεπόπουλος: Ένας ανένταχτος, εκλεκτικός και ασυμβίβαστος καλλιτέχνης

Εικαστικά / Η αθώα, ανόθευτη, παιδική ματιά στο έργο του Μπάμπη Ρετζεπόπουλου

Η Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων τιμά με μία αναδρομική έκθεση τον, γνωστό και ως Babis R., ζωγράφο και χαράκτη, έναν ανένταχτο καλλιτέχνη που, πέρα από το πολύτιμο εικαστικό του έργο, μάς άφησε παρακαταθήκη την ακεραιότητά του και την απροκατάληπτη στάση του απέναντι στην τέχνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
H εκρηκτική συνάντηση του Francis Bacon με τον Peter Beard

Σαν σήμερα / Φράνσις Μπέικον: «Σιχαίνομαι εννιά στις δέκα ζωγραφιές που βλέπω, ανάμεσά τους και τις δικές μου»

Σαν σήμερα το 1992 πεθαίνει ο σπουδαίος αιρετικός Βρετανός ζωγράφος και ανατόμος της ανθρώπινης υπαρξιακής αγωνίας. Ο Βασίλης Κιμούλης είχε μεταφράσει αποκλειστικά για τη LIFO αποσπάσματα από τις εκρηκτικές συνομιλίες του Μπέικον με τον φωτογράφο Peter Beard.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΙΜΟΥΛΗΣ
Η Κιμώνα τα μεσάνυχτα γίνεται γάτα

Εικαστικά / Όταν η Κιμώνα ήταν μικρή έκλεβε τους μαγνήτες του παππού της, του γλύπτη Takis

Η τοσοδούλα γκαλερί Red Carpet, με το τέλειο γκράφιτι στον τοίχο, ξεχωρίζει από μακριά στην οδό Σολωμού. Κόρη της εικαστικού Λυδίας Βενιέρη και εγγονή του γλύπτη Takis, η ιδιοκτήτριά της, η Κιμώνα, φιλοξενεί 7 καλλιτέχνες σε 15 τετραγωνικά. Όταν της μιλούν για τα Eξάρχεια τα μάτια της βγάζουν καρδούλες.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Άγγελος Μεργές: Οff season παραθεριστές με χρώματα που εκπέμπουν ηλεκτρισμένη ενέργεια

Εικαστικά / Παραθεριστές ή πρόσφυγες; Οι αινιγματικές φιγούρες του Άγγελου Μεργέ

Ο 36χρονος Έλληνας ζωγράφος, με έδρα τη Ζυρίχη, εκθέτει στην γκαλερί Καλφαγιάν έργα του με διφορούμενες –έντονα χρωματισμένες και ηλεκτρισμένες– ανθρώπινες φιγούρες σε off season παραλίες, που θυμίζουν ήρωες του Αντονιόνι.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Leigh Bowery: ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Nothing Days / Leigh Bowery: Ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Ο εκκεντρικός καλλιτέχνης που ο Boy George είχε χαρακτηρίσει ως «μοντέρνα τέχνη με πόδια» έζησε μια περιπετειώδη ζωή με εκατοντάδες συνευρέσεις στις τουαλέτες του Λονδίνου, δημιουργώντας ταυτόχρονα τέχνη με τα μοναδικά καλτ κοστούμια του που σημάδεψαν μια γενιά σχεδιαστών και εξακολουθούν να εμπνέουν.
M. HULOT
Project Mycelium: Η διάβρωση, η αναγέννηση και τα μανιτάρια που φυτρώνουν σε μια φανταστική τουαλέτα της Κάλλας

Εικαστικά / Μια πρωτοποριακή συνάντηση τέχνης, επιστήμης, ιστορίας και οικολογίας

Στο Project Mycelium, τρία εντυπωσιακά κοστούμια, που θα μπορούσαν να φοράνε η Μαρία Κάλλας, η βασίλισσα Αμαλία και ο Ιωάννης Καποδίστριας, καταβροχθίζονται από ζωντανούς μύκητες.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Οι αόρατες δυνάμεις στο έργο της Καλλιόπης Παυλίδη

Εικαστικά / Οι αόρατες δυνάμεις στο έργο της Καλλιόπης Παυλίδη

Η 27χρονη εικαστικός μιλά για τη διαδρομή της από την Αθήνα στο Λος Άντζελες, για το πώς το ερωτικό πάθος μεταμόρφωσε την τέχνη της, καθώς και για τη μυστικιστική διάσταση στα έργα της. Για τη γνωριμία της με τη Lana Del Rey απέφυγε να μιλήσει.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ