Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη

Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Titian, Venus with organ player and Cupid, περ. 1555, Μαδρίτη. Museo Nacional del Prado. © Archivo Fotográfico. Museo Nacional del Prado, Μαδρίτη
0

Το Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης (Kunsthistorisches Museum) της Βιέννης είναι το μεγαλύτερο μουσείο της Αυστρίας και περιέχει ανεκτίμητους καλλιτεχνικούς θησαυρούς.

Με πίνακες κυρίως σπουδαίων Ιταλών δασκάλων του 15ου και 16ου αιώνα και έργα φλαμανδικής ζωγραφικής του 15ου-17ου αιώνα, ανάμεσα στα σημαντικότερα εκθέματα, μόλις ανήγγειλε την μεγάλη του έκθεση για το 2021, «Ομορφιά - αγάπη – ποίηση» που εστιάζει στη μορφή των γυναικών όπως τις απεικόνισε ο Τιτσιάνο, ένας από τους σπουδαιότερους ζωγράφους της ανεγέννησης και της σχολής της Βενετίας.

 Λίγο μετά το 1500, ο Τιτσιάνο άρχισε να δημιουργεί αριστουργήματα στη Βενετία που αφήνουν τις γυναίκες να εμφανιστούν σε ένα νέο φως. Η ομορφιά των γυναικών της Βενετίας ήταν θρυλική. Εμπνευσμένοι από την ποίηση και τη λογοτεχνία της εποχής, ο Τιτσιάνο και οι σύγχρονοί του - όπως ο Πάλμα Βέκιο, ο Λορέντζο Λότο, ο Παρίσι Μπορντόνε, ο Τζάκοπο Τιντορέτο και ο Πάολο Βερονέζε - δημιούργησαν ποιητικά -ερωτικά, εξιδανικευμένα πορτρέτα γυναικών, έργα  πρωτοποριακά για την ευρωπαϊκή ζωγραφική στους αιώνες που ακολούθησαν.

Η μεγάλη έκθεση φωτίζει την εικόνα των γυναικών στη Βενετία, με φόντο τα ιδανικά και τις κοινωνικές συνθήκες του 16ου αιώνα. Οι εικόνες των γυναικών όπως τις απεικόνισε ο Τιτσιάνο μέσα σε μεγάλα και πολύπλευρα θέματα εκτός από τα πορτρέτα του γιορτάζουν την αγάπη και την τέχνη.

Μετά την ανακάλυψη των γυναικών ως αντικείμενο στη ζωγραφική πορτρέτου, ο ρεαλισμός της εικόνας υποχωρεί μπροστά στο ιδανικό της γυναικείας ομορφιάς στη Βενετία. Το ζήτημα της ομοιότητας δεν είναι κυρίαρχο, επικρατεί η αντίληψη ότι ο πίνακας πρέπει να εκπέμπει ερωτισμό, ερωτική έλξη.  

Μετά την ανακάλυψη των γυναικών ως αντικείμενο στη ζωγραφική πορτρέτου, ο ρεαλισμός της εικόνας υποχωρεί μπροστά στο ιδανικό της γυναικείας ομορφιάς στη Βενετία. Το ζήτημα της ομοιότητας δεν είναι κυρίαρχο, επικρατεί η αντίληψη ότι ο πίνακας πρέπει να εκπέμπει ερωτισμό, ερωτική έλξη.  

Η έκθεση έχει συγκροτηθεί με δάνεια από τα πιο διάσημα μουσεία και συλλογές στον κόσμο, όπως: από το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης στη Νέα Υόρκη, το Λούβρο στο Παρίσι, το Prado στη Μαδρίτη, το Uffizi στη Φλωρεντία, την Εθνική Πινακοθήκη στο Λονδίνο, το Ερμιτάζ στην Αγία Πετρούπολη, την Gallerie dell'Accademia στη Βενετία, τα Κρατικά Μουσεία στο Βερολίνο , το Bayerische Staatsgemäldesammlung, το Alte Pinakothek στο Μόναχο, το Kunstmuseum Basel και ιδιώτες δανειστές. Μαζί με επιλεγμένα έργα από το Μουσείο Kunsthistorisches, δείχνουν την πολύπλευρη φύση του θέματος και τη θέση αλλά και τις απόψεις που επικρατούσαν για τη γυναικεία ομορφιά.

Ο Τιτσιάνο σφράγισε με την τέχνη του τη ζωγραφική της Αναγέννησης. Πρωταγωνιστική καλλιτεχνική φυσιογνωμία της Βενετίας, επιβλήθηκε ως επίσημος προσωπογράφος των πιο μεγάλων αυλών της βόρειας Ιταλίας και έγινε ο ευνοούμενος ζωγράφος του Κάρολου Ε`. Χαρακτηρίστηκε σαν ο «μεγαλύτερος τεχνίτης της ζωγραφικής», «ποιητής που εκφράζεται με το χρώμα και το φως».

Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Tizian, Violante (La Bella Gatta), περ. 1514. Kunsthistorisches Museum, Βιέννη
Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Titian, Flora, περ. 1517. Φλωρεντία, Galleria degli Uffizi © Galleria delle Statue e delle Pitture degli Uffizi.

Έζησε μέχρι τα 88 του χρόνια και διέτρεξε  όλες τις φάσεις της ζωγραφικής του 16ου αιώνα, από την Αναγέννηση στο Μανιερισμό, αλλά έμεινε πιστός σε έναν «παλλόμενο νατουραλισμό, που αναπήδησε από τη νέα σχέση ανάμεσα στη μορφή και το περιβάλλον».

Μαθητής του Τζιοβάνι Μπελίνι συνεργάστηκε με τον Τζορτζόνε, έναν από τους σύγχρονους ζωγράφους που δραστηριοποιούνταν τότε στη Βενετία. Τα πρώτα του έργα είναι ποτισμένα από την τέχνη του Τζορτζόνε, για να ακολουθήσει, αργότερα, ένα δικό του αναγνωρίσιμο καλλιτεχνικό ιδίωμα, με μια εικαστική γλώσσα που είναι τόσο περιεκτική ώστε να συνδέει έναν λυρικό κόσμο με την ωμή και επιτηδευμένη τεχνοτροπία. Ο Τιτσιάνο βρήκε την αρμονία, μέσα από την κίνηση και την ένταση, την εσωτερική δύναμη, το χαρούμενο οπτιμισμό και τον αισθησιασμό.

Στους πίνακές του, δεν αποδίδει μόνο τα σωματικά χαρακτηριστικά, ή τις ψυχολογικές ιδιαιτερότητες των διαφόρων μορφών. Οι προσωπογραφίες του αποτελούν, επίσης, ιστορικές μαρτυρίες, καθώς ο ζωγράφος δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στα αντικείμενα της περιβολής – ενδυμασία, κοσμήματα, πανοπλίες – που αποκαλύπτουν άμεσα το κοινωνικό επίπεδο των εικονιζόμενων, τον πολιτικό τους ρόλο ή την πολιτική τους σημασία.

Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Titian, Venus and Adonis, 1555. Αγγλία, ιδιωτική συλλογή. © Ιδιωτική Συλλογή.

Στους πίνακές του, δεν αποδίδει μόνο τα σωματικά χαρακτηριστικά, ή τις ψυχολογικές ιδιαιτερότητες των διαφόρων μορφών. Οι προσωπογραφίες του αποτελούν, επίσης, ιστορικές μαρτυρίες, καθώς ο ζωγράφος δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στα αντικείμενα της περιβολής – ενδυμασία, κοσμήματα, πανοπλίες – που αποκαλύπτουν άμεσα το κοινωνικό επίπεδο των εικονιζόμενων, τον πολιτικό τους ρόλο ή την πολιτική τους σημασία.

Στους πίνακές του, δεν αποδίδει μόνο τα σωματικά χαρακτηριστικά, ή τις ψυχολογικές ιδιαιτερότητες των διαφόρων μορφών. Οι προσωπογραφίες του αποτελούν, επίσης, ιστορικές μαρτυρίες, καθώς ο ζωγράφος δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στα αντικείμενα της περιβολής – ενδυμασία, κοσμήματα, πανοπλίες – που αποκαλύπτουν άμεσα το κοινωνικό επίπεδο των εικονιζόμενων, τον πολιτικό τους ρόλο ή την πολιτική τους σημασία.

Αγαπημένος πορτρετίστας ευγενών της εποχής του, ο Τιτσιάνο ασχολήθηκε και με τη «μυθολογική ζωγραφική», με πίνακες που προέρχονται, ως προς το θέμα τους, από τα κλασικά ποιήματα, εικονογραφώντας τα ποιητικά και μη διστάζοντας να πειραματίζεται με κάθε μέσο, μέχρι το τέλος της ζωής του με μια τεχνική που χαρακτηρίστηκε πρωτοϊμπρεσιονιστική και επηρέασε κορυφαίες προσωπικότητες της τέχνης από τον Θεοτοκόπουλο και τον Τιντορέντο μέχρι τον Ρενουάρ και τον Μπονάρ.

Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Titian, Danae, περ. 1545. Νάπολι, Museo di Capodimonte © bpk | Scala - courtesy of the Ministero Beni e Att. Culturali
Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Tizian, Lucretia and her husband, περ. 1515. Βιέννη, Kunsthistorisches Museum, Gemäldegalerie. © KHM-Museumsverband
Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Tizian, Young woman at the toilet, 1515, Παρίσι, Musée du Louvre. Φωτο: © RMN-Grand Palais (musée du Louvre)
Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Tizian, Tarquinius and Lucretia, 1570 -1576. Βιέννη, Academy of Fine Arts © Gemäldegalerie of the Academy of Fine Arts Vienna
Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Tizian, La Schiavona, 1510/12. Λονδίνο, The National Gallery © The National Gallery, London
Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Tizian, Vanitas (Vanity of the World), περ. 1520. Μόναχο, Alte Pinakothek © bpk I Bayerische Staatsgemäldesammlungen
Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Tizian, Isabella d'Este, Margravine of Mantua (1474-1539), περ. 1534/36 Βιέννη, Kunsthistorisches Museum, Gemäldegalerie © KHM-Museumsverband
Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Tizian, Young woman in fur, περ. 1535. Βιέννη, Kunsthistorisches Museum, © KHM-Museumsverband.
Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Titian, Young Woman with Feather Hat, 1536-1538. Αγία Πετρούπολη, Hermitage. © The State Hermitage Museum, 2021. Φωτο: Dmitri Sirotkin
Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Titian, Venus punishes Cupid, περ. 1565. Ρώμη, Galleria Borghese. © Ministero per i beni e le attività culturali - su concessione della Galleria Borghese
Η ιδανική ομορφιά των γυναικών του Τιτσιάνο πρωταγωνιστεί στη Βιέννη Facebook Twitter
Titian, Nymph and Shepherd, περ. 1570/75. Βιέννη, Kunsthistorisches Museum, Gemäldegalerie. © KHM-Museumsverband
Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ένας Ιούνιος γεμάτος τέχνη: 28 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Εικαστικά / Ένας Ιούνιος γεμάτος τέχνη: 28 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Μια σειρά από εκθέσεις σημαντικών καλλιτεχνών χαρακτηρίζουν την έναρξη του καλοκαιριού. Από τα Plásmata 3 της Στεγης έως την αναδρομική έκθεση του Takis κι από τη Marlene Dumas έως την Charline von Heyl.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μαρλέν

Εικαστικά / Marlene Dumas: «Η τέχνη είναι πάντοτε μια πράξη εναντίον της βίας»

Η κορυφαία Νοτιοαφρικανή ζωγράφος παρουσιάζει την πρώτη ατομική της έκθεση στην Ελλάδα, στην οποία τα έργα της διαλέγονται με αρχαιότητες από τις μόνιμες συλλογές του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Πρόδρομος Τσιαβός: «Στην παρουσία μας στον δημόσιο χώρο ο στόχος μας δεν είναι απλά να κάνουμε μια έκθεση αλλά να ακούσουμε, να συζητήσουμε, να αφήσουμε κάτι πίσω μας»

Plāsmata 3 / Πρόδρομος Τσιαβός: «Στόχος μας δεν είναι απλά να κάνουμε μια έκθεση, αλλά να αφήσουμε κάτι πίσω μας»

Ο επικεφαλής Ψηφιακής Ανάπτυξης και Καινοτομίας του Ιδρύματος Ωνάση μιλά με υπόκρουση τα ασταμάτητα τιτιβίσματα των πουλιών που έρχονται από τα σκιερά δέντρα του Πεδίου του Άρεως.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Ραλλού Μάνου, ο Γρηγόρης Σεμιτέκολο και η Ναυσικά Πάστρα σε μια συνάντηση με τη σύγχρονη τέχνη σε ένα εργοστάσιο στον Πειραιά

Εικαστικά / Η Ραλλού Μάνου, ο Γρηγόρης Σεμιτέκολο και η Ναυσικά Πάστρα «συνομιλούν» με τη σύγχρονη τέχνη

Οι τρεις Έλληνες πρωτοπόροι καλλιτέχνες που στιγμάτισαν την ελληνική δημιουργία, σε μια απρόσμενη διαγενεακή συνάντηση με τη Sagg Napoli και τον Mungo Thomson, σε ένα εργοστάσιο στον Πειραιά.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
PLASMATA 3 TOPIC

Plāsmata 3 / Plāsmata 3: «Ο πιο σύντομος δρόμος είναι πάντα ο λιγότερο ενδιαφέρων»

Η Αφροδίτη Παναγιωτάκου, καλλιτεχνική διευθύντρια του Ιδρύματος Ωνάση, επιμελείται μαζί με την ομάδα της Στέγης μια έντυπη «ξενάγηση» στην έκθεση «Plāsmata 3: We’ve met before, haven’t we?», που παρουσιάζεται στο Πεδίον του Άρεως.
THE LIFO TEAM
O Jean Tinguely σατίριζε την εξάρτησή μας από την τεχνολογία πολύ πριν το AI

Εικαστικά / O Jean Tinguely σατίριζε την εξάρτησή μας από την τεχνολογία πολύ πριν το AI

Τα παράξενα μηχανικά γλυπτά του πρωτοποριακού καλλιτέχνη –του οποίου φέτος γιορτάζονται τα 100 χρόνια από τη γέννησή του με εκθέσεις σε όλο τον κόσμο– αποτελούν ένα σαρδόνιο σχόλιο και για τη σύγχρονη κοινωνία.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
2ο κομμάτι Αφροδίτη

Onassis Stegi / Ξενάγηση στα Plāsmata: Κεφάλαιο 2

«Μας αρέσει η παρέκκλιση και η απόκλιση. Στη ζωή, γενικά. Στους ανθρώπους. Και στην τέχνη. Και εδώ. Από τον Ροδώνα στη Γαρδένια, από τις Αριές στο θέατρο Αλίκη. Οι σπείρες έχουν φτιαχτεί για να τις περπατήσεις και τα παρτέρια για να σταθείς».
ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΟΥ
Αφροδίτη 5.

Onassis Stegi / Ξενάγηση στα Plāsmata: Κεφάλαιο 5

«Και έχεις τόσα να πεις με τα έργα που θα συναντήσεις. Σαν τα ταξίδια. Τα αληθινά ταξίδια, όχι αυτά που κάνεις για δουλειά. Τα άλλα. Εκείνα που κάνεις με παρέα και πιάνετε κουβέντα με αγνώστους χωρίς βιασύνη. Εκείνα που παίρνεις τον χρόνο σου για να χορτάσεις τις λεπτομέρειες».
ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΟΥ
«Για μια γυναίκα, το να κοιτάζει είναι από μόνο του μια πολιτική πράξη»

Εικαστικά / «Για μια γυναίκα, το να κοιτάζει είναι από μόνο του μια πολιτική πράξη»

Αμφισβητώντας τις παραδοσιακές απεικονίσεις του ερωτισμού, η Ελένη Μπαγάκη, η Σοφία Μιτσώλα και η Janice Nowinski προσφέρουν τρεις διαφορετικές οπτικές για το τι σημαίνει να βλέπεις –και να σε βλέπουν– με τους δικούς σου όρους.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Αρτεμίσια και το πρωτο-φεμινιστικό κεντρί της

Εικαστικά / Η Αρτεμίσια Τζεντιλέσκι ήταν πολύ περισσότερο από μια εκδικήτρια ηρωίδα της ζωγραφικής

Μια νέα έκθεση στο Παρίσι επιχειρεί να αναδείξει το έργο της γενναίας καλλιτέχνιδας της μπαρόκ ζωγραφικής του 17ου αιώνα, με την πρώιμη φεμινιστική προσέγγιση, μέσα από μια φρέσκια οπτική, φωτίζοντας πτυχές πέρα από τη μυθολογία της προσωπικής της τραγωδίας και παρουσιάζοντας έργα της για πρώτη φορά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ
Γύζης, Παρθένης, Τσαρούχης σε μια εξαιρετική έκθεση στα Χανιά

Εικαστικά / Γύζης, Παρθένης, Τσαρούχης σε μια εξαιρετική έκθεση στα Χανιά

Η έκθεση «Διαδρομές στην τέχνη. Έργα από τη Συλλογή της Τράπεζας της Ελλάδος» στη Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων ξεδιπλώνει 150 χρόνια εικαστικής δημιουργίας μέσα από 99 έργα εμβληματικών και σύγχρονων δημιουργών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο ντετέκτιβ της Σεβίλλης και οι πλαστοί πίνακες του Ελ Γκρέκο

Ρεπορτάζ / Ο ντετέκτιβ της Σεβίλλης και οι πλαστοί πίνακες του Ελ Γκρέκο

Στο βιβλίο του «Ο πλαστογράφος του Φράνκο», ένας ντετέκτιβ από τη Σεβίλλη ισχυρίζεται πως μεγάλα μουσεία, μεταξύ των οποίων και η ελληνική Εθνική Πινακοθήκη, έχουν αγοράσει πιστά αντίγραφα έργων του Ελ Γκρέκο.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Μέσα στο εργαστήριο του Χριστόφορου Κατσαδιώτη 

Εικαστικά / Ο Χριστόφορος Κατσαδιώτης αναδεικνύει το άχρηστο σε τέχνη

Το εργαστήριο του χαράκτη, όπου ξεδιπλώνεται ένα σύμπαν βγαλμένο από κάποιο σκοτεινό παραμύθι, μεταφέρεται προσωρινά σε μια σχεδόν κρυμμένη αίθουσα του μουσείου Μπενάκη, στην οδό Πειραιώς.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ