Η «αναπνέουσα αρχιτεκτονική» του Kengo Kuma στην Αθήνα

Η «αναπνέουσα αρχιτεκτονική» του Kengo Kuma στην Αθήνα Facebook Twitter
Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LifO
0

Παράξενη η σύμπτωση του κατ' οίκον εγκλεισμού μας με την κατασκευή στην Αθήνα ενός μικρού, αλλά μοναδικού δείγματος της «αναπνέουσας αρχιτεκτονικής» του κορυφαίου Ιάπωνα αρχιτέκτονα Κένγκο Κούμα με τίτλο «Κουκούλι» (2020). Ο λόγος για την ξύλινη ιαπωνική αίθουσα τσαγιού («Οριμπέ») στον κεντρικό αύλειο χώρο του Βυζαντινού & Χριστιανικού Μουσείου, στη Βασιλίσσης Σοφίας 22. Αυτό το «ζωντανό» και «παλλόμενο» αρχιτεκτόνημα μοιάζει αληθινά να αναπνέει μέσα στον κήπο της Βίλας Ιλίσια.


Το μικρό αρχιτεκτόνημα αποτελεί την υψηλής αισθητικής ιαπωνική απάντηση στο φλερτ του μοντερνισμού με την παράδοση και σχεδιάστηκε από τον Κένγκο Κούμα, τον «Καλατράβα της Άπω Ανατολής», ως αυτόνομο έργο τέχνης αλλά και ως κτίριο συνοδευτικό της σχεδιαζόμενης έκθεσης «Λαμπαδηδρομία προς το Τόκιο - Κληρονομιά & Αφομοίωση». Η εν λόγω έκθεση, που αναβλήθηκε λόγω της πανδημίας, θα ήταν η συμβολή του Βυζαντινού & Χριστιανικού Μουσείου (σε συνεργασία με το Ιαπωνικό Πολιτιστικό Ινστιτούτο και την Ιαπωνική Πρεσβεία στην Αθήνα) στις εορταστικές εκδηλώσεις της τελετής παράδοσης της Ολυμπιακής Φλόγας των Ολυμπιακών & Παραολυμπιακών Αγώνων - Τόκιο 2020.


Το έργο αυτό επιλέχτηκε για τη μετάβαση του κοινού από τον εξωτερικό χώρο στον εσωτερικό της έκθεσης, γιατί, όπως χαρακτηριστικά τόνισε εξαρχής η διευθύντρια του μουσείου, δρ. Αικατερίνη Π. Δελλαπόρτα: «Είναι μια νεωτερική (τεχνολογικά, πολιτιστικά, ιστορικά και αισθητικά) ερμηνεία του παραδοσιακού περιπτέρου τσαγιού και ως εκ τούτου αναδεικνύεται σε σύμβολο του μοντερνισμού της Ιαπωνίας με βαθιές ρίζες στην τοπική παράδοση ως ζωντανό και εξελισσόμενο γίγνεσθαι και αυτήν ακριβώς τη σχέση του χθες με το σήμερα επιλέγει να αναδείξει το μουσείο μας».

Το μικρό αρχιτεκτόνημα αποτελεί την υψηλής αισθητικής ιαπωνική απάντηση στο φλερτ του μοντερνισμού με την παράδοση και σχεδιάστηκε από τον Κένγκο Κούμα, τον «Καλατράβα της Άπω Ανατολής», ως αυτόνομο έργο τέχνης αλλά και ως κτίριο συνοδευτικό της σχεδιαζόμενης έκθεσης «Λαμπαδηδρομία προς το Τόκιο - Κληρονομιά & Αφομοίωση».


Όμοιας αντίληψης με το περίπτερο του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου, αλλά διαφορετικό κατασκευαστικά, είναι το πρώτο έργο του αρχιτέκτονα στη Γερμανία, συγκεκριμένα στο πάρκο του Μουσείου Εφαρμοσμένων Τεχνών της Φρανκφούρτης επί του ποταμού Μάιν. Στην Αθήνα, η δομή του αρχιτεκτονήματος, διαστάσεων 6,55 μ. x 4,80 μ. x 3,30 μ. (ύψος), αποτελείται από 72 κάθετα πάνελ από κόντρα πλακέ σημύδας, πάχους 1,5 εκ. το καθένα, τοποθετημένα πάνω σε μεταλλική βάση, όπου αόρατα ενσωματώθηκε η εγκατάσταση του νυχτερινού φωτισμού LED, και σε απόσταση 7,5 εκ. μεταξύ τους, ώστε εξωτερικά να δημιουργείται ένα οργανικό σχήμα όμοιο με κουκούλι και μήτρα, ενώ, στο εσωτερικό, το μεταβαλλόμενο φυσικό φως δημιουργεί μυστικιστική εντύπωση σπηλαίου.

Οι γνώστες της ιαπωνικής τέχνης στην ανομοιογένεια της εξωτερικής φόρμας του περιπτέρου αναγνωρίζουν επίσης τις επιρροές από την ιαπωνική κεραμική, πιο συγκεκριμένα από τις αγαπημένες κούπες του ειδήμονα του τσαγιού Φουρούτα Οριμπέ (1543-1615), το όνομα του οποίου πήραν όλες οι αντίστοιχες αίθουσες τσαγιού.


Η εκτέλεση του έργου των Αθηνών πραγματοποιήθηκε με τη στενή συνεργασία του αρχιτεκτονικού γραφείου «Kengo Kuma & Associates» (Τόκιο - Παρίσι) και της ομάδας του επίκουρου καθηγητή στη Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, κ. Παναγιώτη Βασιλάτου.


Ο προϊστάμενος του τμήματος Εκθέσεων, Επικοινωνίας & Εκπαίδευσης του Βυζαντινού & Χριστιανικού Μουσείου, πρωτ. Περίανδρος Ι. Επιτροπάκης, αναφερόμενος στη σπουδαιότητα του έργου, μας ανέφερε χαρακτηριστικά ότι «η ιδιόμορφη δομή του αρχιτεκτονήματος, με την ιδιαίτερη ανάδειξη των λεπτομερειών που συνθέτουν το σύνολο, αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα των αρχιτεκτονικών κατασκευών του Κούμα.

Το γνωστό πλέον ως "περίπτερο τσαγιού Κούμα των Αθηνών", ταυτόχρονα κλειστό και ανοιχτό στον περιβάλλοντα χώρο, αναπνέει μαζί με τους επισκέπτες του και δικαιολογεί απόλυτα τον τίτλο του, καθώς προσομοιάζει στα διάφορα κουκούλια των εντόμων (από ξυλοπολτό, χώμα, μετάξι ή φύλλα δένδρου) και, εκτός των άλλων, μας αφορά ως χρονοκάψουλα μετασχηματισμού του χθες σε σήμερα».

Η «αναπνέουσα αρχιτεκτονική» του Kengo Kuma στην Αθήνα Facebook Twitter
Σαν κούπα τσαγιού: Οι γνώστες της ιαπωνικής τέχνης στην ανομοιογένεια της εξωτερικής φόρμας του περιπτέρου αναγνωρίζουν τις επιρροές από την ιαπωνική κεραμική, πιο συγκεκριμένα από τις αγαπημένες κούπες του ειδήμονα του τσαγιού Φουρούτα Οριμπέ (1543-1615), το όνομα του οποίου πήραν όλες οι αντίστοιχες αίθουσες τσαγιού. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LifO
Η «αναπνέουσα αρχιτεκτονική» του Kengo Kuma στην Αθήνα Facebook Twitter
Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LifO
Η «αναπνέουσα αρχιτεκτονική» του Kengo Kuma στην Αθήνα Facebook Twitter
Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LifO
Η «αναπνέουσα αρχιτεκτονική» του Kengo Kuma στην Αθήνα Facebook Twitter
Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LifO
Η «αναπνέουσα αρχιτεκτονική» του Kengo Kuma στην Αθήνα Facebook Twitter
Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LifO
Η «αναπνέουσα αρχιτεκτονική» του Kengo Kuma στην Αθήνα Facebook Twitter
Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν/LifO

Κεντρική αυλή - Κήπος Βυζαντινού & Χριστιανικού Μουσείου

Λεωφ. Βασ. Σοφίας 22

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Design
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Συνθετική ακρίβεια και χωρική ενσωμάτωση στο αστικό τοπίο

ADM 2025: The Urban Issue / Συνθετική ακρίβεια και χωρική ενσωμάτωση στο αστικό τοπίο

Με σεβασμό στον χαρακτήρα του κάθε τόπου και μακριά από την τυποποίηση, το γραφείο gnb architects προτείνει συνθέσεις που ισορροπούν ανάμεσα στη μορφολογική καθαρότητα, τη λειτουργική πληρότητα και την κατασκευαστική ακρίβεια. Η διαρκής αναζήτηση για μια νέα, αυθεντική αφήγηση καθιστά το έργο τους σύγχρονο και βαθιά συνδεδεμένο με τον άνθρωπο και το περιβάλλον.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ARCHISEARCH.GR
«Η Σταδίου χρειάζεται την αναγέννηση»

ADM 2025: The Urban Issue / «Η Σταδίου χρειάζεται την αναγέννηση»

Καθώς η Στοά Αρσακείου αναδύεται ξανά μετά από χρόνια εγκατάλειψης, ο Θωμάς Αμαργιανός, principal architect του γραφείου BETAPLAN, εξηγεί πώς εντάσσεται αυτό το έργο αποκατάστασης σε μια ευρύτερη συζήτηση για το μέλλον του ιστορικού κέντρου της πόλης.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΑΝΑΗ ΜΑΚΡΗ
Η αρχιτεκτονική συναντά τη λειτουργία και το μέτρο

ADM 2025: The Urban Issue / Η αρχιτεκτονική συναντά τη λειτουργία και το μέτρο

Με σύγχρονα εργαλεία, καθαρές συνθετικές αρχές και βαθιά γνώση του εργοταξίου, το γραφείο LKMK architects αποτυπώνει έναν αρχιτεκτονικό λόγο που ισορροπεί μεταξύ δημιουργικότητας και τεχνικής ακρίβειας.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ARCHISEARCH.GR
Η συλλογική ευφυΐα στην υπηρεσία του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού

ADM 2025: The Urban Issue / Η συλλογική ευφυΐα στην υπηρεσία του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού

Με έδρα την Αθήνα και έργα σε όλη την Ελλάδα, το αρχιτεκτονικό γραφείο The Hive Architects χτίζει ένα δημιουργικό μοντέλο συνεργασίας που αντλεί έμπνευση από τη συλλογικότητα, την τοπική ταυτότητα και τη σύγχρονη καθημερινή ζωή.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ARCHISEARCH.GR
Η αρχιτεκτονική ως τοπίο και η αναδιαμόρφωση της ελληνικής κατοικίας

ADM 2025: The Urban Issue / Η αρχιτεκτονική ως τοπίο και η αναδιαμόρφωση της ελληνικής κατοικίας

Καθώς η νέα ελληνική αρχιτεκτονική αναζητά τρόπους να συνδυάσει τη νοηματική πυκνότητα με τον χωρικό στοχασμό, το γραφείο Façade ξεχωρίζει για την ακρίβεια, τη θεωρητική συνέπεια και τη βαθιά σύνδεση με το τοπίο.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ARCHISEARCH.GR
 Οι «δυό Μουριές» και ο Χατζηδάκις

ADM 2025: The Urban Issue / Οι «δυό Μουριές» και ο Χατζηδάκις

Πώς η λαϊκή αρχιτεκτονική της Τήνου, δύο άγριες μουριές και οι «Πασχαλιές μέσα από τη νεκρή γη» του Χατζιδάκι συναντιούνται σε μια σύγχρονη κατοικία.
ΓΡΑΦΕΙ Η ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΔΑΛΙΑΝΗ ΤΩΝ CREATIVE ARCHITECTS / ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΓΙΩΡΓΗΣ ΓΕΡΟΛΥΜΠΟΣ
Όταν η τοπική γλώσσα εκφράζει το διεθνές design

ADM 2025: The Urban Issue / Όταν η τοπική γλώσσα εκφράζει το διεθνές design

Το αρχιτεκτονικό γραφείο The KS Project, με ιδρύτρια την Κωνσταντίνα Συνγκιρίδη, απαντά στην πρόκληση της σύγχρονης αρχιτεκτονικής να ισορροπήσει ανάμεσα στην πίεση της τουριστικής ανάπτυξης και την ανάγκη για ουσιαστικό σχεδιασμό.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ARCHISEARCH.GR / 3D VISUALIZATION: MARIA NEFELI PACHTA
Σχεδιάζοντας το τοπίο, την εμπειρία και το μέλλον

ADM 2025: The Urban Issue / Σχεδιάζοντας το τοπίο, την εμπειρία και το μέλλον

Με έδρα την Κρήτη και έργα που καλύπτουν την κλίμακα από την κατοικία έως τη δημόσια ανάπλαση, το αρχιτεκτονικό γραφείο Lefteris Tsikandilakis + Architects οικοδομεί ένα πλούσιο και συνθετικό αρχιτεκτονικό ιδίωμα, σε διαρκή διάλογο με τον τόπο, το φως και τον πολιτισμό.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ARCHISEARCH.GR
Αρχιτεκτονική στο μεταίχμιο της πόλης και του νερού

ADM 2025: The Urban Issue / Αρχιτεκτονική στο μεταίχμιο της πόλης και του νερού

Τρεις πόλεις. Τρία παράθυρα προς το νερό. Κάθε ξενοδοχείο των WOBI - STYLIANIDIS HATZIΥIANNAKIS ARCHITECTS είναι και μια μικρή χειρονομία συνάντησης ανάμεσα στον ξένο και τον τόπο, στον κάτοικο και τον επισκέπτη, στον άνθρωπο και το περιβάλλον του.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ARCHISEARCH.GR