«Τελευταία Έξοδος: Ρίτα Χέιγουορθ»: σαν σήμερα, πριν από 25 χρόνια, βγήκε στις αίθουσες

«Τελευταία Έξοδος: Ρίτα Χέιγουορθ»: σαν σήμερα, πριν από 25 χρόνια, βγήκε στις αίθουσες Facebook Twitter
Τους δύο βασικούς ρόλους ο Ντάραμποντ ανέθεσε στον Τιμ Ρόμπινς και στον Μόργκαν Φρίμαν, παρά το γεγονός ότι ο Ρεντ στην ιστορία του Κινγκ είναι ένας λευκός, γηραιός Ιρλανδός.
3

Σαν σήμερα, στις 23 Σεπτεμβρίου του 1994, εικοσιπέντε χρόνια πριν δηλαδή, ξεκίνησε να προβάλλεται σε περιορισμένο κύκλωμα διανομής στις ΉΠΑ μια ταινία που λεγόταν The Shawshank Redemption. Βασιζόταν στο διήγημα του Στίβεν Κινγκ Rita Hayworth and Shawshank Redemption –από εκεί και ο ελληνικός τίτλος που επανειλημμένα και εντελώς άδικα έχει κατηγορηθεί για μεταφραστική αστοχία–, ένα από τα τέσσερα της συλλογής Different Seasons. Ουδεμία σχέση με τους συνήθεις μεταφυσικούς εφιάλτες που σκαρώνει ο παραγωγικότατος Αμερικανός συγγραφέας, αντίθετα ήταν δράμα φυλακών και ιστορία λύτρωσης, όπως υπόσχεται και ο τίτλος της. Σενάριο και σκηνοθεσία υπέγραφε ο Φρανκ Ντάραμποντ, ο οποίος είχε αγοράσει για μια χούφτα δολάρια τα δικαιώματα της ιστορίας από τον Κινγκ στα μέσα των '80s και πάλευε για χρόνια να τη μεταφέρει στο σινεμά. Έμελλε τελικά να αποτελέσει το κινηματογραφικό του ντεμπούτο, μέχρι εκείνο το σημείο είχε υπογράψει μόνο μια ενδιαφέρουσα άσκηση ύφους, το Buried Alive, που προβλήθηκε στην καλωδιακή τηλεόραση.


Τους δύο βασικούς ρόλους ο Ντάραμποντ ανέθεσε στον Τιμ Ρόμπινς, οι μετοχές του οποίου στους κύκλους της βιομηχανίας είχαν ανέβει μετά τον Bob Roberts και τον Παίχτη του Άλτμαν, και στον Μόργκαν Φρίμαν, παρά το γεγονός ότι ο Ρεντ στην ιστορία του Κινγκ είναι ένας λευκός, γηραιός Ιρλανδός. Με εξαιρετικό feedback από τις δοκιμαστικές προβολές η παραγωγός Warner ξεκίνησε να προβάλλει το φιλμ αρχικά σε λίγες αίθουσες, όπως είπαμε και παραπάνω, προκειμένου να χτίσει το word of mouth κι αναμένοντας η ποιότητα της ταινίας να λειτουργήσει ως κράχτης. Έλα όμως που, για να παραφράσουμε τη διάσημη ατάκα από τον Ξυπόλητο Τζο, ακόμα και να το χτίσεις, δεν είναι σίγουρο ότι θα έρθουν, τουλάχιστον όχι αμέσως. Η ταινία δύο μήνες μετά, παρά τις θετικές κριτικές, έκλεισε τον κύκλο της με μόλις 16 εκατομμύρια δολάρια στο box-office, δεν μπόρεσε, δηλαδή, να φέρει πίσω ούτε καν τα 25 εκατομμύρια του κόστους παραγωγής της.

Το happy end στην Τελευταία Έξοδο είναι από τα πιο δύσκολα κερδισμένα στην ιστορία του σινεμά, έρχεται μετά από δύο ιδιαίτερα επαχθείς ώρες για τον ήρωα και τον θεατή, γι' αυτό και το νιώθεις τόσο λυτρωτικό.


Ποιος ξέρει γιατί απέτυχε. Φταίει άραγε το Pulp Fiction, που κυκλοφόρησε την ίδια περίοδο και τράβηξε όλα τα φώτα της δημοσιότητας; Ευθύνεται το διαφημιστικό υλικό που προετοίμαζε το κοινό για μια ιδιαίτερα στενάχωρη κινηματογραφική εμπειρία; Ή μήπως η αποτυχία οφείλεται στην απουσία ονόματος-κράχτη, με δεδομένο πως κανείς από τους πρωταγωνιστές της δεν ήταν ακόμα σταρ τότε; Μπορεί να έφταιξαν όλα τα παραπάνω, μπορεί και τίποτα από αυτά, η ουσία είναι πως η ταινία δεν μπόρεσε να φέρει πίσω ούτε καν τα 25 εκατομμύρια του κόστους παραγωγής της.

«Τελευταία Έξοδος: Ρίτα Χέιγουορθ»: σαν σήμερα, πριν από 25 χρόνια, βγήκε στις αίθουσες Facebook Twitter
O Τιμ Ρόμπινς είναι ένας ηθοποιός με όψη ανθρώπου της διπλανής πόρτας, ικανός να σε πείσει για την πλήρη αθωότητα του, αν το θελήσει.


Εντούτοις, οι άνθρωποι της Warner δεν το έβαλαν κάτω. Γνωρίζοντας πως έχουν μια καλή ταινία στα χέρια τους, την έσπρωξαν επιθετικά στα μέλη της Ακαδημίας των Όσκαρ και η καμπάνια απέφερε καρπούς. Η ταινία απέσπασε επτά υποψηφιότητες, ανάμεσα τους κι εκείνη της καλύτερης ταινίας. Με όχημα την ευχάριστη αυτή εξέλιξη, η Warner άρχισε να επαναφέρει δειλά δειλά την ταινία στις αίθουσες, προσθέτοντας άλλα 12 εκατομμύρια στις συνολικές εισπράξεις της. Τη βραδιά της απονομής η ταινία δεν μπόρεσε να ανατρέψει τη φόρα του Φόρεστ Γκαμπ κι έφυγε με άδεια χέρια, το πρώτο βήμα, όμως, είχε γίνει. Ο κόσμος έμαθε γι' αυτή.


Σταδιακά, τα επόμενα χρόνια, μέσα από την αγορά του βίντεο και τις τηλεοπτικές της προβολές, η ταινία θα κερδίσει ολοένα και περισσότερους οπαδούς, για να καταλήξει μία από τις πιο αγαπημένες για το ευρύ κοινό. Μάλιστα, μέσω μιας πολύμηνης εκστρατείας από ορκισμένους φαν της σε πάσης φύσεως διαδικτυακά φόρουμ, εκθρόνισε τον Νονό από την πρώτη θέση στο top 250 του IMDb. Χιλιάδες φαν έμπαιναν και βαθμολογούσαν με 10 την Τελευταία Έξοδο και με 1 τον Νονό, ακολούθησαν το παράδειγμα τους και μερικοί από τους top 1000 χρήστες, η ψήφος των οποίων έχει βαρύνουσα σημασία για τον σχηματισμό του top 250, και τελικά η ταινία βρέθηκε στην πρώτη θέση, όπου παραμένει μέχρι σήμερα. Το γεγονός είναι ενδεικτικό της απουσίας σοβαρότητας της εν λόγω λίστας και των βαθμολογιών του site εν γένει, αλλά, ταυτόχρονα, είναι ενδεικτικό και της αγάπης που τρέφουν για το φιλμ σινεφίλ κάθε ηλικίας και κάθε προέλευσης, δεδομένου πως ένα παλιομοδίτικο δράμα φυλακής δεν είναι ακριβώς το θέαμα που θα σπρώξουν με τέτοια ζέση οι νεαροί fanboys, που αποτελούν τον βασικό και ιδιαίτερα θορυβώδη πυρήνα ψηφοφόρων του site. Γιατί, όμως, ασκεί τέτοια γοητεία το Τελευταία Έξοδος: Ρίτα Χέιγουορθ στο κοινό;


Ο Φρανκ Ντάραμποντ, όπως απέδειξε και στη συνέχεια της καριέρας του, αγαπά πολύ τον Φρανκ Κάπρα και το σινεμά του και παίρνει μαθήματα από αυτόν. Εδώ ακολούθησε το παράδειγμα του It's a Wonderful Life, μιας άλλης ταινίας που υπήρξε εμπορική αποτυχία όταν βγήκε στις αίθουσες, για να καταλήξει να αγαπηθεί δυνατά στα χρόνια που ακολούθησαν. Για να έχει μεγάλο συναισθηματικό αντίκτυπο ένα happy end, πρέπει να κερδηθεί. Κι αυτό μόνο μέσα από αναποδιές, μέσα από στιγμές που νιώθεις πως τα πράγματα μπορεί όντως να πάνε στραβά για τον ήρωα, μπορεί να επιτευχθεί. Για να φτάσεις στο φως στην άκρη του τούνελ, πρέπει πρώτα να διασχίσεις το τούνελ μέσα στο σκοτάδι, με όσους κινδύνους κι εμπόδια μπορεί αυτό να συνεπάγεται. Έτσι, το happy end στην Τελευταία Έξοδο είναι από τα πιο δύσκολα κερδισμένα στην ιστορία του σινεμά, έρχεται μετά από δύο ιδιαίτερα επαχθείς ώρες για τον ήρωα και τον θεατή, γι' αυτό και το νιώθεις τόσο λυτρωτικό.

«Τελευταία Έξοδος: Ρίτα Χέιγουορθ»: σαν σήμερα, πριν από 25 χρόνια, βγήκε στις αίθουσες Facebook Twitter
Ένα καλό twist πάντα βοηθά, το ευρύ κοινό αναζητά μετά μανίας ταινίες με τέτοια.


Κάπρα, επίσης, σημαίνει ανθρωπιά, γενναιοδωρία και καλοψυχία. Που θα ανταμειφθούν, τελικά, από εκείνους που θα τις λογαριάσουν ως αρετές αντί για αδυναμίες –είναι περισσότεροι από όσους νομίζεις– αλλά κι από το σύμπαν. Ίσως όχι με τον τρόπο και την ώρα που το θέλεις, αλλά με τον τρόπο και την στιγμή που το χρειάζεσαι, έστω κι αν θα το συνειδητοποιήσεις μόνο αφού συμβεί. Αυτή ακριβώς η ανόθευτη πίστη στην ανθρωπιά και σε μια μορφή συμπαντικής δικαιοσύνης αποτελεί την αιχμή του δόρατος του φιλμ και είναι ικανή να κάμψει τις αντιστάσεις ακόμα και του κυνικότερου θεατή.


Στα παραπάνω πρόσθεσε ένα σενάριο σταυροβελονιά, που λέμε κι εμείς οι κριτικοί, όπου κάθε σκηνή έχει αρχή, μέση και τέλος και κάθε σκηνή δίνει κάτι παραπάνω στην προηγούμενη. Πρόσθεσε μια καλοκουρδισμένη, στρωτή αφήγηση, πιστή στην παράδοση των καλύτερων στιγμών του αφηγηματικού σινεμά. Πρόσθεσε το εμπνευσμένο twist, που σε πιάνει απροετοίμαστο, κουβεντιάστηκε και συνεχίζει να κουβεντιάζεται όσο λίγα και δεν υποτιμά τη νοημοσύνη σου. Ένα καλό twist πάντα βοηθά, το ευρύ κοινό αναζητά μετά μανίας ταινίες με τέτοια. Πρόσθεσε, φυσικά, και την ευστοχία του κάστινγκ.

Από τη μία έχεις τον Τιμ Ρόμπινς, έναν ηθοποιό με όψη ανθρώπου της διπλανής πόρτας, ικανό να σε πείσει για την πλήρη αθωότητα του, αν το θελήσει. Αυτή του την ικανότητα θα αξιοποιήσει και ο Ίστγουντ στο αριστουργηματικό Σκοτεινό Ποτάμι του. Αν πιστεύουμε στο ενδεχόμενο να έχει σκοτώσει την κόρη του Τζίμι ο Ντέιβ, έχουμε μυστήριο. Με τον Τιμ Ρόμπινς, όμως, στον ρόλο του Ντέιβ, δεν το πιστεύουμε στιγμή κι έτσι έχουμε τραγωδία, που είναι και ο στόχος του Ίστγουντ.

Κι από την άλλη έχεις τον Μόργκαν Φρίμαν στον ρόλο του Ρεντ. Με πρόσωπο πολυκαιρισμένο, βλέμμα που συγκεντρώνει, θαρρείς, σοφία αιώνων και βαθιά φωνή, τόσο ευχάριστη στο αυτί που, αν μπορούσες , θα ήθελες να ξαπλώσεις σε ένα στρώμα φτιαγμένο από εκείνη, ο Φρίμαν είναι ιδανικός σε ρόλο μέντορα κι αφηγητή. Δεν μπορείς να φανταστείς κάποιον άλλο στη θέση του, ενώ θα μπορούσες π.χ. να φανταστείς τον Τομ Χανκς στη θέση του Τιμ Ρόμπινς. Κι αν τον έχουμε συνηθίσει σήμερα σε τέτοιους ρόλους, οφείλεται εν πολλοίς στην έμπνευση του Ντάραμποντ να τον προσλάβει εδώ.


Για όλους αυτούς τους λόγους και για πολλούς παραπάνω η αγάπη για την ταινία παραμένει αδιάκοπη μέσα στα χρόνια και την βοηθά να κερδίσει και οπαδούς ανάμεσα σε νεότερους σινεφίλ, αποδεικνύοντας ότι ο κόσμος διψά για καλό, στρωτό αφηγηματικό σινεμά, φτιαγμένο με μεράκι και καλαισθησία από (και για) ενήλικες, νοηματικά εύληπτο και μπολιασμένο με καλόψυχα μηνύματα. Κι άμα του το δώσεις, αργά ή γρήγορα θα το αγκαλιάσει. Κι άσε μερίδα της κριτικής να ωρύεται για «ταινίες που ακολουθούν τη γνωστή συνταγή». Άμα εκτελεστεί καλά η συνταγή, γλείφεις τα δάχτυλα σου. Και, στην περίπτωση του Τελευταία Εξοδος: Ρίτα Χέιγουορθ, εκτελέστηκε φανταστικά.

 
Οθόνες
3

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Mπιλ Κίντερ στη LiFO: «Oι ταινίες κινουμένων σχεδίων δεν είναι μόνο για παιδιά»

Οθόνες / Mπιλ Κίντερ: «Oι ταινίες κινουμένων σχεδίων δεν είναι μόνο για παιδιά»

Ο συνεργάτης του Κόπολα και υπεύθυνος μοντάζ και post-production σε ταινίες όπως το «Wall-e» μάς μίλησε για το μοντάζ στο animation, για την Pixar και για τότε που ένα στούντιο πλήρωσε 80 εκατομμύρια δολάρια τον Κόπολα για να μη γυρίσει μια ταινία. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Τζάρεντ Λέτο, Έμα Τόμσον, ο σκύλος Ίντι και άλλοι δύο λόγοι να πάτε σινεμά

Οθόνες / Τζάρεντ Λέτο, Έμα Τόμσον, ο σκύλος Ίντι και άλλοι δύο λόγοι να πάτε σινεμά

Η τρίτη και χειρότερη κατάθεση στο σύμπαν του «Tron», η πολυσυζητημένη ταινία τρόμου «Good Boy», το δεύτερο μέρος της τριλογίας του Νταγκ Γιόχαν Χάουγκερουντ και η Έμα Τόμσον ως ένοπλη προστάτιδα. Τι παίζει στα σινεμά από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η μακρά αποκαθήλωση του Kanye West

Οθόνες / Η μακρά αποκαθήλωση του Kanye West

Το νέο ντοκιμαντέρ με τίτλο «In whose name?» παρουσιάζει τον Kanye West ως μια ιδιοφυΐα εγκλωβισμένη στο σώμα ενός παιδιού που βρίσκεται πάντα στα πρόθυρα ενός ακόμα κακομαθημένου ξεσπάσματος. Αρκεί αυτό για να αγνοήσουμε τα σφάλματά του;
THE LIFO TEAM
10 ταινίες για να μπείτε σε φθινοπωρινή διάθεση

Οθόνες / 10 ταινίες που θέλεις να βλέπεις και να είναι φθινόπωρο

Είναι τα κίτρινα φύλλα του Central Park; Η μελοδραματική ατμόσφαιρα; Αγγλικά τοπία στη βροχή; Κάτι πάντως ενώνει αυτές τις δέκα ταινίες και όταν τις βλέπεις θες να είναι και ο καιρός αλλιώτικος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Steve: Η μοναξιά του δασκάλου μεγάλων αποστάσεων

Daily / Steve: Η μοναξιά του δασκάλου μεγάλων αποστάσεων

Ένα κρίσιμο και «μανιοκαταθλιπτικό» 24ωρο στη ζωή ενός εκπαιδευτικού σε ένα σχολείο για προβληματικούς εφήβους αποτελεί τον καμβά για το υπερκινητικό δράμα του Netflix με πρωταγωνιστή τον Κίλιαν Μέρφι.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Νεριτάν Ζιντζιρία: «Η Ελλάδα έχει φετίχ να βαφτίζει τους νέους "φαινόμενα"»

Οθόνες / Νεριτάν Ζιντζιρία: «Η Ελλάδα έχει φετίχ να βαφτίζει τους νέους "φαινόμενα"»

Όταν αποφάσισε να γίνει κινηματογραφιστής, του είπαν ότι θα πεινάσει, αλλά με έναν πολύ δημιουργικό τρόπο. Έκανε τις πρώτες του ταινίες κυριολεκτικά με χώμα και νερό, αλλά πλέον τρέχει παράλληλα οκτώ πρότζεκτ. Κάνει σινεμά συνομιλώντας με το σινεμά του Γιάνναρη, του Δαμιανού, του Παπατάκη. Ο Νεριτάν Ζιντζιρία αφηγείται τη ζωή του στη LifO.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
When Nobody’s Watching: Πριν κλωτσήσουν τη μπάλα, πρέπει να νικήσουν την προκατάληψη

Οθόνες / When Nobody’s Watching: Πριν κλωτσήσουν τη μπάλα, πρέπει να νικήσουν την προκατάληψη

Η Ελλάδα κάνει τα πρώτα της σοβαρά βήματα για να σταθεί ισότιμα στο ευρωπαϊκό γήπεδο του γυναικείου ποδοσφαίρου - Το νέο ντοκιμαντέρ του ΠΣΑΠΠ, “When Nobody’s Watching”, ρίχνει φως στις ζωές των αθλητριών που παλεύουν μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Η δραματική στροφή του The Rock και άλλοι 3 λόγοι να πάτε σινεμά

Οθόνες / Η δραματική στροφή του The Rock και άλλοι 3 λόγοι να πάτε σινεμά

Ακόμα μια κινηματογραφική μεταφορά του Δράκουλα, ένα κινέζικο animation που είναι η πέμπτη εμπορικότερη ταινία όλων των εποχών αλλά και η επανακυκλοφορία του «Avatar: The Way of Water» - Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη
THE LIFO TEAM
«Good Boy»: Ναι, ο σκύλος σας βλέπει φαντάσματα» ΟΙ ΥΠΟΛΟΙΠΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

Οθόνες / «Good Boy»: Ναι, ο σκύλος σας βλέπει φαντάσματα

Η πολυσυζητημένη ταινία τρόμου του Μπεν Λέονμπεργκ δίνει σάρκα και οστά σε έναν από τους μεγαλύτερους φόβους των ιδιοκτητών σκύλου και αντλεί τη συγκίνησή της από τον αρραγή δεσμό ανθρώπου και ζώου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Χρόνια Πολλά Πέδρο! 20 χρόνια τώρα βλέπουμε τις ταινίες σου.

Οθόνες / Χρόνια Πολλά Πέδρο! 20 χρόνια τώρα βλέπουμε τις ταινίες σου.

Ο Πέδρο Αλμοδοβάρ που έχει σήμερα γενέθλια παραμένει διαχρονικά ένας από τους αγαπημένους μας σκηνοθέτες. Μαζέψαμε σε ένα αφιέρωμα ό, τι έχουμε γράψει για τις ταινίες του αλλά και κάποια ενδιαφέροντα θέματα για το έργο του που αξίζει να τα διαβάσετε!
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη γύρισε μια πανκ αλληγορία για όσα βιώνουμε σήμερα

Οθόνες / Η Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη γύρισε μια πανκ αλληγορία για όσα βιώνουμε σήμερα

Η περιπετειώδης δημιουργία του «Harvest», της εντυπωσιακής πρώτης αγγλόφωνης ταινίας της ταλαντούχας σκηνοθέτιδας, ζωντανεύει την ονειρική και σκληρή ατμόσφαιρα ενός μεσαιωνικού σκωτσέζικου χωριού καθώς αυτό εξαφανίζεται από τον χάρτη.  
M. HULOT
CHECK 10 τηλεοπτικές σειρές που θα δούμε μέχρι το τέλος του έτους

Οθόνες / 10 σειρές που θα δούμε μέχρι το τέλος του έτους

Από τη νέα σεζόν του «Slow Horses» στο μεγάλο φινάλε του «Stranger Things» κι από ένα φιλόδοξο πορτρέτο του Σκορσέζε στο νέο στοίχημα του δημιουργού του «Breaking Bad», διαλέγουμε δέκα σειρές που αναμένεται να μονοπωλήσουν το ενδιαφέρον μας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

σχόλια

3 σχόλια
Ο Ντάραμποντ, στα δύο βραβευμένα έργα του, συνθέτει μικρές ιστορίες, οι οποίες θα μπορούσαν από μόνες τους να αποτελέσουν ξεχωριστές ταινίες, με ένα τρόπο δυναμικό, γρήγορο που κρατάει σε αγωνιά το θεατή, τόσο με την ευρηματικότητα του σεναρίου και την αριστουργηματική σκηνοθεσία, όσο και με την ερμηνεία του υπέροχου cast. SpoilerΠ.χ. η Αυτοκτονία του Brooksy και η θεραπεία της συζύγου του διευθυντή των φυλακών στο Πράσινο Μίλι. Φυσικά μετράει και το μέγεθος του Stephen King που δημιούργησε αυτούς τους φυσικά, υπερφυσικούς κόσμους, που μόνο αυτός ξέρει.