Πίτερ Μπογκντάνοβιτς: Η τρελή δεκαετία του τελευταίου ρομαντικού του Χόλιγουντ Facebook Twitter
Σαν να ήθελε να γίνει ένας Κασαβέτης με το στυλ του Χοκς.

Πίτερ Μπογκντάνοβιτς (1939-2022): Η τρελή δεκαετία του τελευταίου ρομαντικού του Χόλιγουντ

0

Γενναιόδωρος σινεφίλ, νοσταλγικός σκηνοθέτης και μοιραίος εραστής, πνευματικό παιδί του Όρσον Γουέλς και ο άνθρωπος που γύριζε παλιές ταινίες καλύτερα απ’ όλους, κατά τον Μάρτιν Σκορσέζε, ο Πίτερ Μπογκντάνοβιτς πάντα ξεχώριζε στα μάτια μου από τους νεοχολιγουντιανούς, κυρίως μουσάτους συναδέλφους του, τη γενιά των Κόπολα, Σπίλμπεργκ, Ντε Πάλμα, Λούκας και Τσιμίνο.

Μανιώδης ταινιοφάγος από την παιδική του ηλικία, επίδοξος ηθοποιός (ψώνιο που ομολόγησε πως δεν του έφυγε ποτέ, και το εξασκούσε όποτε του δινόταν η ευκαιρία), ένα κράμα αφ’ υψηλού και τυχοδιώκτη, ενδεχομένως απ’ το πάντρεμα των σερβοβιεννέζικων γονιδίων των γονιών του, υπήρξε ένας από τους ελάχιστους Αμερικανούς κριτικούς κινηματογράφου που στράφηκαν γρήγορα και επιτυχώς στη σκηνοθεσία, ακολουθώντας το παράδειγμα των «Καγιέδων» του κύματος της απέναντι όχθης.

Ως θεωρητικός ήταν ιδιαίτερη περίπτωση, καθώς προτίμησε να δουλέψει σε περιοδικά υψηλής κυκλοφορίας με προσανατολισμό μεγάλων συνεντεύξεων, όπως το «Esquire», και άδραξε την ευκαιρία να φιλοτεχνήσει σπουδαία, σε δημοσιογραφικό εύρος και ιστορικό βάθος, προφίλ σκηνοθετών, την εποχή που ήταν ακόμη εφικτό το προνόμιο για έναν ρεπόρτερ να περάσει ημέρες σε ένα πλατό, ώμο με ώμο με σκηνοθέτες όπως ο Τζον Φορντ, ή ο Όρσον Γουέλς – διόλου τυχαία, δυο από τα είδωλά του. Όσο ήθελε να τους τιμήσει, άλλο τόσο επιδίωξε να τους γνωρίσει και να γίνει ισότιμος φίλος τους. 

Ο Μπογκτάνοβιτς διένυε τέτοια πυρετώδη περίοδο αμέσως μετά το Last Picture Show, με τις σούπερ κριτικές, τις 8 υποψηφιότητες στα Όσκαρ και τις δυο νίκες για τον Μπεν Τζόνσον και την Κλόρις Λίτσμαν, και τις επιδόσεις στο box office, που οι παραγωγοί βιάστηκαν να τον κλείσουν έγκαιρα και δεν φαντάστηκαν πως σε κάποιες περιπτώσεις θα έκανε του κεφαλιού του.

Η πρώτη του ταινία, που ο Κουέντιν Ταραντίνο πέρυσι ανακήρυξε την καλύτερη που έχει βγάλει ο Ρότζερ Κόρμαν από τον πλούσιο b-κορβανά του, το Targets, ήταν ακριβώς το ντεμπούτο που χαρακτηρίζει τον μόνιμο καλλιτεχνικό διχασμό του: η μισή στέκει ως σύγχρονο σχόλιο για τη μαζική βία, και η άλλη μισή αφιερώνεται σε έναν από τους ήρωες της νιότης του, τον Μπόρις Καρλόφ στην αυλαία της καριέρας του.

Το πραγματικό ντεμπούτο του ωστόσο ήρθε με την Τελευταία Παράσταση, που είναι και το αριστούργημά του, μια θερμή ματιά στη μεταπολεμική επαρχία, με ειλικρινείς αποκαλύψεις για τη ζωή πίσω από τα americana ενσταντανέ και, κυρίως, αυθεντική αγάπη για τους ηθοποιούς και την έννοια του σινεμά ως πινακοθήκη αισθημάτων και χαρακτήρων.

Πίτερ Μπογκντάνοβιτς: Η τρελή δεκαετία του τελευταίου ρομαντικού του Χόλιγουντ Facebook Twitter
Το πραγματικό ντεμπούτο του ήρθε με την «Τελευταία Παράσταση», που είναι και το αριστούργημά του.

Ο Μπογκτάνοβιτς κατέθεσε από νωρίς την ταχυδρομική του διεύθυνση και την ασχολία του: γεννήθηκε και κατοικούσε μέσα στο σινεμά, ζούσε μόνο για να γράψει και να σκηνοθετήσει το επόμενο φιλμ του, και ερωτευόταν στον κύκλο του. Ο ίδιος λέει πως προσπάθησε να αντισταθεί, όταν της είπε πως φοβάται ότι έχει ερωτευθεί τον χαρακτήρα του Λάρι Μακμέρτρι στο Last Picture Show, την Τζέισι, κι όχι εκείνην, αλλά η πρωταγωνίστριά του δεν τον άκουσε.

Η Σίμπιλ Σέπερντ, που αργότερα γνωρίσαμε στο τηλεοπτικό Moonlighting, μες στα 20χρονα νιάτα και τα ξανθά της ντουζένια, θεωρήθηκε η αιτία που ο περιζήτητος δημιουργός με το παλιομοδίτικο φουλάρι και τα υπερμεγέθη κοκκάλινα γυαλιά παράτησε την Πόλι Πρατ, με την οποία ταξίδεψε 10 χρόνια πριν οδικώς στο Λος Άντζελες για να κάνουν το όνειρό τους πραγματικότητα, καθώς και τα δυο τους παιδιά.

Η Σέπερντ σήμανε την πρόωρη καμπάνα της καταστροφής του: το λουσάτο, εσωστρεφές, άψυχο έπος που απόθεσε στους όχι και τόσο σθεναρούς ώμους της, η μεταφορά του Daisy Miller του Χένρι Τζέιμς, αλλά και το ακριβούτσικο, αλά ‘30s μιούζικαλ At Long Last Love, με την ίδια και τον Μπερτ Ρέινολντς να τραγουδούν και να χορεύουν, ενώ ούτε τραγουδούσαν ούτε χόρευαν επαρκώς, ήταν η απόδειξη της παλιάς ρήσης πως στην πόλη του θεάματος αξίζεις όσο τα εισιτήρια της τελευταίας σου ταινίας.

Με τη διαφορά πως ο Μπογκτάνοβιτς διένυε τέτοια πυρετώδη περίοδο αμέσως μετά το Last Picture Show, με τις σούπερ κριτικές, τις 8 υποψηφιότητες στα Όσκαρ και τις δυο νίκες για τον Μπεν Τζόνσον και την Κλόρις Λίτσμαν, και τις επιδόσεις στο box office, που οι παραγωγοί βιάστηκαν να τον κλείσουν έγκαιρα και δεν φαντάστηκαν πως σε κάποιες περιπτώσεις θα έκανε του κεφαλιού του. Όπως στο αμέσως επόμενο, και ογκωδέστερο φιάσκο του, το ξαναβαφτισμένο Nickelodeon, έναν φόρο τιμής στο σινεμά του βωβού, όπου ο σκηνοθέτης ανέβηκε σε άλογο που κάλπαζε με την κάμερα να γυρίζει, γιατί το ίδιο είχε κάνει και ο Τζον Φορντ, 40 χρόνια πριν! Ο Μπερτ Ρέινολντς και ο Ράιαν Ο’Νιλ που συμμετείχαν το μετάνιωσαν οικτρά και όλοι λένε πως ο Μπογκτάνοβιτς είχε αλλάξει τα φώτα σε ένα καλό σενάριο, εμμένοντας πως αυτός ήξερε καλύτερα.

Πίτερ Μπογκντάνοβιτς: Η τρελή δεκαετία του τελευταίου ρομαντικού του Χόλιγουντ Facebook Twitter
Η Μπάρμπρα Στράισαντ και ο Ράιαν Ο' Νιλ στο «What’s Up Doc»

Είχε προηγηθεί, το 1972, μια πολύ αστεία, τεράστια επιτυχία του, το What’s Up Doc, ίσως η καλύτερη και πιο άνετη εμφάνιση της Μπάρμπρα Στράισαντ στο σινεμά, κελαριστό όχημα για το πηγαίο ταλέντο της, αφού έμπλεξε μοναδικά την Κάθριν Χέμπορν και τον Μπαγκς Μπάνι απέναντι στον Κάρι Γκραντ του Ράιαν Ο’Νιλ, σε μια ευφάνταστη παραλλαγή του Bringing Up Baby, στο έγχρωμο Σαν Φρανσίσκο.

Την επόμενη χρονιά, σε ένα ακόμη ταξιδιωτικό, ασπρόμαυρο νοσταλγικό κομμάτι από το παρελθόν του μύθου και της πραγματικότητας, χάρισε ένα Όσκαρ στην Τέιτουμ Ο’Νιλ, για το Χάρτινο Φεγγάρι. Οι αποτυχίες ήρθαν σαν τρένο να τον προσγειώσουν σε μια πλοκή που επιφύλαξε μια μεγάλη τραγωδία. Ο μεγάλος του έρωτας, η χαρά της ζωής όπως όλοι συμφωνούν, και πάρα πολύ σέξι πρώην κουνελάκι του «Playboy», η Ντόροθι Στράτεν, δολοφονήθηκε από τον σύζυγό της ο οποίος μετά αυτοκτόνησε – το θέμα του Star 80 του Μπομπ Φόσι. Ήταν η πρωταγωνίστριά του στο πλανεμένο, όχι αστείο They All Laughed με την Όντρεϊ Χέμπορν.

Ο μονόκερός του είχε χαθεί, βίαια και απότομα. Μόλις το 1981, 10 χρόνια μετά την πρώτη του αποθέωση, τόσο κοντά στους θριάμβους και τις απανωτές ακυρώσεις του. Η Στράτεν ήταν το τελευταίο του σκίρτημα στο ανεξάντλητό του elan για μια καριέρα που συνδύαζε το Χόλιγουντ των παλιών στούντιο και τη νέα τάξη στο ανεξάρτητο σινεμά. Σαν να ήθελε να γίνει ένας Κασαβέτης με το στυλ του Χοκς. 

Πίτερ Μπογκντάνοβιτς: Η τρελή δεκαετία του τελευταίου ρομαντικού του Χόλιγουντ Facebook Twitter
Η Όντρεϊ Χέμπορν στο «They All Laughed».

Είχε προηγηθεί μια ιδιαίτερη, όχι τέλεια, αλλά αρκετά γενναία ταινία, το Saint Jack, το 1979, με τον Μπεν Γκαζάρα στην καλύτερή του ερμηνεία. Ακολούθησαν το Mask με τη Σερ, το 1985, που παραδόξως έφερε κέρδη, και μια σειρά από δοκίμια για τους αγαπημένους του auteurs, μικρές ταινίες και άπειρες συνεντεύξεις από έναν πολυλογά που πάντα ήξερε τι έλεγε, έλεγχε απόλυτα τις αναφορές του και δεν δίσταζε να εκθέσει τις προσωπικές του στιγμές.

Όπως στο Φεστιβάλ Βενετίας, που τον είδα πριν από μερικά χρόνια, για να παρουσιάσει τη γουντιαλενική του κομεντί She’s Funny that Way με την Ίμοτζεν Πουτς. Ήταν πάντα κύριος, λίγο κουρασμένος, κομψός, εννοείται με το φουλάρι και τα γυαλιά στολή ευδιάκριτη, και τις ιστορίες του να αναζωογονούν το ακροατήριο, και τον ίδιο, που φαινόταν χαρούμενος να ακούει τον εαυτό του να τις αφηγείται.

Οθόνες
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ερωτικές ιστορίες κάτω από τα αστέρια στο Cine Paris

Οθόνες / Ερωτικές ιστορίες κάτω από τα αστέρια στο Cine Paris

Ένα υπέροχο κινηματογραφικό αφιέρωμα στο στέκι της Πλάκας, με παλιές δόξες, όπως το «Brief Encounter» και το «Roman Holiday» αλλά και πιο σύγχρονες, όπως το κομψοτέχνημα «In the Mood for Love» και το σπαραχτικό «Cold War».
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Βασίλη και Δάφνη, πώς γυρίσατε την πιο αφοπλιστική ερωτική σκηνή του ελληνικού σινεμά;

Lifo Videos / Βασίλη και Δάφνη, πώς γυρίσατε την πιο αφοπλιστική ερωτική σκηνή του ελληνικού σινεμά;

Ο βραβευμένος σκηνοθέτης και σεναριογράφος Βασίλης Κεκάτος, μαζί με την πρωταγωνίστριά του, Δάφνη Πατακιά, μιλούν για όσα έζησαν στα γυρίσματα της ταινίας «Οι άγριες μέρες μας» – μιας ιστορίας με χαρακτήρες που είναι «γλυκά τσογλανάκια».
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
«Made in Vain»: Γιατί ένας άνθρωπος θέλει να γίνει bodybuilder;

Οθόνες / «Made in Vain»: Γιατί ένας άνθρωπος θέλει να γίνει bodybuilder;

Ένα αποκαλυπτικό ελληνικό ντοκιμαντέρ που αποτυπώνει την ωμή αλήθεια για το άθλημα του bodybuilding –έναν κόσμο όπου δοκιμάζονται τα όρια σώματος και πνεύματος– έρχεται στις αίθουσες την Πέμπτη 29 Μαΐου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Είναι η «Κιούκα» η «ελληνική ταινία της χρονιάς»;

The Review / Τι είναι αυτό που κάνει την ταινία «Κιούκα» να συζητιέται τόσο;

O Χρήστος Παρίδης συνομιλεί με τη Βένα Γεωργακοπούλου για την ταινία «Κιούκα: Πριν το τέλος του καλοκαιριού» του 31χρονου Κωστή Χαραμουντάνη. Πώς καταφέρνει το όραμα ενός millennial σκηνοθέτη να ξεχωρίζει στο σύγχρονο ελληνικό σινεμά — και γιατί αξίζει την προσοχή μας;
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ρίτσαρντ Γκιρ: Η αβάσταχτη γοητεία της σεμνότητας 

Οθόνες / Ρίτσαρντ Γκιρ: Η αβάσταχτη γοητεία της σεμνότητας 

Με αφορμή την έξοδο του «Oh, Canada» στις εγχώριες αίθουσες, ανατρέχουμε στο σύνολο της καριέρας ενός σταρ που οι περισσότεροι θεωρούμε δεδομένο, ίσως επειδή όσα κάνει στην οθόνη φαντάζουν τόσο ανεπιτήδευτα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Κάν’ το όπως ο Γκοντάρ

Ανταπόκριση από τις Κάννες / Κάν’ το όπως ο Γκοντάρ

Ως άλλος Αμερικανός στο Παρίσι του ’60, ο Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ με τη φετινή του συμμετοχή, το ασπρόμαυρο «Nouvelle Vague», αποτίνει φόρο τιμής στον θρυλικό auteur του γαλλικού Νέου Κύματος, υπενθυμίζοντάς μας την τέχνη (και το θράσος) της νεότητας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Στις σχολικές γιορτές ο Θοδωρής Σελέκος ζήλευε τα φτερά αγγέλου που είχε ο φίλος του ο Παναγιώτης

Οθόνες / Στις σχολικές γιορτές ο Θοδωρής Σελέκος ζήλευε τα φτερά αγγέλου που είχε ο φίλος του ο Παναγιώτης

Ο Θοδωρής Σελέκος μεγάλωσε στο Νέο Ηράκλειο και ασχολείται με τον κινηματογράφο . Στα πρώτα του βήματα ήταν μέρος της κολεκτίβας ATH KIDS. Έχει σκηνοθετήσει βιντεοκλίπ για καλλιτέχνες όπως ο Ethismos, ο Saske, οι Sworr και διαφημιστικά για brands όπως η Muerte Inc. Παλιότερα άκουγε περισσότερη hip-hop μουσική. Τώρα ακούει jazz και soul. Η πρώτη ταινία μικρού μήκους του ονομάζεται «Can you water a garden with tears?». Του αρέσει η ησυχία και οι αργές ταινίες.
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΑΚΟΥΛΑΚΗ
Χολιγουντιανή απόβαση στην Κρουαζέτ, μια πολιτική διαμαρτυρία αλλά και «ψαλίδι» στο γυμνό

Κάννες 2025 / Χολιγουντιανή απόβαση στην Κρουαζέτ, μια πολιτική διαμαρτυρία αλλά και «ψαλίδι» στο γυμνό

Στην τελετή έναρξης του Φεστιβάλ Καννών, ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο εξαπέλυσε για ακόμη μία φορά σφοδρή κριτική κατά της αμερικανικής πολιτικής, μια μικρή γαλλική ταινία εγκαινίασε το φεστιβάλ, ενώ οι λαμπερές σταρ υποχρεώθηκαν να περιορίσουν τις ημίγυμνες εμφανίσεις τους στο κόκκινο χαλί.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ποιος είναι τελοσπάντων αυτός ο Λεός Καράξ;

Οθόνες / Λεός Καράξ: Ποιος είναι ο σκηνοθέτης του Holy Motors;

«Δεν είμαι εγώ», δηλώνει ο ασυμβίβαστος Γάλλος δημιουργός στον τίτλο της φιλμικής του αυτοβιογραφίας, εντείνοντας το μυστήριο γύρω από το πρόσωπό του και προσθέτοντας ακόμη μία ψηφίδα σε ένα συναρπαστικό καλλιτεχνικό work in progress.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Ένκε Φεζολλάρι

Μυθολογίες / «Όποτε θέλω να κλάψω, βλέπω το The Hours»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Ένκε Φεζολλάρι

Το πρώτο ερωτικό σκίρτημα ήρθε με το Persona του Μπέργκμαν. Όταν είδε το Happy Together του Wong Kar-Wai, ήθελε να ουρλιάξει. Τα παθιασμένα συναισθήματα έχουν τον πρώτο λόγο στην κινηματογραφική λίστα του ηθοποιού και σκηνοθέτη.