Όταν ο Μάνος Κατράκης και η Άλκη Ζέη δάνειζαν τη φωνή τους στα μεξικάνικα Πάθη του Χριστού

 Όταν ο Μάνος Κατράκης και η Άλκη Ζέη δάνειζαν τη φωνή τους στα μεξικάνικα Πάθη του Χριστού Facebook Twitter
0

 Όταν ο Μάνος Κατράκης και η Άλκη Ζέη δάνειζαν τη φωνή τους στα μεξικάνικα Πάθη του Χριστού Facebook Twitter
''Μαρία...Μαρία'' ψιθυρίζει ο Άγγελος Κυρίου λίγο πριν προσφέρει τον Κρίνο στην Παρθένο Μαρία, με τη φωνή του Μάνου Κατράκη!

 

Πριν από μερικά χρόνια, σε μια συνηθισμένη βόλτα στο Μοναστηράκι, έπεσα πάνω σε ένα DVD της Leon Film του Λεοντσίνη με μία θρησκευτική ταινία, την οποία αναζητούσα εδώ και τουλάχιστον μία 20ετία. Επρόκειτο για τη ''Βασίλισσα Βασιλισσών (Ο Βίος της Παρθένου)'', που όμως είχε προβληθεί με τίτλο ''Τα Πάθη του Χριστού''. Θυμάμαι σαν όνειρο την προβολή της εν λόγω ταινίας στην πασχαλινή εκδήλωση του δημοτικού σχολείου. Στη σκηνή, μάλιστα, όπου ο στρατιώτης τρυπούσε με τη λόγχη τα πλευρά του Εσταυρωμένου Ιησού, ένα κοριτσάκι δεν άντεξε και το έβγαλαν λιπόθυμο από την αίθουσα.

 

Τα χρόνια πέρασαν κι αναζητούσα μάταια να ξαναδώ την παλιά αυτή ασπρόμαυρη ταινία, στην οποία οι ηθοποιοί μιλούσαν βαρύγδουπα ελληνικά. Νόμισα από τότε πως ήταν ελληνική παραγωγή, απ' αυτές που γυρίζονταν στις αρχές της δεκαετίας του 1950 στην Αίγυπτο. Είχα μάλιστα ρωτήσει σχετικά και τον Αδαμόπουλο, διευθυντή της Ταινιοθήκης της Ελλάδος, ο οποίος δεν μπορούσε να σκεφτεί για ποια ταινία του μιλούσα.

 

Όταν, λοιπόν, την ξετρύπωσα κυριολεκτικά από το παλιατζίδικο στο Μοναστηράκι, εντυπωσιάστηκα με το εύρημα!

 

Διότι, πολύ απλά, τα ''Πάθη του Χριστού'' έρχονταν από το Μεξικό και η ''ελληνική εντύπωση'' οφειλόταν στη μεταγλώττιση τους. Αντιγράφω από το ζενερίκ έναρξης: Παναγία (Άλκη Ζέη), Ιησούς (Ιορδάνης Μαρίνος), Ιησούς μικρός (Α. Κουρής), Αφηγητής (Βλάσσης - σκέτο), Ηρώδης (Ι. Αποστολίδης), Ιωσήφ (Σ. Πατρίκιος), Πόντιος Πιλάτος (Θ. Μορίδης), Ιωάννης (Άλκης Παπάς), Πέτρος (Ι. Λιτερινας), Ελισάβετ (Ν. Σταρένιου), Έμπορος (Φ. Φραγκούλης), Βαλτάσαρ (Δήμος Σταρένιος), Μελχιώρ (Σφακιανάκης - σκέτο), Γάσπαρ (Μ. Νικολόπουλος) και, σε ξεχωριστή μακέτα, ο Μάνος Κατράκης ''εις τας αφηγήσεις του Αγγέλου''!

 

 Όταν ο Μάνος Κατράκης και η Άλκη Ζέη δάνειζαν τη φωνή τους στα μεξικάνικα Πάθη του Χριστού Facebook Twitter
Ο Luis Alcoriza ως Εσταυρωμένος στην κορύφωση του Δράματος!

 

Τη μετάφραση και την προσαρμογή από τα ισπανικά είχε κάνει ο Κώστας Λαζαρίδης, τη φωνοληψία ο Κώστας Νιαγάσας, το μοντάζ ο έμπειρος Γιώργος Τσαούλης (''Μαγική πόλις'', ''Στέλλα'', ''Η κυρά μας η μαμή''), ενώ στη μουσική επένδυση υπήρχαν συνθέσεις του Γκουνό και του Σούμπερτ.

 

Ποια είναι όμως τα πραγματικά στοιχεία αυτού του θρησκευτικού δράματος που ήρθε στη χώρα μας στα τέλη της δεκαετίας του 1940, πολλές δεκαετίες πριν την έλευση του τζεφιρέλιου ''Ιησού από τη Ναζαρέτ'';

 

Τα στοιχεία μας δίνει και πάλι το ζενερίκ με τα ξένα ονόματα του σκηνοθέτη και των πρωταγωνιστών γραμμένα στα ελληνικά. Η έρευνα δεν ήταν και τόσο εύκολη, αφού δε βρήκα τίποτα σε αγγλόφωνους διαδικτυακούς ιστότοπους. Για το youtube, δεν το συζητώ. Εν ολίγοις, μία ταινία παντελώς άγνωστη και χαμένη μέσα στα χρόνια, που κάποια στιγμή κυκλοφόρησε σε DVD προφανώς προς πασχαλιάτικη ''κατανάλωση'' από το χριστιανικό κοινό.

 

 Όταν ο Μάνος Κατράκης και η Άλκη Ζέη δάνειζαν τη φωνή τους στα μεξικάνικα Πάθη του Χριστού Facebook Twitter
Ελληνική αφίσα (ζωγράφος: Γ. Αλμαλιώτης) της ισπανικής ταινίας Reina de las Reinas).

 

Ο πρωτότυπος τίτλος ήταν ''Reina de Reinas - La Virgen Maria'', ενώ ως χρονιές παραγωγής αναφέρονται το 1945, το ΄47 και το ΄48. Σκηνοθέτης ο Μεξικανός Miguel Contreras Torres (1899 - 1981), ο οποίος θεωρείται γεννήτορας της 7ης Τέχνης στη χώρα του και που γύρισε πολλές ταινίες εσωτερικής κατανάλωσης περισσότερο: Μελό, κωμωδίες και θρησκευτικά δράματα. Στη φιλμογραφία του υπάρχει και άλλη μία ταινία, η ''Maria Magdalena - Pecadora de Magdala'' (1945). Πιθανώς να γυρίστηκε ταυτόχρονα με την ταινία που μας απασχολεί στο αφιέρωμα τούτο, αφού το ρόλο του Ιησού κρατούσε και στις δύο ο ηθοποιός Luis Alcoriza (1918 - 1992). Έτσι, δεν προξενεί εντύπωση το ότι οι δύο αυτές ταινίες ενώθηκαν σε μία τρίωρης σχεδόν διάρκειας και κυκλοφόρησαν στη διεθνή αγορά του DVD σε μία κακή μεταγραφή από κασέτα VHS (στην εκδοχή αυτή σίγουρα δεν θα ακούσετε τον Κατράκη και την Άλκη Ζέη). Για του λόγου το αληθές, παραθέτω το εξώφυλλο της έκδοσης από το amazon.com:

 

 Όταν ο Μάνος Κατράκης και η Άλκη Ζέη δάνειζαν τη φωνή τους στα μεξικάνικα Πάθη του Χριστού Facebook Twitter

 

Ο Luis Alcoriza, πάλι, δεν είναι διόλου τυχαία περίπτωση. Υπήρξε στενός φίλος και συνεργάτης του Luis Bunuel, σε ταινίες της ''μεξικανικής περιόδου'' του μεγάλου σουρεαλιστή σκηνοθέτη. Συγκεκριμένα, ο Alcoriza έπαιξε στις ταινίες - σε κάποιες συνυπόγραψε και το σενάριο - του Bunuel, ''El Gran Calavera'' (1949), ''Los Olvidados'' (1950), ''La Hija del engano'' (1951), ''El'' (1953), ''La ilusion viaja en tranvia'' (1953), ''El rio y la muerte'' (1955), ''La muerte en el jardin'' (1956) και στο αριστούργημα του, ''El Angel Exterminador'' (1962).

 

Στο ρόλο της Παναγίας, πρωταγωνίστρια ουσιαστικά, ήταν η Ισπανίδα Luana de Alcaniz (1906 - 1991), ηθοποιός και χορεύτρια, μεγάλη επιρροή της Penelope Cruz, σύμφωνα με παλαιότερη δήλωση της σταρ του Almodovar. Όταν υποδύθηκε την Παρθένο Μαρία στην ταινία του Torres ήταν ήδη 40 ετών μεγαλοκοπέλα κι εγώ τώρα μπορώ να εξηγήσω για ποιο λόγο η σχολική αίθουσα είχε σειστεί από τα γέλια μαθητών και δασκάλων στη σκηνή που φώναζε ''Υιέ μου, υιέ μου'' και έπεφτε στην αγκαλιά του μουσάτου Luis Alcoriza - πάνε περίπατο και το Θείο Δράμα και όλα...

 

 Όταν ο Μάνος Κατράκης και η Άλκη Ζέη δάνειζαν τη φωνή τους στα μεξικάνικα Πάθη του Χριστού Facebook Twitter
Η Ισπανίδα μπαλαρίνα και ηθοποιός Luana de Alcaniz που υποδύθηκε την Παναγία στα δύο θρησκευτικά δράματα του Miguel Contreras Torres.

 

Θα ήταν παράλειψη, βέβαια, να μην αναφέρω ότι η ταινία διέθετε υπέροχα σκηνικά και κοστούμια: Αξιοποίηση των φτωχικών σπιτιών του Μεξικού εν είδει φυσικών ντεκόρ, μερικά εμβόλιμα πλάνα με τις Πυραμίδες της Αιγύπτου (σίγουρα από αιγυπτιακά κινηματογραφικά επίκαιρα), αλλά και ένας σχεδιασμός κοστουμιών - ειδικά στις σκηνές με τους Αρχιερείς -, εμπνευσμένα από τα μνημεία της Μεσοποταμίας που επέζησαν μεσ' στους αιώνες. Καμία σχέση δηλαδή με τα μεταγενέστερα χολιγουντιανά Πάθη του Χριστού στον κινηματογράφο.

 

Το πιο ενδιαφέρον στην όλη ιστορία είναι πως η Ελλάδα των πρώτων μεταπολεμικών χρόνων ήταν μια ''πιάτσα'' ανοιχτή για εισαγόμενα θρησκευτικά δράματα και μάλιστα όχι στην πρωτότυπη γλώσσα τους, αλλά μεταφρασμένα στα ελληνικά με τις φωνές σημαντικών ηθοποιών της εποχής. Έξυπνη κίνηση των διανομέων! Πως να έπειθε ή να προσέλκυε το κοινό στις αίθουσες μία ταινία που η Παναγία και ο Χριστός θα μιλούσαν ισπανικά;

 

Κι αν ένα από τα πρώτα δείγματα ελληνικής τραγελαφικής κινηματογραφίας ήταν επίσης τα Πάθη του Χριστού (''Ο ανήφορος του Γολγοθά'', 1917), οι Έλληνες δημιουργοί είχαν άλλα προβλήματα και ουδείς ασχολήθηκε τον καιρό εκείνο με τη μεταφορά των Ευαγγελίων στον κινηματογράφο. Μια πιο μαρξιστική θεώρηση των πραγμάτων χέρι - χέρι με τον ιταλικό νεορεαλισμό έκανε δειλά την εμφάνιση της, ορίζοντας την έναρξη της ενηλικίωσης του ελληνικού σινεμά. Όλα αυτά μέχρι να εμφανιστεί ο Πιέρ Πάολο Παζολίνι και με το ''Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο'' του 1964 να καθαρίσει μια και καλή, από καλλιτεχνικής άποψης, με την υπόθεση τα Πάθη του Χριστού στον παγκόσμιο κινηματογράφο.

 

 Όταν ο Μάνος Κατράκης και η Άλκη Ζέη δάνειζαν τη φωνή τους στα μεξικάνικα Πάθη του Χριστού Facebook Twitter
Ο Luis Alcoriza - Ιησούς μόλις αναστήθηκε, λίγο πριν η ταινία τελειώσει με την Κοίμηση της Θεοτόκου, δηλαδή αρκετά χρόνια μετά. Καλή Ανάσταση σε όλους!

 

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο τελευταίος μιας γενιάς βιτριολικών κριτικών κινηματογράφου

Οθόνες / Ρεξ Ριντ: Ο τελευταίος μιας γενιάς βιτριολικών σινεκριτικών

Έγινε πασίγνωστος από τα κουτσομπολιά που ξεφούρνιζε και τις κακίες που έγραφε για τα μεγαλύτερα ονόματα του Χόλιγουντ του ’60 και του ’70. Δεν έχει και την καλύτερη γνώμη για τους νέους συναδέλφους του, του καταλογίζουν ότι δεν βλέπει καν τις ταινίες που θάβει κι ότι γράφει απίστευτες ανακρίβειες - στο «Poor things» του Γιώργου Λάνθιμου έδωσε μόλις ένα αστεράκι. Υπάρχει όμως και ένα κοινό που ακόμα τον εμπιστεύεται.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ο Ρίτσαρντ Τσάμπερλεϊν στα 90: Ο βασιλιάς της τηλεόρασης ζει εδώ και χρόνια χωρίς μυστικά

Οθόνες / Ο Ρίτσαρντ Τσάμπερλεϊν στα 90: Ο βασιλιάς της τηλεόρασης ζει εδώ και χρόνια χωρίς μυστικά

Διάσημος ανά τον πλανήτη από το «Σογκούν» και «Τα πουλιά πεθαίνουν τραγουδώντας», ο Αμερικανός ηθοποιός αποφάσισε πριν από είκοσι χρόνια να αποκαλύψει την σεξουαλική του ταυτότητα και να κερδίσει την ελευθερία του
THE LIFO TEAM
Η αποδόμηση του greek dream στις ταινίες του Νίκου Παπατάκη

Οθόνες / Η αποδόμηση του greek dream στις ταινίες του Νίκου Παπατάκη

Ο εμιγκρές που κατάφερε να δει διεισδυτικά και βαθιά στην ελληνική ψυχή, ο «μοναχικός αναρχικός» με την πολύ μικρή σε μέγεθος φιλμογραφία αλλά την τεράστια σε καλλιτεχνική αξία. Από τον Παπατάκη μέχρι τον Λάνθιμο, η απόσταση είναι μικρότερη απ' όσο φανταζόμαστε.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
10 σπουδαίες κινηματογραφικές ερμηνείες του Κίλιαν Μέρφι

Οθόνες / Από τα ζόμπι του Ντάνι Μπόιλ ως τον Κεν Λόουτς: Δέκα σπουδαίες ερμηνείες του Κίλιαν Μέρφι

Ο φετινός νικητής του Όσκαρ α' ανδρικού ρόλου είναι ένας αυθεντικός καρατερίστας, αλλιώτικος και απόκοσμος, συγκινητικός στα όρια της συντριβής. 
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η Apple πετάει τόσα πολλά χρήματα σε παραγωγές που δεν βλέπει σχεδόν κανείς;

Οθόνες / Γιατί η Apple πετάει τόσα πολλά χρήματα σε παραγωγές που δεν βλέπει σχεδόν κανείς;

Ο τεχνολογικός γίγαντας έχει την πολυτέλεια να ξοδεύει μυθικά ποσά για περιεχόμενο υψηλού κύρους αλλά χαμηλής ανταπόκρισης. Είναι αυτό μέρος μιας στρατηγικής ή απλά έχει λεφτά για πέταμα;
THE LIFO TEAM
Αλέν Ντελόν: Οι τραγικές τελευταίες σελίδες της ζωής ενός μεγάλου σταρ

Οθόνες / Αλέν Ντελόν: Οι τραγικές τελευταίες σελίδες της ζωής ενός μεγάλου σταρ

Ένα πικρό φινάλε σε μια λαμπερή ζωή, με ιστορίες μίσους μεταξύ των παιδιών του, μια περιουσία που έχει διανεμηθεί «άδικα» και κατηγορίες για χειραγώγηση και κακοποίηση.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Tα «Αδέσποτα Κορμιά» δεν είναι μόνο η πολυσυζητημένη αφίσα τους

The Review / Tα «Αδέσποτα Κορμιά» δεν είναι μόνο η πολυσυζητημένη αφίσα τους

Ο Γιάννης Βασιλείου και η Τίνα Μανδηλαρά αναλύουν την ταινία που συζητήθηκε περισσότερο από όλες στο 26ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, τα «Αδέσποτα Κορμιά» της Ελίνας Ψύκου, με αφορμή την κυκλοφορία της στις αίθουσες από 28 Μαρτίου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Κέιτ Μπλάνσετ: «Οι κοινωνίες σπρώχνουν τις συλλογικές τους αποτυχίες κάτω από το χαλί»

Αποκλειστική συνέντευξη / Κέιτ Μπλάνσετ: «Οι κοινωνίες σπρώχνουν τις συλλογικές τους αποτυχίες κάτω από το χαλί»

Με αφορμή το «Νέο Αγόρι», μια ταινία του συμπατριώτη της Γουόρικ Θόρντον στην οποία ανέλαβε την παραγωγή και πρωταγωνιστεί, η σπουδαία ηθοποιός συζητά με τον Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλο. Αποκαλύπτει ένα δύσκολο παιδικό βίωμα, μιλά για τις έννοιες του θαύματος και του σωτήρα, θυμάται πώς γνώρισε τον Χρήστο Νίκου και τι την έλκει στο σινεμά που αυτός οραματίζεται. 
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Πολ Σάιμον δεν ακούει καθόλου πλέον από το ένα αυτί αλλά η μουσική παραμένει βαθιά εντός του

Daily / Ο Πολ Σάιμον δεν ακούει καθόλου πλέον από το ένα αυτί αλλά η μουσική παραμένει βαθιά εντός του

Το ντοκιμαντέρ «In Restless Dreams: The Music of Paul Simon» αποτελεί μια συναρπαστική αναδρομή στη μακρά πορεία του σπουδαίου δημιουργού, από τους Simon and Garfunkel μέχρι σήμερα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Η «Αιώνια Λιακάδα ενός Καθαρού Μυαλού» έγινε 20 χρονών

Οθόνες / Έρωτας και μνήμη: Η «Αιώνια Λιακάδα ενός Καθαρού Μυαλού» έγινε 20 χρονών

Η δημοφιλής ρομαντική ταινία με τον Τζιμ Κάρεϊ και την Κέιτ Γουίνσλετ συμπλήρωσε μια εικοσαετία από την αμερικανική της πρεμιέρα. Με αφορμή αυτή την επέτειο, την επισκεπτόμαστε ξανά και εξετάζουμε γιατί παραμένει αγαπητή μέχρι σήμερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Τρία ελληνικά ντοκιμαντέρ του 26ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης που πρέπει να δείτε οπωσδήποτε

Οθόνες / Γιατί τα ελληνικά ντοκιμαντέρ είναι στο σύνολό τους καλύτερα από τις ταινίες μυθοπλασίας - Τρία παραδείγματα

Τα πολυσυζητημένα «Αδέσποτα Κορμιά», ένα ερωτικό προσκύνημα στη Σαπφώ και ένα στοιχειωμένο σκακιστικό καφενείο στην καρδιά του αθηναϊκού κέντρου: Τρεις ταινίες που ξεχώρισαν στο 26ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Υπάρχει άνθρωπος που δεν έκλαψε με το «One Day» του Netflix;

The Review / Υπάρχει άνθρωπος που δεν έκλαψε με το «One Day» του Netflix;

Ο Γιάννης Βασιλείου και η Ναταλία Πετρίτη συζητούν για τα συν και τα πλην της παραγωγής του Netflix, για τους λόγους που δέθηκαν οι θεατές μαζί της και για άλλες πρόσφατες παραγωγές που θα έκαναν ακόμα και μια πέτρα να κλάψει.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Πάθη, μίση, ανταλλαγή εραστών και ατέλειωτοι καβγάδες: Το μυστικό παρασκήνιο πίσω από τις βελούδινες ταινίες του Τζέιμς Άιβορι

Οθόνες / Πάθη, μίση, ατέλειωτοι καβγάδες: Το παρασκήνιο πίσω από τις βελούδινες ταινίες του Τζέιμς Άιβορι

Ένα νέο ντοκιμαντέρ για το ντουέτο του παραγωγού Ισμαήλ Μέρτσαντ και του σκηνοθέτη Τζέιμς Άιβορι καθιστά σαφές ότι τα υποβόσκοντα πάθη στις ταινίες τους δεν ήταν τίποτα σε σύγκριση με ό,τι συνέβαινε πίσω από την κάμερα.
THE LIFO TEAM
Lee Grant: «Η εξορία μου από το Χόλιγουντ ήταν η καλύτερη εκπαίδευση που θα μπορούσα να φανταστώ»

Οθόνες / Λι Γκραντ: Μια «ακυρωμένη» ηθοποιός, μια ακόμα ενεργή και αξιόλογη σκηνοθέτιδα

To τρομερό ταλέντο που έκανε μπαμ από μακριά και το Χόλιγουντ κατέστρεψε χωρίς αιτία βρίσκεται πια στην κορυφή της λίστας με τους μεγαλύτερους (σε ηλικία) εν ζωή σκηνοθέτες. Η ιστορία της ζωής και της καριέρας του κοριτσιού με την κλεμμένη νεότητα είναι συγκλονιστική.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ