«Οι Απάχηδες των Αθηνών»: Η πρώτη «άδουσα και ηχητική» ελληνική ταινία ζωντανεύει ξανά στη Λυρική

«Οι Απάχηδες των Αθηνών»: Η πρώτη «άδουσα και ηχητική» ελληνική ταινία ζωντανεύει ξανά στη Λυρική Facebook Twitter
Η ταινία μέχρι πριν από τέσσερα χρόνια θεωρούνταν χαμένη, όπως άλλωστε και τα χειρόγραφα του συνθέτη.
0

Όταν η οπερέτα των Νίκου Χατζηαποστόλου και Γιάννη Πρινέα «Οι Απάχηδες των Αθηνών» παίχτηκε στην Αθήνα την περίοδο 1921-22 ήταν τέτοια η επιτυχία της που επαναλήφθηκε τέσσερις σεζόν, φτάνοντας τις 600 παραστάσεις και κόβοντας περισσότερα από 400 χιλιάδες εισιτήρια, τη στιγμή που ο πληθυσμός της πρωτεύουσας δεν ξεπερνούσε τους 300 χιλιάδες κατοίκους. Αδιαμφισβήτητα, αν και το δημοφιλές μουσικό είδος θεωρείται «κατώτερο» της όπερας, το συγκεκριμένο έργο αποτελεί μια κορυφαία στιγμή του μουσικού μας θεάτρου και μια ψηφίδα του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού.

Το 1930 «Οι Απάχηδες των Αθηνών» μεταφέρονται στον κινηματογράφο από τον Δημήτρη Γαζιάδη με πρωταγωνιστές θρυλικές μορφές της ελληνικής οπερέτας όπως ο Πέτρος Κυριακός, η Μαίρη Σαγιάνου, ο Πέτρος Επιτροπάκης (με διεθνή καριέρα στο ενεργητικό του), ο Γιάννης Πρινέας, αποτελώντας την πρώτη «άδουσα και ηχητική» ελληνική ταινία. Μάλιστα ο συνθέτης για χάρη της κινηματογραφικής μεταφοράς αναγκάστηκε να προσθέσει τρία νέα τραγούδια στις ήδη αγαπημένες μελωδίες του κοινού.

Η ταινία μέχρι πριν από τέσσερα χρόνια θεωρούνταν χαμένη, όπως άλλωστε και τα χειρόγραφα του συνθέτη! Τότε έφτασε μια αναπάντεχη είδηση από τον Κώστα Γαβρά και τη Γαλλική Ταινιοθήκη, είχε βρεθεί μια κόπια που εντοπίστηκε στην Ταινιοθήκη της Βρετάνης. Αυτό το απρόσμενο γεγονός είχε ξεχωριστή σημασία καθώς πρόκειται για την πρώτη ελληνική ταινία η οποία συνοδευόταν από συγχρονισμένη ηχογράφηση μουσικής και τραγουδιών. Η κόπια μάλιστα, η οποία είχε προβληθεί σε κινηματογράφους της εποχής, διέθετε γαλλικούς μεσότιτλους, όπως στις βωβές ταινίες.

Η δημόσια τηλεόραση θα μεταδώσει την ταινία ώστε να τη γνωρίσει όσο περισσότερος κόσμος γίνεται ενώ η αποκαταστημένη κόπια, μετά την πρώτη της παρουσίαση στην Εθνική Λυρική Σκηνή, και με την νέα ηχογραφημένη ηχητική μπάντα θα ταξιδέψει σε σημαντικά φεστιβάλ πρώιμου κινηματογράφου ανά τον κόσμο.

Το πολύτιμο αυτό ιστορικό ντοκουμέντο της Αθήνας του '30 διαθέτει εικόνες της καθημερινής ζωής τόσο των λαϊκών και φτωχότερων στρωμάτων στην Πλάκα, στου Ψυρρή, στην Αγορά, στο Θησείο, στο Γκάζι, στα Χαυτεία, στις υπαίθριες αγορές, στα καπηλειά, στην Πλατεία Συντάγματος, στην Ομόνοια, στην οδό Σταδίου, στην Πανεπιστημίου, όσο και της μεγαλοαστικής κοινωνίας στα Ανάκτορα του Τατοΐου και στις βόλτες των ευκατάστατων Αθηναίων, ιππεύοντας στον Βασιλικό Κήπο. Ένα πραγματικό μωσαϊκό της Αθήνας μιας ειδυλλιακής εποχής, όπου παρουσιάζεται η πραγματική διάσταση της καθημερινότητας των διαφορετικών τάξεων αλλά και της κατάστασης της πόλης.

Η σκηνοθεσία είναι εξαιρετική και αξιοσημείωτη στην ποικιλία των πλάνων και των γωνιών όπου καταγράφεται η ζωή της πόλης, αποδεικνύοντας ότι «ο πρώιμος ελληνικός κινηματογράφος αποτελεί κομμάτι της ευρωπαϊκής νέας τέχνης και δεν είναι απλώς ο φτωχός συγγενής της ενώ η ταινία αναδεικνύει την ταξικότητα της εποχής διασώζοντας εικόνες της Αθήνας του '30 που δεν έχουμε ξαναδεί», όπως είπε, στη συνέντευξη τύπου που οργάνωσε για την περίσταση η Ταινιοθήκη της Ελλάδας, ο διευθυντής της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ, Αλέξανδρος Ευκλείδης.

«Οι Απάχηδες των Αθηνών»: Η πρώτη «άδουσα και ηχητική» ελληνική ταινία ζωντανεύει ξανά στη Λυρική Facebook Twitter

Η υπεύθυνη για την αποκατάσταση της ταινίας, Ηλέκτρα Βενάκη, εξήγησε ότι, πέραν της σπουδαιότητας του εγχειρήματος, το γεγονός πως η κόπια βρέθηκε στην Γαλλία «ανοίγει δρόμους προς έρευνα αλλά και προς αναζήτηση και άλλων ελληνικών ταινιών της περιόδου που μπορεί να διασώθηκαν στο εξωτερικό» και συμπλήρωσε: «Διατηρήσαμε τους γαλλικούς μεσότιτλους καθώς θεωρήσαμε πως θα ήταν λάθος να μεταφράσουμε μια μετάφραση».

Η κόπια, βέβαια, που βρέθηκε ήταν σε πάρα πολύ κακή κατάσταση αλλά χάρη στη συνέργεια της Ταινιοθήκης της Ελλάδος, της Γαλλικής Ταινιοθήκης και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, αλλά κυρίως χάρη σε μια γενναιόδωρη δωρεά (το κόστος ανέρχεται στα 121.000 ευρώ) από το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος επιτεύχθηκε μια πλήρης ψηφιακή αποκατάσταση. Πρόκειται για ένα φιλόδοξο πρότζεκτ που έγινε με τη συνεργασία της Σελίν Ρουιβό της Γαλλικής Ταινιοθήκης με το εργαστήριο L' Immagine Ritrovata στην Μπολόνια, από αυτήν τη μοναδική κόπια, σε βάση νιτρικής κυτταρίνης.

Παράλληλα η ανασύσταση της μουσικής που συνοδεύει την ταινία έγινε από το Κέντρο Ελληνικής Μουσικής. Όπως εξήγησε ο Γιάννης Τσελίκας, ο οποίος ανέλαβε την επιμέλεια και την προσαρμογή της μουσικής, «ντύσαμε την ταινία με την μουσική της οπερέτας του Νίκου Χατζηαποστόλου, δημιουργώντας ουσιαστικά ένα νέο σάουντρακ που θα ταίριαζε με τα καρέ της», ενώ κατά τον Γιάννη Σαμπροβαλάκη, που διεκπεραίωσε τη μουσικολογική έρευνα, «δεν ήταν καθόλου απλό, δεδομένου πως ο συνθέτης έγραψε επιπλέον κομμάτια για την ταινία, οπότε οπερέτα και ταινία έχουν τελικά πολύ μικρή σχέση».

Να σημειωθεί ότι το σενάριο της ταινίας, που διαφέρει αρκετά από την οπερέτα, υπογράφει ο Γιάννης Πρινέας, που ήταν και ο λιμπρετίστας του αυθεντικού έργου. Αποφασίστηκε επίσης, να διατηρηθούν τα χρώματα στην αρχή και στο τέλος της ταινίας, προς το κίτρινο/σέπια στην αρχή, προς το μπλε στο τέλος, μια πρακτική που συνηθιζόταν στις προβολές της εποχής.

«Οι Απάχηδες των Αθηνών»: Η πρώτη «άδουσα και ηχητική» ελληνική ταινία ζωντανεύει ξανά στη Λυρική Facebook Twitter

Η νέα αποκαταστημένη εκδοχή λοιπόν, σε πρώτη παγκόσμια προβολή, θα παρουσιαστεί στην Εθνική Λυρική Σκηνή το Σάββατο 15 Φεβρουαρίου, στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος του ΚΠΙΣΝ, με ελεύθερη είσοδο και δελτία προτεραιότητας, με ζωντανή μουσική, ως μια απόπειρα να ανασυσταθεί η αρχική –οριστικά χαμένη– ηχητική μπάντα του έργου, με τη συμμετοχή της Εθνικής Συμφωνικής Ορχήστρας της ΕΡΤ και Μονωδών της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, σε διεύθυνση του Αναστάσιου Συμεωνίδη, ο οποίος συμπλήρωσε για τη δουλειά που έχει προηγηθεί από το Κέντρο Ελληνικής Μουσικής: «Νιώθω ασφαλής με τη δουλειά που έχω στα χέρια μου. Είναι σαν να δουλεύουμε με έργο ρεπερτορίου». Η ηχογραφημένη εκδοχή της συγκεκριμένης ζωντανής εκτέλεσης θα ενσωματωθεί στο ψηφιακό αρχείο για μελλοντικές προβολές σε κινηματογραφικά φεστιβάλ.


Η δημόσια τηλεόραση θα μεταδώσει την ταινία ώστε να τη γνωρίσει όσος περισσότερος κόσμος γίνεται ενώ η αποκαταστημένη κόπια, μετά την πρώτη της παρουσίαση στην Εθνική Λυρική Σκηνή και με την νέα ηχογραφημένη ηχητική μπάντα, θα ταξιδέψει σε σημαντικά φεστιβάλ πρώιμου κινηματογράφου ανά τον κόσμο.

Ήδη σε κλειστή προβολή που έγινε στην Μπολόνια τον περασμένο Ιούνιο, οι εμπλεκόμενοι φορείς (εκπρόσωποι της Γαλλικής Ταινιοθήκης, της Ταινιοθήκης της Ελλάδος και του εργαστηρίου L' Immagine Ritrovata) εντυπωσιάστηκαν με την καλλιτεχνική ποιότητα της ταινίας που είναι πέρα από κάθε προσδοκία. Μπορεί δηλαδή να πει κανείς ότι είναι αξιοσημείωτο ότι μια μικρή χώρα παρήγαγε εν έτει 1930 μια ταινία τόσο υψηλής αισθητικής και τεχνικής αρτιότητας.

Κλείνοντας τη συνέντευξη τύπου, η πρόεδρος της Ταινιοθήκης της Ελλάδος, Μαρία Κομνηνού, αναφέρθηκε και στο διήμερο προβολών αποκατεστημένων ταινιών με τίτλο «Η κρυφή γοητεία της αποκατάστασης» που θα πραγματοποιηθεί στην Ταινιοθήκη στις 13 και 14 Φεβρουαρίου, με τη συνεργασία σημαντικών κινηματογραφικών αρχείων του εξωτερικού. Την Παρασκευή 14/2, από τις 18:00 έως τις 20:30 θα δοθεί και ένα workshop με τίτλο «Αποκαταστάσεις, εκ νέου ανακαλύψεις, προοπτικές», σε επιμέλεια-συντονισμό της Σελίν Ρουιβό, διευθύντριας της Συλλογής Ταινιών της Γαλλικής Ταινιοθήκης.

  

«Οι Απάχηδες των Αθηνών»: Η πρώτη «άδουσα και ηχητική» ελληνική ταινία ζωντανεύει ξανά στη Λυρική Facebook Twitter
«Οι Απάχηδες των Αθηνών»: Η πρώτη «άδουσα και ηχητική» ελληνική ταινία ζωντανεύει ξανά στη Λυρική Facebook Twitter
«Οι Απάχηδες των Αθηνών»: Η πρώτη «άδουσα και ηχητική» ελληνική ταινία ζωντανεύει ξανά στη Λυρική Facebook Twitter
«Οι Απάχηδες των Αθηνών»: Η πρώτη «άδουσα και ηχητική» ελληνική ταινία ζωντανεύει ξανά στη Λυρική Facebook Twitter
«Οι Απάχηδες των Αθηνών»: Η πρώτη «άδουσα και ηχητική» ελληνική ταινία ζωντανεύει ξανά στη Λυρική Facebook Twitter
«Οι Απάχηδες των Αθηνών»: Η πρώτη «άδουσα και ηχητική» ελληνική ταινία ζωντανεύει ξανά στη Λυρική Facebook Twitter
«Οι Απάχηδες των Αθηνών»: Η πρώτη «άδουσα και ηχητική» ελληνική ταινία ζωντανεύει ξανά στη Λυρική Facebook Twitter
«Οι Απάχηδες των Αθηνών»: Η πρώτη «άδουσα και ηχητική» ελληνική ταινία ζωντανεύει ξανά στη Λυρική Facebook Twitter

Οι Απάχηδες των Αθηνών

Νίκος Χατζηαποστόλου / Αδερφοί Γαζιάδη

Παγκόσμια πρεμιέρα της αποκατεστημένης κόπιας της ταινίας

15/2/2020

Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος Εθνικής Λυρικής Σκηνής

Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος

Ώρα έναρξης: 20.00

Ελεύθερη είσοδος, με δελτία προτεραιότητας

Οθόνες
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

6 Έλληνες σκηνοθέτες συμμετέχουν στο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους του Κλερμόν-Φεράν

Οθόνες / 6 Έλληνες σκηνοθέτες συμμετέχουν στο Διεθνές Φεστιβάλ Ταινιών Μικρού Μήκους του Κλερμόν-Φεράν

Στο σημαντικότερο φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους διεθνώς θα συμμετάσχουν οι ταινίες των Β. Κεκάτου, Θ. Νεοφώτιστου, Ε. Σανίδη, Χ. Ραφτογιάννη, Κ. Κοτζαμάνη και Α. Λαμπέντ.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Είναι η «Κιούκα» η «ελληνική ταινία της χρονιάς»;

The Review / Τι είναι αυτό που κάνει την ταινία «Κιούκα» να συζητιέται τόσο;

O Χρήστος Παρίδης συνομιλεί με τη Βένα Γεωργακοπούλου για την ταινία «Κιούκα: Πριν το τέλος του καλοκαιριού» του 31χρονου Κωστή Χαραμουντάνη. Πώς καταφέρνει το όραμα ενός millennial σκηνοθέτη να ξεχωρίζει στο σύγχρονο ελληνικό σινεμά — και γιατί αξίζει την προσοχή μας;
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ρίτσαρντ Γκιρ: Η αβάσταχτη γοητεία της σεμνότητας 

Οθόνες / Ρίτσαρντ Γκιρ: Η αβάσταχτη γοητεία της σεμνότητας 

Με αφορμή την έξοδο του «Oh, Canada» στις εγχώριες αίθουσες, ανατρέχουμε στο σύνολο της καριέρας ενός σταρ που οι περισσότεροι θεωρούμε δεδομένο, ίσως επειδή όσα κάνει στην οθόνη φαντάζουν τόσο ανεπιτήδευτα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Κάν’ το όπως ο Γκοντάρ

Ανταπόκριση από τις Κάννες / Κάν’ το όπως ο Γκοντάρ

Ως άλλος Αμερικανός στο Παρίσι του ’60, ο Ρίτσαρντ Λινκλέιτερ με τη φετινή του συμμετοχή, το ασπρόμαυρο «Nouvelle Vague», αποτίνει φόρο τιμής στον θρυλικό auteur του γαλλικού Νέου Κύματος, υπενθυμίζοντάς μας την τέχνη (και το θράσος) της νεότητας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Στις σχολικές γιορτές ο Θοδωρής Σελέκος ζήλευε τα φτερά αγγέλου που είχε ο φίλος του ο Παναγιώτης

Οθόνες / Στις σχολικές γιορτές ο Θοδωρής Σελέκος ζήλευε τα φτερά αγγέλου που είχε ο φίλος του ο Παναγιώτης

Ο Θοδωρής Σελέκος μεγάλωσε στο Νέο Ηράκλειο και ασχολείται με τον κινηματογράφο . Στα πρώτα του βήματα ήταν μέρος της κολεκτίβας ATH KIDS. Έχει σκηνοθετήσει βιντεοκλίπ για καλλιτέχνες όπως ο Ethismos, ο Saske, οι Sworr και διαφημιστικά για brands όπως η Muerte Inc. Παλιότερα άκουγε περισσότερη hip-hop μουσική. Τώρα ακούει jazz και soul. Η πρώτη ταινία μικρού μήκους του ονομάζεται «Can you water a garden with tears?». Του αρέσει η ησυχία και οι αργές ταινίες.
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΑΚΟΥΛΑΚΗ
Χολιγουντιανή απόβαση στην Κρουαζέτ, μια πολιτική διαμαρτυρία αλλά και «ψαλίδι» στο γυμνό

Κάννες 2025 / Χολιγουντιανή απόβαση στην Κρουαζέτ, μια πολιτική διαμαρτυρία αλλά και «ψαλίδι» στο γυμνό

Στην τελετή έναρξης του Φεστιβάλ Καννών, ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο εξαπέλυσε για ακόμη μία φορά σφοδρή κριτική κατά της αμερικανικής πολιτικής, μια μικρή γαλλική ταινία εγκαινίασε το φεστιβάλ, ενώ οι λαμπερές σταρ υποχρεώθηκαν να περιορίσουν τις ημίγυμνες εμφανίσεις τους στο κόκκινο χαλί.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ποιος είναι τελοσπάντων αυτός ο Λεός Καράξ;

Οθόνες / Λεός Καράξ: Ποιος είναι ο σκηνοθέτης του Holy Motors;

«Δεν είμαι εγώ», δηλώνει ο ασυμβίβαστος Γάλλος δημιουργός στον τίτλο της φιλμικής του αυτοβιογραφίας, εντείνοντας το μυστήριο γύρω από το πρόσωπό του και προσθέτοντας ακόμη μία ψηφίδα σε ένα συναρπαστικό καλλιτεχνικό work in progress.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Ένκε Φεζολλάρι

Μυθολογίες / «Όποτε θέλω να κλάψω, βλέπω το The Hours»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Ένκε Φεζολλάρι

Το πρώτο ερωτικό σκίρτημα ήρθε με το Persona του Μπέργκμαν. Όταν είδε το Happy Together του Wong Kar-Wai, ήθελε να ουρλιάξει. Τα παθιασμένα συναισθήματα έχουν τον πρώτο λόγο στην κινηματογραφική λίστα του ηθοποιού και σκηνοθέτη.
«Becoming Led Zeppelin»: Το χρονικό του βαρύτερου ροκ συγκροτήματος όλων των εποχών

Pulp Fiction / Led Zeppelin: Ένα ντοκιμαντέρ για το «βαρύτερο» ροκ συγκρότημα όλων των εποχών

Το ντοκιμαντέρ «Becoming Led Zeppelin» του Μπέρναρντ ΜακΜάχον παρουσιάζει την ιστορία του θρυλικού hard rock συγκροτήματος, φωτίζοντας το background των μελών του και τις περιστάσεις που οδήγησαν στην ίδρυσή του, φτάνοντας μέχρι και την κυκλοφορία του δεύτερου άλμπουμ τους και την απαρχή της απόλυτης δόξας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
movies

Οθόνες / Η Σταχτοπούτα αλλιώς και 5 ακόμα λόγοι για να πάτε σινεμά

Το διάσημο παραμύθι γίνεται ταινία τρόμου, εφηβικά δράματα και η καινούργια σκηνοθετική δουλειά του διεθνούς φήμης Έλληνα διευθυντή φωτογραφίας Φαίδωνα Παπαμιχαήλ – Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
THE LIFO TEAM
Φαίδων Παπαμιχαήλ: «Παντού με περνούν για ξένο, δεν έχω πλέον μητρική γλώσσα»

Pulp Fiction / «Παντού με περνούν για ξένο, δεν έχω πλέον μητρική γλώσσα»

Με αφορμή τη νέα του ταινία, ο σημαντικός διευθυντής φωτογραφίας και σκηνοθέτης Φαίδων Παπαμιχαήλ αφηγείται στον Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλο τη συναρπαστική διαδρομή της ζωής του από τα πρώτα του βήματα μέχρι τις μεγαλύτερες στιγμές της καριέρας του.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
El Eternauta: Το θρυλικό κόμικ μεταφέρθηκε στο Netflix σε μια σειρά υψηλών προδιαγραφών

Daily / El Eternauta: Το θρυλικό κόμικ μεταφέρθηκε στο Netflix σε μια σειρά υψηλών προδιαγραφών

«Ο κοσμοναύτης του απείρου» έκανε πρεμιέρα πριν από μερικές μέρες, σε μια μεταφορά αντάξια του θρύλου που συνοδεύει τόσο το έργο όσο και τον δημιουργό του, ο οποίος βρήκε τραγικό τέλος στα χέρια της αργεντινής χούντας.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ