«Ο Μπο φοβάται»: Ο Άρι Άστερ επιστρέφει με μια συναρπαστική, όσο και ασυμμάζευτη οδύσσεια

Ο Μπο φοβάται Facebook Twitter
Ο Χοακίν Φίνιξ, ενδεδυμένος όσο ποτέ το ύφασμα ενός ιδιοσυγκρασιακού ρόλου και πλήρως ταιριαστός με το τριπαρισμένο κινηματογραφικό οδοιπορικό, μένει αποσβολωμένος στην προδιαγεγραμμένη αντίδραση της μητέρας του, η οποία τον γεμίζει ενοχές αποκλειστικά και μόνο με την «έγκυο» σιωπή της.
0

Ο σκηνοθέτης-τραύμα επιστρέφει με ένα πρόωρο magnum opus: ο Άρι Άστερ δραπετεύει, τουλάχιστον στην παρούσα φάση, από το είδος του τρόμου με την κατάμαυρα κωμικοτραγική οδύσσεια ενός γιου εσαεί παγιδευμένου στην πλανεμένη παρθενία του και στην ανατριχιαστική εξάρτηση από την υπερεπιτυχημένη μητέρα του.

«Ο Μπο φοβάται» τη Μόνα Γουάσερστιν, αυτό είναι γεγονός, αναντίρρητη συνθήκη και αξίωμα, και εδραιώνεται στην πρώτη, και ουσιαστικά καλύτερη από τις τρεις θεαματικές, ηθελημένα άνισης ταχύτητας, ενίοτε συναρπαστικές ώρες της ταινίας.

Ο σχεδόν 50χρονος Μπο ζει μόνος σε μια πόλη βουτηγμένη στη βία και το έγκλημα, μέσα σε μια εφιαλτική πραγματικότητα που υποψιαζόμαστε βάσιμα πως συμβαίνει και στη φαντασία του, και ενδεχομένως προκύπτει στα διαλείμματα της πειραματικής φαρμακευτικής αγωγής που τηρεί πιστά, ακολουθώντας τις οδηγίες του ψυχιάτρου του (Στίβεν Μακίνλι Χέντερσον).

Βλέπουμε την επεισοδιακή γέννησή του σε pov, με τη μάνα να ουρλιάζει πως το παιδί έπεσε, να προσπαθεί να σταυρώσει μια ώρα ήσυχου ύπνου εξαιτίας της δυνατής μουσικής των διπλανών, το άγχος του να προλάβει να μπει στο μίζερο διαμέρισμά του πριν πλακώσουν οι άστεγοι και τα πρεζόνια που παρεπιδημούν στην περιοχή, τον πανικό του να φτιάξει βαλίτσα και να πάει στο σπίτι της Μόνα που τον περιμένει πώς και πώς, ώσπου συνειδητοποιεί πως κάποιος του έκλεψε το κλειδί και τις αποσκευές από την είσοδο σε χρονικό σημείο απαγορευτικά κοντινό στην κρίσιμη ώρα της πτήσης. Και τώρα, πώς το λέει στη μαμά;

Κρίμα που έρχεται τόσο νωρίς στο έργο, αλλά η έντρομη κλήση του Μπο είναι ίσως η καλύτερη και πιο απειλητικά ήρεμη στιγμή μιας σειράς επικά επιθετικών συμβάντων και ψυχοβγαλτικών παρεξηγήσεων.

Χωρίς φίλους και συμπαραστάτες, ξεκινά ένα ταξίδι ως άλλος Σάλιβαν, περνώντας μέσα από ένα εδάφιο βιβλικών διαστάσεων και animation αφήγησης, μια θεατρική αναπαράσταση στα δάση, που τον πλοηγεί στη χώρα προέλευσης και στον ψυχικό τόπο που θα μπορούσε να είναι ο δικός του σπόρος σε αυτόν τον κόσμο.

Ο Χοακίν Φίνιξ, ενδεδυμένος όσο ποτέ το ύφασμα ενός ιδιοσυγκρασιακού ρόλου και πλήρως ταιριαστός με το τριπαρισμένο κινηματογραφικό οδοιπορικό, μένει αποσβολωμένος στην προδιαγεγραμμένη αντίδραση της μητέρας του, η οποία τον γεμίζει ενοχές αποκλειστικά και μόνο με την «έγκυο» σιωπή της. Περιγράφοντας την αληθινή ατυχία του, ακούγεται σαν να εκστομίζει ψεύτικες δικαιολογίες και μισόλογα, επιστρέφοντας σε μια μαύρη τρύπα που πασχίζει μια ζωή να αποτινάξει.

Ο Μπο φοβάται Facebook Twitter
Όσο κι αν η παρουσία του θρύλου του Broadway, Πάτι Λουπόουν, αποτελεί σπάνιο προνόμιο, η μητέρα που της επιφυλάσσει το σενάριο εξαντλείται.

Ο αξιοπρεπής μέσα στη σπαρτιάτικη ανέχειά του γιος μεταμορφώνεται αμέσως μετά σε κακόμοιρο ορφανό, όταν μαθαίνει στην επόμενη κλήση/απολογία του, από έναν υπάλληλο μεταφορικής εταιρείας που περνούσε τυχαία απέξω, πως η Μόνα καταπλακώθηκε από τον γιγαντιαίο πολυέλαιο της έπαυλής της και σκοτώθηκε, και όχι πολύ αργότερα γίνεται έρμαιο των περιστάσεων και της πολιτισμένης ευγένειας ή της απωθημένης οργής των ξένων στην απέλπιδα απόπειρά του να φτάσει στο πατρικό του πριν από την κηδεία για να τιμήσει τη μνήμη της έστω και καθυστερημένα και, ενδόμυχα, να αποφύγει την επίκριση, έστω και μετά θάνατον!

Εφοδιασμένος με ένα ιδιόμορφο στίγμα από την παιδική του ηλικία, την υποτιθέμενα μεταδοτική ιατρικής φύσης κατάρα του πατέρα που πέθανε από ανακοπή τη στιγμή που ήρθε σε οργασμό τη μία και μοναδική φορά που έκανε έρωτα με τη μητέρα, άρα την ώρα της σύλληψης, με αποτέλεσμα να μην τον γνωρίσει ποτέ, ο Μπο λογοδοτεί στη μοίρα, άβουλος και ασθμαίνων, με το ζόρι αναπνέοντας, χωρίς το προνόμιο της χαράς.

Με την παιδική του αγάπη αντάλλαξαν ένα κλεφτό, αξέχαστο φιλί κι έδωσαν την υπόσχεση να ολοκληρώσουν κάποια στιγμή στο μέλλον σε μια πιθανή γαμήλια ένωση που δύσκολα διαφαίνεται στον ορίζοντα.

Ο Μπο φοβάται Facebook Twitter
Ο Χοακίν Φίνιξ με τον σκηνοθέτη Άρι Άστερ στα γυρίσματα της ταινίας.

Χωρίς φίλους και συμπαραστάτες, ξεκινά ένα ταξίδι ως άλλος Σάλιβαν, περνώντας μέσα από ένα εδάφιο βιβλικών διαστάσεων και animation αφήγησης, μια θεατρική αναπαράσταση στα δάση, που τον πλοηγεί στη χώρα προέλευσης και στον ψυχικό τόπο που θα μπορούσε να είναι ο δικός του σπόρος σε αυτόν τον κόσμο, μια μεγάλη οικογένεια, ένα βιος και η παρακαταθήκη με την προσωπική του υπογραφή, όχι απαραίτητα στερημένη από βάσανα και ταλαιπωρίες, στον τελικό προορισμό της κάθαρσης και της ψυχεδελικής επίλυσης των παλιών λογαριασμών. Το αν όλα αυτά συνέβησαν ή όχι δεν έχει και τόση σημασία, προς τιμήν της μαεστρίας του Άστερ.

Από τη μεγάλη εικόνα δεν λείπει ποτέ η Μόνα, η γυναίκα αναφοράς και καταναγκαστικό μέτρο σύγκρισης. Η ξεχωριστή παρουσία της Εβραίας μάνας στα γράμματα, τις τέχνες και την παγκόσμια κουλτούρα δεν υφίσταται μόνο με όρους μεσογειακού ταμπεραμέντου, γραφικής απεικόνισης, ή απλά ποσοτικούς.

Την έχουμε διαβάσει σε πολλούς συγγραφείς (χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Αλεξάντερ Πορτνόι του Φίλιπ Ροθ, αν και εκεί ο μητρόπληκτος εργένης γιός δεν προλαβαίνει να κάνει σεξ) και την έχουμε παρακολουθήσει συχνά στη φιλμογραφία του Γούντι Άλεν, με αποκορύφωμα το υπερμέγεθες πρόσωπό της στο επεισόδιο του New York Stories ως παντεπόπτρια θεά που ελέγχει κάθε κίνηση του αιώνια μικρού στα διοπτροφόρα μάτια της Άλαν Κόνινγκσμπεργκ. Πέρα από αυτά, συμβολίζει την ιστορία μιας πολύπαθης φυλής, την εγγυήτρια της κληρονομιάς του, άγκυρα στη φυγόκεντρη σειρά περιπετειών στις οποίες υποπίπτουν οι γενάρχες και τα αγόρια τους.

Ο Μπο φοβάται Facebook Twitter
Η Έιμι Ράιαν με τον Χοακίν Φίνιξ σε σκηνή της ταινίας.

Ο Άρι Άστερ, ο οποίος αποφεύγει ‒και δικαίωμά του άλλωστε‒ ν’ αποκαλύψει λεπτομέρειες για τη ζωή του πριν ασχοληθεί με το σινεμά και τα οικογενειακά του βιώματα, αν και στη σκοτεινή Διαδοχή και το ηλιόλουστο Μεσοκαλόκαιρο πραγματεύεται μυστικά από το παρελθόν και ενδοοοικογενειακές δυσλειτουργίες, με φορτισμένους θρησκευτικούς συμβολισμούς, εδώ το παίρνει προσωπικά και ψιθυρίζει στον Μπο τα κλειδιά επιβίωσης σε ένα νοσηρό σουρεαλιστικό τσίρκο που μοιάζει σισύφειο στην επαναφορά της τιμωρίας για ένα έγκλημα που ωστόσο δεν διαπράχθηκε ποτέ.

Τον παραλογισμό της ατέρμονης καταδίωξης του Μπο διασκεδάζουν απροσδόκητες, ανατρεπτικές καταστάσεις (από την προηγούμενη ταινία του ο Άστερ έδειξε πως είναι πρόθυμος να τρολάρει τη σοβαρότητα που ενδελεχώς συστήνει, σαν αυτόκλητος κληρονόμος των Monty Python, αν μπορείτε να τη διακρίνετε στο βάθος του φλεγματικού μηδενισμού) και στο μυαλό του ο Χοακίν Φίνιξ δημιουργεί το δικό του All that jazz, μια screwball τραγωδία που κατά κάποιον τρόπο θυμίζει την απόπειρα του Τζόρνταν Πιλ, επίσης στην τρίτη του ταινία, να χρησιμοποιήσει στοιχεία που έσπειρε σε μια ακόμη νωπή εργογραφία, για να μιλήσει για τα σπουδαία και τα βαθιά, τις φιλοσοφικές ανησυχίες και τη μεταφυσική αγωνία και, βέβαια, στην περίπτωση του Άστερ, μια αγιάτρευτη πληγή.

Ωστόσο, στην αυτοβιογραφική του διαθήκη, ο Μπομπ Φόσι έκανε τάκλιν στον θάνατο με τρελό σλάλομ, αλλά ενιαίο όραμα και σαφή φόρμα (η καλή μουσική και η εμπνευσμένη χορογραφία είναι πάντα ιδανικό κερασάκι στην πένθιμη τούρτα), ενώ ο προικισμένος, πάντα συναρπαστικός Άστερ εντρυφά στις μεγαλειώδεις ιδέες του βγαίνοντας συχνά εκτός δρόμου.

Ο Μπο φοβάται Facebook Twitter
Ο Νέιθαν Λέιν υποδύεται στην ταινία τον Ρότζερ, έναν υπερβολικά εύθυμο σύζυγο σε μια πολύ δυσλειτουργική οικογένεια.

Και όσο κι αν η παρουσία του θρύλου του Broadway, Πάτι Λουπόουν, αποτελεί σπάνιο προνόμιο, η μητέρα που της επιφυλάσσει το σενάριο εξαντλείται και τολμώ να προσθέσω πως, εκτός του Μπο του Φίνιξ, οι άνδρες της ταινίας, από τον ψυχαναλυτή και τον γιατρό (Νέιθαν Λέιν) που τον πατάει με το αμάξι και μετά τον περιθάλπει μέχρι τον κατά φαντασίαν πατέρα (ή «Παράξενο Άνθρωπο»), τον απολαυστικό Ντενί Μενοσέ στον ρόλο του διαταραγμένου Τζιβς, και τον εισαγγελέα στη «δίκη στη μήτρα», είναι πιο ενδιαφέροντες, και μη αναμενόμενοι σ’ αυτό το εχθρικό σύμπαν.

Οθόνες
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

10ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Πελοποννήσου και Kalamata Short Docs Film Festival 

Οθόνες / 10ο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Πελοποννήσου: Ένα πλούσιο κινηματογραφικό δωδεκαήμερο

Η Καλαμάτα και άλλες δεκατρείς πόλεις της Πελοποννήσου έγιναν σημεία αναφοράς για τους λάτρεις του ντοκιμαντέρ, ενώ υπήρξαν και αφορμές για προβληματισμό, όχι μόνο αναφορικά με την έβδομη τέχνη.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Μας έπεισε η Τζολί ως Μαρία Κάλλας;

The Review / Μας έπεισε η Τζολί ως Μαρία Κάλλας;

νδρος Διακοσάββας και ο Βασίλης Λούρας σχολιάζουν το πολυαναμενόμενο biopic «Maria», την ερμηνεία της Αντζελίνα Τζολί, τις ιστορικές ανακρίβειες και το αν τελικά μαθαίνουμε κάτι καινούργιο για την πολύπαθη divina.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
Το αιώνιο μεγαλείο του Λεονάρντο ντα Βίντσι

Daily / Το αιώνιο μεγαλείο του Λεονάρντο ντα Βίντσι

Στο νέο ντοκιμαντέρ του σπουδαίου Αμερικανού κινηματογραφιστή Κεν Μπερνς ξετυλίγεται η ζωή και το έργο του ανθρώπου που εκτός από το μεγαλειώδες εικαστικό έργο του, πρόλαβε πριν από μισή χιλιετία να αντιληφθεί, να ανακαλύψει, να εφεύρει ή να προβλέψει τα πάντα σχεδόν, από τη βαρύτητα μέχρι τον κινηματογράφο.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Λούκα Γκουαντανίνο: Ο σκηνοθέτης του Queer δηλώνει ότι θα αγωνιστεί να σταματήσει τη λογοκρισία της ταινίας του

Πολιτισμός / Λούκα Γκουαντανίνο: Ο σκηνοθέτης του Queer δηλώνει ότι θα αγωνιστεί να σταματήσει τη λογοκρισία της ταινίας του

«Ο χαρακτηρισμός της ταινίας ως "πολύ προκλητικής" από τις αρχές της Τουρκίας δεν είναι τίποτα περισσότερο από απροκάλυπτη ομοφοβία» τόνισε ο σκηνοθέτης του Queer
LIFO NEWSROOM
Beatles ’64: Πριν από εξήντα χρόνια, κάτι μαγικό κι ανεπανάληπτο

Daily / Beatles ’64: Πριν από εξήντα χρόνια, κάτι μαγικό κι ανεπανάληπτο

Βασισμένο σ’ ένα εκπληκτικό πρωτότυπο υλικό, αυτό το εξαίρετο ντοκιμαντέρ του Disney+ σε παραγωγή του Μάρτιν Σκορσέζε μάς μεταφέρει με μοναδικό τρόπο σ’ αυτό που βίωσαν τα μέλη του θρυλικού συγκροτήματος όταν πάτησαν για πρώτη φορά το πόδι τους σε μια Αμερική που έμοιαζε να τους έχει απόλυτη ανάγκη.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Οι δέκα αγαπημένες ταινίες της Τζούλης Αγοράκη

Οθόνες / «Είδα το "Nymphomaniac" σαν φεμινιστικό ύμνο»: Οι δέκα αγαπημένες ταινίες της Τζούλης Αγοράκη

Νικίτα Μιχάλκοφ, Ανιές Βαρντά, Μπέργκμαν, αλλά και «Love Story», «Against all odds»: Η σχέση της δημοσιογράφου Τζούλης Αγοράκη με το σινεμά εδραιώθηκε μέσα από πολύ διαφορετικές μεταξύ τους ταινίες.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ
Αντουανέττα Αγγελίδη: «Κάθε ταινία μου είναι το ευτυχές τέλος μιας περιπέτειας απορρίψεων»

Οι Αθηναίοι / Αντουανέττα Αγγελίδη: «Κάθε ταινία μου είναι το ευτυχές τέλος μιας περιπέτειας απορρίψεων»

Μοναδική περίπτωση για το ελληνικό σινεμά, η ιδιοσυγκρασιακή σκηνοθέτις που τιμάται στο 13ο Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Ταινιοθήκης αφηγείται τη ζωή και την πορεία της στη LiFO.
M. HULOT
«The New Years»: Το ισπανικό «One Day» από τον Ροντρίγκο Σορογκόγιεν

Οθόνες / «The New Years»: Το ισπανικό «One Day» από τον Ροντρίγκο Σορογκόγιεν

Η νέα ρομαντική σειρά του Cinobo βρίσκεται στο σταυροδρόμι της τριλογίας «Before», του «Normal People» και του «One Day». Δανειζόμενη το αφηγηματικό εύρημα του τελευταίου, καταγράφει τις Πρωτοχρονιές ενός ζευγαριού και μαζί τους τις δυσκολίες μα και τη γοητεία των πρώτων -άντα. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Βαλέρια Γκολίνο: «Δεν με ενοχλεί το ανδρικό βλέμμα αλλά το “μη- βλέμμα” στο σινεμά»

Pulp Fiction / Βαλέρια Γκολίνο: «Δεν με ενοχλεί το ανδρικό βλέμμα αλλά το “μη- βλέμμα” στο σινεμά»

Τελευταία υποδύθηκε μια πορνοστάρ, την αδερφή της Κάλλας, και σκηνοθέτησε μια σειρά βασισμένη σε ένα «σκανδαλώδες» βιβλίο. Η Ελληνοϊταλίδα ηθοποιός και σκηνοθέτις βρέθηκε στην Αθήνα και μίλησε στον Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλο.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Πώς η μητριά μου, η Μπάρμπρα Στρέιζαντ, με βοήθησε να κόψω το ποτό

Οθόνες / Πώς η μητριά μου, η Μπάρμπρα Στρέιζαντ, με βοήθησε να κόψω το ποτό

Σε ένα απόσπασμα από τα απομνημονεύματά του που δημοσιεύτηκε στην Wall Street Journal, ο ηθοποιός Τζος Μπρόλιν εξηγεί πώς η «ζόρικη αγάπη» της συζύγου του πατέρα του τον έκανε να κόψει οριστικά τη συνήθεια που του είχε ρημάξει τη ζωή.
THE LIFO TEAM
Μιγκέλ Γκόμες

Οθόνες / «Θέλω το σινεμά να μοιάζει με σινεμά κι όχι με κάτι που προσποιείται την πραγματική ζωή»

Ο Πορτογάλος σκηνοθέτης του «Tabu» Μιγκέλ Γκόμες επιστρέφει με το «Grand Tour» που απέσπασε το βραβείο σκηνοθεσίας στο φετινό Φεστιβάλ Καννών, μια ταινία για τη δειλία των αντρών και το πείσμα των γυναικών. Μιλά στη LiFO με αφορμή την προβολή της στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος, ως ταινία έναρξης του 13ου Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Η φιγούρα της Μελίνας με τρόμαζε και με έλκυε ταυτόχρονα»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Ευριπίδη Σαμπάτη

Μυθολογίες / «Η φιγούρα της Μελίνας με τρόμαζε και με έλκυε ταυτόχρονα»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Ευριπίδη Σαμπάτη

Ο τραγουδοποιός Ευριπίδης Σαμπάτης επιλέγει 10 ταινίες, καθεμιά απ' τις οποίες για διαφορετικούς λόγους τον ταρακούνησαν τόσο που η ζωή του δεν ήταν ποτέ πια η ίδια.