«Loro»: Η ταινία του Πάολο Σορεντίνο που ξεμπρόστιασε τον «μπερλουσκονισμό»

«Loro»: Η ταινία του Πάολο Σορεντίνο που ξεμπρόστιασε τον «μπερλουσκονισμό» Facebook Twitter
Η σύνθετη ερμηνεία του Τόνι Σερβίλο αποφεύγει τον σκόπελο της καρικατούρας – δύσκολο εγχείρημα, όταν υποδύεσαι μια τέτοια προσωπικότητα. Φωτ.: Gianni Fiorito/IFC Films
0

ΕΦΥΓΕ ΑΠΟ ΤΗ ΖΩΗ ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι, μια larger than life προσωπικότητα, επιδραστική για την πολιτική, την κοινωνική, την τηλεοπτική και την αθλητική ζωή της γειτονικής χώρας όσο λίγες, που ξεπέρασε τα σύνορά της, έγινε γνωστή στα πέρατα του δυτικού κόσμου και, παρά τις μεσογειακές ιδιαιτερότητες, ίσως να αποτέλεσε μια διαφωτιστική (μα διόλου πεφωτισμένη) προσωποποιημένη εκδοχή του. Περισσότερα για τον βίο και την πολιτεία του μπορείτε να διαβάσετε στο άρθρο του Νίκου Ευσταθίου που δημοσιεύτηκε χθες στη LiFO.

Στο σινεμά, αν θέλετε να λάβετε μια έμπρακτη (και πληρέστατη) εικόνα των στοιχείων που απαρτίζουν τον «μπερλουσκονισμό», μπορείτε να στραφείτε σε μια ταινία του Πάολο Σορεντίνο που, δυστυχώς, πέρασε και δεν ακούμπησε πριν από μερικά χρόνια, το «Loro» (2018).

Ο Ιταλός δημιουργός έγινε ευρύτερα γνωστός χάρη στη sui generis κινηματογραφική βιογραφία μιας άλλης διαβόητης φιγούρας της ιταλικής Δεξιάς, του Τζούλιο Αντρεότι. Αν το «Il Divo» ακροβατούσε μεταξύ μαύρης κωμωδίας, γκανγκστερικού δράματος και συνωμοσιολογικού θρίλερ, πάντα φιλτραρισμένο με το γνώριμο σορεντινικό στυλιζάρισμα, ήταν γιατί ο Αντρεότι κινούσε τα νήματα στο παρασκήνιο και η λαβυρινθώδης αφήγηση του σκηνοθέτη ακολουθούσε τον μίτο της διαφθοράς.

Ο Μπερλουσκόνι ήταν διαφορετικός. Στην περίπτωσή του οι φωτογραφικές διατάξεις, η υπέρμετρη ασυδοσία και η εκτεταμένη διαφθορά βρίσκονταν πάντα στο φως, με τον ιταλικό λαό όχι απλά να συγχωρεί, αλλά να επικροτεί τον μπερλουσκονικό τρόπο. 

«Loro»: Ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι μέσα από τον φακό του Πάολο Σορεντίνο Facebook Twitter
Ο Μπερλουσκόνι, ως μέγιστος λαοπλάνος και άριστος πωλητής, πωλούσε το παραμύθι της ευκαιρίας, με έναν ελκυστικό, πειστικό τρόπο. Φωτ.: Gianni Fiorito/IFC Films

Στα πρώτα σαράντα λεπτά της ταινίας έχουμε δει τον Μπερλουσκόνι μόνο ως τατουάζ στη μέση μιας επίδοξης ηθοποιού με την οποία κάνει σεξ ο Σέρτζιο, ένας οπορτουνιστής που υποδύεται ο Ρικάρντο Σκαμάρτσιο. Κι όμως, όλοι μιλούν για τον Kαβαλιέρε, είναι πανταχού παρών.

Σε «εκείνους» άλλωστε αναφέρεται ο τίτλος –loro σημαίνει εκείνοι στα ιταλικά– κι αυτό γίνεται σαφές από τη συμβολική, σαρκαστική και ξεκαρδιστική εισαγωγική σκηνή, με το πρόβατο που εισέρχεται όλο περιέργεια στο πολυτελές «μαντρί».

Στα πρώτα σαράντα λεπτά της ταινίας έχουμε δει τον Μπερλουσκόνι μόνο ως τατουάζ στη μέση μιας επίδοξης ηθοποιού με την οποία κάνει σεξ ο Σέρτζιο, ένας οπορτουνιστής που υποδύεται ο Ρικάρντο Σκαμάρτσιο. Κι όμως, όλοι μιλούν για τον Kαβαλιέρε, είναι πανταχού παρών: στο σχέδιο του Σέρτζιο να τον προσεγγίσει και να γίνει μέρος του αφανούς «επιτελείου» του νοικιάζοντας μια βίλα δίπλα στη δική του στη Σαρδηνία και στήνοντας ατελείωτα πάρτι με μοντέλα και συνοδούς πολυτελείας, στην ασυδοσία, στην απενοχοποίηση του σεξισμού, στον ηδονισμό της υπερκατανάλωσης, στους εκβιασμούς, στην παράλληλη (και παράνομη) ανταλλακτική «οικονομία» και, φυσικά, στην παροξυσμική αισθητική του Σορεντίνο – θα επανέλθουμε επί του θέματος. 

«Loro»: Ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι μέσα από τον φακό του Πάολο Σορεντίνο Facebook Twitter
Ο Τόνι Σερβίλο υποδύεται τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι και η Έλενα Σοφία Ρίτσι τη γυναίκα του Βερόνικα. Φωτ.: Gianni Fiorito/IFC Films

Στην πραγματικότητα ο Σέρτζιο, όπως και οι περισσότεροι στο φιλμ, θέλουν απλά να πάρουν ένα κομμάτι από τον Μπερλουσκόνι, ιδανικά θέλουν να γίνουν αυτός κι εκεί είναι που η ταινία προτάσσει τις ευρωπαϊκές καταβολές της έναντι αντίστοιχων αμερικανικών (και αμερικανιζουσών) βιογραφιών αρνητικών προσωπικοτήτων. Παρακολουθείς π.χ. το «Vice» και βλέπεις ένα αυστηρά προσωποποιημένο Kακό, τελειώνει η ταινία και πιστεύεις ότι ο Ντικ Τσέινι κάλλιστα μπορεί να έχει υπάρξει υπεύθυνος από τη σταύρωση του Ιησού μέχρι την έξαρση του κορωνοϊού. Για τον Άνταμ Μακέι ο Αμερικανός αντιπρόεδρος είναι η βασική (και μοναδική) πηγή όλων των δεινών που υπέστη ο πλανήτης. Αντίθετα, στον Σορεντίνο θα δεις τη συνυπευθυνότητα στα πρόσωπα των συνεργατών του Iταλού πρωθυπουργού, αλλά και όλων όσων κυνήγησαν το μπερλουσκονικό όνειρο και του επέτρεψαν να τους το πουλήσει. 

«Είμαστε πωλητές, αντικείμενό μας είναι να πείσουμε τους άλλους για την ηθική των ονείρων μας και δεν θα σηκωθούμε από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων μέχρι το όνειρό μας να γίνει και δικό τους», ακούγεται να λέει στον Μπερλουσκόνι ο Ένιο Ντόρις, δισεκατομμυριούχος και συνέταιρός του σε έναν ασφαλιστικό κολοσσό – ο Τόνι Σερβίλο τους υποδύεται αμφότερους, σε έναν από τους άπειρους συμβολισμούς του φιλμ.

Στο πρόσωπο αυτού του κοντού τσιρκολάνου που ενίοτε φορούσε παπούτσια με πάτους για να δείχνει ψηλότερος, που μιλούσε τη γλώσσα του «απλού κόσμου» και τα «έλεγε έξω από τα δόντια», ο μέσος Ιταλός ψηφοφόρος έβλεπε όχι τον εκφραστή του, αλλά την ενσάρκωση των φαντασιώσεων του. «Αν αυτό το ανασφαλές ανθρωπάκι μπορεί να γίνει ο ισχυρότερος άνθρωπος στη χώρα, τότε μπορώ κι εγώ», ήταν η σκέψη του.

Και ο Μπερλουσκόνι, ως μέγιστος λαοπλάνος και άριστος πωλητής, πωλούσε το παραμύθι της ευκαιρίας, με έναν ελκυστικό, πειστικό τρόπο που το μεταγενέστερο αμερικανικό κακέκτυπό του –ο Τραμπ– ουδέποτε κατάφερε, διασφαλίζοντας μια στο τόσο παροχές και ελαφρύνσεις προς αδικημένες ομάδες, μα, κατά βάση, εξυπηρετώντας αποκλειστικά τον εαυτό του. «Ο αλτρουισμός είναι ο καλύτερος τρόπος για να είσαι εγωιστής», ακούγεται δις μέσα στην ταινία.

«Loro»: Η ταινία του Πάολο Σορεντίνο που ξεμπρόστιασε τον «μπερλουσκονισμό» Facebook Twitter
Φωτ.: Gianni Fiorito/IFC Films

Δεν διαχειρίζεται πάντα με λεπτότητα όσα έχει να καταθέσει για το πολιτικό γίγνεσθαι ο Σορεντίνο, επεξηγεί πολλά από αυτά που (έτσι κι αλλιώς) βλέπουμε στην οθόνη με ατάκες σαν τις παραπάνω, ο αντίλογος λέει ότι χωρίς αυτές δεν θα υπήρχε ταινία, παρά μόνο μια επίδειξη του παραληρηματικού σορεντινικού στιλ.

Κι όμως, η αισθητική του Ιταλού δημιουργού, που κάποιοι βρίσκουν αυτάρεσκη, επιφανειακή, ακόμα και απωθητική, είναι η ιδανική για τον συγκεκριμένο βιογραφούμενο, ο οποίος έφερε επακριβώς αυτά τα χαρακτηριστικά. Και με αρωγό την ισορροπημένη, σύνθετη ερμηνεία του Σερβίλο, που αποφεύγει τον σκόπελο της καρικατούρας –δύσκολο εγχείρημα, όταν υποδύεσαι μια τέτοια προσωπικότητα– το «Loro» παρουσιάζει τον Μπερλουσκόνι όχι ως έναν αυτοδημιούργητο ημίθεο, όπως ήθελε να βλέπει τον εαυτό του ακόμα και στα χρόνια της πτώσης, αλλά ως μια κατασκευή στην οποία, πέρα από τον ναρκισσισμό και την απληστία του ίδιου, συνέβαλε και η «σφετεριστική» διάθεση των υποστηρικτών του, σε μια ανίερη πλην πλήρως αποδεκτή συμφωνία και μια αμφοτεροβαρή πλην, επί της ουσίας, ανισοβαρή σχέση. 

Ένα χαμογελαστό αρπακτικό φτιαγμένο από «Εκείνους» που θα ήθελαν να είναι Εκείνος. 

Loro - Official Trailer

Οθόνες
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Η πολιτική κληρονομιά του Καβαλιέρε

Απώλειες / Σίλβιο Μπερλουσκόνι (1936-2023): Η πολιτική κληρονομιά του Καβαλιέρε

Ο Μπερλουσκόνι δίχασε την ιταλική κοινωνία όσο κανένας άλλος, λατρεύτηκε αλλά και μισήθηκε, και άφησε πίσω του μια κληρονομιά πληθωρικού λαϊκισμού που εξακολουθεί να επηρεάζει την παγκόσμια πολιτική σκηνή περισσότερο απ’ ό,τι του αναγνωρίστηκε.
ΝΙΚΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Steve: Η μοναξιά του δασκάλου μεγάλων αποστάσεων

Daily / Steve: Η μοναξιά του δασκάλου μεγάλων αποστάσεων

Ένα κρίσιμο και «μανιοκαταθλιπτικό» 24ωρο στη ζωή ενός εκπαιδευτικού σε ένα σχολείο για προβληματικούς εφήβους αποτελεί τον καμβά για το υπερκινητικό δράμα του Netflix με πρωταγωνιστή τον Κίλιαν Μέρφι.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Νεριτάν Ζιντζιρία: «Η Ελλάδα έχει φετίχ να βαφτίζει τους νέους "φαινόμενα"»

Οθόνες / Νεριτάν Ζιντζιρία: «Η Ελλάδα έχει φετίχ να βαφτίζει τους νέους "φαινόμενα"»

Όταν αποφάσισε να γίνει κινηματογραφιστής, του είπαν ότι θα πεινάσει, αλλά με έναν πολύ δημιουργικό τρόπο. Έκανε τις πρώτες του ταινίες κυριολεκτικά με χώμα και νερό, αλλά πλέον τρέχει παράλληλα οκτώ πρότζεκτ. Κάνει σινεμά συνομιλώντας με το σινεμά του Γιάνναρη, του Δαμιανού, του Παπατάκη. Ο Νεριτάν Ζιντζιρία αφηγείται τη ζωή του στη LifO.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
When Nobody’s Watching: Πριν κλωτσήσουν τη μπάλα, πρέπει να νικήσουν την προκατάληψη

Οθόνες / When Nobody’s Watching: Πριν κλωτσήσουν τη μπάλα, πρέπει να νικήσουν την προκατάληψη

Η Ελλάδα κάνει τα πρώτα της σοβαρά βήματα για να σταθεί ισότιμα στο ευρωπαϊκό γήπεδο του γυναικείου ποδοσφαίρου - Το νέο ντοκιμαντέρ του ΠΣΑΠΠ, “When Nobody’s Watching”, ρίχνει φως στις ζωές των αθλητριών που παλεύουν μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Η δραματική στροφή του The Rock και άλλοι 3 λόγοι να πάτε σινεμά

Οθόνες / Η δραματική στροφή του The Rock και άλλοι 3 λόγοι να πάτε σινεμά

Ακόμα μια κινηματογραφική μεταφορά του Δράκουλα, ένα κινέζικο animation που είναι η πέμπτη εμπορικότερη ταινία όλων των εποχών αλλά και η επανακυκλοφορία του «Avatar: The Way of Water» - Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη
THE LIFO TEAM
«Good Boy»: Ναι, ο σκύλος σας βλέπει φαντάσματα» ΟΙ ΥΠΟΛΟΙΠΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

Οθόνες / «Good Boy»: Ναι, ο σκύλος σας βλέπει φαντάσματα

Η πολυσυζητημένη ταινία τρόμου του Μπεν Λέονμπεργκ δίνει σάρκα και οστά σε έναν από τους μεγαλύτερους φόβους των ιδιοκτητών σκύλου και αντλεί τη συγκίνησή της από τον αρραγή δεσμό ανθρώπου και ζώου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Χρόνια Πολλά Πέδρο! 20 χρόνια τώρα βλέπουμε τις ταινίες σου.

Οθόνες / Χρόνια Πολλά Πέδρο! 20 χρόνια τώρα βλέπουμε τις ταινίες σου.

Ο Πέδρο Αλμοδοβάρ που έχει σήμερα γενέθλια παραμένει διαχρονικά ένας από τους αγαπημένους μας σκηνοθέτες. Μαζέψαμε σε ένα αφιέρωμα ό, τι έχουμε γράψει για τις ταινίες του αλλά και κάποια ενδιαφέροντα θέματα για το έργο του που αξίζει να τα διαβάσετε!
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη γύρισε μια πανκ αλληγορία για όσα βιώνουμε σήμερα

Οθόνες / Η Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη γύρισε μια πανκ αλληγορία για όσα βιώνουμε σήμερα

Η περιπετειώδης δημιουργία του «Harvest», της εντυπωσιακής πρώτης αγγλόφωνης ταινίας της ταλαντούχας σκηνοθέτιδας, ζωντανεύει την ονειρική και σκληρή ατμόσφαιρα ενός μεσαιωνικού σκωτσέζικου χωριού καθώς αυτό εξαφανίζεται από τον χάρτη.  
M. HULOT
CHECK 10 τηλεοπτικές σειρές που θα δούμε μέχρι το τέλος του έτους

Οθόνες / 10 σειρές που θα δούμε μέχρι το τέλος του έτους

Από τη νέα σεζόν του «Slow Horses» στο μεγάλο φινάλε του «Stranger Things» κι από ένα φιλόδοξο πορτρέτο του Σκορσέζε στο νέο στοίχημα του δημιουργού του «Breaking Bad», διαλέγουμε δέκα σειρές που αναμένεται να μονοπωλήσουν το ενδιαφέρον μας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
6 αποκαλυπτικά ντοκιμαντέρ για τη ζωή και τον κόσμο που ζούμε τώρα

Οθόνες / 6 αποκαλυπτικά ντοκιμαντέρ για τη ζωή και τον κόσμο που ζούμε τώρα

Το Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου πρόβαλε φέτος ταινίες πολιτικά φορτισμένες που οραματίζονται ένα μέλλον χωρίς σύνορα. Έξι από αυτές έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση χάρη στην αισθητική και την προβληματική τους.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ