«Loro»: Η ταινία του Πάολο Σορεντίνο που ξεμπρόστιασε τον «μπερλουσκονισμό»

«Loro»: Η ταινία του Πάολο Σορεντίνο που ξεμπρόστιασε τον «μπερλουσκονισμό» Facebook Twitter
Η σύνθετη ερμηνεία του Τόνι Σερβίλο αποφεύγει τον σκόπελο της καρικατούρας – δύσκολο εγχείρημα, όταν υποδύεσαι μια τέτοια προσωπικότητα. Φωτ.: Gianni Fiorito/IFC Films
0

ΕΦΥΓΕ ΑΠΟ ΤΗ ΖΩΗ ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι, μια larger than life προσωπικότητα, επιδραστική για την πολιτική, την κοινωνική, την τηλεοπτική και την αθλητική ζωή της γειτονικής χώρας όσο λίγες, που ξεπέρασε τα σύνορά της, έγινε γνωστή στα πέρατα του δυτικού κόσμου και, παρά τις μεσογειακές ιδιαιτερότητες, ίσως να αποτέλεσε μια διαφωτιστική (μα διόλου πεφωτισμένη) προσωποποιημένη εκδοχή του. Περισσότερα για τον βίο και την πολιτεία του μπορείτε να διαβάσετε στο άρθρο του Νίκου Ευσταθίου που δημοσιεύτηκε χθες στη LiFO.

Στο σινεμά, αν θέλετε να λάβετε μια έμπρακτη (και πληρέστατη) εικόνα των στοιχείων που απαρτίζουν τον «μπερλουσκονισμό», μπορείτε να στραφείτε σε μια ταινία του Πάολο Σορεντίνο που, δυστυχώς, πέρασε και δεν ακούμπησε πριν από μερικά χρόνια, το «Loro» (2018).

Ο Ιταλός δημιουργός έγινε ευρύτερα γνωστός χάρη στη sui generis κινηματογραφική βιογραφία μιας άλλης διαβόητης φιγούρας της ιταλικής Δεξιάς, του Τζούλιο Αντρεότι. Αν το «Il Divo» ακροβατούσε μεταξύ μαύρης κωμωδίας, γκανγκστερικού δράματος και συνωμοσιολογικού θρίλερ, πάντα φιλτραρισμένο με το γνώριμο σορεντινικό στυλιζάρισμα, ήταν γιατί ο Αντρεότι κινούσε τα νήματα στο παρασκήνιο και η λαβυρινθώδης αφήγηση του σκηνοθέτη ακολουθούσε τον μίτο της διαφθοράς.

Ο Μπερλουσκόνι ήταν διαφορετικός. Στην περίπτωσή του οι φωτογραφικές διατάξεις, η υπέρμετρη ασυδοσία και η εκτεταμένη διαφθορά βρίσκονταν πάντα στο φως, με τον ιταλικό λαό όχι απλά να συγχωρεί, αλλά να επικροτεί τον μπερλουσκονικό τρόπο. 

«Loro»: Ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι μέσα από τον φακό του Πάολο Σορεντίνο Facebook Twitter
Ο Μπερλουσκόνι, ως μέγιστος λαοπλάνος και άριστος πωλητής, πωλούσε το παραμύθι της ευκαιρίας, με έναν ελκυστικό, πειστικό τρόπο. Φωτ.: Gianni Fiorito/IFC Films

Στα πρώτα σαράντα λεπτά της ταινίας έχουμε δει τον Μπερλουσκόνι μόνο ως τατουάζ στη μέση μιας επίδοξης ηθοποιού με την οποία κάνει σεξ ο Σέρτζιο, ένας οπορτουνιστής που υποδύεται ο Ρικάρντο Σκαμάρτσιο. Κι όμως, όλοι μιλούν για τον Kαβαλιέρε, είναι πανταχού παρών.

Σε «εκείνους» άλλωστε αναφέρεται ο τίτλος –loro σημαίνει εκείνοι στα ιταλικά– κι αυτό γίνεται σαφές από τη συμβολική, σαρκαστική και ξεκαρδιστική εισαγωγική σκηνή, με το πρόβατο που εισέρχεται όλο περιέργεια στο πολυτελές «μαντρί».

Στα πρώτα σαράντα λεπτά της ταινίας έχουμε δει τον Μπερλουσκόνι μόνο ως τατουάζ στη μέση μιας επίδοξης ηθοποιού με την οποία κάνει σεξ ο Σέρτζιο, ένας οπορτουνιστής που υποδύεται ο Ρικάρντο Σκαμάρτσιο. Κι όμως, όλοι μιλούν για τον Kαβαλιέρε, είναι πανταχού παρών: στο σχέδιο του Σέρτζιο να τον προσεγγίσει και να γίνει μέρος του αφανούς «επιτελείου» του νοικιάζοντας μια βίλα δίπλα στη δική του στη Σαρδηνία και στήνοντας ατελείωτα πάρτι με μοντέλα και συνοδούς πολυτελείας, στην ασυδοσία, στην απενοχοποίηση του σεξισμού, στον ηδονισμό της υπερκατανάλωσης, στους εκβιασμούς, στην παράλληλη (και παράνομη) ανταλλακτική «οικονομία» και, φυσικά, στην παροξυσμική αισθητική του Σορεντίνο – θα επανέλθουμε επί του θέματος. 

«Loro»: Ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι μέσα από τον φακό του Πάολο Σορεντίνο Facebook Twitter
Ο Τόνι Σερβίλο υποδύεται τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι και η Έλενα Σοφία Ρίτσι τη γυναίκα του Βερόνικα. Φωτ.: Gianni Fiorito/IFC Films

Στην πραγματικότητα ο Σέρτζιο, όπως και οι περισσότεροι στο φιλμ, θέλουν απλά να πάρουν ένα κομμάτι από τον Μπερλουσκόνι, ιδανικά θέλουν να γίνουν αυτός κι εκεί είναι που η ταινία προτάσσει τις ευρωπαϊκές καταβολές της έναντι αντίστοιχων αμερικανικών (και αμερικανιζουσών) βιογραφιών αρνητικών προσωπικοτήτων. Παρακολουθείς π.χ. το «Vice» και βλέπεις ένα αυστηρά προσωποποιημένο Kακό, τελειώνει η ταινία και πιστεύεις ότι ο Ντικ Τσέινι κάλλιστα μπορεί να έχει υπάρξει υπεύθυνος από τη σταύρωση του Ιησού μέχρι την έξαρση του κορωνοϊού. Για τον Άνταμ Μακέι ο Αμερικανός αντιπρόεδρος είναι η βασική (και μοναδική) πηγή όλων των δεινών που υπέστη ο πλανήτης. Αντίθετα, στον Σορεντίνο θα δεις τη συνυπευθυνότητα στα πρόσωπα των συνεργατών του Iταλού πρωθυπουργού, αλλά και όλων όσων κυνήγησαν το μπερλουσκονικό όνειρο και του επέτρεψαν να τους το πουλήσει. 

«Είμαστε πωλητές, αντικείμενό μας είναι να πείσουμε τους άλλους για την ηθική των ονείρων μας και δεν θα σηκωθούμε από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων μέχρι το όνειρό μας να γίνει και δικό τους», ακούγεται να λέει στον Μπερλουσκόνι ο Ένιο Ντόρις, δισεκατομμυριούχος και συνέταιρός του σε έναν ασφαλιστικό κολοσσό – ο Τόνι Σερβίλο τους υποδύεται αμφότερους, σε έναν από τους άπειρους συμβολισμούς του φιλμ.

Στο πρόσωπο αυτού του κοντού τσιρκολάνου που ενίοτε φορούσε παπούτσια με πάτους για να δείχνει ψηλότερος, που μιλούσε τη γλώσσα του «απλού κόσμου» και τα «έλεγε έξω από τα δόντια», ο μέσος Ιταλός ψηφοφόρος έβλεπε όχι τον εκφραστή του, αλλά την ενσάρκωση των φαντασιώσεων του. «Αν αυτό το ανασφαλές ανθρωπάκι μπορεί να γίνει ο ισχυρότερος άνθρωπος στη χώρα, τότε μπορώ κι εγώ», ήταν η σκέψη του.

Και ο Μπερλουσκόνι, ως μέγιστος λαοπλάνος και άριστος πωλητής, πωλούσε το παραμύθι της ευκαιρίας, με έναν ελκυστικό, πειστικό τρόπο που το μεταγενέστερο αμερικανικό κακέκτυπό του –ο Τραμπ– ουδέποτε κατάφερε, διασφαλίζοντας μια στο τόσο παροχές και ελαφρύνσεις προς αδικημένες ομάδες, μα, κατά βάση, εξυπηρετώντας αποκλειστικά τον εαυτό του. «Ο αλτρουισμός είναι ο καλύτερος τρόπος για να είσαι εγωιστής», ακούγεται δις μέσα στην ταινία.

«Loro»: Η ταινία του Πάολο Σορεντίνο που ξεμπρόστιασε τον «μπερλουσκονισμό» Facebook Twitter
Φωτ.: Gianni Fiorito/IFC Films

Δεν διαχειρίζεται πάντα με λεπτότητα όσα έχει να καταθέσει για το πολιτικό γίγνεσθαι ο Σορεντίνο, επεξηγεί πολλά από αυτά που (έτσι κι αλλιώς) βλέπουμε στην οθόνη με ατάκες σαν τις παραπάνω, ο αντίλογος λέει ότι χωρίς αυτές δεν θα υπήρχε ταινία, παρά μόνο μια επίδειξη του παραληρηματικού σορεντινικού στιλ.

Κι όμως, η αισθητική του Ιταλού δημιουργού, που κάποιοι βρίσκουν αυτάρεσκη, επιφανειακή, ακόμα και απωθητική, είναι η ιδανική για τον συγκεκριμένο βιογραφούμενο, ο οποίος έφερε επακριβώς αυτά τα χαρακτηριστικά. Και με αρωγό την ισορροπημένη, σύνθετη ερμηνεία του Σερβίλο, που αποφεύγει τον σκόπελο της καρικατούρας –δύσκολο εγχείρημα, όταν υποδύεσαι μια τέτοια προσωπικότητα– το «Loro» παρουσιάζει τον Μπερλουσκόνι όχι ως έναν αυτοδημιούργητο ημίθεο, όπως ήθελε να βλέπει τον εαυτό του ακόμα και στα χρόνια της πτώσης, αλλά ως μια κατασκευή στην οποία, πέρα από τον ναρκισσισμό και την απληστία του ίδιου, συνέβαλε και η «σφετεριστική» διάθεση των υποστηρικτών του, σε μια ανίερη πλην πλήρως αποδεκτή συμφωνία και μια αμφοτεροβαρή πλην, επί της ουσίας, ανισοβαρή σχέση. 

Ένα χαμογελαστό αρπακτικό φτιαγμένο από «Εκείνους» που θα ήθελαν να είναι Εκείνος. 

Loro - Official Trailer

Οθόνες
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Η πολιτική κληρονομιά του Καβαλιέρε

Απώλειες / Σίλβιο Μπερλουσκόνι (1936-2023): Η πολιτική κληρονομιά του Καβαλιέρε

Ο Μπερλουσκόνι δίχασε την ιταλική κοινωνία όσο κανένας άλλος, λατρεύτηκε αλλά και μισήθηκε, και άφησε πίσω του μια κληρονομιά πληθωρικού λαϊκισμού που εξακολουθεί να επηρεάζει την παγκόσμια πολιτική σκηνή περισσότερο απ’ ό,τι του αναγνωρίστηκε.
ΝΙΚΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Το τρίο Πασκάλ-Τζόνσον-Έβανς και 9 ακόμα λόγοι να πάτε σινεμά

Οθόνες / Το τρίο Πασκάλ-Τζόνσον-Έβανς και 9 ακόμα λόγοι να πάτε σινεμά

Μια ταινία που η Τζέιν Όστιν θα ήταν περήφανη να είχε σκηνοθετήσει, η Λίντσεϊ Λόχαν ανταλλάζει σώμα με την Τζέιμι Λι Κέρτις ξανά μετά από 22 χρόνια κι ένας μεταλλαγμένος Μπάμπι εκδικείται για τον θάνατο της μαμάς του. – Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
THE LIFO TEAM
«Νεαρές μητέρες»: Είναι καλοκαιρινή επιλογή μία ταινία των αδελφών Νταρντέν; 

The Review / «Νεαρές μητέρες»: Tα κατάφεραν πάλι οι αδελφοί Νταρντέν; 

Τι κάνει τις «νεαρές μητέρες» να ξεχωρίζουν από τις προηγούμενες δουλειές των Βέλγων δημιουργών; Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου συζητάνε για τη βραβευμένη ταινία που παίζεται στους θερινούς κινηματογράφους της Αθήνας.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
American Apparel: Τα βρόμικα μυστικά της πιο ανατρεπτικής εταιρείας των ’00s

Οθόνες / American Apparel: Τα βρόμικα μυστικά της πιο ανατρεπτικής εταιρείας των ’00s

Η American Apparel πουλούσε απελευθέρωση, αλλά πίσω από τις βιτρίνες και το φίνο βαμβάκι το brand ήταν βουτηγμένο στα σκάνδαλα: σεξουαλική παρενόχληση, κατάχρηση εξουσίας και ένα εργασιακό κλίμα που κάθε άλλο παρά cool ήταν.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Movies

Οθόνες / Η σπαρταριστή επιστροφή των «Τρελών Σφαιρών» και 9 ακόμα λόγοι για να πάτε σινεμά

Ο Λίαμ Νίσον δείχνει την κωμική στόφα του, η Άλισον Μπρι και ο Ντέιβ Φράνκο πρωταγωνιστούν στην πιο αναμενόμενη ταινία τρόμου της χρονιάς, η νέα ταινία των αδερφών Νταρντέν και 4 επανεκδόσεις – Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
THE LIFO TEAM
Είδαμε την ταινία που διασκευάζει ο Γιώργος Λάνθιμος

Οθόνες / Η ταινία στην οποία βασίστηκε ο Λάνθιμος: Ένα κρυμμένο νοτιοκορεατικό διαμάντι

Η επικείμενη κυκλοφορία του «Bugonia» στάθηκε αφορμή για να επισκεφτούμε ξανά την κινηματογραφική του πηγή, το cult «Save the Green Planet!», έναν από τους κρυμμένους θησαυρούς του νοτιοκορεατικού σινεμά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
«Αποκάλυψη στους Τροπικούς»: Ένα πραγματικά σπουδαίο ντοκιμαντέρ μόλις ανέβηκε στο Netflix  

Daily / «Αποκάλυψη στους Τροπικούς»: Ένα πραγματικά σπουδαίο ντοκιμαντέρ μόλις ανέβηκε στο Netflix  

Η τελευταία ερευνητική δουλειά της βραβευμένης σκηνοθέτριας Πέτρα Κόστα, είναι ένα υποδειγματικό, υποβλητικό ντοκιμαντέρ με κεντρικό άξονα την καθοριστική συμβολή των Βραζιλιάνων Ευαγγελιστών στην άνοδο του «Τραμπ των Τροπικών» στην εξουσία.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Το «requel» ενός θρίλερ των 90s και 8 ακόμη λόγοι να πάτε σινεμά

Οθόνες / Το requel ενός θρίλερ των ΄90s και 7 ακόμα λόγοι να πάτε σινεμά

Η ανάσταση του «I Know What You Did Last Summer», η νέα ταινία του Φρανσουά Οζόν, η έκπληξη των Καννών «Sorry Baby» και η ταινία που εδραίωσε το άστρο της Μόνικα Μπελούτσι - Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ MICHAEL DOUGLAS

Οθόνες / Μάικλ Ντάγκλας: Το ήσυχο αντίο ενός ανήσυχου σταρ

«Nepo baby» πριν καν υπάρξει ο όρος, ο Μάικλ Ντάγκλας βρήκε τη δική του φωνή μέσα από ρόλους που σφράγισαν το Χόλιγουντ, φτάνοντας σε μια καριέρα έξι δεκαετιών γεμάτη σκαμπανεβάσματα και δυνατές στιγμές.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
TAINIES

Οθόνες / Ο ανανεωμένος Superman και 6 ακόμα λόγοι για να πάτε σινεμά

Ένας υπερήρωας, μερικοί επικίνδυνοι καρχαρίες, ένα αμερικανικό ρομαντικό δράμα, μπόλικος σουρεαλισμός και γαλλικό chanson: Το κινηματογραφικό μενού της εβδομάδας έχει από όλα - Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
THE LIFO TEAM
Superman: Ένα αβαρές επεισόδιο κυριακάτικου cartoon

Oθόνες / Superman: Ένα αβαρές επεισόδιο κυριακάτικου καρτούν

Υπερφορτωμένο, κατά διαστήματα απολαυστικό, με μια τετράποδη προσθήκη που θα κάνει τους ζωόφιλους να γαβγίζουν από χαρά, το «Superman» του Τζέιμς Γκαν δεν προσποιείται πως θέλει να προσφέρει τίποτα παραπάνω από δύο ευχάριστες ώρες στο σινεμά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ