Και Βάρδος και Θέσπις: Γιορτάζοντας τα 40χρονα του Tom Waits στη μεγάλη οθόνη

Και Βάρδος και Θέσπις: Γιορτάζοντας τα 40χρονα του Tom Waits στη μεγάλη οθόνη Facebook Twitter
"It's a sad and beautiful world": Ένας χίπστερ παλαιάς κοπής «Στην παγίδα του νόμου» του Τζάρμους (1986)
1

«Δεν είμαι κομπάρσος μωρό μου / είμαι πρωταγωνιστής» κοκορεύεται ο Τομ Γουέιτς στο τραγούδι του "Goin' Out West" από το άλμπουμ Bone Machine του '92 («ξέρω και καράτε / ξέρω και βουντού», λένε παρακάτω οι στίχοι).

Στο σινεμά πάντως έχει υπάρξει και τα δύο. Για την ακρίβεια, κομπάρσος δεν ήταν ποτέ. Ακόμα και σε δεύτερους ρόλους - που είναι και οι περισσότεροι – λειτουργεί ως εκλεκτός καλεσμένος ή μυστηριώδης «απρόσκλητος» ξένος που ακόμα και ο λίγος χρόνος που εμφανίζεται είναι αρκετός για να απογειώσει με την παρουσία του (και την φορτωμένη με αλλόκοτα βιώματα βραχνή εκφορά του λόγου του) μια ταινία στο δικό του, ιδιαίτερο, συχνά απόκοσμο, αλλά ποτέ ψυχρό, σύμπαν.

Σε γενικές γραμμές, είναι πικρή μάλλον παρά ένδοξη η ιστορία των καταξιωμένων μουσικών και ειδικά των ροκ σταρ στο σινεμά. Ο Τομ Γουέιτς, ακόμα κι όταν υποδύεται μια εκδοχή της δημόσιας εικόνας του ως τραγουδοποιού και ερμηνευτή, ποτέ δεν εκτροχιάζει την κινηματογραφική αφήγηση. Αντίθετα, συμβάλλει στην πιστοποίηση της γνησιότητας της πλοκής προσφέροντας έναν αβίαστο και αιώνιο ανθρωπισμό, ακόμα κι όταν υποδύεται από μηχανής θεούς – ή δαίμονες.

Ο Τομ Γουέιτς, ακόμα κι όταν υποδύεται μια εκδοχή της δημόσιας εικόνας του ως τραγουδοποιού και ερμηνευτή, ποτέ δεν εκτροχιάζει την κινηματογραφική αφήγηση. Αντίθετα, συμβάλλει στην πιστοποίηση της γνησιότητας της πλοκής προσφέροντας έναν αβίαστο και αιώνιο ανθρωπισμό, ακόμα κι όταν υποδύεται από μηχανής θεούς – ή δαίμονες.

Δεν πρόκειται για κάποιον χαμαιλέοντα της υποκριτικής φυσικά, ούτε όλες οι ταινίες που έχει παίξει είναι αριστουργήματα –κάποιες σαφώς και είναι– όμως είναι πάντα μια παραπάνω από καλοδεχούμενη και θερμή παρουσία που σε ψήνει να παραμείνεις μάρτυρας στα δρώμενα επί της οθόνης, ακόμα κι όταν όλα τα υπόλοιπα στοιχεία του έργου συνηγορούν για το αντίθετο.

Ας θυμηθούμε λοιπόν κάποιες από τις πιο ξεχωριστές εμφανίσεις του σε μια «δεύτερη» καριέρα (που κάποιες φορές είναι σα να συμπληρώνει την πρώτη) που κρατά γερά εδώ και σαράντα ακριβώς χρόνια...

Και Βάρδος και Θέσπις: Γιορτάζοντας τα 40χρονα του Tom Waits στη μεγάλη οθόνη Facebook Twitter
Κινηματογραφικό ντεμπούτο στο "Paradise Alley" (1978) σε σκηνοθεσία Σιλβέστερ Σταλόνε.

Εν αρχή ήταν η ταινία "Paradise Alley" (1978) σε σκηνοθεσία Σιλβέστερ Σταλόνε όπου ο Τομ Γουέιτς υποδύεται τον «Μαμπλς», έναν «καταραμένο» πιανίστα σ' ένα ομιχλώδες από την κάπνα και τη μοιρολατρική ατμόσφαιρα lounge bar στη Νέα Υόρκη του 1946. Αυτά. Η παρθενική παρουσία του στην οθόνη αποτελεί (ίσως) και τον μοναδικό λόγο να δει κάποιος το φιλμ.

Μερικά χρόνια αργότερα –και ενώ είχε ήδη ξεκινήσει η μακρόχρονη συνεργασία του με τον Κόπολα, καθώς είχε γράψει το υπέροχο σάουντρακ για το εγκληματικά υποτιμημένο "One For The Road"– θα ξεκινούσε πιο επίσημα η κινηματογραφική του καριέρα με την εμφάνισή του στις δύο ταινίες που γύρισε τη μια μετά την άλλη ο σκηνοθέτης των «Νονών» και ήταν βασισμένες στις νοσταλγικές νεανικές νουβέλες της S.E. Hinton: το "Outsiders" και το "Rumble Fish"(«Ο Αταίριαστος»), και οι δύο παραγωγής 1983. 

Στο δεύτερο (και καλύτερο) είχε και περισσότερο χρόνο στην οθόνη, στο ρόλο του Μπένι, του στωικού και θυμόσοφου ιδιόκτητη του μπιλιαρδάδικου που σύχναζε το νεανικό καστ της ταινίας.

Και Βάρδος και Θέσπις: Γιορτάζοντας τα 40χρονα του Tom Waits στη μεγάλη οθόνη Facebook Twitter
Στο ρόλο του Μπένι, του στωικού και θυμόσοφου ιδιόκτητη του μπιλιαρδάδικου που σύχναζε το νεανικό καστ του "Αταίριαστου" (1983)

Την επόμενη χρονιά θα εμφανιζόταν και στο "Cotton Club" (και πάλι σε σκηνοθεσία Κόπολα) σε μικρότερο ρόλο, αυτή τη φορά όμως ούτε η παρουσία του δεν μπορούσε να σώσει αυτό το βαθιά προβληματικό έπος για την εποχή της τζαζ και της ποτοαπαγόρευσης.

Δύο χρόνια αργότερα όμως, θα έδινε ρέστα σ' έναν (πρωταγωνιστικό μάλιστα) ρόλο κομμένο και ραμμένο στα μέτρα του, υποδυόμενος έναν χίπστερ παλαιάς κοπής που καταλήγει στο ίδιο κελί με τον Τζον Λιούρι και τον Ρομπέρτο Μπενίνι, στην πολυαγαπημένη ασπρόμαυρη ελεγεία για losers του Τζάρμους «Στην παγίδα του νόμου» (Down by Law, 1986).

Η παρουσία του ήταν καταλυτική για την ταινία, όχι μόνο ως κεντρικός ερμηνευτής αλλά και ως δημιουργός των δύο τραγουδιών από το αξεπέραστο άλμπουμ του Rain Dogs –το "Jockey Full of Bourbon" και το "Tango Till They're Sore"– που δεσπόζουν στην ηχητική μπάντα του φιλμ.

Και Βάρδος και Θέσπις: Γιορτάζοντας τα 40χρονα του Tom Waits στη μεγάλη οθόνη Facebook Twitter
Βαθιά συγκινητικός πλάι στον Τζακ Νίκολσον και την Μέριλ Στριπ στο "Ironweed" (1987).

Μεγάλο (και βαθύτατα συγκινητικό - βουρκώνω και που το σκέφτομαι, αλλά και κάθε φορά που βλέπω καδραρισμένες σκηνές από την ταινία στο μπαρ «56» της Πλουτάρχου) ρόλο είχε και στην επόμενη ταινία που έπαιξε, το "Ironweed" («Ξένοι στην ίδια πόλη», 1987) του Έκτορ Μπαμπένκο από το βιβλίο του Γουίλιαμ Κένεντι, πλάι στον Τζακ Νίκολσον και την Μέριλ Στριπ – απόκληροι (και άστεγοι) και οι τρεις της ζωής και του έρωτα στην Αμερική της οικονομικής ύφεσης του μεσοπολέμου.

Και Βάρδος και Θέσπις: Γιορτάζοντας τα 40χρονα του Tom Waits στη μεγάλη οθόνη Facebook Twitter
Ασύλληπτος ως Ρένφιλντ στον «Δράκουλα» (1992)

Ξανά στην στοργική αγκαλιά του Φράνσις Φορντ Κόπολα μερικά χρόνια μετά, με άλλον ένα σημαντικό ρόλο στον «Δράκουλα» του 1992. Η ερμηνεία του στον ρόλο του Ρένφιλντ –του πρώην συνεργάτη του διώκτη βαμπίρ Βαν Χέλσινγκ που χάνει με μεγαλειώδη τρόπο τα λογικά του μετά από την συνάντησή του με τον κόμη Δράκουλα– είναι τόσο εμπνευσμένη που θα έπρεπε να αποτελεί υπόδειγμα βραβείου Όσκαρ β' ανδρικού ρόλου.

Και Βάρδος και Θέσπις: Γιορτάζοντας τα 40χρονα του Tom Waits στη μεγάλη οθόνη Facebook Twitter
"Short Cuts" (1993): Με την Λίλι Τόμλιν στους ρόλους ενός μεσήλικου ζευγαριού – εκείνη σερβιτόρα, εκείνος αλκοολικός οδηγός λιμουζίνας – που παρά τις αντιξοότητες, κατοχυρώνουν μια αξιοζήλευτη λούμπεν ευζωία.

Εξαιρετικός και απολύτως πειστικός και πάλι, ήταν και την επόμενη χρονιά στη μνημειώδη σπονδυλωτή ταινία του Ρόμπερτ Άλτμαν "Short Cuts" («Στιγμιότυπα», 1993), βασισμένη σε διηγήματα (και ένα ποίημα) του Ρέιμοντ Κάρβερ. Το ντουέτο του με την Λίλι Τόμλιν στους ρόλους ενός μεσήλικου ζευγαριού –εκείνη σερβιτόρα, εκείνος αλκοολικός οδηγός λιμουζίνας– που παρά τις αντιξοότητες, κατοχυρώνουν μια αξιοζήλευτη λούμπεν ευζωία, είναι από τις πιο αξέχαστες βινιέτες μιας μεγάλης ταινίας.

Και Βάρδος και Θέσπις: Γιορτάζοντας τα 40χρονα του Tom Waits στη μεγάλη οθόνη Facebook Twitter
Ως Μεφιστοφελής α λα Τομ Γουέιτς στον "Φανταστικός κόσμο του Δρ. Παρνάσους" (2009) του Τέρι Γκίλιαμ.

Ακολούθως, ο Τομ Γουέιτς συγκεντρώθηκε περισσότερο στη μουσική του, χωρίς όμως να διακόψει τις σποραδικές (και πάντα απολαυστικές) εμφανίσεις του στο σινεμά, συνήθως σε ταινίες χαμηλότερου βεληνεκούς από τις παραπάνω –με εξαίρεση ίσως το ρόλο του Μεφιστοφελή στην χαοτική φαντασμαγορία «Ο φανταστικός κόσμος του Δρ. Παρνάσους» (2009) του Τέρι Γκίλιαμ– κάποιες όμως από αυτές παρουσιάζουν ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον που συχνά οφείλεται στο δικό του αποτύπωμα πάνω τους.

Και Βάρδος και Θέσπις: Γιορτάζοντας τα 40χρονα του Tom Waits στη μεγάλη οθόνη Facebook Twitter
Απόκοσμα εκκεντρικός στο μετα-αφηγηματικό θρίλερ "Seven Psychopaths" (2012) του Ιρλανδού σκηνοθέτη και κορυφαίου σύγχρονου θεατρικού συγγραφέα Μάρτιν ΜακΝτόνα.

Όπως για παράδειγμα στην μαύρη κωμωδία "Wristcutters: A Love Story" (2006) του Γκόραν Ντούκιτς που μου έχει κολλήσει στο μυαλό από τότε που την είδα πρώτη φορά (νοικιασμένη από τα πιο ξεχασμένα ράφια του βίντεο κλαμπ). Ποιος μπορεί να αντισταθεί σε μια ταινία όπου όλοι οι κεντρικοί χαρακτήρες είναι αυτόχειρες ή επίδοξοι αυτόχειρες και ο Τομ Γουέιτς είναι ο καθοδηγητής τους στο καθαρτήριο;

Ή στο μετα-αφηγηματικό θρίλερ "Seven Psychopaths" (2012) του Ιρλανδού σκηνοθέτη και κορυφαίου σύγχρονου θεατρικού συγγραφέα Μάρτιν ΜακΝτόνα, όπου υποδύεται με αυθεντικό πάθος και ανήσυχη συστολή έναν τύπο που κρατά σφιχτά ένα λευκό λαγουδάκι και αφηγείται τα κατορθώματά τους ως κατά συρροή δολοφόνος κατά συρροή δολοφόνων.

Και Βάρδος και Θέσπις: Γιορτάζοντας τα 40χρονα του Tom Waits στη μεγάλη οθόνη Facebook Twitter
Στη νέα ταινία των αδελφών Κοέν, «Η μπαλάντα του Μπάστερ Σκραγκς», όπου πρωταγωνιστεί σε μια από τις έξι ιστορίες στο ρόλο του μονήρη και αποφασιστικού χρυσοθήρα ξεχασμένου από θεούς και ανθρώπους. Όχι όμως και από τον διάβολο.

Καταλήγουμε έτσι –και χωρίς να έχουν αναφερθεί πλείστοι άλλοι ρόλοι και αυτοαναφορικά «περάσματά» του στη μεγάλη οθόνη– στο σήμερα. Στην προηγούμενη εβδομάδα για την ακρίβεια όταν έγινε η παγκόσμια πρεμιέρα της νέας ταινίας των αδελφών Κοέν, «Η μπαλάντα του Μπάστερ Σκραγκς», όπου πρωταγωνιστεί σε μια από τις έξι ιστορίες στον ρόλο του μονήρη και αποφασιστικού χρυσοθήρα ξεχασμένου από θεούς και ανθρώπους. Όχι όμως και από τον διάβολο.

Ένα μοτίβο που μοιάζει να ταιριάζει συνολικά στην κινηματογραφική πορεία του σπουδαίου καλλιτέχνη που στις 7 Δεκεμβρίου θα κλείσει τα 69 του χρόνια.

Οθόνες
1

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Με το «Chasing Dragons» ο Άκης Ζιάκκας ένωσε μονομιάς τις τρεις δρακολίμνες

Οθόνες / Ο Άκης Ζιάκας ενώνει σε μία διαδρομή τις τρεις Δρακόλιμνες

«Chasing Dragons»: 120 χιλιόμετρα, 8.000 μέτρα υψομετρική διαφορά σε μία μέρα. Μια ταινία που διαρκεί μία ώρα και καταγράφει αυτή τη συγκλονιστική διαδρομή που ξεπερνά τα όρια της αντοχής, σωματικής και ψυχολογικής.
ΜΙΝΑ ΚΑΛΟΓΕΡΑ
Mπιλ Κίντερ στη LiFO: «Oι ταινίες κινουμένων σχεδίων δεν είναι μόνο για παιδιά»

Οθόνες / Mπιλ Κίντερ: «Oι ταινίες κινουμένων σχεδίων δεν είναι μόνο για παιδιά»

Ο συνεργάτης του Κόπολα και υπεύθυνος μοντάζ και post-production σε ταινίες όπως το «Wall-e» μάς μίλησε για το μοντάζ στο animation, για την Pixar και για τότε που ένα στούντιο πλήρωσε 80 εκατομμύρια δολάρια τον Κόπολα για να μη γυρίσει μια ταινία. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Τζάρεντ Λέτο, Έμα Τόμσον, ο σκύλος Ίντι και άλλοι δύο λόγοι να πάτε σινεμά

Οθόνες / Τζάρεντ Λέτο, Έμα Τόμσον, ο σκύλος Ίντι και άλλοι δύο λόγοι να πάτε σινεμά

Η τρίτη και χειρότερη κατάθεση στο σύμπαν του «Tron», η πολυσυζητημένη ταινία τρόμου «Good Boy», το δεύτερο μέρος της τριλογίας του Νταγκ Γιόχαν Χάουγκερουντ και η Έμα Τόμσον ως ένοπλη προστάτιδα. Τι παίζει στα σινεμά από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η μακρά αποκαθήλωση του Kanye West

Οθόνες / Η μακρά αποκαθήλωση του Kanye West

Το νέο ντοκιμαντέρ με τίτλο «In whose name?» παρουσιάζει τον Kanye West ως μια ιδιοφυΐα εγκλωβισμένη στο σώμα ενός παιδιού που βρίσκεται πάντα στα πρόθυρα ενός ακόμα κακομαθημένου ξεσπάσματος. Αρκεί αυτό για να αγνοήσουμε τα σφάλματά του;
THE LIFO TEAM
10 ταινίες για να μπείτε σε φθινοπωρινή διάθεση

Οθόνες / 10 ταινίες που θέλεις να βλέπεις και να είναι φθινόπωρο

Είναι τα κίτρινα φύλλα του Central Park; Η μελοδραματική ατμόσφαιρα; Αγγλικά τοπία στη βροχή; Κάτι πάντως ενώνει αυτές τις δέκα ταινίες και όταν τις βλέπεις θες να είναι και ο καιρός αλλιώτικος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Steve: Η μοναξιά του δασκάλου μεγάλων αποστάσεων

Daily / Steve: Η μοναξιά του δασκάλου μεγάλων αποστάσεων

Ένα κρίσιμο και «μανιοκαταθλιπτικό» 24ωρο στη ζωή ενός εκπαιδευτικού σε ένα σχολείο για προβληματικούς εφήβους αποτελεί τον καμβά για το υπερκινητικό δράμα του Netflix με πρωταγωνιστή τον Κίλιαν Μέρφι.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Νεριτάν Ζιντζιρία: «Η Ελλάδα έχει φετίχ να βαφτίζει τους νέους "φαινόμενα"»

Οθόνες / Νεριτάν Ζιντζιρία: «Η Ελλάδα έχει φετίχ να βαφτίζει τους νέους "φαινόμενα"»

Όταν αποφάσισε να γίνει κινηματογραφιστής, του είπαν ότι θα πεινάσει, αλλά με έναν πολύ δημιουργικό τρόπο. Έκανε τις πρώτες του ταινίες κυριολεκτικά με χώμα και νερό, αλλά πλέον τρέχει παράλληλα οκτώ πρότζεκτ. Κάνει σινεμά συνομιλώντας με το σινεμά του Γιάνναρη, του Δαμιανού, του Παπατάκη. Ο Νεριτάν Ζιντζιρία αφηγείται τη ζωή του στη LifO.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
When Nobody’s Watching: Πριν κλωτσήσουν τη μπάλα, πρέπει να νικήσουν την προκατάληψη

Οθόνες / When Nobody’s Watching: Πριν κλωτσήσουν τη μπάλα, πρέπει να νικήσουν την προκατάληψη

Η Ελλάδα κάνει τα πρώτα της σοβαρά βήματα για να σταθεί ισότιμα στο ευρωπαϊκό γήπεδο του γυναικείου ποδοσφαίρου - Το νέο ντοκιμαντέρ του ΠΣΑΠΠ, “When Nobody’s Watching”, ρίχνει φως στις ζωές των αθλητριών που παλεύουν μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Η δραματική στροφή του The Rock και άλλοι 3 λόγοι να πάτε σινεμά

Οθόνες / Η δραματική στροφή του The Rock και άλλοι 3 λόγοι να πάτε σινεμά

Ακόμα μια κινηματογραφική μεταφορά του Δράκουλα, ένα κινέζικο animation που είναι η πέμπτη εμπορικότερη ταινία όλων των εποχών αλλά και η επανακυκλοφορία του «Avatar: The Way of Water» - Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη
THE LIFO TEAM
«Good Boy»: Ναι, ο σκύλος σας βλέπει φαντάσματα» ΟΙ ΥΠΟΛΟΙΠΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

Οθόνες / «Good Boy»: Ναι, ο σκύλος σας βλέπει φαντάσματα

Η πολυσυζητημένη ταινία τρόμου του Μπεν Λέονμπεργκ δίνει σάρκα και οστά σε έναν από τους μεγαλύτερους φόβους των ιδιοκτητών σκύλου και αντλεί τη συγκίνησή της από τον αρραγή δεσμό ανθρώπου και ζώου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Χρόνια Πολλά Πέδρο! 20 χρόνια τώρα βλέπουμε τις ταινίες σου.

Οθόνες / Χρόνια Πολλά Πέδρο! 20 χρόνια τώρα βλέπουμε τις ταινίες σου.

Ο Πέδρο Αλμοδοβάρ που έχει σήμερα γενέθλια παραμένει διαχρονικά ένας από τους αγαπημένους μας σκηνοθέτες. Μαζέψαμε σε ένα αφιέρωμα ό, τι έχουμε γράψει για τις ταινίες του αλλά και κάποια ενδιαφέροντα θέματα για το έργο του που αξίζει να τα διαβάσετε!
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη γύρισε μια πανκ αλληγορία για όσα βιώνουμε σήμερα

Οθόνες / Η Αθηνά Ραχήλ Τσαγγάρη γύρισε μια πανκ αλληγορία για όσα βιώνουμε σήμερα

Η περιπετειώδης δημιουργία του «Harvest», της εντυπωσιακής πρώτης αγγλόφωνης ταινίας της ταλαντούχας σκηνοθέτιδας, ζωντανεύει την ονειρική και σκληρή ατμόσφαιρα ενός μεσαιωνικού σκωτσέζικου χωριού καθώς αυτό εξαφανίζεται από τον χάρτη.  
M. HULOT
CHECK 10 τηλεοπτικές σειρές που θα δούμε μέχρι το τέλος του έτους

Οθόνες / 10 σειρές που θα δούμε μέχρι το τέλος του έτους

Από τη νέα σεζόν του «Slow Horses» στο μεγάλο φινάλε του «Stranger Things» κι από ένα φιλόδοξο πορτρέτο του Σκορσέζε στο νέο στοίχημα του δημιουργού του «Breaking Bad», διαλέγουμε δέκα σειρές που αναμένεται να μονοπωλήσουν το ενδιαφέρον μας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

σχόλια

1 σχόλια