The Brutalist: Ίσως το πιο ενδιαφέρον φιλμ του 81ου Φεστιβάλ Βενετίας

The Brutalist Facebook Twitter
Το κάστινγκ του Έιντριεν Μπρόντι είναι μια ενδιαφέρουσα σύλληψη ελεύθερης συνέχειας του χαρακτήρα που του χάρισε το Όσκαρ.
0


ΠΡΙΝ ΑΠΟ 9 ΧΡΟΝΙΑ, στις 6 Σεπτεμβρίου του 2015, συνάντησα τον τότε 29χρονο Μπρέιντι Κόρμπετ, σχετικά γνωστό ως indie ηθοποιό σε ταινίες όπως το Thirteen, το Mysterious Skin και το αγγλόφωνο Funny Games του Μίκαελ Χάνεκε, με την ευκαιρία του ντεμπούτου του με την ταινία Childhood of a Leader, μια πειραματικών διαθέσεων «ταπισερί» του ιδεολογήματος της τυραννίας, μέσα από την επινοημένη περίπτωση ενός νέου άνδρα (Ρόμπερτ Πάτινσον), αδιαμόρφωτου και ως έναν βαθμό επιρρεπή, στην πορεία του προς τη φασιστική ηγεσία – ένα συμπίλημα προσώπων, με πιθανότερο φαβορί τον αντιφατικότερο όλων, τον Μπενίτο Μουσολίνι.

Μία ερώτηση του έκανα στα 15 λεπτά της συνομιλίας μας και μία μεγάλη απάντηση μου έδωσε, με τις καίριες παρεμβάσεις της σεναριογράφου, μέντορα, συντρόφου και μητέρας της κόρης του, Νορβηγίδας κινηματογραφίστριας Μόνα Φάστβολντ. Τo βασικό του σκεπτικό ήταν πως, με έμπνευση από τη Μουσέτ, έφτιαξε ένα μπρεσονικό άδειο δοχείο πρωταγωνιστή αντί για το σαφέστερο πορτρέτο ενός συγκεκριμένου προσώπου, με μέλημα να απεικονιστεί πριν κατακλυστεί από καθορισμένες πολιτικές φιλοσοφίες.

Σε ένα κινηματογραφικό χρονικό εξουσίας, καταστολής, επιβίωσης, αλλοτρίωσης και αναζήτησης ταυτότητας (εθνοτικής και καλλιτεχνικής) όπου το στυλ είναι ο στόχος, γίνεται σαφές ότι ο Μπρέιντι Κόρμπετ μιλάει για τον εαυτό του, και ταυτόχρονα εκ μέρους όλων των κινηματογραφιστών που μορφοποιούν το περιεχόμενο μέσα από τον φορμαλισμό της επιλογής τους.

Όπως μου είπε, προσπάθησε να δημιουργήσει μια «λειτουργία των αισθήσεων χωρίς ακαδημαϊκό χειρισμό, γιατί, αν και καταρτιζόμαστε πριν το επιχειρήσουμε και ξοδεύουμε χρόνια μελετώντας τα αρχεία, δεν είμαστε λόγιοι, δεν υπάρχει μάθημα για να διδαχθούμε γύρω από το θέμα, απλώς σκάβουμε για να ανακαλύψουμε κι εμείς στοιχεία, σε έναν επικήδειο του 20ού αιώνα ουσιαστικά. Η ιδέα ήταν να θρηνήσουμε όλοι μαζί τα θύματα όσο και τους εκπορθητές». Και συμπλήρωσε: «Όπως είχε πει κάποτε ο Χίτσκοκ, δεν χρειάζεται να γνωρίζεις τι είδους δηλητήριο χρησιμοποιώ, αρκεί να ξέρεις πως πρόκειται για δηλητήριο».

The Brutalist Facebook Twitter
O Μπρέιντι Κόρμπετ παραλαμβάνει τον Χρυσό Λέοντα. Φωτ.: Getty Images/ Ideal Image

Στην εναρκτήρια σεκάνς, με την κάμερα να αιωρείται, όπως συχνά συνέβαινε στα swinging πλάνα του Childhood of a Leader, ο Λάζλο Τοθ φτάνει, ταλαιπωρημένος και ανακουφισμένος, στο Ellis Island αμέσως μετά τον πόλεμο, και το πρώτο πράγμα που αντικρίζει είναι το Άγαλμα της Ελευθερίας ανάποδα – το κάστινγκ του Έιντριεν Μπρόντι είναι μια ενδιαφέρουσα σύλληψη ελεύθερης συνέχειας του χαρακτήρα που του χάρισε το Όσκαρ, αν υποθέσουμε πως τον Πιανίστα του ευρωπαϊκού παγκόσμιου πολέμου έχει αντικαταστήσει ένας εξαιρετικά ταλαντούχος, πάλαι ποτέ επιφανής και πλέον παραγνωρισμένος Ούγγρος αρχιτέκτονας, πάντα εβραϊκής καταγωγής, που δοκιμάζει την τύχη του, και μαζί μια ευκαιρία για καλύτερη ζωή, στη Νέα Γη.

Φιλοξενείται από τον ευγενικό αλλά ανταγωνιστικό εξάδελφό του (Αλεσάντρο Νίβολα, αποκάλυψη) και μένει σε ένα υπόγειο, δουλεύοντας ωστόσο αδέσμευτα, σχεδιάζοντας έπιπλα για τη βαρετή εταιρεία του συγγενή του. Έχοντας αφήσει πίσω τη σύζυγο και την ανιψιά του, δεν διστάζει να μετακομίσει σε ένα καταφύγιο απόρων, όταν ζορίζεται από τις περιστάσεις και κυρίως, αφού βρίσκει τον μπελά του μετά από μια σημαντική, εν λευκώ ανάθεση ανακαίνισης της βιβλιοθήκης ενός πάμπλουτου επιχειρηματία (ο καταπληκτικός Γκάι Πιρς) με παρότρυνση του απερίσκεπτου, μισάνθρωπου γιου του (ταμένος στην ενσάρκωση ευειδών καθαρμάτων ο Τζο Άλγουιν), που ήθελε να κάνει έκπληξη στον ανύποπτο πατέρα.

Ο Τοθ δουλεύει σε οικοδομές, όταν η τύχη του φαίνεται να αλλάζει: με εντελώς διαφορετική συμπεριφορά, ο εν λόγω επιχειρηματίας τον προσεγγίζει απολογούμενος για την αδικαιολόγητη οργή του, του εκμυστηρεύεται πως ο σχεδιασμός του ησυχαστηρίου του, ενός προτύπου μοντερνισμού με καθαρές γραμμές και ιδιοφυή χρήση του χώρου, απέσπασε εγκώμια από τον κύκλο του, τον αποζημιώνει αφού του προσφέρει δυσεύρετες φωτογραφίες από σπίτια που έχτισε στη Βουδαπέστη (χαρακτηριστικά δείγματα Bauhaus, απεχθή προς την αισθητική των ναζί, χειρονομία που συγκινεί βαθιά τον Τοθ και το πληγωμένο Εγώ του) και κολακεύοντάς τον του προτείνει, στη μνήμη της μητέρας που υπεραγαπούσε, να κατασκευάσει ένα τεράστιο κοινοτικό κέντρο, ως φόρο τιμής στην αβανγκάρντ της αρχιτεκτονικής που ο Τοθ υπηρετεί, για να χαρεί όλος ο κόσμος και να αναδειχθεί το ταλέντο του.

The Brutalist Facebook Twitter
Η συνέχεια της ιστορίας είναι γεμάτη ανατροπές και εξελίξεις.

Το εγχείρημα δεν θα είναι απλό, ο όγκος είναι τεράστιος, τα έξοδα θέτουν αντικειμενικά και προσωπικά εμπόδια, παρά τις διαβεβαιώσεις για το αντίθετο, και όλοι γνωρίζουμε πως ο γάμος της τέχνης με το χρήμα, από τον Αϊζενστάιν με το Χόλιγουντ ως τον Ριβέρα με τον Ροκφέλερ, είναι ένας δρόμος στρωμένος με αγκάθια, σπάνια ως ποτέ ρόδινος, και συνήθως δραματικός στα όρια της καταστροφής και της καλλιτεχνικής ταπείνωσης.

Και αυτό είναι το πρώτο μισό ενός φιλμ, και όχι ακριβώς ταινίας, καθώς γυρίστηκε σε VistaVision και χρειάστηκαν χρόνια για να ολοκληρωθεί, 275 λεπτών, που στο Φεστιβάλ Βενετίας είδαμε σε δυο μέρη, με διάλειμμα 15 λεπτών να τα χωρίζει – ο Κόρμπετ συχνά επικαλέστηκε το όραμα έναντι της διάρκειας και την αξιοπρέπεια μπροστά στον όποιο συμβιβασμό. Η συνέχεια της ιστορίας είναι γεμάτη ανατροπές και εξελίξεις, με αποκορύφωμα μια αξέχαστη σκηνή στα λατομεία της Καράρα, εκεί όπου ο αρχοντικός και επιτηδευμένος Βαν Μπιούρεν, αφεντικό από τζάκι και μάλιστα με ψαρωτικά προεδρικό επώνυμο, πήγε με τον Τοθ για να διαλέξουν τα μάρμαρα του οικοδομήματος.

Σε ένα κινηματογραφικό χρονικό εξουσίας, καταστολής, επιβίωσης, αλλοτρίωσης και αναζήτησης ταυτότητας (εθνοτικής και καλλιτεχνικής) όπου το στυλ είναι ο στόχος, γίνεται σαφές ότι ο Μπρέιντι Κόρμπετ μιλάει για τον εαυτό του, και ταυτόχρονα εκ μέρους όλων των κινηματογραφιστών που μορφοποιούν το περιεχόμενο μέσα από τον φορμαλισμό της επιλογής τους, σε μια παραβολή για τις δυνατότητες του κινηματογράφου ως «ολιστικού» μέσου έκφρασης και τα πάθη της τέχνης, με επίκεντρο τον 20ό αιώνα.

Όπως στο Childhood of a Leader και το Vox Lux η εκπαίδευση ενός νέου με προσόντα τυράννου και οι πολλαπλές και τραγικές συνέπειες της φήμης, αντίστοιχα, έτσι και η πεισματικά ασυμβίβαστη οδύσσεια ενός αδίκως και παραδόξως λησμονημένου αρχιτέκτονα στο Brutalist σηματοδοτεί έναν ακόμη μεγάλο σταθμό του προηγούμενου αιώνα, την ιστορία ενός ανθρώπου που απασχολεί με το έργο του, κλυδωνίζεται μεταξύ της οραματικής φιλοδοξίας και της πλήρους καταστροφής και αντηχεί ως τις μέρες μας.

Με οδηγούς τον πλήρως αφοσιωμένο Έιντριαν Μπρόντι ως Τοθ, τον γεμάτο αυτοπεποίθηση, σπασμένο, ταπεινό, ανθεκτικό οικοδόμο μιας υψιπετούς ελπίδας (μας έκανε να ψάξουμε αν όντως υπήρξε, όπως και πρόπερσι η περίπτωση της Λίντια Ταρ της Κέιτ Μπλάνσετ, και η απάντηση είναι αρνητική) και τον master της αυταρχικής σαγήνης με το ανίατο οιδιπόδειο και τη θεατρινίστικη άρθρωση Γκάι Πιρς, το The Brutalist σίγουρα δεν αποτελεί απλώς το πορτρέτο μιας πολύπαθης ιδιοφυΐας, και, μετατοπίζοντας έντεχνα την υποκειμενικότητα της αφήγησης από το ανυπότακτο πνεύμα του πρωταγωνιστή σε όσους προσπαθούν να τον αφυπνίσουν και να τον κάμψουν, αποφεύγει τη συνταγή του τυπικού ιστορικού έπους με τη μανιχαϊστική συνδιαλλαγή του θυματοποιημένου καλλιτέχνη με τον διαβολικό αφέντη του.

The Brutalist Facebook Twitter
Ο Τοθ δουλεύει σε οικοδομές, όταν η τύχη του φαίνεται να αλλάζει.

Υποβάλλοντας με την έξοχη κινηματογράφηση, την κρουστή και τζαζ μουσική υπόκρουση του Ντάνιελ Μπλάμπεργκ (ελλείψει του σπουδαίου συνεργάτη του σκηνοθέτη, Σκοτ Γουόκερ, που απεβίωσε πρόσφατα και στη μνήμη του αφιερώνεται η ταινία) και την ασυνήθιστη μείξη της αυξομειούμενης κλίμακας και του απροσδόκητα σαρδόνιου χιούμορ (όποτε η ακραία ανέχεια συνυπάρχει με το γελοίον της φαυλότητας), η έγερση ενός εξιδανικευμένου, σχεδόν άπιαστου μνημείου πέρα από τα σύνορα ενός κόσμου που συνεχώς γκρεμίζεται από τα ίδια χέρια τα οποία προσλαμβάνουν τα σπουδαία μυαλά που υπέφεραν από την απληστία τους είναι στοχαστική πρόταση, ενδιαφέρουσα συζήτηση και συγκινητική κατάθεση ενός ρομαντικού σκηνοθέτη που αδιαλείπτως, ακόμη κι όταν υπερβάλλει, εμποτίζει με ποίηση την αιτιοκρατία.

«Το να πουλήσεις την ψυχή σου είναι το ευκολότερο πράγμα στον κόσμο. Αν σου ζητούσα όμως να την κρατήσεις, θα ήσουν σε θέση να καταλάβεις πόσο πιο δύσκολο είναι;», είναι μια από τις κρίσιμες ερωτήσεις στο σύμπαν του μυθιστορήματος Fountainhead της Άιν Ραντ, εκεί όπου ο κόσμος δεν ήταν έτοιμος να υποδεχθεί το επίσης αμφιλεγόμενο έργο του Χάουαρντ Ρορκ. Περισσότερες απαντήσεις στον Brutalist, και όχι στο Megalopolis του Φράνσις Φορντ Κόπολα

Οθόνες
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Boots»: Μια σειρά για το τι σημαίνει «να είσαι gay στον στρατό»

Οθόνες / «Boots»: Kάτι καλό θα κάνει αυτή η σειρά για να την αποκαλούν «woke σκουπίδι»

H τηλεοπτική σειρά οκτώ επεισοδίων του Netflix, που έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις, προσεγγίζει με μοναδικό και συγκινητικό τρόπο το θέμα της ομοφοβίας στον στρατό. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Η Ειρήνη Παπά μέσα από 9 ταινίες και 1 ντοκιμαντέρ

Οθόνες / Ειρήνη Παπά: Οι σημαντικότερες ταινίες της για ένα πενθήμερο στην Ταινιοθήκη

Την αποκάλεσαν «Καρυάτιδα», συνέβαλε στο να φτάσει το αρχαίο δράμα στο Χόλιγουντ, υπήρξε μια αληθινή σταρ. Αυτή την εβδομάδα μπορούμε να δούμε ξανά την «Αντιγόνη», τις «Τρωάδες», το «Ζ» και άλλες ταινίες που η Ειρήνη Παπά σφράγισε με την ερμηνεία της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Η αιώνια και οικουμενική θεία Μπεμπέκα

Daily / Η αιώνια και οικουμενική θεία Μπεμπέκα

Η αναγγελία του θανάτου της Άννας Κυριακού προκάλεσε βαθιά συγκίνηση και θλίψη καθώς πολλοί έμοιαζαν να πενθούν όχι τόσο την απώλεια της ίδιας της ηθοποιού όσο του χαρακτήρα της στις «Tρεις Χάριτες», κι ας έχουν περάσει τρεις δεκαετίες από τότε.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Ανδρέας Αποστολίδης, συγγραφέας, σκηνοθέτης

Οι Αθηναίοι / Ανδρέας Αποστολίδης: «Πλέον το αστυνομικό μυθιστόρημα ανθεί ως παραγωγή, αλλά δεν ανανεώνεται»

Επί δικτατορίας σχετιζόταν με παράνομες οργανώσεις και έφτασε να κατηγορηθεί ως ηθικός αυτουργός της κατάληψης του Πολυτεχνείου. To ταξίδι του με την αστυνομική λογοτεχνια ξεκίνησε με μια μετάφραση του Ρέιμοντ Τσάντλερ. Σειρά πήραν η Χάισμιθ, ο Ελρόι και άλλοι σπουδαίοι συγγραφείς. Μετά, έγραψε τα δικά του μυθιστορήματα, ασχολήθηκε με την αρχαιοκαπηλία και το ντοκιμαντέρ. O Ανδρέας Αποστολίδης αφηγείται τη ζωή του στη LiFO.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Buy yourself a butt plug: Γιατί όλοι μιλούν για την ταινία «Pillion»;

Οθόνες / Buy yourself a butt plug: Γιατί όλοι μιλούν για την ταινία «Pillion»;

Το σκηνοθετικό ντεμπούτο του Χάρι Λάιτον, όπου ο Χάρι Μέλινγκ συνάπτει μια BDSM σχέση με τον Σκάρσγκαρντ, ήδη από το τρέιλερ έχει πυροδοτήσει συζητήσεις για τον σεξουαλικό προσανατολισμό του Σουηδού πρωταγωνιστή.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Με το «Chasing Dragons» ο Άκης Ζιάκκας ένωσε μονομιάς τις τρεις δρακολίμνες

Οθόνες / Ο Άκης Ζιάκας ενώνει σε μία διαδρομή τις τρεις Δρακόλιμνες

«Chasing Dragons»: 120 χιλιόμετρα, 8.000 μέτρα υψομετρική διαφορά σε μία μέρα. Μια ταινία που διαρκεί μία ώρα και καταγράφει αυτή τη συγκλονιστική διαδρομή που ξεπερνά τα όρια της αντοχής, σωματικής και ψυχολογικής.
ΜΙΝΑ ΚΑΛΟΓΕΡΑ
Mπιλ Κίντερ στη LiFO: «Oι ταινίες κινουμένων σχεδίων δεν είναι μόνο για παιδιά»

Οθόνες / Mπιλ Κίντερ: «Oι ταινίες κινουμένων σχεδίων δεν είναι μόνο για παιδιά»

Ο συνεργάτης του Κόπολα και υπεύθυνος μοντάζ και post-production σε ταινίες όπως το «Wall-e» μάς μίλησε για το μοντάζ στο animation, για την Pixar και για τότε που ένα στούντιο πλήρωσε 80 εκατομμύρια δολάρια τον Κόπολα για να μη γυρίσει μια ταινία. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Τζάρεντ Λέτο, Έμα Τόμσον, ο σκύλος Ίντι και άλλοι δύο λόγοι να πάτε σινεμά

Οθόνες / Τζάρεντ Λέτο, Έμα Τόμσον, ο σκύλος Ίντι και άλλοι δύο λόγοι να πάτε σινεμά

Η τρίτη και χειρότερη κατάθεση στο σύμπαν του «Tron», η πολυσυζητημένη ταινία τρόμου «Good Boy», το δεύτερο μέρος της τριλογίας του Νταγκ Γιόχαν Χάουγκερουντ και η Έμα Τόμσον ως ένοπλη προστάτιδα. Τι παίζει στα σινεμά από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η μακρά αποκαθήλωση του Kanye West

Οθόνες / Η μακρά αποκαθήλωση του Kanye West

Το νέο ντοκιμαντέρ με τίτλο «In whose name?» παρουσιάζει τον Kanye West ως μια ιδιοφυΐα εγκλωβισμένη στο σώμα ενός παιδιού που βρίσκεται πάντα στα πρόθυρα ενός ακόμα κακομαθημένου ξεσπάσματος. Αρκεί αυτό για να αγνοήσουμε τα σφάλματά του;
THE LIFO TEAM
10 ταινίες για να μπείτε σε φθινοπωρινή διάθεση

Οθόνες / 10 ταινίες που θέλεις να βλέπεις και να είναι φθινόπωρο

Είναι τα κίτρινα φύλλα του Central Park; Η μελοδραματική ατμόσφαιρα; Αγγλικά τοπία στη βροχή; Κάτι πάντως ενώνει αυτές τις δέκα ταινίες και όταν τις βλέπεις θες να είναι και ο καιρός αλλιώτικος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Steve: Η μοναξιά του δασκάλου μεγάλων αποστάσεων

Daily / Steve: Η μοναξιά του δασκάλου μεγάλων αποστάσεων

Ένα κρίσιμο και «μανιοκαταθλιπτικό» 24ωρο στη ζωή ενός εκπαιδευτικού σε ένα σχολείο για προβληματικούς εφήβους αποτελεί τον καμβά για το υπερκινητικό δράμα του Netflix με πρωταγωνιστή τον Κίλιαν Μέρφι.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Νεριτάν Ζιντζιρία: «Η Ελλάδα έχει φετίχ να βαφτίζει τους νέους "φαινόμενα"»

Οθόνες / Νεριτάν Ζιντζιρία: «Η Ελλάδα έχει φετίχ να βαφτίζει τους νέους "φαινόμενα"»

Όταν αποφάσισε να γίνει κινηματογραφιστής, του είπαν ότι θα πεινάσει, αλλά με έναν πολύ δημιουργικό τρόπο. Έκανε τις πρώτες του ταινίες κυριολεκτικά με χώμα και νερό, αλλά πλέον τρέχει παράλληλα οκτώ πρότζεκτ. Κάνει σινεμά συνομιλώντας με το σινεμά του Γιάνναρη, του Δαμιανού, του Παπατάκη. Ο Νεριτάν Ζιντζιρία αφηγείται τη ζωή του στη LifO.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
When Nobody’s Watching: Πριν κλωτσήσουν τη μπάλα, πρέπει να νικήσουν την προκατάληψη

Οθόνες / When Nobody’s Watching: Πριν κλωτσήσουν τη μπάλα, πρέπει να νικήσουν την προκατάληψη

Η Ελλάδα κάνει τα πρώτα της σοβαρά βήματα για να σταθεί ισότιμα στο ευρωπαϊκό γήπεδο του γυναικείου ποδοσφαίρου - Το νέο ντοκιμαντέρ του ΠΣΑΠΠ, “When Nobody’s Watching”, ρίχνει φως στις ζωές των αθλητριών που παλεύουν μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Η δραματική στροφή του The Rock και άλλοι 3 λόγοι να πάτε σινεμά

Οθόνες / Η δραματική στροφή του The Rock και άλλοι 3 λόγοι να πάτε σινεμά

Ακόμα μια κινηματογραφική μεταφορά του Δράκουλα, ένα κινέζικο animation που είναι η πέμπτη εμπορικότερη ταινία όλων των εποχών αλλά και η επανακυκλοφορία του «Avatar: The Way of Water» - Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη
THE LIFO TEAM