Το «Asia Express» και η ευγένεια των κατοίκων της νοτιοανατολικής Ασίας

Στο «Asia Express» όσο η αθωότητα φιλοξενεί, άλλο τόσο η αγένεια απαιτεί Facebook Twitter
Το φαινομενικά παράδοξο του να μοιράζονται αυτοί που δεν έχουν επιλύεται μάλλον με μια ανθρωπολογική παρατήρηση.
0

ΣΤΟ «ASIA EXPRESS» οι κάμερες επιμένουν συνήθως να επικεντρώνονται στα ζευγάρια των Ελλήνων πρωταγωνιστών. Η κεντρική αφήγηση κάποτε σπάει προσωρινά και η μονότονη γκρίνια των celebrities εναλλάσσεται με εικόνες από φυσικά τοπία, σπίτια, ναούς και από την καθημερινότητα των κατοίκων της νοτιοανατολικής Ασίας.

Οι παίχτες αφήνονται στη μοίρα τους, με την παραγωγή να διαθέτει από ένα ευρώ την ημέρα σε κάθε ζευγάρι. Τρέχοντας αυτά αγωνιωδώς, προσπαθούν να φέρουν σε πέρας «αποστολές», μεταβάσεις δηλαδή σε κάποιο συγκεκριμένο μέρος. Χωρίς τα απαραίτητα χρήματα, τα ζευγάρια οφείλουν να εναποθέσουν τις ελπίδες τους στην καλοσύνη των ντόπιων, μιας και οι ξένοι εκεί είναι οι Έλληνες.

Όταν έχουν φαγητό το προσφέρουν μετά χαράς. Έστω κι αν είναι σκέτο ρύζι. Κάτι για να ξεχαστεί προσωρινά η πείνα. Αρκετοί ντόπιοι συναισθάνονται όλη την αγωνία των περιπλανώμενων celebrities. Προς τιμήν τους, κάποιοι αφήνουν κάποιο αντικείμενο που έχουν στον σάκο τους ως ελάχιστη ανταπόδοση.

Αναζητούν λοιπόν με οτοστόπ (συχνά κάπως αγενώς) μέσα μεταφοράς, πράγμα σχετικά εύκολο, εφόσον οι ντόπιοι δεν φαίνεται να γίνονται καχύποπτοι, πόσο μάλλον όταν οι ξένοι που γυρεύουν βοήθεια συνοδεύονται από κάμερες. Όταν όμως πέφτει η νύχτα, τα ζευγάρια των διασήμων καλούνται να αναβαθμίσουν τις απαιτήσεις τους και να ψάξουν για δωρεάν καταλύματα. 

Εδώ πρέπει κανείς να αναρωτηθεί –και η εκπομπή όντως συμβάλλει σε αυτό– τι θα συνέβαινε αν το παιχνίδι είχε τίτλο «Greece Express». Άντε να έβρισκες ίσως στην Ελλάδα, πράγμα δύσκολο, κάποιο μέσο μεταφοράς. Πόσο όμως πιθανό θα ήταν να έβρισκες εδώ κάποιο σπίτι για να μείνεις δωρεάν;

Στο «Asia Express», αντίθετα, ύστερα από λίγη προσπάθεια όλα τα ζευγάρια βρίσκουν. Κάποιοι ντόπιοι, μάλιστα, αδειάζουν τα δικά τους δωμάτια για να τα προσφέρουν στους Έλληνες celebrities, ενώ στριμώχνουν τις πολυμελείς τους οικογένειες στον όποιο χώρο του σπιτιού τούς απομένει. 

Τα σπίτια βέβαια κάθε άλλο παρά ειδυλλιακά είναι. Αν κάτι χαρακτηρίζει οικονομικά τις εικόνες που μας μεταφέρονται, είναι η φτώχεια και η απουσία υποδομών. Κι όμως οι απλοί άνθρωποι εκεί είναι έτοιμοι να μοιραστούν από το υστέρημά τους.

Σκουπίζουν και συγυρίζουν τα δωμάτια που θα μείνουν οι φιλοξενούμενοι. Φέρνουν χαλιά για να στρώσουν στις τάβλες από τα κρεβάτια, από τα οποία συνήθως απουσιάζουν τα στρώματα. Σε κάποιες περιπτώσεις που υπάρχουν ανεμιστήρες, τους φέρνουν, όμως κανένας δεν φαίνεται από τα πλάνα να καταφέρνει να τεθεί σε λειτουργία. 

Όταν έχουν φαγητό, το προσφέρουν μετά χαράς. Έστω κι αν είναι σκέτο ρύζι. Κάτι για να ξεχαστεί προσωρινά η πείνα. Αρκετοί ντόπιοι συναισθάνονται όλη την αγωνία των περιπλανώμενων celebrities. Προς τιμήν τους, κάποιοι αφήνουν κάποιο αντικείμενο που έχουν στον σάκο τους ως ελάχιστη ανταπόδοση.

Είναι λες και η ευγένεια αυτών των «κοινών» ανθρώπων να συγκρούεται με την έπαρση και η τελευταία να εγκολπώνεται από και να χάνεται μέσα στην πρώτη. Μια πραγμάτωση μέσα στην καθημερινή ζωή πτυχών των ανατολικών φιλοσοφιών.

Το φαινομενικά παράδοξο του να μοιράζονται αυτοί που δεν έχουν επιλύεται μάλλον με μια ανθρωπολογική παρατήρηση. Πρέπει να είσαι έτοιμος να μην σπαταλήσεις άσκοπα για να μπορέσεις να συγκεντρώσεις πλούτο. Χωρίς να ισχύει απαραίτητα το αντίστροφο, να συγκεντρώνεις δηλαδή πλούτο αν τσιγκουνεύεσαι. Ούτε βέβαια και η τσιγκουνιά να είναι αναγκαία προϋπόθεση μετά από τη συσσώρευση κάποιου πρωταρχικού κεφαλαίου. 

Είναι αυτό που μερικώς και ο τόπος μας είχε και σταδιακά σε μεγάλο βαθμό το έχασε. Θυμάμαι στα πολύ παιδικά μου χρόνια, στην επαρχία, να προσκαλούνται διαρκώς οι περαστικοί, δίπλα από την αυλή της γιαγιάς μου, να πιουν έναν καφέ ή να φάνε ένα γλυκό. Η γιαγιά μου, όπως και πολλές άλλες εκεί γύρω, ήθελε κάτι να τους «φιλέψει». 

Δεν θυμάμαι βέβαια η διάθεση φιλοξενίας να φτάνει στον βαθμό που βλέπουμε να συμβαίνει μες στο παιχνίδι. Και πολύ αμφιβάλλω αν υπήρξε ποτέ σε τέτοια ένταση και έκταση στα νεοελληνικά χρόνια. 

Σκέφτομαι τις επιτόπιες έρευνες του Bronislaw Malinowski και της Margaret Mead για κάποια νησιά στον νοτιοδυτικό Ειρηνικό, όπου οι ανθρωπολόγοι μελέτησαν κάποιες φυλές που εύκολα θα μπορούσε κανείς να πει ότι οι κοινωνίες τους αντιπροσωπεύουν την ενσάρκωση των καλύτερων δυνατοτήτων της ανθρωπότητας. 

Στον χάρτη η απόσταση μου φαίνεται κοντά. Στην πραγματικότητα η απόστασή τους είναι αντίστοιχη με αυτή της Ελλάδας από την Ιρλανδία, ίσως μεγαλύτερη. Όμως βρέχονται όλες από τον Ειρηνικό Ωκεανό και δεν θέλω να πιστέψω, με όλα όσα συμβαίνουν στον κόσμο μας αυτήν τη στιγμή, πως κάναμε λάθος και σε αυτή την ονοματοδοσία.

Στη νοτιοανατολική Ασία βλέπουμε πτυχές ενός χαμένου για μας μεγαλείου, που δικαίως εκπλήσσει και συγκινεί τους παίχτες. Μέσα στους λασπώδεις δρόμους περιφέρεται η ευγένεια που αποκτούν οι άνθρωποι όταν, περισσότερο από το να απαιτούν, επιλέγουν να προσφέρουν. «Οι αρχαίοι Έλληνες ήταν βαθείς γιατί ήταν αφελείς» έλεγε ο Νίτσε κι η φράση του ηχεί όπως ένα κομμάτι παζλ που βρίσκει μια άλλη θέση μέσα στη σύγχρονη γεωγραφία.

Οθόνες
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τζον Κασσαβέτης, εξέχων δημιουργός της αμερικανικής αβάν-γκαρντ

Οθόνες / Τζον Κασσαβέτης: «Το καλύτερο location στον κόσμο είναι το ανθρώπινο πρόσωπο»

Γεννήθηκε σαν σήμερα ο ελληνοαμερικανός σκηνοθέτης και ηθοποιός που έγραψε ιστορία στον κινηματογράφο με σπουδαίες ταινίες όπως οι «Μια γυναίκα εξομολογείται», «Νύχτα Πρεμιέρας», «Γκλόρια» και πολλές ακόμα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Η συγκλονιστική «Φωνή της Χιντ Ρατζάμπ» ακούγεται από σήμερα και στην Αθήνα

Οθόνες / Η συγκλονιστική «Φωνή της Χιντ Ρατζάμπ» ακούγεται από σήμερα και στην Ελλάδα

Ένα 6χρονο κορίτσι «φωνάζει» το πιο δυνατό αντιπολεμικό μήνυμα, οι Έλληνες διασκευάζουν Ντίκενς (και το κάνουν πολύ καλά) και άλλες πέντε ταινίες που μπορείτε να δείτε από σήμερα στα σινεμά.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Σινεμά από το μέλλον, για δύο εβδομάδες στην Αθήνα

Οθόνες / Σινεμά από το μέλλον, για δύο εβδομάδες στην Αθήνα

Το Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου της Αθήνας επιστρέφει. Για δύο εβδομάδες θα δούμε μερικές από τις πιο ενδιαφέρουσες ταινίες σύχρονων δημιουργών, παράλληλα με αποκατεστημένες κλασικές που άφησαν εποχή.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Beatles νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων

Daily / Beatles νυν και αεί και εις τους αιώνας των αιώνων

Η μυθική σειρά οκτώ (συν ένα) επεισοδίων που διασχίζει ολόκληρη την εξωπραγματική διαδρομή του πιο σημαντικού και πιο λατρεμένου συγκρότημα στην ιστορία, επέστρεψε στο Disney + σε νέα, αποκατεστημένη εκδοχή με πεντακάθαρη εικόνα και κρυστάλλινο ήχο.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Barry Lyndon»: Η μεγαλειώδης ύβρις ενός όμορφου αριβίστα

Οθόνες / «Barry Lyndon»: Η μεγαλειώδης ύβρις ενός όμορφου αριβίστα

Πενήντα χρόνια μετά την πρώτη προβολή της, η ταινία του Στάνλεϊ Κιούμπρικ παραμένει ένα μεγάλο εικαστικό αριστούργημα και σίγουρα μία από τις ωραιότερες ταινίες που γυρίστηκαν ποτέ.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Νταβίντ Πάμπλος: « Το Μεξικό βυθίζεται στη βία εδώ και πολλά χρόνια»

Οθόνες / Νταβίντ Πάμπλος: «Το Μεξικό βυθίζεται στη βία εδώ και πολλά χρόνια»

Βία, καρτέλ ναρκωτικών, τρόμος παντού, σκλάβοι του σεξ αλλά και queer έρωτες στο Μεξικό του σήμερα. Αυτό είναι το σκηνικό της συγκλονιστικής ταινίας «Στον δρόμο» που είδαμε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Ο Μεξικανός σκηνοθέτης μίλησε στη LiFO για τη ζωή στο Μεξικό αλλά και για την τόλμη που χρειάστηκε να γυρίσει μια ταινία με ένα τόσο επικίνδυνο για τη χώρα του θέμα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Το μέλλον που προφήτευσε το «Ghost in the shell» είναι εδώ

Μουσική / Το μέλλον που προφήτευσε το «Ghost in the shell» είναι εδώ

Το 1995, όταν βγήκε στους κινηματογράφους το διάσημο άνιμε του Mamoru Oshii, οι αναφορές του στην ΑΙ ακούγονταν εξωγήινες. Σήμερα, μοιάζει πιο επίκαιρο και σύγχρονο από ποτέ. Το ίδιο και το σάουντρακ του Kenji Kawai. Σε λίγες μέρες προβάλλεται ξανά στην Αθήνα.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Βιμ Βέντερς: «Είμαι αισιόδοξος για το σινεμά, ο κόσμος σιχάθηκε το streaming»

Οθόνες / Βιμ Βέντερς στη LifO: «O κόσμος σιχάθηκε το streaming»

Με αφορμή το αφιέρωμα στο έργο του που είδαμε στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, ο Γερμανός σκηνοθέτης μάς μίλησε για την εκλεκτική συγγένεια που νιώθει με την Ιαπωνία και για τον τρόπο που του αρέσει να κάνει ταινίες, ενώ εξέφρασε την αισιοδοξία του για την επιστροφή του κοινού στις κινηματογραφικές αίθουσες.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ