Ανταπόκριση από τη Βενετία: «22 Ιουλίου», στον τόπο της τραγωδίας της Ουτόγια

Ανταπόκριση από τη Βενετία: «22 Ιουλίου», στον τόπο της τραγωδίας της Ουτόγια Facebook Twitter
Το «22 July» θέτει τις σωστές ερωτήσεις για ένα μείζον θέμα σε εξέλιξη στη Νορβηγία και σε ολόκληρη την Ευρώπη, παίρνοντας αφορμή από μια απρόσμενη τραγωδία που δίχασε και αναστάτωσε όσο καμία άλλη.
0

Έχουν περάσει λίγοι μήνες από την πρεμιέρα στο επίσημο διαγωνιστικό πρόγραμμα του Φεστιβάλ Βερολίνου του «Ουτόγια, July 22» από τον Νορβηγό σκηνοθέτη Έρικ Ποπ και τώρα έρχεται ο Πολ Γκρίνγκρας για να πραγματευτεί με σχεδόν τον ίδιο τίτλο το ίδιο ακριβώς θέμα, σε αγγλικά που υποκαθιστούν πολύ πειστικά τα νορβηγικά − είναι συχνό το περίεργο φαινόμενο της ταυτόχρονης εμφάνισης κινηματογραφικών διδύμων ταυτόσημης θεματικής, ειδικά όταν ένα γεγονός εξέχουσας σημασίας ωριμάζει και ζυμώνεται για την αναπαράστασή του.

Ο Βρετανός σκηνοθέτης που έγινε γνωστός από το δυναμικό βεριτέ στυλ του στις καλύτερες ταινίες του Τζέισον Μπορν δεν αλλάζει ύφος όταν καταπιάνεται με αληθινά περιστατικά και, όπως στο «United 93», αλλά 10 χρόνια πριν, μετατοπίζει τον στόχο του μαεστρικά: γνωρίζοντας πως δεν χρειάζεται να τονίσει την αλήθεια, αφού αυτή ήδη υπάρχει, προχωράει σε βάθος, εξερευνώντας τις επιπτώσεις σε ένα ψευδο-δημοσιογραφικό κρεσέντο αγωνίας και κυμαινόμενων συναισθημάτων.

Είναι εξαιρετικά δύσκολη η ώσμωση του μηχανικού, σχεδόν αυτοματοποιημένου τρόπου που έχει πλέον κατακτήσει ο Γκρίνγκρας στην απεικόνιση της δράσης με την ανθρώπινη συνείδηση που επιζητά σε ένα περίτεχνο και περίτεχνο «δίκτυο» χαρακτήρων.

Και αντίθετα από την πτώση του αεροπλάνου των αερογραμμμών της United, που σήμανε και το φινάλε της ταινίας εκείνης, η μοναχική, αν και όχι τόσο απονενοημένη επίθεση του Μπρέιβικ στο νησάκι Ουτόγια έξω από το Όσλο με στόχο εφήβους που παραθέριζαν σε κατασκήνωση, καταναλώνει μόλις το πρώτο εικοσάλεπτο του δίωρου χρονικού, που συνεχίζεται συναρπαστικά και συχνά σπαρακτικά στο επώδυνο «μετά».

Είναι εξαιρετικά δύσκολη η ώσμωση του μηχανικού, σχεδόν αυτοματοποιημένου τρόπου που έχει πλέον κατακτήσει ο Γκρίνγκρας στην απεικόνιση της δράσης με την ανθρώπινη συνείδηση που επιζητά σε ένα περίτεχνο και περίτεχνο «δίκτυο» χαρακτήρων.

Απ' τη μια, ο δράστης ζητά έναν liberal δικηγόρο για να το υπερασπιστεί και αλλάζει τη νομική του θέση στο δικαστήριο, ζητώντας να κριθεί ένοχος και όχι παράφρων, ακριβώς για να δώσει παράσταση ενώπιον ενός οργισμένου κοινού που πολύ θα ήθελε να τον λιντσάρει, αλλά όφειλε να συμμορφωθεί, και στη συγκεκριμένη να ανεχτεί με πολύ μεγάλη προσπάθεια τους υπερβολικά ελαστικούς (βλέπε φιλάνθρωπα δημοκρατικούς) νόμους.

 

Το επίσημο τρέιλερ του «22 July»

Παράλληλα, τα θύματα και οι συγγενείς τους ξεπερνούν με κόστος και εμπόδια το σοκ, ενώ η τοπική κοινωνία αναθεωρεί προσεκτικά. «Οι καιροί είναι δύσκολοι» σχολιάζει στωικά ο δικηγόρος του Μπρέιβικ, αλλά στο πρόσωπό του καθρεφτίζεται η αμηχανία ενός έθνους υπερήφανου για τη φιλελεύθερη πολιτική του και τόσο απορημένου με τον διαβολικό σπόρο που φώλιαζε στα σπλάχνα του.

Ο Γκρίνγκρας δεν είναι ο σκηνοθέτης που θα ηθικολογήσει, προτιμώντας να μιλά με λόγια σημασίας και εικόνες δύναμης − να προλαβαίνει τα χτυπήματα αντί να τα επιβάλει στον θεατή, εμμένοντας στο μέγεθός τους. Η βαρύτητα του συμβάντος όχι μόνο δεν του διαφεύγει αλλά είναι απόλυτα συνδεδεμένη με το ουσιαστικό πένθος που δημιούργησε η πληγή του θανάτου δεκάδων νέων παιδιών με ιδεαλισμό και άγουρα πολιτικά όνειρα (πολλά, γόνοι πολιτικών οικογενειών και έτοιμα να στρατευτούν και αυτά) από έναν σύγχρονο ναζιστή, έναν φιλάρεσκο, επικίνδυνο και καλά διαβασμένο λύκο με τη μάσκα του ευγενικού σκανδιναβικού αμνού.

Πάνω απ' όλα, το «22 July» θέτει τις σωστές ερωτήσεις για ένα μείζον θέμα σε εξέλιξη στη Νορβηγία και σε ολόκληρη την Ευρώπη, παίρνοντας αφορμή από μια απρόσμενη τραγωδία που δίχασε και αναστάτωσε όσο καμία άλλη.

Ανταπόκριση από τη Βενετία: «22 Ιουλίου», στον τόπο της τραγωδίας της Ουτόγια Facebook Twitter
Με το «Sunset», ο Λάσλο Νέμες καταπιάνεται κι αυτός με τη διάλυση της ευρωπαϊκής ιδέας της ένωσης των λαών κάτω από κοινά συμφέροντα και ιδανικά.

Με το «Sunset», ο Λάσλο Νέμες καταπιάνεται κι αυτός με τη διάλυση της ευρωπαϊκής ιδέας της ένωσης των λαών κάτω από κοινά συμφέροντα και ιδανικά, αλλά το κάνει με έναν φαντασματικό, καλλιτεχνικότερο τρόπο, ταξιδεύοντας πάνω από έναν αιώνα πριν στην προπολεμική Βουδαπέστη. Όπως και στον πολυβραβευμένο «Γιο του Σαούλ», τοποθετεί την κάμερά του στον ώμο και στο πρόσωπο της κεντρικής ηρωίδας, αφήνοντας τους υπόλοιπους χαρακτήρες να μπαίνουν και να βγαίνουν από το οπτικό της πεδίο, επιλέγοντας την υποκειμενική άποψη.

Η Ίρις Λέιτερ επιστρέφει στην πόλη που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει όταν ήταν παιδί γιατί κάηκε το πατρικό της και πέθαναν οι εύποροι γονείς της, ψάχνοντας επίμονα τον αδελφό της σε μια πόλη αστικής κομψότητας και καλών τρόπων. Κάτω από τη διακοσμητική πολυτέλεια και τις αριστοκρατικές συνήθειες (η Ίρις ζητά εργασία σε ένα κατάστημα που εμπορεύεται ακριβά καπέλα, αλλά την απορρίπτουν χωρίς προφανή αιτία), ελλοχεύει η απορρύθμιση και η αταξία – ή, τουλάχιστον, υπονοείται το ράγισμα της φτιασιδωμένης βιτρίνας που ήταν η Κεντρική Ευρώπη στην αυγή του Μεγάλου Πολέμου.

Η αγωνιώδης περιήγηση της όμορφης κοπέλας στην αχλή της μνήμης της γεννά περισσότερο την αίσθηση μιας αμφισημίας: τα νοσταλγικά χρώματα της σέπιας που κυριαρχούν παραχωρούν τη θέση τους σε ένα απειλητικό ηλιοβασίλεμα, το λυκόφως μιας αυτοκρατορίας σε πήλινα πόδια.

Το διφορούμενο της υπόθεσης ενισχύεται από την αμφιβολία γύρω από την ταυτότητα της Λέιτερ: είναι όντως η γυναίκα που νομίζει πως είναι, υπάρχει ή όχι ο αδελφός που δεν είδε ποτέ ή είναι το ίδιο και το αυτό πρόσωπο;

Η ίδια ψευδαίσθηση, στο μάξιμουμ, χαρακτήρισε τον εφιάλτη του «Σαούλ» κάτω από συγκεκριμένο πλαίσιο ωστόσο και με συνεχή τη ματιά στον κοντινό ορίζοντα του θανάτου. Στο «Sunset» ο Νέμες επαναλαμβάνει την τεχνική των εξαντλητικών μονοπλάνων και του βιρτουόζικου personal point of view, αν και επιχειρεί κάτι πιο σύνθετο και κρυφό στην ουσία του θέματος που θίγει.

Είναι ένας αναμφισβήτητος τεχνίτης με όραμα που βάζει ψηλά τον πήχη και συνεχίζει την ευρωπαϊκή παράδοση των μεγάλων masters, όσο κι αν η δεύτερή του ταινία δεν ενθουσίασε, κυρίως αγγλοσάξονες κριτικούς, στο 75ο Φεστιβάλ Βενετίας.

 

Τρέιλερ του «Sunset»

Οθόνες
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ανταπόκριση από τη Βενετία: Suspiria. Οι μάγισσες επέστρεψαν με άγριες διαθέσεις

Οθόνες / Ανταπόκριση από τη Βενετία: Suspiria. Οι μάγισσες επέστρεψαν με άγριες διαθέσεις

Στην πιο πολωτική ταινία του Φεστιβάλ Βενετίας, ο Λούκα Γκουαντανίνο δεν έκανε ένα σεβαστικό ή ελεύθερο remake του Suspiria, αλλά μια δοκιμιακή ανάλυση προσθέτοντας τα κομμάτια που αισθανόταν πως έλειπαν από αυτό το διονυσιακό λουτρό αίματος χορού και φεμινισμού
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Θανάσης Βαλτινός: Η νουβέλα «Η Κάθοδος των Εννιά» του διακεκριμένου συγγραφέα

Οθόνες / «Η Κάθοδος των Εννιά»: Η διάσημη νουβέλα του Θανάση Βαλτινού

Πεθαίνει σαν σήμερα ο διακεκριμένος Έλληνας συγγραφέας. Αυτή είναι η ιστορία ενός από τα εμβληματικότερα βιβλία του και η βραβευμένη μεταφορά της στον κινηματογράφο, το 1984, από τον Χρίστο Σιοπαχά.
ΦΩΝΤΑΣ ΤΡΟΥΣΑΣ
Η Ιζαμπέλ Ιπέρ έπαιξε σε 120 ταινίες. Σε αυτές τις 10 ξεπέρασε τον εαυτό της

Οθόνες / Η Ιζαμπέλ Ιπέρ έπαιξε σε 120 ταινίες. Σε αυτές τις 10 ξεπέρασε τον εαυτό της

Με αφορμή το αφιέρωμα που ετοίμασε το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης για μία από τις σπουδαιότερες ηθοποιούς της εποχής μας, επιλέγουμε 10 ταινίες της, στις οποίες έχει αποτυπωθεί η τεράστια υποκριτική της δυναμική και η ικανότητά της να μεταμορφώνεται εσωτερικά με κάθε ρόλο.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Βιμ Βέντερς: Τι θα δούμε στο μεγάλο αφιέρωμα που έρχεται στη Στέγη

Οθόνες / Βιμ Βέντερς: Τι θα δούμε στο μεγάλο αφιέρωμα που έρχεται στη Στέγη

Ένα μοναδικό μεγάλο αφιέρωμα στον σπουδαίο δημιουργό για ένα τριήμερο σε όλους τους χώρους της Στέγης, με προβολές των ταινιών του, ένα masterclass και μια συζήτησή του με την Αφροδίτη Παναγιωτάκου στην Κεντρική Σκηνή.
M. HULOT
Steve Blame: «Το σημαντικότερο πράγμα στη ζωή είναι να παραμένεις καλός άνθρωπος»

Οθόνες / Steve Blame: «Το σημαντικότερο πράγμα στη ζωή είναι η καλοσύνη»

Υπήρξε από τις πιο αναγνωρίσιμες διεθνώς τηλεοπτικές περσόνες, όντας ο κεντρικός παρουσιαστής του MTV. Σήμερα ο 66χρονος τηλεοπτικός παραγωγός, συγγραφέας και σεναριογράφος ζει πλέον μόνιμα στην Αθήνα, όμως ο έρωτας με την Ελλάδα κρατάει από πολύ παλιά. Ο Steve Blame αφηγείται τη ζωή του στη LifO.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Oι 10 Καλύτερες Ελληνικές Ταινίες των ‘20s μέχρι τώρα

Η λίστα / Oι 10 καλύτερες ελληνικές ταινίες των '20s μέχρι τώρα

Ποιες ελληνικές ταινίες της τρέχουσας δεκαετίας έχουν ξεχωρίσει μέχρι στιγμής; Ρωτήσαμε 20 κριτικούς κινηματογράφου, ανθρώπους του ευρύτερου κινηματογραφικού χώρου και αθεράπευτους σινεφίλ και σας παρουσιάζουμε το top 10 που προέκυψε μέσα από το συναρπαστικό, σύνθετο μωσαϊκό του σύγχρονου ελληνικού σινεμά.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
«Η αλήθεια είναι πως δεν μπορώ να εξηγήσω απόλυτα γιατί επιστρέφω διαρκώς εκεί»

Γειτονιές της Ελλάδας / «Επιστρέφοντας, μπορεί να πιάσουμε πάλι το νήμα»

Ο σκηνοθέτης Δημήτρης Κουτσιαμπασάκος μας μιλά για το χωριό όπου γεννήθηκε, το Αρματολικό στη νότια Πίνδο, αλλά και για το νέο του ντοκιμαντέρ, «Τα τέρματα του Αυγούστου», που διαδραματίζεται εκεί.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΥΡΙΑΖΗΣ
Το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης έχει τα πιο ψαγμένα αφιερώματα

Οθόνες / Το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης έχει τα πιο ψαγμένα αφιερώματα

Από μια ρετροσπεκτίβα στην Ιζαμπέλ Ιπέρ μέχρι έναν πλήρη οδηγό του έργου του Γιώργου Τσεμπερόπουλου και από το spotlight στον Μαρσέλ Πανιόλ μέχρι μια ανατρεπτική ματιά στην έννοια του plot twist, οι θεματικές ενότητες του φεστιβάλ διατηρούν αμείωτο το ενδιαφέρον μας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Γιούλη Τσαγκαράκη: «Κάθε σπίτι έχει τον δικό του Νετανιάχου, τον δικό του Τραμπ»

Οθόνες / Γιούλη Τσαγκαράκη: Η θεία Σταματίνα από τις «Σέρρες» του Γιώργου Καπουτζίδη μιλά στη LifO

Η ταλαντούχα ηθοποιός με τον ρόλο της ίντερσεξ θείας έσπασε ταμπού και άνοιξε ξανά μια σειρά συζητήσεων για το φύλο, την LGBTQI+ κοινότητα, τα ανθρώπινα δικαιώματα. Πώς ετοιμάστηκε για το ρόλο; Πώς βλέπει τις αντιδράσεις;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Τι θα δούμε στο 66ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης

Σινεμά / Τι θα δούμε στο 66ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης

Η νέα ταινία της Ιζαμπέλ Ιπέρ, φιλμ που έρχονται από τις Κάννες, πρεμιέρες, οι μικρού μήκους του Γιώργου Τσεμπερόπουλου και οι ελληνικές συμμετοχές των διαγωνιστικών τμημάτων είναι μερικοί από τους λόγους που θα μας στείλουν και φέτος στις αίθουσες του αγαπημένου κινηματογραφικού θεσμού.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Το αμερικανικό σινεμά δίνει τη μία μάχη μετά την άλλη

Pulp Fiction / Το αμερικανικό σινεμά δίνει τη μία μάχη μετά την άλλη

Προτροπή για αντίσταση ή παραίνεση για τρομοκρατία; Το αριστούργημα του Πολ Τόμας Άντερσον «Μια μάχη μετά την άλλη», οι εξαιρετικές πρόσφατες αλληγορίες «Weapons» και «Eddington», αλλά και οι αξέχαστες κινηματογραφικές αναφορές τους απασχολούν τον Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλο και τον αρχισυντάκτη της LiFO Γιάννη Πανταζόπουλο.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Επιτρέπεται να θαυμάζουμε σήμερα τη Λένι Ρίφενσταλ;

Ιδέες / Επιτρέπεται να θαυμάζουμε σήμερα τη Λένι Ρίφενσταλ;

Με αφορμή το νέο ντοκιμαντέρ για μια από τις πιο αμφιλεγόμενες προσωπικότητες του 20ού αιώνα, ξαναθυμόμαστε τι είχαν απαντήσει στη LiFO οι Πέπη Ρηγοπούλου, Θωμάς Μοσχόπουλος, Δημήτρης Στεφανάκης, Θάνος Παπακωνσταντίνου, Πάνος Κούτρας και Θεόφιλος Τραμπούλης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Boots»: Μια σειρά για το τι σημαίνει «να είσαι gay στον στρατό»

Οθόνες / «Boots»: Kάτι καλό θα κάνει αυτή η σειρά για να την αποκαλούν «woke σκουπίδι»

H τηλεοπτική σειρά οκτώ επεισοδίων του Netflix, που έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις, προσεγγίζει με μοναδικό και συγκινητικό τρόπο το θέμα της ομοφοβίας στον στρατό. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Η Ειρήνη Παπά μέσα από 9 ταινίες και 1 ντοκιμαντέρ

Οθόνες / Ειρήνη Παπά: Οι σημαντικότερες ταινίες της για ένα πενθήμερο στην Ταινιοθήκη

Την αποκάλεσαν «Καρυάτιδα», συνέβαλε στο να φτάσει το αρχαίο δράμα στο Χόλιγουντ, υπήρξε μια αληθινή σταρ. Αυτή την εβδομάδα μπορούμε να δούμε ξανά την «Αντιγόνη», τις «Τρωάδες», το «Ζ» και άλλες ταινίες που η Ειρήνη Παπά σφράγισε με την ερμηνεία της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ