Ανταπόκριση από τη Βενετία: Η άλλη πλευρά του Όρσον Γουέλς

Ανταπόκριση από τη Βενετία: Η άλλη πλευρά του Όρσον Γουέλς Facebook Twitter
Το χρόνιο πρόβλημα και η ασίγαστη αρετή του σπουδαίου αυτού δημιουργού ήταν πως δεν ήθελε να υποκύψει στη μετριότητα, να εγκαταλείψει τα εκάστοτε σχέδιά του, να υπογράψει την αυτοακύρωσή του και, φευ, να παραδεχθεί πως ανήκει στην ξεφτισμένη γενιά του παρελθόντος.
0

Ένιωθα σουρεαλιστική ευφορία παρακολουθώντας μια παρατεταμένη σεκάνς με μια περίπου γυμνή Ινδιάνα να περιφέρεται σε ανδρικές τουαλέτες γεμάτες ζευγάρια που κάνουν σεξ και παίρνουν μάτι, να προσκαλεί ένα νέο αγόρι που μόλις είχε ξεπεζέψει τη μεγάλη μηχανή του να την ακολουθήσει, να αλλάζει σε κάτι πιο στεγνό, να μπαίνει μαζί του σε ένα αυτοκίνητο που οδηγεί ένας άγνωστος, να κάνει σεξ πάνω στο αγόρι, να εκνευρίζει τον άγνωστο οδηγό, ο οποίος φρενάρει και την αρπάζει για να τη βιάσει, εκείνη αντιστέκεται σθεναρά ενώ το αγόρι παρακολουθεί σαστισμένο, και να τους πετάει με κλωτσιά έξω από το αμάξι του, στη λάσπη, στη μέση του πουθενά.

Προς τι η παράξενη έκπληξη; Διότι η σκηνή, μαζί με άλλες, εντελώς hip και ζωηρά, πολύχρωμα στιγμιότυπα από τις αρχές της δεκαετίας του '70, διανθισμένες με δυνατές ροκιές στο σάουντρακ, υπογράφονται από τον Όρσον Γουέλς, τον άνθρωπο που σκηνοθέτησε τον Πολίτη Κέιν – κάτι που δεν ξεριζώνεται εύκολα, ως προκατάληψη ανωτάτου επιπέδου.

Το The Other Side of the Wind είναι η πιο προσωπική, ή καλύτερα, η πλέον αυτοβιογραφική του ταινία, που όπως πολλά από τα φιλόδοξα projects του, έμεινε στη μέση, καθώς η χρηματοδότηση κατέρρευσε, αφού ο Γουέλς είχε προλάβει, ωστόσο, να γυρίσει 100 ώρες υλικού.

Το να εξηγήσει κάποιος την υπόθεση της ταινίας αποτελεί ένα μικρό δοκίμιο per se: Η κεντρική ιστορία αφορά τον Τζέικ Χάναφορντ, έναν σκηνοθέτη κάποιας ηλικίας, που προσπαθεί να μαζέψει χρήματα σε ένα πάρτι, για να ολοκληρώσει την ταινία.

Ο μοντέρ του, ο Ρόμπερτ Μουράφσκι, κατάφερε να την ολοκληρώσει, με τη βοήθεια του λόγιου, εγκυκλοπαιδικά καταρτισμένου, πρώην κριτικού κινηματογράφου, στενού φίλου του Γουέλς, σκηνοθέτη αλλά και ηθοποιού στη συγκεκριμένη ταινία, Πίτερ Μπογντάνοβιτς (που ήταν στα πολύ πάνω του εκείνη την περίοδο) και την κόρη του Γουέλς.

Το να εξηγήσει κάποιος την υπόθεση της ταινίας αποτελεί ένα μικρό δοκίμιο per se: Η κεντρική ιστορία αφορά τον Τζέικ Χάναφορντ, έναν σκηνοθέτη κάποιας ηλικίας, που προσπαθεί να μαζέψει χρήματα σε ένα πάρτι, για να ολοκληρώσει την ταινία.

Ο Χάναφορντ αναδίδει τη γερασμένη δόξα του παλιού Χόλιγουντ. Οι μαθητές του πλέκουν το εγκώμιό του και νεότεροι ρεπόρτερ τον αμφισβητούν. Μια παλιά πρωταγωνίστριά του έχει προσκαλέσει τους πάντες που «έχουν σημασία», και με τις κάμερες τους απαθανατίζουν το πνεύμα, τις ατάκες και τις αντιδράσεις γύρω από τον Χάναφορντ, για να ενσωματώσουν το υλικό, εν είδη cinema vérité, στο υπάρχον υλικό της ταινίας που περιμένει το πράσινο φως για να συνεχίσει.

Στο μεταξύ, στο πάρτι προβάλλονται κομμάτια της ταινίας μέσα στην ταινία, απ' όπου και η σεκάνς της μυστηριώδους καλλονής με το εμφανώς βαμμένο κόκκινο δέρμα (είναι η Όγια Κοντάρ, η Κροάτισσα ηθοποιός και μοντέλο, ερωμένη του Γουέλς σε εκείνη τη φάση, η οποία συνυπογράφει το σενάριο!), που σέρνει από τη μύτη τον νέο άνδρα, που όλοι κοροϊδεύουν για τα θηλυκά χαρακτηριστικά του.

 

The Other Side of the Wind - Netflix trailer

Βλέπετε, ο Χάναφορντ συγκρίνεται με τον Έρνεστ Χέμινγουεϊ από τους φίλους του, τον υποδύεται ο Τζον Χιούστον, ο οποίος μεταφέρει και κάποια δικά του, ρωμαλέα και ηρωικά, παλαιάς κοπής άνδρα, χαρακτηριστικά στον ρόλο, και ουσιαστικά αναφέρεται ευθέως στον ίδιο τον Γουέλς, έναν βασανισμένο larger than life καλλιτέχνη που πάντα παιδευόταν να πείσει τα στούντιο ή τους ανεξάρτητους να τον υποστηρίξουν, λατρευόταν από αφοσιωμένους αποστόλους, αν και θεωρείτο ήδη πασέ από πολλούς.

Το χρόνιο πρόβλημα και η ασίγαστη αρετή του σπουδαίου αυτού δημιουργού ήταν πως δεν ήθελε να υποκύψει στη μετριότητα, να εγκαταλείψει τα εκάστοτε σχέδιά του, να κάνει τη χάρη στους συμβιβαστικούς κοινογνωμίτες και να υπογράψει την αυτοακύρωσή του, και, φευ, να παραδεχθεί πως ανήκει στην ξεφτισμένη γενιά του παρελθόντος.

Σίγουρα γι' αυτόν τον λόγο, το The Other Side of the Wind είναι συγκρουσιακά προκλητικό, σε πλήρη ρήξη με τη φόρμα και τη θεματολογία στην οποία μας είχε συνηθίσει, τόσο μοδάτο, σε βαθμό που κοπιάρει τους εκπροσώπους του νέου Χόλιγουντ, με αιχμή του δόρατος την ελλειπτική σημειολογία του Zabriskie Point αλλά με μια σατιρική υπερβολή και πολλές δηλητηριώδεις παρατηρήσεις από έναν διαβολεμένα έξυπνο και χαρισματικό auteur, που αυθαδιάζει στα μούτρα φίλων και εχθρών.

Ανταπόκριση από τη Βενετία: Η άλλη πλευρά του Όρσον Γουέλς Facebook Twitter
Οι John Huston, Orson Welles, και Peter Bogdanovich στα γυρίσματα του «The Other Side of the Wind». © Steven Jaffe/The Welles-Kodar Collection, University of Michigan, Special Collections Library

Το αποτέλεσμα, έτσι όπως μαζεύτηκε και απλώθηκε από το αχανές footage, ποικίλει σε ποιότητα, κρατά συνεχώς την προσοχή, όσο κι αν εξοργίζει με τις παχιές πινελιές επιδειξιομανίας, με μια ασθμαίνουσα μονταζιακή λογική, κουράζει και διασκεδάζει, παρουσιάζει ιστορικό και αρχειακό ενδιαφέρον και σχολιάζει με σθένος και χιούμορ μια εποχή που αλλάζει ραγδαία.

Στην προσπάθειά του να κρατηθεί στην κινηματογραφική ζωή, ο μάγος Γουέλς κάνει κάτι αυθεντικά πειραματικό, σε τέτοιο βαθμό, που δεν θα ήταν απίθανο να είχε σκεφτεί να το αφήσει επίτηδες στη μέση, όπως το alter ego του, ο Χάναφορντ, στην άλλη πλευρά του ανέμου.

Είναι μια ταινία πολλαπλών χειρονομιών, από τον σκηνοθέτη και όσους τιμούν το σινεμά (το Netflix, ειρωνικά, χρηματοδότησε την αποκατάστασή του καθ' ολοκληρίαν), που πρέπει να το δουν όλοι, σε οποιαδήποτε οθόνη, με την πρώτη ευκαιρία, ακόμη κι αν δυσανασχετήσουν στη διαδρομή.

Οθόνες
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Oscars go pop? Ο Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος αποτιμά τις σαρωτικές αλλαγές που έρχονται

Οθόνες / Oscars go pop? Ο Θοδωρής Κουτσογιαννόπουλος αποτιμά τις σαρωτικές αλλαγές που έρχονται

Με μια ανήκουστη κίνηση, η Ακαδημία αποφάσισε να θεσμοθετήσει το βραβείο της «πιο δημοφιλούς ταινίας» –ό,τι κι αν σημαίνει αυτό– προφανώς για να γεφυρώσει το χάσμα ανάμεσα στο τηλεοπτικό κοινό που (δεν) παρακολουθεί την ετήσια τελετή, και την πάγια, κοντά αιωνόβια φιλοσοφία της
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Ρίτσαρντ Τσάμπερλεϊν στα 90: Ο βασιλιάς της τηλεόρασης ζει εδώ και χρόνια χωρίς μυστικά

Οθόνες / Ο Ρίτσαρντ Τσάμπερλεϊν στα 90: Ο βασιλιάς της τηλεόρασης ζει εδώ και χρόνια χωρίς μυστικά

Διάσημος ανά τον πλανήτη από το «Σογκούν» και «Τα πουλιά πεθαίνουν τραγουδώντας», ο Αμερικανός ηθοποιός αποφάσισε πριν από είκοσι χρόνια να αποκαλύψει την σεξουαλική του ταυτότητα και να κερδίσει την ελευθερία του
THE LIFO TEAM
Η αποδόμηση του greek dream στις ταινίες του Νίκου Παπατάκη

Οθόνες / Η αποδόμηση του greek dream στις ταινίες του Νίκου Παπατάκη

Ο εμιγκρές που κατάφερε να δει διεισδυτικά και βαθιά στην ελληνική ψυχή, ο «μοναχικός αναρχικός» με την πολύ μικρή σε μέγεθος φιλμογραφία αλλά την τεράστια σε καλλιτεχνική αξία. Από τον Παπατάκη μέχρι τον Λάνθιμο, η απόσταση είναι μικρότερη απ' όσο φανταζόμαστε.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
10 σπουδαίες κινηματογραφικές ερμηνείες του Κίλιαν Μέρφι

Οθόνες / Από τα ζόμπι του Ντάνι Μπόιλ ως τον Κεν Λόουτς: Δέκα σπουδαίες ερμηνείες του Κίλιαν Μέρφι

Ο φετινός νικητής του Όσκαρ α' ανδρικού ρόλου είναι ένας αυθεντικός καρατερίστας, αλλιώτικος και απόκοσμος, συγκινητικός στα όρια της συντριβής. 
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η Apple πετάει τόσα πολλά χρήματα σε παραγωγές που δεν βλέπει σχεδόν κανείς;

Οθόνες / Γιατί η Apple πετάει τόσα πολλά χρήματα σε παραγωγές που δεν βλέπει σχεδόν κανείς;

Ο τεχνολογικός γίγαντας έχει την πολυτέλεια να ξοδεύει μυθικά ποσά για περιεχόμενο υψηλού κύρους αλλά χαμηλής ανταπόκρισης. Είναι αυτό μέρος μιας στρατηγικής ή απλά έχει λεφτά για πέταμα;
THE LIFO TEAM
Αλέν Ντελόν: Οι τραγικές τελευταίες σελίδες της ζωής ενός μεγάλου σταρ

Οθόνες / Αλέν Ντελόν: Οι τραγικές τελευταίες σελίδες της ζωής ενός μεγάλου σταρ

Ένα πικρό φινάλε σε μια λαμπερή ζωή, με ιστορίες μίσους μεταξύ των παιδιών του, μια περιουσία που έχει διανεμηθεί «άδικα» και κατηγορίες για χειραγώγηση και κακοποίηση.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Tα «Αδέσποτα Κορμιά» δεν είναι μόνο η πολυσυζητημένη αφίσα τους

The Review / Tα «Αδέσποτα Κορμιά» δεν είναι μόνο η πολυσυζητημένη αφίσα τους

Ο Γιάννης Βασιλείου και η Τίνα Μανδηλαρά αναλύουν την ταινία που συζητήθηκε περισσότερο από όλες στο 26ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, τα «Αδέσποτα Κορμιά» της Ελίνας Ψύκου, με αφορμή την κυκλοφορία της στις αίθουσες από 28 Μαρτίου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Κέιτ Μπλάνσετ: «Οι κοινωνίες σπρώχνουν τις συλλογικές τους αποτυχίες κάτω από το χαλί»

Αποκλειστική συνέντευξη / Κέιτ Μπλάνσετ: «Οι κοινωνίες σπρώχνουν τις συλλογικές τους αποτυχίες κάτω από το χαλί»

Με αφορμή το «Νέο Αγόρι», μια ταινία του συμπατριώτη της Γουόρικ Θόρντον στην οποία ανέλαβε την παραγωγή και πρωταγωνιστεί, η σπουδαία ηθοποιός συζητά με τον Θοδωρή Κουτσογιαννόπουλο. Αποκαλύπτει ένα δύσκολο παιδικό βίωμα, μιλά για τις έννοιες του θαύματος και του σωτήρα, θυμάται πώς γνώρισε τον Χρήστο Νίκου και τι την έλκει στο σινεμά που αυτός οραματίζεται. 
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Πολ Σάιμον δεν ακούει καθόλου πλέον από το ένα αυτί αλλά η μουσική παραμένει βαθιά εντός του

Daily / Ο Πολ Σάιμον δεν ακούει καθόλου πλέον από το ένα αυτί αλλά η μουσική παραμένει βαθιά εντός του

Το ντοκιμαντέρ «In Restless Dreams: The Music of Paul Simon» αποτελεί μια συναρπαστική αναδρομή στη μακρά πορεία του σπουδαίου δημιουργού, από τους Simon and Garfunkel μέχρι σήμερα.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Η «Αιώνια Λιακάδα ενός Καθαρού Μυαλού» έγινε 20 χρονών

Οθόνες / Έρωτας και μνήμη: Η «Αιώνια Λιακάδα ενός Καθαρού Μυαλού» έγινε 20 χρονών

Η δημοφιλής ρομαντική ταινία με τον Τζιμ Κάρεϊ και την Κέιτ Γουίνσλετ συμπλήρωσε μια εικοσαετία από την αμερικανική της πρεμιέρα. Με αφορμή αυτή την επέτειο, την επισκεπτόμαστε ξανά και εξετάζουμε γιατί παραμένει αγαπητή μέχρι σήμερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Τρία ελληνικά ντοκιμαντέρ του 26ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης που πρέπει να δείτε οπωσδήποτε

Οθόνες / Γιατί τα ελληνικά ντοκιμαντέρ είναι στο σύνολό τους καλύτερα από τις ταινίες μυθοπλασίας - Τρία παραδείγματα

Τα πολυσυζητημένα «Αδέσποτα Κορμιά», ένα ερωτικό προσκύνημα στη Σαπφώ και ένα στοιχειωμένο σκακιστικό καφενείο στην καρδιά του αθηναϊκού κέντρου: Τρεις ταινίες που ξεχώρισαν στο 26ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Υπάρχει άνθρωπος που δεν έκλαψε με το «One Day» του Netflix;

The Review / Υπάρχει άνθρωπος που δεν έκλαψε με το «One Day» του Netflix;

Ο Γιάννης Βασιλείου και η Ναταλία Πετρίτη συζητούν για τα συν και τα πλην της παραγωγής του Netflix, για τους λόγους που δέθηκαν οι θεατές μαζί της και για άλλες πρόσφατες παραγωγές που θα έκαναν ακόμα και μια πέτρα να κλάψει.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Πάθη, μίση, ανταλλαγή εραστών και ατέλειωτοι καβγάδες: Το μυστικό παρασκήνιο πίσω από τις βελούδινες ταινίες του Τζέιμς Άιβορι

Οθόνες / Πάθη, μίση, ατέλειωτοι καβγάδες: Το παρασκήνιο πίσω από τις βελούδινες ταινίες του Τζέιμς Άιβορι

Ένα νέο ντοκιμαντέρ για το ντουέτο του παραγωγού Ισμαήλ Μέρτσαντ και του σκηνοθέτη Τζέιμς Άιβορι καθιστά σαφές ότι τα υποβόσκοντα πάθη στις ταινίες τους δεν ήταν τίποτα σε σύγκριση με ό,τι συνέβαινε πίσω από την κάμερα.
THE LIFO TEAM
Lee Grant: «Η εξορία μου από το Χόλιγουντ ήταν η καλύτερη εκπαίδευση που θα μπορούσα να φανταστώ»

Οθόνες / Λι Γκραντ: Μια «ακυρωμένη» ηθοποιός, μια ακόμα ενεργή και αξιόλογη σκηνοθέτιδα

To τρομερό ταλέντο που έκανε μπαμ από μακριά και το Χόλιγουντ κατέστρεψε χωρίς αιτία βρίσκεται πια στην κορυφή της λίστας με τους μεγαλύτερους (σε ηλικία) εν ζωή σκηνοθέτες. Η ιστορία της ζωής και της καριέρας του κοριτσιού με την κλεμμένη νεότητα είναι συγκλονιστική.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ