Ανούκ Εμέ: «Μπορείς να διακρίνεις την αληθινή ομορφιά σ' έναν άνθρωπο μόνο καθώς μεγαλώνει»

Ανούκ Εμέ (1932-2024): Η βασίλισσα του ματαιωμένου έρωτα Facebook Twitter
Είχε ήδη γίνει γνωστή με το μικρό όνομα Ανούκ, υποδηλώνοντας εξαρχής έναν εξωτισμό που δεν είχε όμοιό της στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια του ευρωπαϊκού κινηματογράφου.
0

Η μυθιστορηματικής ωραιότητας Νικόλ Φρανσουάζ Φλοράνς Ντρεϊφούς δεν θα μπορούσε παρά να απασχολήσει τον φακό στο κατώφλι της ενηλικίωσής της, με έναν μικρό ρόλο στα 14 της χρόνια, να πρωταγωνιστήσει για πρώτη φορά σε μια παραλλαγή του εμβληματικά ρομαντικού και τραγικού Ρωμαίος και Ιουλιέτα και να υιοθετήσει, χωρίς δεύτερη σκέψη, το ψευδώνυμο Αγαπημένη (Aimée), που της πρότεινε ο ποιητής και σκηνοθέτης της ταινίας που την εισήγαγε στο ευρύ κοινό (Εραστές της Βερόνα), ο Ζακ Πρεβέρ.

Είχε ήδη γίνει γνωστή με το μικρό όνομα Ανούκ, υποδηλώνοντας εξαρχής έναν εξωτισμό που δεν είχε όμοιό της στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια του ευρωπαϊκού κινηματογράφου, εφάμιλλο της μελαχρινής ομορφιάς της Άβα Γκάρντνερ, με λιγότερο εκρηκτικό ερωτισμό και πιο εσωστρεφή σαγήνη.

Όχι πως οι σειρήνες του Χόλιγουντ δεν ήχησαν νωρίς γι’ αυτήν: το Journey του Ανατόλ Λίτβακ από το 1959, ένα ποτ πουρί από σταρ και πλοκή, και ειδικά το βιβλικά ελεεινό Σόδομα και Γόμορρα (1962) του Ρόμπερτ Όλντριτς ανέβαλαν τα όποια σχέδια για υπερατλαντική μετακόμιση. Και παρότι είχε επισημανθεί από τον Αλεξάντρ Αστρίκ σε δυο ταινίες του, όπως και από τον Ζιλιάν Ντιβιβιέ, ο πρώτος που παρέσυρε την Ανούκ Εμέ στο κινηματογραφικό του σύμπαν ήταν ο Ζακό της Νάντης, ο Ζακ Ντεμί, πριν από τα μιούζικαλ και τη Βαρντά που τον έκαναν διάσημο, δωρίζοντάς της ίσως τον καλύτερό της ρόλο, με το καλημέρα.

Πίστευε στην ομορφιά, μόνο όπως αποκαλύπτεται στο πέρασμα των χρόνων: όταν την είδαμε σε μια συνέντευξη τύπου για τα 40 χρόνια της επετείου του «Ένας Άνδρας, Μια Γυναίκα» στις Κάννες, παρέμενε η ίδια καλλονή, αναλλοίωτη και αυτοκρατορική, το σύμβολο κομψότητας που δεν γνωρίζει ηλικία, λιγομίλητη, ευγενική αλλά καίρια.

Η Λόλα (1961) των καμπαρέ, της νύχτας και του φλερτ, της πρόσκαιρης λάμψης, του πόθου και των υποσχέσεων, ήταν η άπιαστη γυναίκα που εμπνέει τον έρωτα τριών ανδρών, αλλά η ίδια ελπίζει κρυφά στην επιστροφή του ενός και μοναδικού πρίγκιπα της ζωής της. Είχε προηγηθεί η πλούσια, απαθής Μανταλένα στην Dolce Vita του Φεντερίκο Φελίνι, ο οποίος φυσικά δεν παρέλειψε, τρία χρόνια αργότερα από την ωδή στην εφήμερη δόξα, να την εντάξει στο δυναμικό των γυναικών του Μαρτσέλο στο αυτοβιογραφικό, υπαρξιακό του αριστούργημα, 8 1/2. Ήταν η Λουίζα, η σύζυγος του ραγισμένου σκηνοθέτη, που εκρήγνυται, καπνίζει αρειμανίως και τον ψέγει για τις αδυναμίες και την απερισκεψία του. 

Ανούκ Εμέ (1932-2024): Η βασίλισσα του ματαιωμένου έρωτα Facebook Twitter
Με τον Μαρτσέλο Μαστρογιάνι στο «8 1/2» του Φελίνι.

Η μεγάλη στιγμή της καριέρας της ήρθε με το Ένας Άνδρας, Μια Γυναίκα, τη μοντέρνα ματιά του Κλοντ Λελούς στο σινεμά του αισθήματος, με μια αλλιώτικα ρομαντική ταινία, πλημμυρισμένη με μουσική και αποσιώπηση διαλόγου, στα όρια του cringe και της δημιουργικής ελλειπτικότητας, όπου λάμπουν ο Ζαν Λουί Τρεντινιάν με την Εμέ ως διακεκομμένοι ασπρόμαυροι εραστές που αγκαλιάζονται έγχρωμα, όταν η κάμερα τους συνοδεύει έξω από τους τέσσερις τοίχους. Η ίδια κέρδισε Χρυσή Σφαίρα και βρέθηκε, σε μια σπάνια περίπτωση διάκρισης ξενόγλωσσης ερμηνείας, στην πεντάδα των Όσκαρ για πρώτο γυναικείο ρόλο, χάνοντας από την Ελίζαμπεθ Τέιλορ για το Ποιος Φοβάται τη Βιρτζίνια Γουλφ. Και να φανταστείτε πως η Εμέ πήρε τον ρόλο χωρίς να διαβάσει καν το σενάριο, επειδή της το πρότεινε ο καλός της φίλος Τρεντινιάν.

Κι ενώ θα περίμενε κάποιος να ανοίξει η βεντάλια στην επιλογή των αγγλόφωνων ρόλων, το Ζιστίν του Τζορτζ Κιούκορ ήταν μια προβληματική μεταφορά του Αλεξανδρινού Κουαρτέτου του Ντάρελ, που έχασε πολλά εκατομμύρια για την ήδη πληγωμένη 20th Century Fox, το Appointment του Σίντνεϊ Λιούμετ πέρασε απαρατήρητο, ενώ το υπέροχο και παραγνωρισμένο Model Shop, μια περιπλάνηση του Ζακ Ντεμί στο αναβράζον Λος Άντζελες στα τέλη των '60s, συνέχισε τον μύθο της Λόλα, δίνοντάς της έναν χαρακτήρα με το ίδιο όνομα, μια οπτασία που γοητεύει και καταλύει, παρά έναν συγκεκριμένο, ζουμερό ρόλο. 

Ανούκ Εμέ (1932-2024): Η βασίλισσα του ματαιωμένου έρωτα Facebook Twitter
Με τον Ζαν Λουί Τρεντινιάν στην ταινία «Ένας Άνδρας, Μια Γυναίκα».
Ανούκ Εμέ (1932-2024): Η βασίλισσα του ματαιωμένου έρωτα Facebook Twitter
Το μυστήριο που εξέπεμπε η Λόλα, η αναζήτηση της απόδρασης από μια ευάλωτη και αδιαπέραστη γυναίκα αινιγματικού ψυχισμού, αποτυπώθηκε για πάντα στην εικόνα της Ανούκ Εμέ.

Αν και τα '60s ανήκουν και σ’ αυτήν, η επόμενη δεκαετία της διαφεύγει, αφού μέχρι το 1975 δεν εμφανίζεται σε καμία ταινία, και επανέρχεται στην ξεχασμένη Δεύτερη Ευκαιρία, και πάλι δια χειρός Λελούς, με συμπρωταγωνίστρια την Κατρίν Ντενέβ. Στον αντίποδα της πορσελάνινης τελειότητας της Ντενέβ και της σκαμπρόζικης αναρχίας της Μπριζίτ Μπαρντό, που είχε ήδη κουραστεί από το σινεμά, και πριν αναλάβουν δράση στο γαλλικό σταρ σίστεμ και στις προτιμήσεις των σκηνοθετών αιχμής οι δυο Ιζαμπέλ, η Ιπέρ και η Ατζανί, η Εμέ διατήρησε μια αγέρωχη και διακριτική προσέγγιση στο επάγγελμα και τη δημόσια εικόνα της, προτιμώντας να αφήσει τη δουλειά της να μιλήσει, μετρώντας με προσοχή τα λόγια και τις εμφανίσεις της, περιμένοντας, αντί να σπεύσει ή να υπερβάλλει.

Κανείς δεν είναι σε θέση να γνωρίζει ποια θα ήταν η πορεία της, αν είχε σκηνοθετηθεί από τον δεύτερο σύζυγό της, Νίκο Παπατάκη, με τον οποίο απέκτησε το μοναδικό της παιδί, τη Μανουέλα Παπατάκη (κάποτε σύζυγο του Έλληνα ηθοποιού Μιχάλη Μανιάτη), αλλά στην πενταετία που πέρασαν μαζί, από το 1950 ως το 1955, ο Έλληνας της διασποράς δεν είχε ακόμη ξεκινήσει το ιδιόμορφο σινεμά του.

«Προχωρώ μπροστά γιατί παραμένω δεκτική, αισθάνομαι πως όλα μπορεί να συμβούν», είχε πει, γι’ αυτό και δεν είπε όχι σε προκλήσεις και νέες συνεργασίες, με τον Μπερνάρντο Μπερτολούτσι στην Τραγωδία ενός Γελοίου Ανθρώπου, σε μια κωμωδία του Μίκα Καουρισμάκι, σε σάτιρα του Χένρι Τζάγκλομ, σε δράμα του Γιέρζι Σκολιμόφσκι, ξανασυναντώντας τον Μάικλ Γιόρκ μετά τη Ζιστίν, και βέβαια στο βαρύ δράμα A Leap in the Dark του Μάρκο Μπελόκιο, στον ρόλο της αυτοκτονικής γυναίκας που συνάπτει δεσμό με έναν ηθοποιό (Μικέλε Πλάτσιντο) και προκαλεί τη ζήλια του δικαστή αδελφού της (Μισέλ Πικολί), που της χάρισε το βραβείο ερμηνείας στο Φεστιβάλ Καννών του 1980. 

Ανούκ Εμέ (1932-2024): Η βασίλισσα του ματαιωμένου έρωτα Facebook Twitter
Η μεγάλη στιγμή της καριέρας της ήρθε με το «Ένας Άνδρας, Μια Γυναίκα». Φωτ.: Terry Fincher/Daily Express/Hulton Archive/Getty Images/Ideal Images

Το μυστήριο που εξέπεμπε η Λόλα, η αναζήτηση της απόδρασης από μια ευάλωτη και αδιαπέραστη γυναίκα αινιγματικού ψυχισμού, αποτυπώθηκε για πάντα στην εικόνα της Ανούκ Εμέ. Επέλεγε την επιθυμία έναντι της ιδιοκτησίας και πίστευε στην ομορφιά, μόνο όπως αποκαλύπτεται στο πέρασμα των χρόνων: όταν την είδαμε σε μια συνέντευξη τύπου για τα 40 χρόνια της επετείου του Ένας Άνδρας, Μια Γυναίκα στις Κάννες, παρέμενε η ίδια καλλονή, αναλλοίωτη και αυτοκρατορική, το σύμβολο κομψότητας που δεν γνωρίζει ηλικία, λιγομίλητη, ευγενική αλλά καίρια, σαν τη Σιμόν Λόουενταλ λίγο πριν στείλει τα μοντέλα της γυμνά στην πασαρέλα, στο Prêt à Porter του Ρόμπερτ Άλτμαν.

Οθόνες
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

6 αποκαλυπτικά ντοκιμαντέρ για τη ζωή και τον κόσμο που ζούμε τώρα

Οθόνες / 6 αποκαλυπτικά ντοκιμαντέρ για τη ζωή και τον κόσμο που ζούμε τώρα

Το Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου πρόβαλε φέτος ταινίες πολιτικά φορτισμένες που οραματίζονται ένα μέλλον χωρίς σύνορα. Έξι από αυτές έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση χάρη στην αισθητική και την προβληματική τους.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Βίκι Κριπς στη LIFO: «Καθένας επιλέγει το δικό του δηλητήριο»

Οθόνες / Βίκι Κριπς: «Καθένας επιλέγει το δικό του δηλητήριο»

Η ηθοποιός που στάθηκε σαν ίση προς ίσο απέναντι σε ολόκληρο Ντάνιελ Ντέι-Λιούις μιλάει στη LiFO σε μια συνέντευξη εφ’ όλης της ύλης με αφορμή την κυκλοφορία του «Hot Milk», που συμπεριλαμβάνει γυρίσματα στη χώρα μας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Ο ξεχασμένος απαγωγέας Τόνι Κυρίτσης, που ενέπνευσε τον Γκας Βαν Σαντ για το Dead Man's Wire

Ανταπόκριση από τη Βενετία / «Dead Man’s Wire»: Η χλιαρή επιστροφή του Γκας βαν Σαντ

Μετά από πέντε χρόνια ο Αμερικανός σκηνοθέτης επανέρχεται με την ξεχασμένη ιστορία ενός απαγωγέα, κάνοντας μια βιογραφία με νόημα, που όμως δεν προσθέτει κάτι στη φιλμογραφία του.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
To αριστουργηματικό Ran του Κουροσάβα και 8 ακόμα λόγοι για να πάτε σινεμά

Οθόνες / To αριστουργηματικό Ran του Κουροσάβα και 8 ακόμα λόγοι για να πάτε σινεμά

Μια ταινία βασισμένη σε βιβλίο του Στίβεν Κινγκ, η επιστροφή του Ντάρεν Αρονόφσκι, η καλύτερη ταινία του Κουροσάβα σε επανέκδοση και το τέταρτο μέρος της σειράς ταινιών θρίλερ «Το Κάλεσμα» – Τι παίζει από σήμερα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
THE LIFO TEAM
«Η φωνή της Χιντ Ρατζάμπ» ζωντανεύει στη Βενετία

Ανταπόκριση από τη Βενετία / «Η φωνή της Χιντ Ρατζάμπ» ζωντανεύει στη Βενετία

Έκκληση από τους συντελεστές της ταινίας της Κάουτερ Μπεν Χάνια να σταματήσουν επιτέλους οι δολοφονίες παιδιών στη Γάζα, με αφορμή το σπαρακτικό τηλεφώνημα της 6χρονης Παλαιστίνιας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
A House of Dynamite

Ανταπόκριση από τη Βενετία / «House of Dynamite»: Η Κάθριν Μπίγκελοου πατάει το κουμπί – και μας κόβει την ανάσα

Με χειρουργική ακρίβεια, η πρώτη γυναίκα που τιμήθηκε με Όσκαρ σκηνοθεσίας μας πείθει ανατριχιαστικά για τον επικείμενο πυρηνικό όλεθρο.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ο μάγος του Κρεμλίνου

Ανταπόκριση από τη Βενετία / «Ο μάγος του Κρεμλίνου»: Ο ρυθμιστής του Πούτιν δεν χωρά σε ταινία

Πίσω από το ψυχρό πρόσωπο της εξουσίας, κρύβεται ο ψίθυρος ενός σύγχρονου Ρασπούτιν. Ο Ολιβιέ Ασαγιάς τον ακολουθεί – αλλά μήπως τον πρόδωσε η φόρμα;
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
No other choice

Ανταπόκριση από τη Βενετία / «No other choice»: Η ταινία που θα οδηγήσει τον Παρκ Τσαν-γουκ στα Όσκαρ

Ο Κορεάτης σκηνοθέτης παραμένει ένας από τους μεγάλους σύγχρονους κινηματογραφιστές, αν και η αντικαπιταλιστική του σάτιρα «No other choice» δεν είναι η καλύτερή του ταινία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Είναι σαν να κάνεις τον Δράκουλα χορτοφάγο»: Γιατί το σέξι τέρας του Φρανκενστάιν που παίζει ο Τζέικομπ Ελόρντι είναι λάθος

Οθόνες / Γιατί το σέξι τέρας του νέου «Φρανκενστάιν» είναι λάθος

Στη διασκευή του κλασικού μυθιστορήματος της Μέρι Σέλεϊ από τον Γκιγιέρμο ντελ Τόρο πρωταγωνιστεί ο «εξωφρενικά όμορφος» Τζέικομπ Ελόρντι στον ρόλο του τέρατος – πράγμα που έχει ως αποτέλεσμα μια ταινία χωρίς ειρμό. 
THE LIFO TEAM
O Στίβεν Κινγκ στο σινεμά: Οι 10 καλύτερες μεταφορές

Οθόνες / O Στίβεν Κινγκ στο σινεμά: Οι 10 καλύτερες μεταφορές

Είναι εντυπωσιακός ο αριθμός διασκευών του έργου του δημοφιλούς συγγραφέα που θα δούμε στο πανί, στο γυαλί και στο σανίδι, κι αυτό στάθηκε αφορμή για ένα αφιέρωμα στις καλύτερες ταινίες που ενέπνευσαν τα γραπτά του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Φρανκενστάιν: Ένα θεσπέσιο μελόδραμα που σε παρασύρει και σε ματώνει

Ανταπόκριση από τη Βενετία / Φρανκενστάιν: Ένα θεσπέσιο μελόδραμα που σε παρασύρει και σε ματώνει

O Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο θα έκανε την Μέρι Σέλεϊ περήφανη. Ο δικός του Φρανκενστάιν κατορθώνει να μην προδώσει το πνεύμα του πολυδιασκευασμένου μυθιστορήματός της.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ